KĄCIK 6-LATKA (cz. II)

Zabawy rozwijające słuch fonematyczny

► Zabawa „Powtórz za mną”

Do ćwiczeń rozwijających słuch fonematyczny należą również ćwiczenia rytmizujące. Polegają one na odtwarzaniu usłyszanego rytmu. Można go wyklaskać, wytupać,

► Zabawa w kosmitów

Bawimy się w spotkanie z kosmitami, którzy posługują się nieznanym dla nas, „kosmicznym” językiem. Potrzebny jest do tego zarówno kosmita (rodzic), jak i tłumacz jego mowy (dziecko). Kosmita wymawia poszczególne głoski oddzielnie, bardzo wyraźnie, tak aby tłumacz mógł złożyć z nich słowa, np. „k-o-t” to „kot”, a „d-o-m-e-k” to „domek”. Dla dzieci starszych można przygotować całe przemówienie Marsjanina, które należy rozszyfrować. Można też w ten sposób wydawać dzieciom polecenia, bacznie obserwując, czy potrafią je wykonać, czy może mają z tym problemy, np. „p-o-d-s-k-o-cz d-w-a r-a-z-y”. Następnym krokiem będzie zamiana rolami; teraz dziecko może być przedstawicielem pozaziemskiej cywilizacji, a nauczyciel intergalaktycznym tłumaczem. Zabawę należy rozpoczynać od prostych, najlepiej trzyliterowych słów i dopiero z czasem wprowadzać bardziej skomplikowane wyrazy oraz krótkie zdania.

► Zabawa w znikające litery

Tym razem, zamiast kosmitów, możemy zaangażować „literowego potwora”, który żywi się pierwszymi literami i robi mnóstwo zamieszania w naszym języku. Ze słów znikają pierwsze litery i zadaniem dzieci jest ponaprawianie „nadgryzionych” wyrazów. Warto podzielić je na kategorie, aby ułatwić dzieciom domysły. Młodsze przedszkolaki powinny tylko odgadnąć wyraz po „naprawieniu”, starsze mogą powiedzieć, jaką głoskę zjadł potwór.

Przykłady:

Kategoria: Lato            Kategoria: Owoce                    Kategoria: Zwierzęta

*łońce - słońce             *ruszka - gruszka                      *rowa - krowa

*laża - plaża                 *iśnia - wiśnia                           *ając - zając

*orze - morze               *anan - banan                          *eleń - jeleń

► Zabawa w sklep

Dziecko kupuje w sklepie przedmioty, których nazwy zaczynają się na wybraną głoskę np. głoska „s” - sałata, sok, seler, smalec, ser Po wykonaniu zadania dziecko może próbować dokonać analizy głoskowej każdego słowa (podzielić słowa na głoski).

► Zabawa „Szukanie głosek”

Umawiamy się z dzieckiem, że będziemy np. szukać głoski „m”. Osoba dorosła wymawia dowolne słowa. Jeżeli w danym słowie występuje poszukiwana głoska (na początku, na końcu lub w środku słowa) dziecko np. klaszcze lub łapie się za swoje ucho, w przeciwnym wypadku pozostaje nieruchome.

► Zabawa „Głoskowy detektyw”

Wypowiadamy jakieś słowo, np. „domek” i pytamy:"Co słyszysz na początku?", następnie pytamy: „co słyszysz po „o", a co na końcu tego słowa?. Stopniowo dajemy dziecku coraz trudniejsze wyrazy do analizy.

UWAGI DLA RODZICÓW

1. Litera jest znakiem graficznym, a głoska jej odpowiednikiem słuchowym. Litery widzimy i piszemy, głoski słyszymy i wymawiamy (liter w wyrazie może być więcej niż głosek, np.: sz, cz, dz).

2. Spółgłoski należy wymawiać w miarę możliwości bez przygłosu w postaci „y” który w późniejszym okresie może utrudniać dziecku naukę czytania.

3. Przy wyodrębnianiu pierwszej i ostatniej głoski w wyrazie najlepiej jest zaczynać od wyrazów rozpoczynających i kończących się samogłoskami.

4. Stopień trudności materiału językowego do analizy i syntezy głoskowej i sylabowej

I. jednosylabowe wyrazy 2-głoskowe typu ul,
II. jednosylabowe wyrazy 3-głoskowe typu las,
III. dwusylabowe wyrazy 4-głoskowe typu wo-da,
IV. dwusylabowe wyrazy 3-głoskowe typu o-sa,
V. jednosylabowe wyrazy 4- lub 5-głoskowe typu wilk, kret, sklep,
VI. dwusylabowe wyrazy 5-głoskowe typu bra-ma, pa-lec,
VII. dwusylabowe wyrazy 5-głoskowe typu lal-ka,
VIII. trzysylabowe wyrazy 6-głoskowe typu to-po-la.

Zabawy matematyczne

► Zabawa „Matematyczne MEMO "10"

CEL: Ćwiczenie umiejętności przeliczania w zakresie 10, utrwalanie znajomości cyfr.

Tak, jak w klasycznej zabawie „Memo", układamy kartoniki z liczbami, liczbą do dołu. Pierwszy zawodnik - odkrywa dwa dowolnie wybrane kartoniki. Jeżeli ich suma daje liczbę dziesięć, zawodnik zabiera parę i zyskuje prawo do dodatkowej kolejki. Jeżeli liczby na kartonikach nie dają 10, zawodnik odkłada kartoniki na miejsce, a prawo do odkrywania kartoników przechodzi na przeciwnika.

► Zabawa „Matematyczna wojna”

CEL: Utrwalanie pojęcia liczb 1-20, ćwiczenie pojęć: "większy od", "mniejszy od", „równy"

Tak, jak w klasycznej grze karcianej w „wojnę", zawodnicy otrzymują równą ilość kartoników. Każdy zawodnik wyciąga jedną kartę ze swojej tali i układa ją tak, aby liczba na kartoniku była dobrze widoczna. Z reguły najmłodszy zawodnik określa czy liczba/cyfra na jego kartoniku jest większa, mniejsza czy równa liczbie/cyfrze na kartoniku przeciwnika. Jeżeli dochodzi do remisu, układa się karty jak w klasycznej grze w „wojnę". Zwycięzca pojedynku zabiera wszystkie odkryte karty.

► Zabawa „Znikające liczby”

CEL: Utrwalanie pojęcia liczby w zakresie od 0-20, ćwiczenie usprawniające pamięć

Kolejna zabawa dla dużych i małych. W zależności od wieku i możliwości zawodnika wykładamy od 2-6 kartoników i układamy je w rzędzie od lewej do prawej. Zawodnik ma kilka chwil na zapamiętanie układu liczb w rzędzie. Następnie zawodnik odwraca się tak, aby nie widzieć tego, co robi jego przeciwnik, który w tym czasie odwraca od 1-4 kartoników cyfrą/liczbą do dołu. Zadaniem zawodnika jest odgadnąć jakie cyfry/liczby zniknęły ( wersja łatwiejsza) i dodatkowo wskazać ich pierwotne miejsca w szeregu (wersja trudniejsza).

► Zabawa „Proste dodawanie”

CEL: ćwiczenia w dodawaniu w zakresie od 0-20

Do zabawy potrzebne są dwa zestawy liczb od 0-20. Pierwszy zawodnik wykłada swój kartonik na matę i głośno podaje cyfrę/liczbę np. „6". Drugi zawodnik dokłada swój kartonik np. „10", po czym stwierdza: „6+10 = ....?" Zadaniem przeciwnika jest podanie odpowiedniej sumy. Za dobra odpowiedz otrzymujemy 1 pkt, za złą -1. Zawodnicy podają sumę na zmianę.

1	2	3	4
5	6	7	8
9	10	11	12
13	14	15	16
17	18	19	20

Ćwiczenia graficzne

Należy zwracać uwagę na prawidłowy uchwyt przyboru (ołówek, kredka). Dziecko powinno próbować kreślić po śladzie ruchem płynnym, bez odrywania ręki od kartki. Należy zwrócić uwagę, aby nie odwracało (dla ułatwienia sobie) kartki w czasie rysowania oraz aby zachowało kierunek kreślenia od strony lewej do prawej.

Zebrała i opracowała: Iwona Michalik

---