Jeżyna fałdowana
56a] Jeżyna fałdowana- Rubus plicatus
W celach leczniczych wykorzystywane są owoce i liście.
Owoce poza cukrami zawierają kwasy organiczne, śluzy, wit C, witaminy z grupy B, prowitaminę A, flawonoidy, garbniki, sole mineralne [najwięcej związków potasu i magnezu].
Liście zawierają duże ilości garbników.
Działanie: ściągające, przeciwbiegunkowe, przeciwzapalne, moczopędne, poprawiające przemianę materii.
Liście jeżyny od czasów starożytnych były wykorzystywane jako lek w walce z chorobą skóry, taką jak liszaj, wypryski, niegojące się ropiejące rany.
Dziś polecane są ponadto w chorobie przeziębieniowej, grypie i chorobie reumatycznej.
Liście będą pomocne również w chorobach żołądka i jelit, w przewlekłych zapaleniach błony śluzowej oraz gdy w przewodzie pokarmowym nadmiernie rozwija się flora bakteryjna i pojawiają się skłonności do biegunek i wzdęć brzucha.
Wyciąg z liści może być używany jako środek wykrztuśny i uspokajający.
Owoce jeżyny mogą być polecane ludziom w okresie rekonwalescencji np po ciężkich chorobach
zakaźnych.
Owoce jeżyn są znakomitym środkiem regulującym pracę przewodu pokarmowego. Niedojrzałe działają zapierająco, przejrzałe - przeczyszczająco.
Owoce korzystne są w leczeniu anemii, zawierają bowiem mikroelementy potrzebne do tworzenia krwinek czerwonych m.in. żelazo i miedź.
Dzięki zawartości prowitaminy A owoce jeżyny mogą być polecane ludziom z objawami niedowidzenia zmierzchowego i przedłużoną adaptacją wzroku do ciemności, co wskazuje na niedobory wit A oraz ludziom z chorobami skóry jak nadmierne rogowacenie naskórka.
Liście jeżyny mogą być używane do przyrządzania herbaty ziołowej.
Napar: 2 łyżki suszonych owoców zalać 1 szkl wrzątku i odstawić pod przykryciem na 10-15min. Pić 2-3 razy dziennie.
56b] Jeżyna fałdowana
Krzew ten, pospolity w całym kraju, występuje w lasach iglastych i liściastych, na porębach, przy drogach całej Europy. Najwięcej gatunków jeżyn spotkać można w Ameryce Północnej.
W celach leczniczych wykorzystywane są owoce i liście.
Substancje lecznicze: Owoce poza cukrami zawierają kwasy organiczne, śluzy, witaminę C,
witaminy z grupy B i prowitaminę A, flawonoidy, garbniki, sole mineralne — najwięcej związków potasu i magnezu. Liście zawierają duże ilości garbników.
Działanie: ściągające, przeciwbiegunkowe, przeciwzapalne, moczopędne, poprawiające przemianę materii.
Liście jeżyn od czasów starożytnych były wykorzystywane jako lek w walce z chorobami skóry, takimi jak liszaje, wypryski, niegojące się, ropiejące rany. Dziś polecane są ponadto w chorobie przeziębieniowej, grypie i chorobie reumatycznej.
W chorobach żołądka i jelit, w przewlekłych zapaleniach błony śluzowej, gdy w przewodzie pokarmowym nadmiernie rozwija się flora bakteryjna i pojawiają się skłonności do biegunek i wzdęć brzucha - pomocne będą liście jeżyn.
Wyciąg z liści może być używany jako środek wykrztuśny i uspokajający.
Owoce jeżyn, doskonały surowiec na przetwory - konfitury, soki, dżemy oraz kompoty i nalewki, są znakomitym środkiem regulującym pracę przewodu pokarmowego: niedojrzałe działają zapierająco, a przejrzałe przeczyszczająco. Owoce jeżyn mogą być polecane ludziom w okresie rekonwalescencji np. po ciężkich chorobach zakaźnych.
Korzystne są w leczeniu anemii, zawierają bowiem mikroelementy potrzebne do tworzenia krwinek czerwonych, m.in. żelazo i miedź. Dzięki zawartości prowitaminy A owoce jeżyn mogą być polecane ludziom z objawami niedowidzenia zmierzchowego i przedłużoną adaptacją wzroku do ciemności, co wskazuje na niedobory witaminy A, oraz ludziom z chorobami skóry, jak nadmierne rogowacenie naskórka.
56c] Jeżyna fałdowana
Surowiec: owoce, liście i korzenie.
Zawartość: m.in. cukry, kwasy organiczne, prowitamina A, witaminy z grupy B, witamina C, pektyny, garbniki i związki mineralne (potasu, wapnia i magnezu).
Owoce pozytywnie wpływają na pracę przewodu pokarmowego, a ponadto, ze względu na właściwości uspokajające, wskazane są w zaburzeniach nerwowych występujących w okresie przekwitania u kobiet. Ponadto soku z dojrzałych jeżyn dobrze jest używać zewnętrznie do okładów na krosty, wypryski i liszaje.
Poważniejsze znaczenie mają jednak liście i korzenie.
Odwary z tych ostatnich (1 łyżeczka rozdrobnionych, suchych korzeni na 1 szklankę wody, pić 3 razy dziennie po 1/2 szklanki) działają moczopędnie.
Co do liści, to stosuje się je w rozlicznych schorzeniach.
Odwar z nich to doskonały środek napotny stosowany w przeziębieniu i anginie.
Prócz tego przynosi też ulgę w przypadku nieżytów górnych dróg oddechowych.
Przygotowuje się go z 1 łyżeczki do herbaty suszonych liści i szklanki wody (doprowadzić do zawrzenia i odstawić do naciągnięcia na 15 minut), a pije 3 razy dziennie po 1/2 szklanki.
Ten sam odwar, tak samo dawkowany, leczy również krwawą biegunkę.
Natomiast napar z młodych delikatnych listków (1 łyżeczka do herbaty na szklankę wrzątku)osłodzony miodem, a pity 3 razy dziennie po 1 szklance, to dobry środek pomocniczy w leczeniu anemii.
Odwar lub napar z liści winno się stosować również w krwawieniach z przewodu pokarmowego, a także jako słaby środek przeciwkrwotoczny w chorobach płuc (oczywiście wyłącznie pomocniczo).
Macerat z 1 łyżeczki do herbaty młodych końców pędów (zalać szklanką wrzątku i odstawić do naciągnięcia na 12 godzin, pić na czczo) leczy liszaje.
Wreszcie na koniec wspomnieć trzeba i o zastosowaniu zewnętrznym odwarów z liści i ziela jeżyny. Kąpiele w odwarze (3-4 garście liści lub ziela na 4-5 litrów wody, gotować pod przykryciem 2-4 minuty od zawrzenia) działają nie tylko ogólnie wzmacniająco, ale przede wszystkim oczyszczają skórę z krost i wyprysków.
56d] Jeżyna fałdowana - Rubus plicatus
Surowcem jest liść i owoc
Owoce zawierają wit. C - 10-20 mg/100 g, wit .A -200 j.m., wit. P - 260 mg, wit. K - 400 ug, wit. B1 - 40 ug, wit. B2 - 40 ug, wit. PP - 800 ug, sole mineralne - 1,70%, pektynian wapnia - 0,80%, zw. azotowe - 1,2%, kw. jabłkowy - 1,55%, cukier inwertowy - 4,20%, wodę -86%, kw. salicylowy.
Liście zawierają garbniki - ok. 5-8%, kw. jabłkowy, salicylowy, cytrynowy, askorbinowy i bursztynowy, flawonoidy i sole.
Działania: Liście obniżają stężenie glukozy we krwi, działają wybitnie ściągająco, przeciwzapalnie, słabo moczopędnie i nieznacznie żółciopędnie.
Owoce posiadają wartość odżywczą (dietetyczną). Otrzymany z nich sok działa napotnie, moczopędnie, przeciwgorączkowo oraz wzmacniająco.
Wskazania: Owoce: osłabienie, choroby zakaźne, przeziębienie, gorączka, kaszel, choroby skórne.
Liście: biegunka, zaburzenia trawienia, niestrawność, nieżyt jelit i żołądka, hiperglikemia (nadmiar glukozy we krwi).
Napar: 2 łyżki liści zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 20 min.; przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po 200 ml; dzieci ważące 3-4 kg -8,5-11 ml, 5-6 kg - 14-17 ml, 7-8 kg - 20-22,8 ml, 9-10 kg - 25,7
-28,5 ml, 11-13 kg _ 31.42,8 ml, 16-20 kg - 45,7-57 ml, 21-25 kg - 60-71 ml, 26-30 kg - 74-85,7 ml, 31-35 kg - 88,5-100 ml, 36-40 kg - 102,8-114 ml, 41.45 kg - 117-128,5 ml, 46-50 kg - 131-142,8 ml, 51-55 kg - 145r7-157 ml, 3-4 razy dziennie.
Nalewka jeżynowa - Tinctura Rubi plicati: pół szkl. liści zalać 300 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 10-15 ml.
Nalewką przemywać skórę z wągrami, z trądzikiem pospolitym i różowatym, ze stanami zapalnymi, ze zmianami sączącymi, z łojotokiem i pryszczami w okresie miesiączkowania.
Sok jeżynowy - Succus Rubi plicati: świeże owoce włożyć do garnka zalać gorącą wodą tylko tyle, żeby były przykryte, doprowadzić do momentu wrzenia, odstawić na bok, przykryć i pozostawić na 6 godz.; następnie przecedzić, na 1 l soku dać 0,5-1 kg cukru, mieszać dopóki cukier nie rozpuści się, gotować 3 minuty i zaraz gorący sok zlewać do słoików lub butelek (sparzonych w gorącej wodzie). Pasteryzować 20 minut w wodzie o temp. 80o C. Z miazgi zrobić marmoladkę, którą należy dosłodzić do smaku.
Konfitura z jeżyn.
Składniki: - 1 kg jeżyn, - 1 kg cukru, - 200-400 ml soku jeżynowego lub innego.
Z soku i cukru ugotować ulep, czyli syrop. Na gorący ulep wrzucić umyte owoce, odstawić na bok i tak pozostawić do następnego dnia. Nazajutrz ulep z owocami smażyć aż będą przeźroczyste i odpowiednio gęste. Gorący składać do słoików, zakręcać. Nie pasteryzować. Owoce są zakonserwowane cukrem.
Rp.
Liść jeżyny - 1 łyżka, liść szałwii - 1 łyżka, ziele rutwicy - 1 łyżka, ziele lub kłącze kokoryczki - 1 łyżka, 5,7-28,5 Wymieszać.
2 łyżki mieszanki zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 20 minut; przecedzić. Pić 3 razy dz. po jedzeniu w ilości 100 ml; dzieci ważące 15-20 kg - 21 ml, 25-30 kg - 35 ml, 35-40 kg - 50 ml,
45-50 kg - 64 ml, 3 razy dz.
Wskazania: hiperglikemia. otyłość, miażdżyca, cukromocz, zaburzenia przemiany materii.