Świetlik łąkowy

153a] Świetlik łąkowy - Euphrasia rostkowiana

Skład chemiczny: dużo glikozydów - przede wszystkim aukubina, także garbniki,

gorycze, sole mineralne [głównie magnez i miedź], olejki eteryczne z kumarynami i substancje polifenolowe [kawowy].

Działanie: przeciw zapaleniom, środek ściągający, przeciw astmie, pobudzający

tworzenie soków żołądkowych.

W lecznictwie ludowym ulubiony środek przy zapaleniach oczu [do płukania i okładów] zwykle mieszane z rumiankiem, koprem i roztworem kwasu bornego przy zaburzeniach dróg oddechowych.

Słaby środek pobudzający tworzenie soków żołądkowych i przemianę materii.

Stosuje się też przy obniżonym ciśnieniu krwi.

Dawkowanie: do płukania i okładów przy bólach oczu używa się 5% naparu.

Najczęściej dawki: 2-3g sproszkowanego ziela 3 razy dziennie - prawdopodobnie świetlik zwiększa wydzielanie soku żołądkowego.

Można też pić 2 szkl dziennie naparu 2% lub 3 łyżeczki ziół na 1 szkl wody - parzyć pod przykryciem

około 25min.

Uwaga: Nie zwiększać dawek do wewnętrznego użytku.

153b] Świetlik łąkowy

Działanie: łagodzi objawy związane z podrażnieniem i stanom zapalnym gałki ocznej.

Przyjmowany doustnie pomaga zachować dobry wzrok i zdrowe oczy.

Chorzy na katar sienny powinni wypróbować działanie ziela na uśmierzający objaw „alergicznych oczu”

Jest przydatny na zmęczone oczy, zapalenie spojówek i inne choroby oczu.

Znakomicie przynosi ulgę, gdy oczy bolą lub wędzą w przebiegu przeziębienia lub alergii.

Działanie: przeciwzapalne, przeciwalergiczne, bakteriobójcze.

Stosuje się głównie zewnętrznie w stanach zapalnych oczu, zwłaszcza zapaleniu spojówek,

w zmęczeniu oczu, nadwrażliwości na promienie słoneczne, kurz, dym, zanieczyszczenia.

Odwar: 1 łyżkę ziela zalać 1 szkl ciepłej wody i gotować powoli na wolnym ogniu przez 3min, odstawić na 15 min. Stosować do przemywania oczu i okładów na powieki w przewlekłych stanach zapalnych. Odcedzone zioło można zawinąć w gazę i ciepłe przykładać na powieki.

153c] Świetlik łąkowy

Inne nazwy: świetlik lekarski, świeczki, ptasie oczko, złodziej mileczny, oczanka, zwitnik, kwietnik, eufrazyja, świecznik.

Ziele świetlika zawiera glikozydy [aukubina], garbniki, żywice, gorycze, sole mineralne [magnez, miedź], olejki eteryczne, kwasy organiczne [kawowy], karotenoidy oraz związki kumarynowe.

Świetlik nie był znany w starożytności. Wprowadzony został do lecznictwa dopiero w średniowieczu.

Leczono nim i wzmacniano oczy i wzrok. Stosowany był również w chorobach żołądka.

Świetlik wykazuje właściwości przeciwzapalne, ściągające i bakteriobójcze [zwalcza nawet gronkowce i paciorkowce].

Używany jest głównie na zapalne stany oczu, takie jak zapalenie spojówek, powiek, łzawienie, wrażliwość na światło oraz przy zmęczeniu wzroku i jęczmienia.

Można go w powyższych wypadkach stosować zarówno do wewnątrz jak również do przemywań i

okładów.

W warunkach domowych odwar przygotowuje się zalewając 1 łyżkę ziela 1 szkl wody wrzącej i gotując 3 min lub parząc w termosie około 5 min.

Po odcedzeniu pije się 3 razy dziennie po 0,5 szkl i używa do okładów lub przemywań.

Zaleca się stosować na oczy na okłady mieszankę ziołową: 2 części rozparzonego ziela świetlika i 1 część rozparzonego kwiatu rumianku.

Zamiast odwaru niektórzy polecają wyciąg: 1 łyżkę ziela świetlika zalanego 1 szkl przegotowanej letniej wody - zostawić na 6 godz. Pic 2 razy dziennie po 1 szklance.

Do przemywania oczu świetlik można łączyć z rumiankiem, roztworem kwasu bornego lub koprem

włoskim.

153d] Świetlik łąkowy

Główne związki: glikozydy flawonowe zbliżone w działaniu do rutyny i do wit P, związki garbnikowe, żywicowe, woskowe, olejki oraz sole mineralne [głównie miedź i magnez] oraz kwasy [krzemowy, kawowy], smoły, kumaryna i inne.

Napar świetlika pobudza czynności wydzielnicze żołądka, wątroby i jelit.

Działa ściągająco i przeciwzapalnie.

Francuzi zalecają stosowanie świetlika w chrypce, kaszlu, katarze nosa oraz przy biegunkach i

nadkwasocie żołądka.

Wszyscy zgodne zalecają i zachwycają się korzystnymi efektami przy leczeniu oczu.

Świetlik działa skutecznie przy schorzeniach siatkówki oka, zapaleniu spojówek tęczówki i łzawieniu oraz reguluje ciśnienie w gałce ocznej.

Leczy zapalenie wiosenne spojówki i uporczywe stany zapalne brzegów powieki i skóry powiek.

Poprawia tworzenie się purpury wzrokowej na siatkówce w plamce żółtej, czyli w czopkach i w pozostałej części siatkówki, czyli w pręcikach.

Ułatwia przyswajanie wit A, która jest głównym czynnikiem decydującym o ostrości wzroku i o widzeniu zarówno w świetle jak i o zmroku.

Leczenie świetlikiem często tak poprawia wzrok, że możliwa jest zmiana okularów na słabsze.

Świetlik wspomaga wzrok i jest skuteczny w lekkich schorzeniach.

W USA wyciągiem ze świetlika leczą przewlekłe katary z nosa.

Do leczenia oczu: 1/2 łyżeczki sproszkowanego ziela zaparzać w 1/3 szkl wrzątku przez 5min jak herbatę i stosować do okładów na oczy na noc.

Leczenie takie kontynuować przez 2-4 miesiące. [Pozostały płyn wraz z proszkiem

wypić].

Inne zastosowanie: zaparzać przez 5min 2 łyżeczki ziela na 2 szkl wody, po ostygnięciu pić porcjami przed jedzeniem przy braku łaknienia, nadkwasocie, nieżycie żołądka.

Do przemywania oczu stosowany jest we Francji napar z mieszanki: 1 łyżka świetlika na 100ml wrzątku

plus 50g kwiatu bławatka i 25g liści babki, naciągać około 0,5 godz.

Na obfite wycieki z nosa - stosować 2-3 razy dziennie tampon wielkości grochu nasiąknięty maścią ze świetlika [wyciąg alkoholowy 5g plus wazeliny 15g plus lanoliny 5g plus olejku bergamotowego 2 krople].

Świetlik można łączyć z kwiatem rumianku, kwiatem nagietka, kwiatem bławatka, owocem kopru

włoskiego, zielem melisy, nostrzyka żółtego itp.

153e] Świetlik łąkowy

Działanie: przeciwkataralne, ściągające, przeciwzapalne.

Świetlik jest doskonały w leczeniu zaburzeń funkcjonowania błon śluzowych.

Połączenie właściwości przeciwzapalnych oraz ściągających czyni z niego skuteczny lek w wielu zaburzeniach.

Podawany wewnętrznie zapobiega przeziębieniom, dzięki temu jest przydatny przy katarze, zapaleniu zatok oraz innych dolegliwości powodujących zatkanie nosa.

Najlepiej znany jest z zastosowań w okulistyce.

Przynosi ulgę w ostrych lub przewlekłych zapaleniach, paleniu tytoniu i łzawieniu oczu oraz

nadwrażliwości na światło.

Może być stosowany zewnętrznie w postaci kompresów lub podawany wewnętrznie.

Ceniony w terapii zapalenia spojówek oraz powiek.

153f] Świetlik łąkowy

Stosuje się go przeważnie zewnętrznie w schorzeniach oczu, łzawieniu, zapaleniu spojówek oraz przy

anginie do płukania gardła.

Wewnętrznie stosuje się przy nieżycie żołądka, nadciśnieniu i miażdżycy.

Jest to stary lek ludowy, stosowany szczególnie w chorobach oczu.

Nieszkodliwy, może być używany bez obawy przez dłuższy czas.

Suchy surowiec pozbawiony jest zapachu, a smak ma gorzkawo-słonawy.

153g] Świetlik - Euphrasia (Scrophulariaceae).

Surowcem farmakopealnym jest ziele świetlika

Uwaga! Wartość lecznicza ziele świetlika zachowuje tylko 12 miesięcy.

Surowce posiadają miedzy innymi alkaloidy, glikozydy irydoidowe (rhinantyn, czyli rynantynę)oraz katalpol, olejek eteryczny, izorozyd, eukovozyd, glikozyd fenylopropanoidowy, glikozyd lignanowy, genipozyd, eufrozyd, mussaenozyd, kw. kawowy, kw. chlorogenowy, garbniki, saponiny, karotenoidy, gorycze, żywice, sole miedzi i magnezu, flawonoidy i in.

Działanie: świetlik działa przeciwzapalnie, antyseptycznie, osłaniająco, żółciopędnie, moczopędnie i ściągająco; wzmagają wydzielanie śliny, soku żołądkowego i trzustkowego; usprawnia trawienie.

Dzięki zawartości irydoidów świetlik działa silnie przeciwzapalnie, uspokajająco i przeciwbólowo.

Skład chemiczny jest zmienny, zależny od wykorzystywanych gatunków żywicieli

Może być przydatny w leczeniu chorób reumatycznych i stanów zapalnych mięśni szkieletowych.

Wskazania: zapalenie spojówek, silne łzawienie, opuchnięcie i zmęczenie oczu, zapalenie brzegów powiek, po urazach i po zabiegach chirurgicznych na oczach, zapalenie gruczołów i dróg łzowych, zapalenie gardła, jamy ustnej l migdałów, skąpomocz, zaburzenia trawienia, nieżyt jelit i żołądka, choroby zakaźne, niedostateczne wydzielanie żółci, kamica żółciowa, zastoje żółci, zapalenie pęcherzyka i dróg żółciowych, niedoczynność trzustki, zaparcia, kamica moczowa, schorzenia skórne wywołane przez gronkowce i paciorkowce (trądziki, niesztowice, liszaje, ropnie, liszajce, wyprzenia, ziarniaki, róża, zapalenie mieszków włosowych), po zatruciach, zaburzenia metaboliczne, reumatyzm, artretyzm. Ostatnio odkryto, że świetliki obniżają ciśnienie krwi.

Napar: 2 łyżki ziela zalać 1-2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 50 minut; przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po

50-100 ml; dzieci ważące 15-20 kg - 10-12 ml, 25-30 kg - 15-20 ml, 35-40 kg - 25-50 ml, 3-4 razy dz.

W przypadku chorób oczu i skórnych pić napar świetlikowy i jednocześnie stosować okłady 10-15

minutowe zmieniane co 5 minut. Niemowlętom przemywać chore oczy 3-4 razy dz. Zażywać także preparat mineralno-witaminowy, np. Vitaral - draż.

Nalewka świetlikowa (świetlikówka) Tinctura Euphrasiae: 1 szkl. suchego ziela zalać 400 ml wódki lub

wina białego albo czerwonego; wytrawiać 28 dni} przefiltrować. Zażywać 2-3 razy dz. po 1 łyżce. Stosować przy nadciśnieniu i chorobach oczu.

Rp. nalewka świetlikowa - 10 ml, nalewka kokoryczkowa - 10 ml, nalewka arnikowa - 10 ml. Wymieszać. Zażywać 3 razy dz. po 40 kropli.

W przypadku wyżej wymienionych chorób stosować nie tylko wewnętrznie, ale i zewnętrznie (częste przemywanie schorzałego miejsca).

Wskazania: nadciśnienie, osłabienie serca, kłucie w sercu, pękanie i przepuszczalność naczyń

krwionośnych, zastoje krwi i limfy, szum w uszach, zawroty głowy, miażdżyca, cukrzyca.

Lek pewny w działaniu.

153h] Świetlik łąkowy, świetlik lekarski (Euphrasia rostkoviana Hayne)

Jego ziela są stosowane do celów medycznych (ludowe nazwy: ptasie oczka, złodziej mleczny).

W dawnych czasach uważano ją za roślinę wyjątkową i leczniczą ze względu na jej promienistość w ciągu nocy.

Surowiec zielarski: stanowi ziele świetlika (Herba Euphrasiae).

Skład chemiczny: Ziele świetlika zawiera glikozyd — aukubinę, garbniki, kwasy fenolowe, olejek eteryczny, pochodne kumaryny, sole mineralne szczególnie dużo związków miedzi i manganu..

Działanie: Używa się go do alergicznych i bakteryjnych zapaleń spojówek.

Kwasy zawarte w świetliku mają cechy przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.

Uszczelniają naczynia krwionośne oczu, zapobiegają także krwawieniom z naczyń \siatkówki.

Świetlik może być stosowany w zapaleniach spojówek oczu i brzegów powiek, w wiosennym zapaleniu spojówek, przypadkach jęczmieni, a także w przypadkach zmęczenia oczu pracą przy sztucznym świetle,

czy długim oglądaniem telewizji.

Jest on również cenny dla ludzi, których oczy są nadwrażliwe na promienie słoneczne.

Może być polecany do przemywania oczu w przypadkach katarów przebiegających z ostrym łzawieniem. Powinni o nim pamiętać ludzie narażeni na pyły i dymy przemysłowe.

Odwar z ziela świetlika może być stosowany wewnętrznie w chorobach żołądka i wątroby, w

zaburzeniach trawienia i w kolce żółciowej, u ludzi z obniżonym ciśnieniem tętniczym.

Medycyna ludowa polecała stosowanie świetlika przy bólach głowy i bezsenności.

Nazwa rodzajowa rośliny pochodzi stąd, że roślina "świeci" przy świetle księżyca.

ŚWIETLIK LEKARSKI

Zastosowanie lecznicze:

Napar świetlika pobudza czynności wydzielnicze żołądka, wątroby i jelit, działa ściągająco i

przeciwzapalnie. Działa skutecznie przy schorzeniach siatkówki oka, zapaleniu spojówek, tęczówki i łzawieniu oraz reguluje ciśnienie w gałce ocznej, leczy zapalenie wiosenne spojówek i uporczywe stany zapalne brzegów powiek i skóry powiek. Poprawia tworzenie się purpury wzrokowej na siatkówce w

plamce żółtej, czyli w czopkach i w pozostałej części siatkówki, ułatwia przyswajanie witaminy A, która

jest głównym czynnikiem decydującym o ostrości wzroku i o widzeniu zarówno w świetle jak i o zmierzchu.

Świetlik wspomaga pamięć i jest skuteczny w lekkich zakażeniach.

---