64


Nauka - jest procesem społecznym poznawania świata, jest wiedzą obiektywną, sprawdzalną, możliwą do udowodnienia.

Pedagogika - jest to nauka o wychowaniu, jest nauką społeczną, humanistyczną, teoretyczną i praktyczną

Wychowanie - jest to proces ukształtowania osobowości człowieka mający na celu przygotowanie go do samodzielnego życia w społeczeństwie.

Pedagogika jako nauka spełnia następujące funkcje:

1.diagnostyczna: rozpoznawać, wyjaśniać

2.prognostyczna: określanie na podstawie rozpoznanych zjawisk przyszłego przebiegu, rozwoju tych zjawisk

3.instrumentalno - techniczna: wykorzystanie odpowiednich środków, narzędzi do rozpoznawania

4.humanistyczna

- poznawcza - rozwój intelektualny

- psychologiczna - wiąże się z przeżyciami w trakcie zdobywania wiedzy

Osobowość - jest to zespół cech charakterystycznych dla danego człowieka. Cechy osobowości:

- cechy fizyczne: wygląd (kolor oczu, wzrost, waga, budowa ciała)

- cechy psychiczne: temperament (melancholik, choleryk), postawy, system wartości, poglądy, inteligencja, wrażliwość, sposób reagowania

Osobowość - zespół względnie stałych cech i złożonych mechanizmów wewnętrznych które warunkują zachowanie człowieka i przebiegłego procesów.

Humanizm- człowiek jest najważniejszy na pierwszym miejscu, może się uczyć i rozwijać do końca zycia.

Cechy osobowości są cechami nabytymi, dziedzicznymi, działanie czynników zewnętrznych powoduje cechy wrodzone

Osobowość:

-cechy instrumentalne (związane z myśleniem), nauczanie, pamięć, wyobraźnia.

- cechy wolicjonalne (kierunkowe, związane z emocjami), wychowanie, motywacja.

Nauczanie- kierowanie procesem uczenia się, planowaniem pracy fizjoterapeuty z pacjentem umożliwiającą im zdobycie wiadomości, umiejętności i nawyków oraz rozwijanie ich zdolności i zainteresowań.

Metoda badań- to zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów instrumentalnych i koncepcyjnych obejmujących całość postępowania badawczego, zmierzających do rozwiązania określonego problemu naukowego. Określony, powtarzalny sposób rozwiązania problemu (T. Plich)

Technika badań - są to czynności praktyczne służące realizacji metody badawczej. Potrzebna są narzędzia: kwestionariusz wywiadu, kwestionariusz ankiety, narzędzia socjometrii, narzędzia obserwacji, skale.

Metody badań pedagogicznych:

- eksperyment pedagogiczny

- monografia pedagogiczna

- metoda indywidualnych przypadków

- metoda sondażu diagnostycznego

Diagnoza- rozpoznanie jakiegoś stanu rzeczy i jego tendencji rozwojowych na podstawie jego objawów oraz w oparciu o znajomości ogólnych prawidłowości.

Pełna diagnoza = doświadczenie + rozumienie + intuicja

Poznanie diagnostyczne - to opis możliwie wielostronnych cech i objawów badanego zjawiska (stanu rzeczy), uzyskany w drodze obserwacji, badań specjalnych, eksperymentów, które mają na celu zebranie danych dotyczących badanego przedmiotu i jego otoczenia. Stanowią one podstawę dalszych rozumowań prowadzących do diagnozy.

Etapy w diagnozie:

1.określenie cech diagnozy

2.dokonanie opisu zjawisk (diagnoza opisowa)

3.postawienie diagnozy genetycznej

4.określenie, dokąd doprowadziłaby sytuacja w razie nierozpoznanie interesującego nas zjawiska oraz prognozowanie.

Funkcje diagnozy medycznej:

1.stanowi punkt wyjścia przy projektowaniu działań fizjoterapeutycznych

2.pozwala na systematyczną kontrolę przebiegu działań fizjoterapeutycznych

3służy ocenie wyników działalności fizjoterapeutycznej, umożliwia ich kontrolę i korektę.

Zadania diagnozy:

  1. usuwanie zakłóceń procesu fizjoterapeutycznego

  2. profilaktyka

  3. prognoza

  4. optymalizacja procesu fizjoterapeutycznego

Diagnoza:

  1. poznanie pacjenta

  2. poznanie środowiska

Na pełną rozwiniętą diagnozę składają się tzw. diagnozy częściowe:

  1. diagnoza klasyfikacyjna lub typologiczna - przyporządkowująca

  2. diagnoza znaczenia (celowościowa)

  3. diagnoza fazy

  4. diagnoza prognostyczna (rozwojowa)

Systematyzacja cech diagnozowanych przedmiotów:

  1. cechy stałe (płeć) i niestałe (wzrost, waga)

  2. cechy istotne (schorzenie) i nieistotne (kolor włosów)

  3. cechy podmiotowe (odczuwalne przez dany podmiot) i przedmiotowe (samopoczucie danej osoby)

  4. cechy typowe (trąba dla słonia) i nietypowe (zwierze z 4 nogami)

  5. cechy genetyczne i aktualne (cechy genetyczne są przyczyną cech aktualnych)

Metody diagnozy:

1.klasyfikacyjnej- polega na zaklasyfikowaniu badanych zjawisk do typów lub gatunków tych zjawisk

2.typologicznej- oznacza to samo co diagnoza klasyfikacyjna, ale pozwala na opis badanego zjawiska

3.znaczenia- mamy do czynienia z układem organicznym, jest to taki układ, który zmierza do zachowania równowagi ( np. po odjęciu jednej ręki druga przejmuje jej funkcje - organizm stara się zachować równowagę)

4.fazy- chodzi o ustalenie etapu rozwojowego człowieka (np. faza rozwoja noworodka a człowieka dorosłego, stopień siły mięśniowej, stopień zakresu ruchu)

5.prognostyczna - polega na przewidywaniu w stosunku do danego zjawiska, przewidywanie fazy przyszłej.

Metoda jest tokiem postępowania całościowego

W diagnozie genetycznej (kazualnej) wystepuje 3 rodzaje ciągów:

- strukturalny

- funkcjonalny

- kazualny

*Ciąg strukturalny:

F1 - F2 - F3 - F4 … Fn

Aby dokonać rozpoznania musimy się cofnąć i ustalić pierwszą przyczynę. Ciąg strukturalny dotyczy budowy, struktury badanego przedmiotu (np. prosty czy krzywy kręgosłup)

*Ciąg funkcjonalny

O1 - O2 - O3 - O4 - O5 … On

Badamy stopień przyczyny - dotarcie do pierwszej przyczyny, która wywołała dane schorzenie (np. jaki jest stopień skrzywienia kręgosłupa).

*Ciąg kazualny (przyczynowo - skutkowy)

P1 - N1,P2 - N2,P3 - N3,Pn … Nn

Szukamy przyczyny i następstw danego schorzenia

Edukacja - ogół oddziaływań służących działaniu, formowaniu się zdolności życiowych człowieka:

- moralna

- intelektualna

- estetyczna

- fizyczna

- zdrowotna

Dydaktyka - zajmuje się sferą nauczania, oddziaływania na sferę intelektualną człowieka.

System dydaktyczny - całokształt zasad organizacyjnych oraz treści, metody i środki kształcenia tworzące spójną wewnętrzną strukturę i podporządkowane realizacji społecznie akceptowanych celów kształcenia.

1.system tradycyjny - proces nauczania > proces uczenia się

2.system związany z nowym wychowaniem - progresywistyczny, proces nauczania < proces uczenia się.

3.system współczesny: proces nauczania ~ proces uczenia się

4. przeciwstawia się jednostronności w procesie nauczania, uczenia się

- odchodzenie od uczenia pamięciowego kierunku myślenia abstrakcyjnego

- postuluje rozwój przez zabawę i pracę

- postuluje koncepcję ogniw w procesie kształcenia oraz uwzględnienie potrzeb oraz zainteresowań uczniów, co ma odzwierciedlenie w procesie nauczania

-nauczyciel pełni rolę kierowniczą nie ogranicza myślenia i działania uczniów.

Kształcenie to proces nauczania i uczenia się, połączony we wspólnej realizacji zadań dydaktycznych i wychowawczych.

Proces kształcenia łączy nauczającą działalność fizjoterapeuty z aktywnością poznawczą (uczeniem się) pacjenta.

Ogniwa procesu kształcenia- to momenty, określające czynności nauczyciela, którym odpowiadają określone czynności ucznia.

Ogniwa nowoczesnego procesu kształcenia:

UCZEŃ

NAUCZYCIEL

1. Uświadomienie uczniom celów i zadań dydaktycznych, stawianie problemów

1. Powstanie motywów do uczenia się

2. Zaznajomienie uczniów z nowym materiałem przez uzycie odpowiednich środków

2. Przyswojenie wiadomości

3. Kierowanie procesami uogólniania

3. Opanowanie pojęć, sądów ogólnych i rozwiązywanie problemów

4. Utrwalenie wiadomości

4. Procesy memoryzacyjne (pamięciowe)

5. Kształtowanie umiejętności, nawyków, przyzwyczajeń

5. Ćwiczenie

6. Wiązanie teorii z praktyką

6. Czynności teoretyczne i praktyczne

7. Kontrola i ocena wyników nauczania

7. Samokontrola

Teleologia - nauka o celach, wyprowadzaniu celów

Cele kształcenia - zamierzone właściwości uczniów w postaci opanowanych wiadomości, umiejętności, ukształtowanych działań i procesów.

Cele ogólne - wyrażają to, co ma być produktem końcowym placówki zdrowotnej, stąd określenie celów konstytucjonalnych.

Cele pośrednie- otrzymuje się je w rezultacie podziału ogólnych celów wyrażonych w kategoriach funkcji na składniki w postaci czynności.

Cele szczegółowe - (operacyjne) stanowią opis wyników, pożądanych rezultatów wyrażonych w konkretnym zachowaniu końcowym pacjenta, który umożliwia terapeucie ocenienie czy i w jakim stopniu cele zostały osiągnięte.

WSPÓŁCZESNY SYSTEM KSZTAŁCENIA

PROCES NAUCZANIA ~ PROCES UCZENIA SIĘ

-przeciwstawia się jednostronności w procesie nauczania-uczenia się

-odchodzi od uczenia się pamięciowego w kierunku myślenia abstrakcyjnego

-postuluje rozwój przez zabawę i pracę

=postuluje koncepcję ogniw procesu kształcenia oraz uwzględnianie potrzeb
i zainteresowań uczniów, co ma znaleźć odzwierciedlenie w programach nauczania

-postuluje odchodzenie od jedynie klasowo-lekcyjnego nauczania
w kierunku różnorodnych form organizacyjnych nauczania

-nauczyciel pełni rolę kierowniczą - nie ogranicza myślenia i działania uczniów

PROCES NAUCZANIA-UCZENIA SIĘ (KSZTAŁCENIA)

to zbiór powiązanych ze sobą czynności uczniów i nauczyciela warunkujących się wzajemnie i podporządkowanych realizacji wspólnego celu, jakim jest wywołanie u dzieci
i młodzieży i dorosłych pewnych zamierzonych, względnie trwałych zmian

PROCES KSZTAŁCENIA - OGNIWA

PROCES KSZTAŁCENIA łączy nauczającą działalność nauczyciela
z aktywnością poznawczą (uczeniem się)ucznia

CECHY PROCESU NAUCZANIA-UCZENIA SIĘ:

  1. składa się z obszernych zbiorów czynności (aktów) kształcenia

  2. uczenie się jest sprzężone z nauczaniem

  3. jest systematyczny, zamierzony, długotrwały

  4. zmierza do osiągnięcia wcześniej zaplanowanych rezultatów

Metoda nauczania to system celowych działań nauczyciela organizujących poznawczą i praktyczną działalność ucznia, która zapewnia osiąganie zamierzonych (określonych) celów nauczania. System tych działań zależy zarówno od ogólnego celu nauczania każdej jednostki lekcyjnej, jak i od celów szczegółowych, operacyjnych. Na każdej lekcji powinny być stosowane co najmniej 2 metody. Każda metoda nauczania powinna spełniać następujące warunki:

a)    Powinna odpowiadać głównym (podstawowym) celom procesu dydaktyczno - wychowawczego

b)    Powinna rozwijać sferę poznawczą ucznia, a przede wszystkim procesy myślowe

c)    Powinna być dostosowana do właściwości rozwojowych ucznia

d)    Powinna uwzględniać charakterystyczne właściwości danego przedmiotu nauczania

e)    Powinna wyzwalać w uczniach aktywność lub wpływać na jej rozwój

f)    Powinna przyczyniać się do systematyzacji przyswajanych treści, wiedzy, kształtowanych umiejętności

Realizowanie tych warunków wymaga od nauczyciela wielu przemyśleń i decyzji, przy czym każda decyzja powinna uwzględniać fakt, że:

-    wybór metody powinny determinować cele, treści nauczania (ważność, złożoność, struktura) i charakterystyczne cechy przekazywanych treści

-    wybór powinien uwzględniać korelację między zasadami nauczania i możliwościami intelektualnymi uczniów

-    wybór powinien uwzględniać zależność między formami organizacyjnymi, typami lekcji i jej strukturą

METODY NAUCZANIA

Systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, umożliwiający opanowanie wiedzy wraz z umiejętnością posługiwania się nią w praktyce ,jak również rozwijanie zainteresowań umysłowych i zdolności

Podział metod wg. W. Okonia:

I. Metody asymilacji wiedzy (oparte NA SŁOWIE):

  1. Opowiadanie

  2. Wykład (konwencjonalny, problemowy, konwersatoryjny)

  3. Pogadanka (wstępna, przedstawiająca nowe wiadomości, utrwalająca)

  4. Dyskusja (rozwijająca się w toku wspólnego rozwiązywania problemu, ukierunkowana na kształtowanie przekonań)

  5. Praca z książką (uczenie się z podręcznika, sporządzanie notatek, posługiwanie się lekturą uzupełniającą)

II. Metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy (metody PROBLEMOWE):

  1. Klasyczna metoda problemowa

  2. Metoda przypadków

  3. Metoda sytuacyjna

  4. Burza mózgów (giełda pomysłów)

  5. Mikronauczanie

  6. Gry dydaktyczne (zabawy inscenizacyjne, gry symulacyjne, gry logiczne)

III. Metody waloryzacyjne (EKSPONUJĄCE)

  1. Impresyjne

  2. Ekspresyjne

IV. Metody praktyczne

  1. metody ćwiczebne

  2. metody realizacji zadań wytwórczych

Metody oparte na słowie:

Opowiadanie - polega na zaznajomieniu uczniów z jakimiś rzeczami, zjawiskami w formie ich słownego opisu. Wykorzystywane jest w młodszych klasach szkoły podstawowej, dlatego musi być obrazowe.

Wykład - służy przekazywaniu uczniom jakiś informacji z zakresu różnych dziedzin naukowych. Stosowany jest najczęściej w szkolnictwie wyższym. Wymaga od słuchaczy myślenia hipotetyczno-dedukcyjnego.

1.Wykład konwencjonalny - treść jest bezpośrednio przekazywana przez nauczyciela w gotowej formie do zapamiętania.

2.Wykład problemowy jest ilustracją jakiegoś problemu naukowego lub praktycznego

3.Wykład konwersatoryjny - polega na przeplataniu fragmentów mówionych wykładu z wypowiedziami słuchaczy.

Pogadanka - jej istota polega na rozmowie kierowanej przez nauczyciela z uczniami. Nauczyciel zmierzając do osiągnięcia sobie znanego celu stawia pytania uczniom, na które oni udzielają odpowiedzi. Jest to najstarsza metoda dydaktyczna, stosowana już przez Sokratesa. Jest ona przede wszystkim wykorzystywana w niższych klasach szkoły podstawowej.

Dyskusja - polega na wymianie poglądów na określony temat, można wykorzystać ją dopiero w najwyższych klasach szkoły podstawowej oraz w szkole średniej. Dyskusja, bowiem wymaga specjalnego przygotowania uczestników.

Praca z książką - jeden z najważniejszych sposobów zarówno poznawania jak i utrwalania nowych wiadomości. Samodzielne korzystanie z książek przez uczniów może mieć formę - uczenia się z podręcznika, - sporządzania notatek, - lektury uzupełniającej.

Metody oglądowe - oparte na obserwacji

Pokaz - demonstrowanie uczniom czegoś, to metoda oparta na obserwacji. Pokaz bywa metodą towarzyszącą, która występuje z inną.

Metody oparte na działalności praktycznej:

Metody problemowe - inaczej gry dydaktyczne.

Gry dydaktyczne pierwszy uporządkował i przeniósł z zachodniej dydaktyki Kraszewski. Są to metody z grupy aktywizującej np. gry komputerowe.

Gry dydaktyczne to rodzaj metod nauczania - należących do grupy metod problemowych, które organizują treści kształcenia w modele rzeczywistych zjawisk, sytuacji, w celu zbliżenia procesu poznawczego ucznia do poznania bezpośredniego, dzięki dostarczeniu okazji do manipulowania modelem. Podział gier dydaktycznych:

  1. Burza mózgów - ta metoda przeznaczona jest do samodzielnego, szybkiego wymyślania przez uczniów zbioru hipotez przy wykorzystaniu myślenia intuicyjnego.

  2. Metoda sytuacyjna - zwana metodą przypadków - polega na bardzo dokładnym rozpatrzeniu jakiegoś przypadku, tak skonstruowanego, że jest on typowy, często wykorzystujemy w szkolnictwie medycznym, wojskowym.

  3. Metoda symulacyjna - inaczej inscenizacja - to udawanie kogoś np. nauczyciela, robi się wszystko tak jakby się nim było. Uczeń jest aktywny.

ZASADY KSZTAŁCENIA

Zasady to normy postępowania uznane za właściwe w celu osiągnięcia zamierzonych rezultatów.

Zasady kształcenia to normy postępowania dydaktycznego, których przestrzeganie pozwala nauczycielowi zaznajomić uczniów
z podstawami wiedzy, rozwijać zainteresowania i zdolności poznawcze oraz wdrażać do samokształcenia.

Zasady kształcenia wg. Półturzyckiego:


Argumenty przemawiające za tym by łączyć teorię z praktyką:

METODY WYCHOWANIA

RODZAJE METOD WYCHOWANIA

METODA WYCHOWANIA-wyodrębniony sposób postępowania wychowawcy polegający na wywieraniu określonego wpływu na aktywność wychowanka, związany zawsze z dokonywaniem zmian w obrębie układu nagród i kar w danej sytuacji wychowawczej

  1. metody wpływu osobistego wychowawcy

  • metody wpływu sytuacyjnego