Bakterie:
Kształty:
Ziarniaki- coccus
Dwoinki- diplococcus
Czworniak- tetracoccus
gronkowiec- staphylococcus
pakietowiec- sarcina
Paciorkowiec-
pałeczka- bacterium
Laseczka- baccilus
Pałeczka lekko wygięta- pseudomonas
Laseczka beztlenowa-
Laseczka tlenowa-
Przecinkowiec- vibrio
Śrubowiec- spirillum
Krętek- spirochaeta
Promieniowce- actonobacteria
Promieniowce:
W większości bakterie tlenowe. Przeważnie są saprofitami.
BUDOWA: organizmy zbudowane z cienkich rozgałęziających się długich nitek. Ich rozgałęziona struktura jest zwana nibygrzybnią(pseudomycelium), która częsciowo wrasta w podłoże stałe, cześciowo wyrastając na zewnątrz tworzy strzępki owocujące zarodnikami typu konidialnego. Zdolne do tworzenia egzospor. Zawierają proteasomy. Zawierają histon H1.
Chorobotwórcze:
prątek gruźlicy
dermatophilus congolensis (wywołuję dermatozę u koni i owiec)
Pozytywne:
Streptomycyna Streptomyces griseus (wytwarzanie antybiotyków)
Otoczki śluzowe bakterii:
Zbudowane głównie z cukrów, białka.
FUNKCJĘ:
ochrona przed wysychaniem, fagocytozą i fagami(wirusami), lepsze przyleganie do podłoża, zmiana położenia komórki, łączenie komórek w kolonii, rezerwa pokarmu, namiastka wydalania.
Przykłady bakterii z otoczkami śluzowymi:
Streptococcus mutans
Streptococcus salivarius
Xanthomonas
MECHANIZM BARWIENIA BAKTERII GRAM + I GRAM -
|
Gram + |
Gram - |
Grubość ściany komórkowej |
grubsza |
cieńsza |
Odbarwienie alkoholem po zastosowaniu fioletu krystalicznego i płynu Lugola |
Nie następuje |
Następuje |
Ilość peptydoglikanu |
duża |
mała |
Występowanie w plastycznej części ściany komórkowej kwasów tejchojowych |
Występują |
Brak
|
Aminokwasy w ścianie komórkowej |
kilka |
Duża ilość |
Aminokwasy aromatyczne i zawierające w swym składzie siarkę znajdujące się w ścianie komórkowej |
brak |
występują |
Warstwy peptydoglikanu |
Wiele |
kilka |
Obecność błony zewnętrznej |
brak |
obecna |
Gram+ |
Gram- |
gronkowce (Staphylococcus) |
pałeczki z rodzaju Brucella |
Plazmidy.
Wiele bakterii oprócz DNA chromosomowego posiada dwuniciowy,
koliście zamknięty DNA pozachromosomowy. Takie autonomicznie
replikujące się cząsteczki DNA nazywa się plazmidami. W bakteriach
znaleziono też plazmidy liniowe. Są przekazywane komórką potomnym.
Plazmidy dzielimy na zakaźne(infekcyjne) i nieinfekcyjne. Infekcyjne mogą same przechodzić z jednej komórki do drugiej. Natomiast nieinfekcyjne mogą przechodzić z jednej komórki do drugiej za pomocą fagów transdukujących. Plazmidy są autonomiczne. Potomstwo plazmidów „replikony”.
Typy płciowe:
Typ płciowy F+- zawiera plazmid kodujący białko odpowiedzialne za wytwarzanie pillusów.
Typ płciowy F-- nie posiada takiego plazmidu.
Funkcja: umożliwiają koniugację. Pomagają w zmianie informacji genetycznej.
U bakterii funkcję mitochondriów pełni.....
Typy plazmidów:
R-plazmidy- wielokrotnej odporności na leki
Col-kaliocynogenne- nadają bakterią zdolność do wytwarzania i wydalania substancji białkowych szkodliwych dla pokrewnych odmian
Oct,Xyl,Cam- u bakterii z rodzaju pseudomonas kodują zdolność do degradacji alkanów, ksylemu, toluenu, kamfory.
Taksje ruchy w kierunku bodźca
fototaksja
chemotaksja
aerotaksja
geotaksja
magnetotaksja
Endospory - spoczynkowe, przetrwalnikowe formy bakterii, nieprawidłowo nazywane zarodnikami, charakteryzujące się znacznym stopniem odwodnieniazawartej w nich cytoplazmy oraz grubymi i wielowarstwowymi osłonami. Umożliwiają bakteriom przetrwanie skrajnie niekorzystnych warunków (brak wody isubstancji odżywczych, wysoka i niska temperatura, wysychanie, promienie UV, niekorzystne pH).
Występują u niektórych bakterii (Bacillus, Clostridium, Sporosarcina), głównie Gram-dodatnich. Powrót endospor do życia, czyli tzw. germinacja lub kiełkowanie przetrwalnika, polega na pobraniu wody, rozerwaniu ściany i utworzeniu normalnej komórki wegetatywnej. Sygnałem biochemicznym do wyjścia ze stadium endospory jest wzrost stężenia alaniny, adenozyny lub tyrozyny w środowisku.
Endospory bakterii są swego rodzaju kapsułami ratunkowymi. Powstają wewnątrz komórki przez obudowanie genoforu (wraz z pewna ilością cytoplazmy,błoną komórkową i rybosomami) wielowarstwową ścianką złożoną z białek i cukrów wysyconych tłuszczami.
Głównym czynnikiem nadającym przetrwalnikom ich odporność na wysokie temperatury jest kwas dipikolinowy (DPA) który występuje tylko w przetrwalnikach i stanowi około 15% s.m. przetrwalnika.
Wpuklenia błony komórkowej bakterii(mezosomy) pełnia rolę mitochondriów w komórkach bakteryjnych.
Toksyny |
Grzyby |
Amanityna Fallotoksyna Orellanina |
Muchomor sromotnikowy, hełmówka, obrzeżona, zasłonek rudy |
Gyromitryna |
Piestrzenica kasztanowata |
Kopryna |
czernidłaki |
Muskaryna |
Strzępiak cegłowaty, czerwony, lejówka odbielona, |
Muscymol, kw ibotenowy, muskaryna |
muchomor czerwony |
Psycocybina, psylocyna |
lysiczki |
BIOKONTROLA- to wykorzystanie jednego organizmu do tłumienia rozwoju drugiego,
Konidoiofory
stanowią je strzępki lub ich szczytowe części
zarodniki tworzą się przez odcinianie się szczytowego fragmentu strzępki, który otacza się ścianą komórkową i zawiera najczęściej jedno jądro
funkcje:
rozrodcza wytwarzanie zarodników( konidioforów)
Przykłady:
grzyby niższe tzw. pleśnie np. pędzlak kropidlak
Fusarium - rodzaj grzybów z rodziny gruzełkowatych (Nectriaceae).
Gatunki z rodzaju Fusarium to grzyby strzępkowe występujące na całym świecie, w glebie jako saprofity. Część gatunków powoduje choroby roślin (pasożyty fakultatywne).
Grzyby Fusarium atakują liczne gatunki roślin, od zbóż do różnego rodzaju tropikalnych roślin uprawnych. Powodują choroby korzeni (zgorzele), choroby podstawy pędu (źdźbła), choroby naczyniowe, choroby kłosów.
Grzyby należące do rodzaju Fusarium wytwarzają metabolity wtórne o działaniu toksycznym (mykotoksyny). Mają one działanie toksyczne wobec roślin (fitotoksyny) oraz zwierząt i ludzi (zootoksyny). Niektóre z mykotoksyn biorą udział w patogenezie chorób fuzaryjnych ułatwiając grzybowi zasiedlanie tkanki roślinnej.
Najlepiej poznanymi grzybami z rodzaju Fusarium są F. culmorum, F. nivale, F. avenaceum i F. graminearum. Grzyby te są odpowiedzialne za 80% porażeń zbóż w standardowej agrotechnice. Szczególne zastosowanie w identyfikacji grzybów z rodzaju Fusarium znalazły markery SCARs (ang.Sequence Characterized Amplified Regions). W metodzie SCARs zachodzi amplifikacja w reakcji PCR tylko jednego, określonego gatunkowo fragmentu DNA patogena grzybowego. Obecnie wyżej wymienione markery zostały już opracowane dla większości gatunków z rodzaju Fusarium, ważnych z gospodarczego punktu widzenia. Markery opracowano między innymi dla: F. avenaceum, F. culmorum, F. graminearum, F. poae, F. moniliforme, F. subglutinans, F. sambucinumoraz i F. oxysporum[3].
Ochratoksyny - grupa mykotoksyn produkowanych przez grzyby z gatunku Aspergillus (np. A. ochraceus) i Penicillium (np. P. viridicatum). W grupie tej wyróżnia się ochratoksynę A, B i C. Są szeroko rozpowszechnione w środowisku, występują jako naturalne zanieczyszczenia w magazynowanych zbożach, orzeszkach lub nasionach bawełny.