„ Unia Europejska „

Daniel Rutkowski

Wstęp

Unia Europejska (UE) - gospodarczo-polityczny związek demokratycznych państw europejskich Jej oficjalnymi symbolami są flaga z 12 żółtymi gwiazdkami ułożonymi w okręgu ( nawiązuje to do 12 państw założycielskich i chrześcijańskich tradycji Europy) oraz hymn finałowa kantata IX Symfonii Ludwiga van Beethovena do słów „Ody do radości ” Fryderyka Schillera .

Powstanie

Unia Europejska powstała 1 listopada 1993 na mocy traktatu z Maastricht. Została założona przez 12 państw członkowskich EWG - czyli Belgię, Danię, Francję, Grecję, Hiszpanie, Holandie, Irlandie, Luksemburg, Niemcy, Portugalię, Włochy i Wielką Brytanię w celu jeszcze ściślejszej współpracy. Była owocem wieloletniego procesu integracji politycznej, gospodarczej oraz społecznej . Korzenie integracji europejskiej sięgają okresu powojennego i ograniczają się do 6 państw z zachodniej Europy . Wymienione kraje tworzyły wiele form i mechanizmów współpracy, powoływały organizacje, instytucje i organy, które miały za cel wzmocnienie jedności między sobą . W 1993 r. najważniejszą wobec wszystkich poprzednich organizacji została Unia Europejska, otrzymując nieznaną wcześniej ludzkości formułę „sui generi” . Unia Europejska jako organizacja międzynarodowa (w międzynarodowo-prawnym znaczeniu tego słowa ) istnieje od 1 grudnia 2009. Równocześnie zastąpiła i zastępuje ona wiele form współpracy, w tym m.in.: Wspólnotę Europejską.

Od 1 grudnia 2007 r., w skład UE wchodzi 27 państw . Proces integracji wykracza poza ściśle określone ramy geograficzne Europy. Początkiem powojennej integracji europejskiej było powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali . W 1958 r. została stworzona Europejska Wspólnota Gospodarcza i to jej bezpośrednią następczynią jest Unia Europejska. Od czasu wejścia w życie traktatu lizbońskiego, czyli 1 grudnia 2009 r. , podstawę prawną funkcjonowania stanowią: Traktat o Unii Europejskiej , Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Integralną część Traktatów stanowią tabele ekwiwalencyjne, protokoły i wyjaśnienia. Duże znaczenie dla unijnego porządku prawnego ma też Karta Praw Podstawowych. Traktat z Lizbony otwiera możliwość przyjęcia przez UEEuropejskiej Konwencji Praw Człowieka, jednak już teraz Trybunał Sprawiedliwości uznał ten dokument (ze względu na jego fundamentalne znaczenie dla prawodawstwa europejskiego, filozofii prawa i ponieważ wszystkie kraje członkowskie UE ratyfikowały tę konwencję) za mający szczególne znaczenie.

Samo przystąpienie do Konwencji niestety nie jest równoznaczne z członkostwem Unii w Radzie Europy . Prawem wiążącym są też umowy międzynarodowe z państwami trzecimi (włącznie z układami stowarzyszeniowymi) , których stroną były Wspólnota Europejska i Unia Europejska . Dokończeniem acquis Unii są akty prawa wtórnego powstałe w oparciu o Traktaty i umowy międzynarodowe.

Flaga Unii Europejskiej Obecny zajmowany obszar UE

Rozszerzenia

Rozszerzanie najpierw Wspólnot Europejskich , a od 1992  roku Unii Europejskiej jest zjawiskiem nieustannie trwającym . Do powołanej 1 stycznia 1958 r. roku na podstawie traktatów rzymskich wspólnoty dołączały kolejne państwa Europy. Pierwszy etap rozszerzania wymienionej Wspólnoty Europejskiej miał miejsce w 1973 roku, a objął Danię , Irlandię oraz Wielką Brytanię . Podczas drugiego przyłączenia , w 1981 r. do wspólnoty dołączyła Grecja , podczas trzeciego w 1986 r. natomiast Hiszpania i Portugalia . W 1985 r. wystąpiła z niego Grenlandia . Z czasem podpisania przez obecne kraje członkowskie Traktatu o Unii Europejskiej następne państwa wstępowały już do Unii Europejskiej. W 1995 r. dołączyły do niej Austria , Finlandia i Szwecja .

Aby dołączyć do Unii Europejskiej , państwo musi spełnić pewne gospodarcze i polityczne warunki , tzw. kryteria kopenhaskie . Wymagają one m.in. : demokratycznego rządu, rządów prawa itp. . Jak napisano w traktacie z Maastricht , wszystkie kraje członkowskie oraz Parlament Europejski muszą wyrazić zgodę na każde planowane rozszerzenie wspólnoty .

W historii UE mówi się o pięciu rozszerzeniach , z których największe miało miejsce 1 maja 2004 r. , gdy do wspólnoty dołączyło aż dziesięć państw: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry . Po kolejnym rozszerzeniu w roku 2007 , liczba członków Unii Europejskiej wzrosła do 27 - do wspólnoty dołączyły Rumunia z Bułgarią . Trwają także negocjacje z innymi krajami . O dołączenie się do UE ubiegają Turcja, Macedonia, Islandia, Chorwacja . Proces rozszerzeń jest często nazywany integracją europejską . Jednakże, terminu tego używa się również w odniesieniu do zacieśniania współpracy między państwami należącymi do UE .

Europejska „wielka trójka” po traktacie lizbońskim: Europa (z mitologii greckiej). 

Buzek, Van Rompuy, Barroso

Przekształcenia

Europejska Wspólnota Węgla i Stali ( od 1952 r. do 2002 r. )

Stanowiła międzynarodową organizację gospodarczą , której powstanie zapoczątkowało integrację gospodarczą Europy . Dzisiaj jej kompetencje posiada Unia Europejska. Jej pomysłodawcą został francuski polityk Jean Monnet , poparty przez ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana . Koncepcja Wspólnoty, została nazwana planem Schumana. Przedstawiono ją Radzie Ministrów ( 9 maja 1950 r. ) oraz powołaną na mocy Traktatu Paryskiego ( 18 kwietnia 1951 r. ) , podpisanego w Sali Zegarowej Quai

d'Orsay przez Belgię , Francję , Holandię , Luksemburg , RFN oraz Włochy . Traktat wszedł w życie 23 lipca 1952 r. , a czas jego ważności określano w umowie na 50 lat .

Europejska Wspólnota Gospodarcza

( od 1 stycznia 1958 do 1 listopada 1993 r. )

Jest to międzynarodowa organizacja gospodarcza powstała w wyniku procesów integracyjnych rozpoczętych zaraz po II wojnie światowej przez europejskie państwa demokratyczne o gospodarce rynkowej . Proces ten odbywał się w kilku poszczególnych etapach i polegał na tworzeniu wspólnych instytucji ekonomicznych, politycznych, prawnych .

Zrealizowany został jeden z najważniejszych celów pierwotnych EWG , czyli doprowadzenie do wspólnego rynku oraz unii gospodarek i walut . Organy EWG , będącej obecnie częścią składową I filaru UE , są zarazem organami obecnej Unii . Pierwotne instytucje EWG , takie jak Rada Ministrów czy Komisja , są obecnie wspólnymi instytucjami Unii Europejskiej

( Parlament Europejski , Rada UE , Komisja Europejska , Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, Trybunał Obrachunkowy i Komitet Ekonomiczno-Społeczny ) .

Unia Europejska ( od 1 listopada 1993 r. do dziś )

To ostatnie z przekształceń. Powstało w wyniku chęci zacieśnienia współpracy i przedawnienia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Unia Europejska przejęła jej obowiązki i Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej.

W europie funkcjonuje strefa Schengen. Porozumienie to znosi kontrolę osób przekraczających granice między państwami członkowskimi układu, a w zamian za to wzmacnia współpracę w zakresie bezpieczeństwa i polityki azylowej. Dotyczy również współpracy przygranicznej. Porozumienie to zostało zawarte w miejscowości Schengen w Luksemburgu 14 czerwca 1985. Dotacje przyznawane z Unii Europejskiej są używane np. do dofinansowywania rolnictwa i realizacji różnych programów wspólnotowych. Część krajów UE posiada wspólną walutę - Euro. Są to : Austria, Belgia, Cypr, Estonia, Finlandia, Francja, Gracja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Malta, Niemcy, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Włochy.

Celami Unii są promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi, wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej, dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii, rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych, ujednolicenie struktury gospodarczej krajów członkowskich, wyrównanie rozwoju gospodarczego regionów, polepszenie standardów życia .

Polska w Unii Europejskiej

Rzeczpospolita Polska przystąpiła do Unii Europejskiej dnia 1 maja 2004 r. na mocy tzw. Traktatu akcesyjnego podpisanego 16 kwietnia 2003 r. w Atenach będącego prawną podstawą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Faktyczny proces integracji Polski rozpoczął się w Atenach 8 kwietnia 1994 r. z chwilą złożenia przez Polskę wniosku o członkostwo w UE i potwierdzenia go przez wszystkie państwa członkowskie podczas konferencji w Essen 9-10 grudnia 1994 r.. W 1831 r. Wojciech Jastrzębowski opracował projekt konstytucji europejskiej, a Stefan Buszczyński w wydanym we Francji w 1867 r. dziele :Upadek Europy” przewidział i opisał funkcjonowanie zjednoczonej Europy.

Głos Polski na arenie międzynarodowej i europejskiej jest ważny, a Polska stała się w trakcie procesu integracji partnerem gospodarczymi i politycznym dla wielu państw Europejskich. Nawiązanie stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a Wspólnotą Europejską nastąpiło 16 września 1988 r. Rok później, 19 września 1989 r. w Warszawie, podczas pierwszej wizyty w Polsce Przewodniczącego Rady Ministrów Komisji WE podpisano negocjacje w sprawie umowy o handlu i współpracy handlowej i gospodarczej. Zmiany ustrojowe po 1989 r. umożliwiły podjęcie rozmów na temat stowarzyszenia Polski ze Wspólnotami Europejskimi. Oficjalne rokowania rozpoczęto 22 grudnia 1990 r. zakończone podpisaniem 16 grudnia 1991 Układu europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Rzeczpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi. Jednocześnie wraz z Układem europejskim Polska podpisała cześć handlową układu ujętą w tzw. Umowie przejściowej, obowiązującej do 1 marca 1992 r.

Układ europejski z Polską zaczął obowiązywać 1 lutego 1994 r., trzy miesiące po wejściu w życie Traktatu o Unii Europejskiej. Pierwszym etapem było powołanie Rady Stowarzyszenia RP - UE, której zadaniem był nadzór nad realizacją układu. Dialog polityczny na szczeblu ministerialnym odbywał się w Radzie Stowarzyszenia.. Na podstawie rekomendacji zawartych w opiniach Komisji Europejskiej z 16 lipca 1997 r. Rada Europejska obradująca w Luksemburgu od 12 do 13 grudnia 1997 roku podjęła decyzję o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z 5 państwami Europy Środkowo-

Wschodniej (Polską, Czechami, Węgrami, Słowenią i Estonią) oraz Cyprem.

W odniesieniu do wszystkich państw z Europy Środkowej i Wschodniej kandydujących do UE Rada Europejska uruchomiła wzmocnioną strategię przed członkowską, obejmującą realizację układów europejskich , a także partnerstwo dla członkostwa oraz nową edycję programu PHARE.

Pałac d'Orsay w Paryżu

---