PRAWO CELNE

Źródła prawa celnego:

1. Ustawa Kodeks Celny z 9.01.1997 r. ( weszła w życie 1.01.1998 r.) + rozporządzenia wykonawcze

2. Ustawy okołokodeksowe

3. Umowy międzynarodowe

Organy nadzoru:

1. MF

2. Naczelnik Urzędu Celnego ( I instancja) i Dyrektor Izby Celnej ( II instancja)

Zadania dyrektora Izby Celnej:

Dyrektora IC powołuje Minister Finansów. Do jego zadań należy:

• realizacja polityki celnej państwa ( odpowiada za ilość ściągniętego i odprowadzonego do budżetu cła)

• sprawowanie nadzoru nad naczelnikami UC

• rozpatrywanie odwołań od decyzji wydanych w I instancji przez naczelników UC

• rozpatrywanie indywidualnych spraw w I instancji w przypadkach zastrzeżonych w przepisach ( wówczas odwołanie służy do tego samego dyrektora)

Zadania naczelnika Urzędu Celnego:

Naczelnika UC powołuje i odwołuje Minister Finansów na wniosek dyrektora IC. Do jego zadań należy:

• dokonywanie wymiaru i poboru należności celnych

• nadawanie towarom przeznaczenia celnego

• sprawowanie dozoru i kontroli celnej, ściganie przestępstw i wykroczeń przewidzianych przepisami Kodeksu karnego skarbowego

Od 1.09.2003 r. UC i IC ( które są tworzone i znoszone przez MF) są uprawnione również do wydawania decyzji w zakresie podatków związanych z importem ( aktywa i VAT).

Zakres przedmiotowy:

• zasady i tryb przywozu na polski obszar celny ( terytorium RP wraz z morzami terytorialnymi) i wywozu

• prawa i obowiązki osób dokonujących przywozu lub wywozu

• prawa i obowiązki organów celnych

Czynności związane z wprowadzeniem towaru na polski obszar celny:

1. Udanie się do granicznego UC niezwłocznie po przekroczeniu granicy

2. Przedstawienie towaru ( gotowość do okazania towaru i dokumentów)

3. Zostaje wyznaczony czas na dotarcie do wybranego UC ( od przekroczenia granicy nad towarem trzymany jest dozór celny m.in. zakładane są plomby)

4. Złożenie dokumentów w UC w celu nadania towarowi przeznaczenia celnego. Terminy do nadania przeznaczenia celnego:

11. 90 dni, jeśli towary były przewożone drogą morską ( może być przedłużony max o 30 dni na wniosek złożony przed upływem 90 dni)

12. 20 dni dla towarów przewożonych inną drogą niż morska ( może być przedłużony max o 7 dni)

Terminy te biegną od dnia złożenia deklaracji skróconej.

Uprawnienia podmiotu w okresie od przedstawienia towaru do nadania mu przeznaczenia celnego:

1. Zbadanie towaru

2. Czasowe składowanie w magazynach celnych towaru niekrajowego, który został przedstawiony organowi celnemu, ale nie nadano mu przeznaczenia celnego. Towar ten znajduje się pod dozorem i kontrolą celną. Magazyny takie mogą być prowadzone przez organy celne lub inne podmioty, posiadające zezwolenie od Naczelnika UC ( np. agencje celne, przewoźnicy, spedytorzy, osoby zarządzające portami). Organ celny ma uprawnienia do nałożenia na podmioty w.w. obowiązku prowadzenia magazynu celnego. Terminy czasowego składowania - j.w. Towar umieszczony w magazynie nie może być poddawany żadnym czynnościom, które by zmieniały stan tego towaru. Mogą być wykonywane czynności mające na celu utrzymanie towaru w stanie niepogorszonym lub niezmienionym - są to tzw. czynności zachowawcze ( mogą być wykonywane przez pracowników lub osoby prowadzące magazyn celny). Składowanie towaru w magazynach celnych jest odpłatne.

Powody przechowywania towaru w magazynach celnych:

• kiedy podmiot wprowadzający towar nie podjął decyzji o jego przeznaczeniu celnym

• brak dokumentacji wymaganej przepisami prawa celnego do nadania towarowi wybranego przeznaczenia celnego

PRZEZNACZENIE CELNE

Określenie sposobu postępowania z towarem wprowadzonym na polski obszar celny lub z towarem krajowym, który ma być wywieziony z polskiego obszaru celnego.

1. Wprowadzenie towaru do wolnego obszaru celnego ( WOC)

WOC są tworzone i znoszone przez MF w drodze rozporządzenia.

Obszar celny są to wydzielone części terytorium polskiego obszaru celnego, do których mogą być wprowadzone towary niekrajowe oraz krajowe.

Wprowadzenie towarów niekrajowych wywołuje skutek w postaci tego, że nie musimy uiszczać należności celnych i podatkowych, związanych z przywozem tych towarów na polskie obszar celny.

Wprowadzenie towaru krajowego do WOC powoduje takie same skutki, jak wywóz tego towaru poza polski obszar celny.

Wprowadzone do WOC towary mogą być przechowywane. Jeżeli towary mają być przetwarzane, to może odbywać się to tylko pod procedurą celną.

W WOC można prowadzić każdy rodzaj działalności ( wymaga to dodatkowej zgody obszaru celnego), z wyłączeniem handlu detalicznego. Wyjątkiem są morskie, rzeczne lub powietrzne przejścia graniczne, gdzie taki handel może być prowadzony ( zakupów może dokonać osoba legitymująca się biletem na wylot zagraniczny, w czasie bezpośrednio przed wylotem).

Termin przechowywania w WOC jest nieograniczony ( za wyjątkiem np. chemikaliów lub produktów łatwo psujących, z kończącym się terminem ważności).

Jeżeli na towar w WOC znajdzie się nabywca krajowy, wówczas można towar wyprowadzić z WOC, po opłaceniu cła i podatków wyprowadzić z WOC. Możemy też zmienić jego przeznaczenie celne np. na powrotny wywóz towaru.

2. Powrotny wywóz towaru poza polski obszar celny

W odniesieniu do towarów niekrajowych. Towar nie musi być wywieziony w to samo miejsce, z którego został przywieziony.


3. Zniszczenie towaru

Nie ma wówczas obowiązku zapłaty cła i podatku. Na zniszczenie towaru musi być wydana zgoda organu celnego. Zniszczenie musi być dokonane przez profesjonalną firmę, która ma obowiązek zawiadomić organy celne najpóźniej 7 dni przed planowanym zniszczeniem. Jeżeli po zniszczeniu pozostaną jakieś resztki, trzeba nadać im przeznaczenie celne.

4. Zrzeczenie się towaru na rzecz Skarbu Państwa

Należy złożyć wniosek o nadanie takiego przeznaczenia. Przeznaczeniem celnym w postaci zrzeczenia się towaru mogą podlegać jedynie towary użyteczne z punktu widzenia państwa.

5. Objęcie towaru procedurą celną:

• dopuszczenie do obrotu nadaje towarowi niekrajowemu status celny towaru krajowego i następuje po spełnieniu wszystkich wymogów określonych prawem, w szczególności po zastosowaniu przepisów dotyczących należności celnych przywozowych. Towar należy zgłosić w formie pisemnej, deklaracja SAD i komplet załączonych dokumentów. Organ celny ma obowiązek sprawdzenia czy towar nie podlega zakazowi, ograniczeniu (obowiązek posiadania zwolnienia).

Gdy jest zakazane pozwolenie i nie będzie przyjęte a towar zostanie cofnięty to zostaje on zabierany na poczet skarbu państwa - rekwirowane.

Należności celne i stawki ustala się na dzień zgłoszenia celnego. Jeżeli ona spadnie to można wnieść zgłoszenie o obniżenie, jeżeli wzrośnie to przyjmuje się stawkę na dzień zgłoszenia.

Towary dopuszczone do obrotu tracą status celny towarów krajowych, gdy cło za te towary jest zwracane lub umarzane.

Zgłoszenie celne o dopuszczenie do obrotu jest możliwe w każdym urzędzie celnym.

• procedury zawieszające:

- tranzytu,

- składu celnego,

- uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń,

- przetwarzanie, pod kontrolą celną,

- odprawy czasowej.

Za procedury zawieszające nie płaci się cła. Jest ono zawieszane do czasu zakończenia procedur. Natomiast podatki w tych procedurach trzeba zapłacić.

• procedury gospodarcze:

- składu celnego,

- uszlachetniania czynnego,

- uszlachetniania biernego,

- przetwarzanie pod kontrolą celną,

- odprawy czasowej.

Tylko przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą mogą korzystać z tych procedur. Aby skorzystać z procedur gospodarczych trzeba uzyskać pozwolenie Urzędu Celnego. Organem wydającym pozwolenie jest naczelnik UC. W pozwoleniu wskazywany jest: termin ważności pozwolenia oraz warunki korzystania z tej procedury. Przy tej formie procedury konieczne jest zabezpieczenie (w formie poręczeń lub ubezpieczenia).

• tranzyt - konieczne jest złożenie zabezpieczenia, mogą nią być objęte towary nie krajowe lub krajowe, jeżeli wynika to z przepisów szczególnych. Oznacza ona przemieszczenie towarów z jednego miejsca do drugiego znajdującego się na polskim obszarze celnym. Może zakończyć się na polskim obszarze celnym lub poza nim.

1. Urząd Graniczny - Urząd Graniczny (kończy się poza granicami Polski).

2. Urząd Graniczny - Urząd Celny (rozpoczyna się poza granicami a kończy na polskim obszarze celnym lub rozpoczyna się w UC a kończy w UG).

3. Urząd Celny - Urząd Celny (rozpoczyna się i kończy na polskim obszarze celnym).

Terminy opłat w procedurach tranzytu wynoszą 10 dni. Nie ma żadnych terminów, które nakładałby ustawodawca (wcześniej było, że procedura tranzytu nie może trwać dłużej niż 14 dni). Każdorazowo organ celny ustala ten termin w zależności od indywidualnego wniosku.

Procedura tranzytu następuje na wniosek chcącego dokonać przewozu podmiotu. Może ona objąć towar również z urzędu.

W procedurze tranzytu występuje jako wnioskodawca - główny zobowiązany. Jest on zobowiązany do dostarczenia towaru do UC przeznaczenia w stanie nienaruszonym. Dostarcza on również dokumenty i faktury. Główny zobowiązany to osoba korzystająca z procedury tranzytu, płacąca cło, odpowiedzialna z przewóz towaru i kompletnych dokumentów.

Jeżeli zostaną naruszone procedury tranzytu (uszkodzony towar, po terminie) to na osobę, która przewoziła towar może być nałożona opłata manipulacyjna (na kierowcę lub na przewoźnika realizującego przewóz). Osobą, na którą nakłada się należności celne lub podatkowe jest główny zobowiązany (przedsiębiorstwo lub kierowca, lecz nie może to być przewoźnik wynajęty).

Karnet ATA, karnet TIR - dokumenty do przewozu tranzytowego.

• skład celny jest procedurą zawieszającą i gospodarczą, wymaga złożenia zabezpieczenia. Można z niej korzystać bez ograniczenia czasowego. Procedura składu celnego pozwala na składowanie w składzie celnym towarów niekrajowych, które w czasie tego składowania nie podlegają cłu ani ograniczeniom i zakazom oraz w szczególnych przypadkach towarów krajowych.

Towar obejmowany tą procedurą jest umieszczany w miejscu skład celny. Jest to miejsce podlegające dozorowi i kontroli celnej, w którym mogą być składowane towary niekrajowe i krajowe, dla których dokonano czynności wywozowych. Aby prowadzić skład celny trzeba uzyskać pozwolenie na jego prowadzenie. Pozwolenie wydaje Dyrektor Izby Celnej.

Skład celny dzieli się na:

- publiczny - ogólnie dostępny dla wszystkich podmiotów korzystających z procedury składu celnego,

- prywatny - przeznaczony wyłącznie do składowania towarów będących własnością osoby prowadzącej skład celny.

Skład celny mogą prowadzić również UC (wówczas jest to skład publiczny), nie muszą mieć one pozwolenia. Prowadzący skład celny odpowiedzialny jest za: 1) zapewnienie, aby towary złożone w składzie celnym nie zostały usunięte spod dozoru celnego, 2)wykonywanie obowiązków wynikających ze składowania towarów objętych procedurą składu celnego, 3) przestrzeganie warunków określonych w pozwoleniu i regulaminie funkcjonowania składu celnego. Korzystający ze składu celnego jest odpowiedzialny za wykonywanie obowiązków wynikających z objęcia towarów procedurą składu celnego oraz jest zobowiązany do złożenia zabezpieczenia w celu zagwarantowania pokrycia długu celnego mogącego powstać w związku z objęciem towaru procedurą składu celnego.

Dyrektor izby celnej może wydać pozwolenie na przeniesienie na inną osobę praw i obowiązków prowadzącego skład celny, jeżeli osoba ta spełnia warunki do uzyskania pozwolenia. Składowanie towarów objętych procedurą składu celnego nie jest ograniczone w czasie. W wyjątkowych wypadkach organ celny może wyznaczyć termin, przed którego upływem korzystający ze składu celnego powinien nadać towarom inne przeznaczenie celne. Towary przywożone mogą być poddane zwyczajowym czynnościom mającym na celu zapewnienie ich utrzymania w niezmienionym stanie, poprawienie ich wyglądu, jakości handlowej lub przygotowanie ich do dystrybucji bądź odsprzedaży, np. przepakowywanie.

Organ celny może wydać pozwolenie na przemieszczenie towarów objętych procedurą składu celnego do innego składu celnego.

Może być przedmiotem umowy konsygnacji - towar niekrajowy objęty procedurą składu celnego - jest to połączenie umowy przechowania i umowy komisu. Jest zawierana między osobą prowadzącą skład celny, a właścicielem towaru objętego procedurą składu celnego. Umowa to polega na tym, że prowadzący skład celny zobowiązuje się do sprzedaży towaru objętego procedurą składu celnego w imieniu własnym, lecz na rachunek właściciela towaru. Jeżeli na fakturze wyodrębnione są koszty to wartość SAD-u ogranicza się do wartości towaru bez tych kosztów.

• uszlachetnianie czynne - pozwala na poddanie na polskim obszarze celnym jednemu lub większej liczbie procesów uszlachetniania: 1) system zawieszeń - towarów niekrajowych przeznaczonych do powrotnego wywozu poza polski obszar celny w postaci produktów kompensacyjnych, bez obciążania tych towarów cłem lub stosowania wobec nich środków polityki handlowej, lub 2) system ceł zwrotnych -towarów dopuszczonych do obrotu ze zwrotem lub umorzeniem cła należnego do zapłacenia za takie towary, jeżeli zostaną one wywiezione poza polski obszar celny w postaci produktów kompensacyjnych. Proces uszlachetniania to: a) obróbka towarów, w tym składanie, montaż lub instalowanie ich w innych towarach, b) przetwarzanie towarów, c) naprawa towarów, w tym ich odnawianie i porządkowanie,

d) wykorzystywanie niektórych towarów niewchodzących w skład produktów kompensacyjnych, ale umożliwiających lub ułatwiających ich produkcję, jeżeli towary te są całkowicie lub częściowo zużyte w tym procesie, z wyłączeniem narzędzi, urządzeń i wyposażenia. Produkty kompensacyjne - wszelkie produkty powstałe w wyniku procesów uszlachetniania), w tym resztki i odpady.

Towary ekwiwalentne - towary krajowe, które są wykorzystywane w miejsce towarów przywożonych do wytwarzania produktów kompensacyjnych. Organ celny może wydać pozwolenie na: 1) wytwarzanie produktów kompensacyjnych z towarów ekwiwalentnych, 2) wywóz poza polski obszar celny produktów kompensacyjnych wytwarzanych z towarów ekwiwalentnych, przed przywozem towarów przeznaczonych do uszlachetnienia, - pod warunkiem, że towary ekwiwalentne są tej samej jakości i mają te same cechy charakterystyczne co towary przywożone do uszlachetnienia. Pozwolenie na uszlachetnianie czynne może być wydane na wniosek osoby, która dokonuje procesu uszlachetniania lub która organizuje ten proces. Organ celny wyznacza termin, w którym produkty kompensacyjne powinny zostać wywiezione lub powrotnie wywiezione bądź otrzymać inne przeznaczenie celne. Termin wyznaczany jest przy uwzględnieniu czasu niezbędnego na przeprowadzenie czynności związanych z uszlachetnieniem i zbytem produktów kompensacyjnych.

Organ celny może zwolnić z obowiązku złożenia zabezpieczenia przy korzystaniu z procedury uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń.

Produkty kompensacyjne znajdujące się w wykazie podlegają właściwym dla nich należnościom celnym przywozowym, gdy zostaną dopuszczone do obrotu w ilościach proporcjonalnych do wywiezionej części produktów kompensacyjnych nieznajdujących się w tym wykazie. Produkty kompensacyjne, które zostały objęte procedurą zawieszającą lub wprowadzone do wolnego obszaru celnego, podlegają należnościom celnym przywozowym. Produkty kompensacyjne mogą podlegać przepisom dotyczącym sposobu obliczania należności celnych przywozowych w ramach procedury przetwarzania pod kontrolą celną, o ile towary przywożone mogą być objęte tą procedurą. Produkty kompensacyjne będą zwolnione od cła, o ile w chwili przyjęcia zgłoszenia o dopuszczenie do obrotu obowiązują przepisy przewidujące zwolnienie od cła identycznych towarów. System ceł zwrotnych może być stosowany wobec wszystkich towarów, z wyjątkiem tych, które w chwili przyjęcia zgłoszenia o dopuszczenie do obrotu: 1) podlegają ograniczeniom ilościowym w przywozie, lub 2) korzystają z zawieszonych stawek celnych albo, w ramach plafonów taryfowych lub kontyngentów taryfowych, z obniżonych stawek celnych. Osoba posiadająca pozwolenie może zwrócić się o zwrot lub umorzenie cła, o ile udowodni organowi celnemu, że produkty kompensacyjne uzyskane z towarów przywiezionych i dopuszczonych do obrotu w systemie ceł zwrotnych lub towary w stanie niezmienionym zostały: 1) wywiezione lub 2) objęte, w celu późniejszego powrotnego ich wywozu, procedurą tranzytu, procedurą składu celnego, procedurą odprawy czasowej, procedurą uszlachetniania czynnego z zastosowaniem systemu zawieszeń, lub wprowadzone do wolnego obszaru celnego, - jeżeli zostały spełnione wszystkie pozostałe warunki procedury uszlachetniania czynnego.

• uszlachetnianie bierne pozwala dokonać czasowego wywozu towarów krajowych poza polski obszar celny w celu poddania ich procesom uszlachetniania oraz dopuszczenia produktów powstałych w wyniku tych procesów do obrotu, z całkowitym lub częściowym zwolnieniem od cła. Wobec towarów krajowych wywożonych czasowo stosuje się należności celne wywozowe, środki polityki handlowej oraz inne określone w przepisach wymagania do wyprowadzenia towaru krajowego poza polski obszar celny. Towary wywożone czasowo - towary objęte procedurą uszlachetniania biernego Nie mogą zostać objęte procedurą uszlachetniania biernego towary krajowe: 1) których wywóz wiąże się ze zwrotem lub umorzeniem cła lub 2) które przed ich wywozem zostały dopuszczone do obrotu z całkowitym zwolnieniem od cła ze względu na ich przeznaczenie, tak długo, jak obowiązują warunki ustalone do udzielenia takiego zwolnienia. Pozwolenie na korzystanie z procedury uszlachetniania biernego wydaje się na wniosek osoby, która zleca dokonanie procesu uszlachetniania. Całkowite lub częściowe zwolnienie od cła, może być udzielone jedynie w wypadku, gdy zgłoszenie celne o dopuszczenie do obrotu produktów kompensacyjnych zostało złożone w imieniu lub na rzecz: 1) osoby posiadającej pozwolenie, 2) innej osoby krajowej, pod warunkiem że uzyskała ona zgodę osoby posiadającej pozwolenie, - jeżeli spełnione są warunki pozwolenia. Całkowitego lub częściowego zwolnienia od cła, nie udziela się, jeżeli jeden z warunków lub obowiązków wynikających z procedury uszlachetniania biernego nie został wykonany, chyba że wykazano, iż uchybienia te nie miały rzeczywistego wpływu na prawidłowy przebieg tej procedury. Całkowite lub częściowe zwolnienie od cła polega na odliczeniu od kwoty cła za produkty kompensacyjne dopuszczone do obrotu kwoty cła, które miałoby zastosowanie w tym samym dniu do towarów wywiezionych czasowo, jak gdyby były one przywożone na polski obszar celny z kraju, gdzie zostały poddane procesowi uszlachetniania. Kwota jest obliczana w oparciu o ilość, rodzaj i wartość towarów z dnia przyjęcia zgłoszenia o objęcie ich procedurą uszlachetniania biernego oraz na podstawie innych elementów kalkulacyjnych z dnia przyjęcia zgłoszenia o dopuszczenie do obrotu produktów kompensacyjnych. Jeżeli proces uszlachetniania ma na celu naprawę towarów wywożonych czasowo i jeżeli naprawa jest dokonywana odpłatnie, to częściowe zwolnienie od cła polega na obliczeniu kwoty należności, jaka byłaby zastosowana na podstawie elementów kalkulacyjnych dotyczących produktów kompensacyjnych w dniu przyjęcia zgłoszenia o dopuszczenie do obrotu tych produktów. Podstawą do obliczenia cła od towarów jest wartość celna równa kwocie kosztów naprawy, pod warunkiem, że koszty te stanowią jedyne świadczenie osoby posiadającej pozwolenie oraz że na wysokość kosztów nie miały wpływu powiązania tej osoby z osobą dokonującą naprawy. Jeżeli proces uszlachetniania ma na celu naprawę towarów wywożonych czasowo, to w wypadku ich dopuszczenia do obrotu podlegają one całkowitemu zwolnieniu od cła, o ile naprawa jest wykonaniem umowy gwarancyjnej i została dokonana nieodpłatnie.

Zastosowanie systemu wymiany towarów w ramach uszlachetniania biernego jest możliwe jedynie wówczas, gdy proces uszlachetniania polega na naprawie towarów krajowych. System wymiany towarów polega na zastąpieniu towaru, który ma być naprawiony, innym towarem już naprawionym, zwanym dalej "produktem zamiennym", który jest przywożony zamiast produktu kompensacyjnego. Produkty zamienne powinny mieć taką samą klasyfikację towarową w taryfie celnej, tę samą jakość handlową i te same parametry techniczne, jak naprawione towary wywożone czasowo. Jeżeli towary wywożone czasowo były używane przed wywozem, to produkty zamienne powinny również być produktami używanymi. Organ celny uznaje towar nowy za produkt zamienny, jeżeli został on wydany nieodpłatnie ze względu na zobowiązania gwarancyjne. W wypadku uprzedniego przywozu towary będące przedmiotem czasowego wywozu powinny być wywiezione w terminie dwóch miesięcy, licząc od dnia przyjęcia przez organ celny zgłoszenia o dopuszczenie do obrotu produktów zamiennych. Na wniosek osoby zainteresowanej organ celny może w szczególnie uzasadnionych wypadkach przedłużyć termin. Wniosek o przedłużenie terminu powinien zostać złożony nie później niż przed upływem uprzednio wyznaczonego terminu.

• odprawa czasowa pozwala na wykorzystywanie na polskim obszarze celnym towarów niekrajowych przeznaczonych do powrotnego wywozu bez dokonywania żadnych zmian, z wyjątkiem zwykłego zużycia wynikającego z używania tych towarów, z całkowitym lub częściowym zwolnieniem od cła i bez stosowania wobec nich środków polityki handlowej. Pozwolenie na dokonanie odprawy czasowej udzielane jest na wniosek osoby, która ma użytkować towary lub organizować ich użytkowanie. Procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od cła mogą być objęte towary, które spełniają następujące warunki: 1) są własnością osoby mającej siedzibę lub miejsce zamieszkania za granicą, 2) nie są towarami podlegającymi odprawie czasowej z całkowitym zwolnieniem od cła. Organ celny może wyrazić zgodę na zastosowanie procedury odprawy czasowej w wypadku, gdy brak możliwości ustalenia tożsamości towaru nie spowoduje nadużycia tej procedury. Organ celny wyznacza termin, w którym towary przywożone powinny zostać powrotnie wywiezione lub otrzymać nowe przeznaczenie celne. Przy wyznaczaniu terminu, o którym mowa w § 1, należy uwzględnić cel przywozu, jednakże termin ten nie może przekroczyć 2 lat, licząc od dnia przyjęcia zgłoszenia celnego, chyba że przepis szczególny przewiduje skrócenie tego terminu. Kwota cła za towary objęte procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od cła wynosi za każdy rozpoczęty miesiąc stosowania tej procedury 3% kwoty cła, które miałoby być uiszczone za te towary, gdyby zostały dopuszczone do obrotu w dniu, w którym zostały objęte procedurą odprawy czasowej. Należność obliczana jest za cały okres objęcia towaru procedurą i pobierana w ratach miesięcznych płatnych z góry za każdy miesiąc. Przeniesienie praw i obowiązków wynikających z procedury odprawy czasowej nie oznacza, że taki sam system zwolnień musi być zastosowany wobec osoby, na którą przeniesiono prawa i obowiązki wynikające z tej procedury. Jeżeli przeniesienie dokonywane jest z częściowym zwolnieniem dla obu osób uprawnionych do korzystania z tej procedury w tym samym miesiącu, posiadacz pierwotnego pozwolenia będzie zobowiązany do zapłacenia kwoty cła za cały ten miesiąc. W razie powstania długu celnego w stosunku do towarów przywożonych, kwota takiego długu będzie obliczana według elementów kalkulacyjnych z dnia przyjęcia zgłoszenia o objęcie ich procedurą odprawy czasowej.

• przetwarzania pod kontrolą celną umożliwia użycie towarów niekrajowych na polskim obszarze celnym w procesach zmieniających ich rodzaj lub stan, bez stosowania wobec nich cła i środków polityki handlowej, oraz umożliwia dopuszczenie produktów powstających w takich procesach (produkty przetworzone) do obrotu, z zastosowaniem właściwych dla nich należności celnych przywozowych.

Pozwolenie na przetwarzanie pod kontrolą celną udzielane jest na wniosek osoby, która ma dokonać przetwarzania lub organizować to przetwarzanie. W wypadku powstania długu celnego odnoszącego się do towarów w stanie niezmienionym lub produktów, które znajdują się na pośrednim etapie przetworzenia w stosunku do stopnia przetworzenia określonego w pozwoleniu, kwota długu jest obliczana na podstawie elementów kalkulacyjnych z dnia przyjęcia zgłoszenia towarów do procedury przetwarzania pod kontrolą celną. Jeżeli towary przywożone spełniają warunki do zastosowania preferencyjnych, obniżonych lub zawieszonych stawek celnych w chwili ich objęcia procedurą przetwarzania pod kontrolą celną, a zastosowanie w tym czasie tego rodzaju stawek jest możliwe wobec produktów dopuszczanych do obrotu, identycznych jak produkty przetworzone, to należności, którym podlegają produkty przetworzone, oblicza się z zastosowaniem takich stawek. Jeżeli obniżone stawki celne wobec towarów przywożonych stosowane są w ramach kontyngentów taryfowych lub plafonów taryfowych, to zastosowanie takich stawek wobec produktów przetworzonych uzależnione jest również od ich obowiązywania wobec towarów przywożonych w dniu dopuszczenia do obrotu produktów przetworzonych. W wypadku, gdy ilość towarów przywożonych, która została faktycznie zużyta przy wytworzeniu dopuszczonych do obrotu produktów przetworzonych, jest wliczana do kontyngentów taryfowych lub plafonów taryfowych obowiązujących dla towarów przywożonych w dniu dopuszczenia do obrotu produktów przetworzonych. Dopuszczone do obrotu produkty przetworzone nie obciążają kontyngentów taryfowych ani plafonów taryfowych ustanowionych dla towarów identycznych jak produkty przetworzone.

• wywóz umożliwia wywiezienie towaru celnego poza obszar celny. Zgłoszenie celne na SAD składamy we właściwym UC ze względu na miejsce zamieszkania lub na siedzibę firmy. Istnieje też możliwość złożenia zgłoszenia w miejscu załadunku towaru. Formalności dokonuje się we właściwym UC (UC sprawdza dokumenty, przeprowadza rewizję, nakłada zabezpieczenie celne). Towar pozostaje pod nadzorem celnym. Po przekroczeniu granicy dokonuje się faktyczny wywóz towaru. Otrzymujemy pieczęć POLSKA CEO, która faktycznie uprawnia nas do odliczeń i rozliczeń z tytułu VAT. Jeżeli nie doszło do wywozu (na granicy nie zgłosiliśmy się w celu otrzymania pieczęci) składamy wyjaśnienie odnośnie złożonego wcześniej zgłoszenia, opisujemy fakt, UC sprawdza czy nie nastąpiło naruszenie pieczęci, umarza postępowanie zgłoszenia celnego.

Jeżeli towar, który chcemy wywieźć podlega ograniczeniom lub zakazowi wywozu to UC zabrania wywozu.

Jeżeli złożyliśmy zgłoszenie o wywóz towaru, którego wywóz podlega ograniczeniom to UC odmawia przyjęcia zgłoszenia celnego.

Cło raz zapłacone nie podlega zwrotowi (wyjątkami są przepisy szczególnie dotyczące tych kwestii).

Aby ubiegać się o zwolnienie z cła muszą być spełnione warunki: trzeba udowodnić, że towar już wcześniej był objęty procedurą celną wywozu i jest tym samym towarem wywożonym powtórnie (towar ten sam a nie taki sam).

Skutkiem faktycznego wywozu towaru objętego procedurą wywozu jest to, że towar krajowy staje się towarem niekrajowym.

Formalności związane z nadaniem towarowi przeznaczenia celnego w postaci objęcia procedurą celną:

1. Zgłoszenie towaru za pomocą zgłoszenia celnego czyli SAD-u

Do SAD-u musi być dołączony komplet dokumentów: faktura, dokumenty przewozowe, świadectwo pochodzenia, zaświadczenie o wpisie do działalności gosp. lub zaświadczenie o wpisie do KRS, zaświadczenie o nadaniu NIP i REGON, ew. koncesje i zezwolenia i inne dokumenty, uzależnione od rodzaju towaru i przeprowadzonej procedury.

Istnieje również możliwość zgłoszenia ustnego i elektronicznego.

Zgłoszenie ustne jest dopuszczalne tylko w wyjątkowych sytuacjach np. w ruchu turystycznym podróżnych, kiedy jest przewożony sprzęt ratunkowy czy zwierzęta ratownicze.

Zgłoszenie w formie elektronicznej musi zawierać kod identyfikacyjny, który nadaje Naczelnik UC. Kod ten zastępuje podpis, który składa się na zgłoszeniu celnym.

2. Organ celny kontroluje zgłoszenie pod względem formalno-prawnym:

• czy zgłoszenie złożone jest na odpowiednim druku

• czy zgłoszenie zostało podpisane

• czy dołączony jest komplet dokumentów

Jeżeli wykryte zostaną jakieś braki, następuje zwrot zgłoszenia w formie pisemnej z pouczeniem, jakiego rodzaju są te braki.

3) Przyjęcie zgłoszenia i weryfikacja ( może być połączone z rewizją celną towaru)

Weryfikacja polega na kontroli zgłoszenia celnego pod względem merytorycznym, a więc organ celny sprawdza, czy została prawidłowo ustalona stawka celna i stawka podatku itd. Kontrolowane są również dołączone dokumenty, także pod względem autentyczności. Kontrola merytoryczna, w przeciwieństwie do kontroli formalnej nie jest obowiązkowa.

Rewizja celna polega na ustaleniu stanu towaru, jego ilości, jakości i wartości oraz porównaniu z danymi zawartymi w zgłoszeniu. Rewizja może być częściowa ( taka jest najczęściej przeprowadzana) lub całościowa. Wyniki rewizji częściowej odnoszą się do całości towaru. Właściciel musi być powiadomiony o rewizji, przy której może być obecny. Jeżeli nie zgadza się z wynikami rewizji, może wnieść o przeprowadzenie rewizji całościowej ( jednak musi to być decyzja natychmiastowa). O przeprowadzenie rewizji całościowej można wnieść również w przypadku, gdy już w trakcie odprawy celnej otrzymujemy informację od kontrahenta, że nie zgadza się ilość towaru itp.

Jeżeli w wyniku rewizji zostaną wykryte nieprawidłowości, organ celny jest zobowiązany wydać decyzję administracyjną, w której stwierdza, że złożone zgłoszenie celne jest nieprawidłowe ( w całości lub w części). Wraz z decyzją ( jeśli była wydana) otrzymujemy część zgłoszenia celnego ( 1 strona), która musi być przechowywana 5 lat. Od decyzji przysługuje odwołanie do dyrektora IC w terminie 14 dni od otrzymania decyzji. Od decyzji dyrektora IC przysługuje złożenie skargi do NSA w terminie 30 dni.

Złożenie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji. Po zakończeniu formalności organ celny zwalnia towar. Zwolnienie towaru jest możliwe tylko po zapłaceniu należności z tytułu cła i podatku ( termin płatności wynosi 10 dni, od 1.05.2004 r. będzie wynosił 21 dni - przewiduje tak Kodeks Celny Wspólnot Europejskich), chyba, że mamy złożone zabezpieczenie.

W trakcie trwającej odprawy można składać o:

1. sprostowanie zgłoszenia celnego - można zmienić wszystkie elementy zgłoszenia celnego za wyjątkiem wartości, ilości i jakości towaru; przekreślamy błędną pozycję i stawiamy parafkę ( dokonuje tego osoba, która podpisała się na zgłoszeniu lub jej pełnomocnik). Sprostowania można dokonać do czasu zwolnienia towaru. Sprostowanie nie jest możliwe, jeśli została rozpoczęta rewizja.

2. unieważnienie zgłoszenia celnego - dokonuje organ celny na nas wniosek poprzez przekreślenie zgłoszenia i umieszczenie napisu „Unieważniono dnia”. Unieważnienie jest możliwe w przypadku, gdy dysponujemy dokumentami potwierdzającymi, że nastąpiła pomyłka ( np. źle wpisany numer) lub że zgłoszenie celne o objęcie procedurą celną jest już dla nas nieuzasadnione ( np. jeśli kontrahent, dla którego sprowadziliśmy towar, wycofał się z zamówienia.)

Zasady zgłaszania towaru na Sadzie:

1. Jeden formularz jest przeznaczony dla jednego rodzaju towaru. Jeżeli przewożone jest kilka rodzajów towarów, należy skorzystać z zestawu SAD, który składa się z SAD i SAD bis ( formularze uzupełniające)

1. SAD:

• towar klasyfikowany wg jednej pozycji taryfowej

• towar pochodzi z jednego kraju

• towar obciążony jest jedną stawką podatkową i celną

2. SAD bis ( max 99 różnych towarów):

• towary klasyfikowane wg różnych pozycji taryfowych

• towar pochodzi z różnych krajów

• obciążony jest różnymi stawkami celnymi i podatkowymi

Jeżeli za towar zapłaciliśmy w różnej walucie, nie możemy skorzystać z zestawu.( musimy skorzystać z dwóch SAD-ów lub dwóch zestawów). Podobnie jeśli towary różnią się przeznaczeniem celnym.

Co do zasady zgłoszenie celne może złożyć tylko osoba krajowa

( czyli osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium RP, osoba prawna posiadająca siedzibę na terytorium RP lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, posiadająca siedzibę na terytorium RP)

Procedury uproszczone

Są to wynikające z Kodeksu Celnego możliwości upraszczania czynności związanych z procedurą celną.

1. zgłoszenie celne uproszczone - nie trzeba wypełniać wszystkich pól w formularzu SAD ( ok. 16 na 54 pola) oraz załączany jest mniejszy komplet dokumentów: fakturę, specyfikację ( czyli opis towaru, składamy, jeśli towar nie jest dokładnie opisany na fakturze), deklarację wartości celnej, ew. upoważnienie dla przedstawiciela, pozwolenie na składanie uproszczonego zgłoszenia celnego.

2. Złożenie dokumentów handlowych wraz z wnioskiem o objęcie procedurą - nie składamy SAD-u

3. Wpisanie do rejestru- procedura najbardziej korzystna

Po okazaniu towaru i dokumentów, nie trzeba udawać się z towarem do UC, tylko bezpośrednio do miejsca przeznaczenia, którego adres wpisujemy we wniosku o pozwolenie. Następnie dokonujemy powiadomienia UC ( przynajmniej na 2 godziny przed końcem pracy UC), które może być w formie uzgodnionej z Naczelnikiem, np.. faxem. W powiadomieniu tym wskazujemy: towar, ilość, wartość oraz powołujemy się na pozwolenie.

Aby skorzystać z procedury uproszczonej, musimy uzyskać pozwolenie. We wniosku wskazujemy rodaj procedury uproszczonej, którą chcemy być objęci. Pozwolenie wydawane jest na rok (z możliwością przedłużenia na kolejny rok) pod warunkiem spełniania określonych warunków:

• dobra kondycja finansowa, niezaleganie z płatnościami wobec US ZUS, z tytułu cła,

• niekaralanośćz przestępstwa przeciwko mieniu, karno-skarbowe

• wnioskodawca od co najmniej roku musi zajmować się transportem towarów oraz musi być płatnikiem podatku VAT

Po zgłoszeniu towaru UC ma 2 godziny na podjęcie decyzji zezwalającej na rozładunek towaru. Przedsiębiorca dokonuj wpisu w rejestrze. Wpisanie do rejestru jest równoznaczne ze zwolnieniem towaru. Jeżeli wystąpią jakieś różnice, przedsiębiorca sporządza „protokół rozbieżności”, który najpóźniej w dniu następnym przesyła do organu celnego.

Przy uproszczonym zgłoszeniu celnym oraz przy wpisie do rejestru każdy przedsiębiorca, w terminie 1 miesiąca, składa zgłoszenie uzupełniające. Powinno ono być złożone na SADzie i należy dołączyć do niego wszystkie dokumenty, które są wymagane przy normalnym zgłoszeniu celnym. Można je dokonywać zbiorczo w przypadku sprowadzania prze miesiąc jednego rodzaju towaru.

Przedsiębiorca, który korzysta z procedur uproszczonych, raz do roku kontrolowany jest przez UC, w celu sprawdzenia poprawności dokonywanych w ciągu roku czynności. Jeśli nie stwierdzono nieprawidłowości, zezwolenie zostanie przedłużone na kolejny rok. W przeciwnym wypadku przedsiębiorca nie otrzyma takiej zgody przez 3 lata.

WARTOŚĆ CELNA I POCHODZENIE TOWARU

Wartość celna - podstawa zapłaty cła; jest to cena faktycznie zapłacona za towar zakupiony za granicą w celu przywozu go na polski obszar celny + koszty przewidziane w art. 30 Kodeksu Celnego ( patrz ksero), jeżeli koszty te nie zostały już w tej cenie zawarte. Są to koszty poniesione za granicą, związane ze sprowadzeniem towaru. Jeśli korzystamy z usługi spedytora, na fakturze powinno znaleźć się wyodrębnienie kosztów poniesionych do granicy oraz adnotacja, że jest to dołączone do ceny towaru. Jeżeli kontrahent dostarcza towar na granicę, wówczas koszty transportu wliczane są w koszt towaru.

UC ma prawo podwyższyć wartość celną nawet wówczas, jeśli jest przedstawiona faktura.

Należności celne przedawniają się po upływie 3 lat, a „wymiar” po 5 latach.

W celu określania wartości celnej do ceny faktycznie zapłaconej lub należnej za przywożone towary dodaje się:

1. poniesione przez kupującego, lecz nieujęte w cenie faktycznie zapłaconej lub należnej za towary, koszty:

1. prowizji i pośrednictwa, z wyjątkiem prowizji od zakupu,

2. pojemników, o ile na potrzeby celne są traktowane łącznie z towarem, którego wartość celna jest ustalana,

3. pakowania, zarówno w sensie materiałów, jak i robocizny,

2. określoną w odpowiedniej proporcji wartość wymienionych poniżej towarów i usług, dostarczonych bezpośrednio lub pośrednio przez kupującego, bezpłatnie lub po obniżonej cenie, do użytku związanego z produkcją i sprzedażą przywożonych towarów, w zakresie, w jakim taka wartość nie została ujęta w cenie faktycznie zapłaconej lub należnej:

1. materiałów, komponentów, części i podobnych elementów, które stanowią część składową lub przynależność przywiezionych towarów,

2. narzędzi, matryc, form i podobnych elementów użytych przy produkcji przywiezionych towarów,

3. materiałów zużytych przy produkcji przywiezionych towarów,

4. prac techniczno-inżynieryjnych, rozwojowych, artystycznych i projektowych oraz planów i szkiców wykonanych poza polskim obszarem celnym i niezbędnych do produkcji przywiezionych towarów,

3. honoraria, tantiemy autorskie i opłaty licencyjne, dotyczące towarów, dla których ustalana jest wartość celna, które musi opłacić kupujący, zarówno bezpośrednio jak i pośrednio, jako warunek sprzedaży tych towarów, o ile koszty te nie są ujęte w cenie faktycznie zapłaconej lub należnej,

4. wartość jakiejkolwiek części dochodu z tytułu dalszej odsprzedaży, dyspozycji lub wykorzystania przywiezionych towarów, która przypada bezpośrednio lub pośrednio sprzedawcy,

5. koszty transportu i ubezpieczenia przywiezionych towarów oraz opłaty załadunkowe i manipulacyjne związane z ich transportem, poniesione do granicy państwa lub portu polskiego.

Koszty dodane do ceny faktycznie zapłaconej lub należnej powinny być doliczane jedynie na podstawie obiektywnych i wymiernych danych.

Pochodzenie towaru - określa ekonomiczną przynależność towaru do określonego kraju (nieistotny jest kraj, z którego sprowadzamy towar, a kraj, w którym został on wyprodukowany).



POCHODZENIE

niepreferencyjne preferencyjne

• stawki autonomicznej - umowy międzynarodowe

• stawki konwencyjnej ( zasada wzajemności)

( najwyższe stawki przewidziane - jednostronne zobowiązania RP

przepisami) w odniesieniu do krajów

rozwijających się i najmniej rozwiniętych ( brak zasady wzajemności). Stosuje się najniższe stawki. Dokumentuje się je poprzez:

1) trwałe oznaczenie kraju pochodzenia na fakturze

2) trwałe oznaczenie kraju pochodzenia na towarze

3) świadectwo pochodzenia - jest ważne przez 10 m-cy od daty wystawienia

W stosunku do towaru bez udokumentowanego pochodzenia UC może:

• cofnąć towar

• podnieść najwyższą stawkę celną o 100%

Sposób retrospektywny - udokumentowanie pochodzenia towaru w terminie późniejszym.

STAWKI CELNE

Stosowanie stawek związane jest z pochodzeniem towaru. Taryfa przywozowa wydawana jest w formie rozporządzenia. Jest ona w miarę stała. Co roku dokonywane są drobne korekty. Inne stawki celne mogą być ogłoszone:

• w aktach prawnych radzie rozporządzenia, sytuacji gdy zostały czasowo zawieszone stawki celne w całości lub części na poszczególne towary (informacja o tym leży w gestii importera)

• kontyngent taryfowy - musimy uzyskać zezwolenie od ministra gospodarki, aby przywieźć towary określone w kontyngencie i objąć je stawką celną. Stawka w kontyngencie musi być niższa niż w taryfie.

Kontyngent polega na ograniczaniu ilościowym, bądź wartościowym przywozu towarów pochodzących z określonego kraju przy zastosowaniu stawki celnej obniżonej, wynikającej z ustanowionego kontyngentu.

Plafon taryfowy związany z możliwością stosowania stawki celnej niższej niż taryfa. Pozwala na przywóz towaru pochodzący z określonego państwa na polski obszar celny, po stawkach obniżonych wynikających z tego plafonu. Zawiera ograniczenie ilościowe i wartościowe. Zaczyna działać w momencie jego otwarcia (rozporządzenia). Obowiązuje do dnia jego zamknięcia. Jest bardziej elastyczny.

Kontyngent pozwala na z góry ustaloną ilość towaru.

Plafon może przekroczyć ilość towaru, jeśli dalsze sprowadzanie jest niezbędne dla gospodarki. Ustala się go na produkty rolno - spożywcze. Korzystanie ze stawek możliwe jest na odpowiedni wniosek.

Stawki celne:

• Autonomiczne - stosowane do towarów pochodzących z państw nie będących członkami WTO (Światowa Organizacja Handlu) lub państw, którym Polska nie przyznała KNU (Klauzula Najwyższego Uprzywilejowania). Zazwyczaj są najwyższe w taryfie celnej.

• Konwencyjne - stosowane do towarów pochodzących z państw będących członkami WTO lub państw, którym Polska przyznała KNU. Są stawkami niższymi niż stawki autonomiczne. Wyjątki od niezastosowania stawki konwencyjnej, gdy spełnia wymogi: nie jest ustalona lub gdy jest wyższa od stawki autonomicznej.

• Preferencyjne:

• DEV - stosowane dla towarów pochodzących z poza europejskich krajów rozwijających się. Za kraje rozwijające się uważa się kraje, gdzie DNB w przeliczeniu na jednego mieszkańca jest niższy aniżeli w Polsce. Średnio są niższe o 20 - 30% niż stawki autonomiczne i konwencyjne.

• LDC - stosowane dla towarów pochodzących z krajów najmniej rozwiniętych (lista ONZ). Przy przywozie towarów z tych państw konieczne jest przedstawienie świadectwa pochodzenia w celu stwierdzenia faktycznego pochodzenia towarów z danego kraju. Gdy nie ma świadectwa pochodzenia rozważamy czy należy do WTO i KNU i wtedy przyznajemy stawkę autonomiczną lub konwencyjną.

DEV i LDC wynikają z jednostronnych zobowiązań Polski, przyjęte w stosunku do innych państw. Nie można działać na szkodę swojej gospodarki pomagając innym państwom. Pewne towary są wyłączone ze stawek preferencyjnych.

• Obniżone - stosowane dla towarów pochodzących z krajów będących członkami Unii Europejskiej, EFTA, z Czech i Słowacji, Słowenii, Rumunii, Bułgarii, Litwy i Łotwy, Estonii, Izraela, Wysp Owczych i Turcji.

Stawki celne stosuje się po udokumentowaniu pochodzenia przywożonych towarów

Obliczanie należności celnych i podatkowych

• Cło

Wartość celna towaru x stawka celna = cło

Do wartości celnej doliczamy koszty wymienione w art. 30 kodeksu celnego.

• Akcyza

(wartość celna towaru + cło) x stawka akcyzy = podatek akcyzowy

Do podstawy akcyzy dolicza się cło antydumpingowe, jeśli zostało ustanowione.

• VAT

(wartość celna towaru + cło + akcyza) x stawka VAT = podatek VAT

Do podstawy opodatkowania VAT dolicza się cło antydumpingowe, jeśli zostało ustanowione, podatek akcyzowy od opakowań z tworzyw sztucznych, koszty transportu, opakowania i ubezpieczenia poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia w kraju.

10

---