Cykoria podróżnik

31a] Cykoria podróżnik- Cichorium intybus

W celach leczniczych mogą być wykorzystywane korzenie i ziele.

W soku mlecznym cykorii, jaki wypływa po przekrojeniu korzenia znajduje się

wiele cennych związków, najważniejsze to substancje gorzkie, fitosterole, kwasy polifenolowe, goryczka- intybina, niewielkie ilości olejku eterycznego, śluz, sole

mineralne oraz dużo substancji zapasowej- inuliny.

Ziele cykorii zawiera wiele witamin z grupy B i wit C.

Działanie: żółciopędne, żołądkowe, moczopędne.

Związki czynne w cykorii wpływają przede wszystkim na pobudzenie wątroby do produkcji żółci i

żołądka do produkcji soku żołądkowego, co poprawia trawienie i przyswajanie pokarmów.

Cykoria może więc być polecana w przypadkach zmniejszonej produkcji żółci przez wątrobę, w

bezsoczności soku żołądkowego, w nieżytach żołądka i jelit.

Od wieków medycyna ludowa zalecała cykorię jako lek poprawiający przemianę materii, wzmagający łaknienie i ułatwiający trawienie.

Substancje, które odkryto w cykorii, udowadniają, że poglądy te były słuszne.

Cykoria posiada również działanie moczopędne, lecz nie jest ono zbyt silne i dla wzmocnienia efektu trzeba ją łączyć z innymi ziołami o podobnym działaniu.

Cykoria dostarcza do organizmu ludzkiego wiele mikroelementów.

Ziele może być używane zewnętrznie w przypadkach chorób skóry jak wysypka i wypryski.

Napar z korzeni: 1 łyżkę suszonych korzeni zalać 1 szkl wrzątku, odstawić na 15min pod przykryciem.

Pić w 2-3 porcjach w ciągu dnia 30min przed jedzeniem dla polepszenia apetytu; lub po jedzeniu dla

poprawy trawienia.

Cykorię można łączyć w mieszankach żółciopędnych z jaskółczym zielem, dziurawcem, miętą,

krwawnikiem.

W mieszankach moczopędnych z pokrzywą, rdestem ptasim, brzozą, skrzypem.

Cykoria wchodzi w skład Urosanu i Urogranu.

31b] Cykoria podróżnik

Działanie: żółciopędny, pobudzający tworzenie soków żołądkowych, wzmacniający, dietetyczny, stymulujący procesy życiowe, poprawiający przemianę materii.

Skład chemiczny- w korzeniu głównie związki glikozydowi, garbniki, cholina, arginina, inulina i zapasowy polisachyd [zastępuje skrobię], który się izoluje.

Zastosowanie: gorycze działają moczopędnie [korzenie roślin uprawianych ich nie posiadają], pobudzają wydzielanie soku żołądkowego.

Zioło bywa składnikiem mieszanek ziołowych żołądkowych i żółciopędnych, a ze względu na zawartość inuliny, także przeciwcukrzycowych i metabolicznych.

Napar: 5g ziół na 1 szkl wody, krótko podgotować. Pić 1/2 szkl 2-3 razy dziennie.

31c] Cykoria podróżnik

Środek pobudzający przemianę materii, usprawniający pracę wątroby. Skutecznie leczy biegunki,

bóle żołądka i wątroby.

1 płaską łyżkę drobno pokrajanego korzenia zalać 1,5 litrem wody, gotować na małym ogniu przez 20min. Pić 3 razy dziennie na 30min przed posiłkiem po 1 szkl przy: dolegliwościach skórnych, podczas rekonwalescencji po przebytych chorobach [zwłaszcza leczonych antybiotykami], w stanach chorobliwego wychudzenia, przy braku łaknienia, złej przemianie materii, bezkwasowości, nieżytach żołądka.

Cykoria pobudza wydzielanie żółci, przynosi ulgę w niedomaganiach spowodowanych zaburzeniami pracy wątroby i pęcherzyka żółciowego [np. przy kolkach wątrobowych], a także przy uszkodzeniach pracy wątroby.

Można ją więc łączyć z kocanką piaskową, krwawnikiem i dziurawcem.

Cykorię stosuje się również w leczeniu dolegliwości nerek i przewodu moczowego, a także pomocniczo w nerwicach.

Odwar: 2 łyżki korzenia zalać 1,5 szkl letniej wody, ogrzewać do wrzenia, gotować pod przykryciem 3min, odstawić na 15min. Pić 1/3 szkl 2-4 razy dziennie na 1 godz przed jedzeniem jako środek pobudzający wydzielanie soku żołądkowego, żółciopędny i w nieżytach żołądka.

31d] Cykoria podróżnik

Surowcem zielarskim jest korzeń cykorii, w lecznictwie ludowym stosuje się również ziele.

Korzeń cykorii zawiera do 49% inuliny, do 0,1% gorzkiego glukozydu intybina, sok mleczny, cholinę, cukry redukujące, substancje żywicowe i śluzowe, mikroelementy.

Ziele cykorii bogate jest w witaminy B, P, PP i C.

Napar z korzeni cykorii działa silnie moczopędnie, pobudza wydzielanie soku żołądkowego, nieznacznie zwiększa wydzielanie żółci.

Stosuje się go w bezsoczności i bezkwaśności żołądka, w stanach nieżytowych żołądka i dwunastnicy.

Napar sporządzamy biorąc 25g rozdrobnionego suszonego korzenia na 0,5 litra wrzącej wody. Pić należy go 2-3 razy dziennie po 0,5 szkl.

Nalewka- bierzemy 1 część rozdrobnionego korzenia na 5 części 70% spirytusu. Pić należy 5 razy dziennie po 20 kropli, rozcieńczonych wodą.

31e] Cykoria podróżnik

Surowiec: Głównie korzeń, pomarszczony, jasnobrunatny, o słabym zapachu i gorzkim smaku.

Korzeń cykorii podróżnika zawiera bardzo duże ilości inuliny (49%) tj. substancji podobnej do skrobi, rozpuszczającej się w gorącej wodzie i o właściwościach antyseptycznych.

Surowiec ten zawiera także związki gorzkie, cholinę, cukry redukujące, tłuszcze, garbniki, substancje śluzowe, gorzki sok mleczny oraz mikroelementy i witaminy B, C, P, PP.

Napar z korzenia cykorii stosuje się w stanach nieżytowych żołądka i dwunastnicy - pobudza je do wydzielania soków trawiennych, a woreczek żółciowy do sprawnego funkcjonowania zapobiegając

osadzaniu się w nim złogów, kamieni żółciowych.

Surowiec działa też moczopędnie, czyści krew i wzmaga przemianę materii.

Dodając do korzenia cykorii korzeń mniszka lekarskiego i koper włoski (w równych częściach) otrzymuje się napar o mocniejszym i skuteczniejszym działaniu.

Przy bezsenności i lękowych zrywach w czasie zasypiania niektórzy fitoterapeuci zalecają picie odwaru cykorii podróżnika (1 łyżeczkę rozdrobnionego korzenia zalewamy zimną wodą, następnie podgrzewamy aż do zagotowania, odstawiamy pod przykryciem do naciągnięcia. Po przecedzeniu należy pić na czczo 3/4 szklanki i taką samą ilość przed spaniem).

Dla ożywienia ubezwładnionych części ciała stosuje się nacieranie nalewką - tynkturą z korzenia cykorii dwa do trzech razy w ciągu dnia. Nalewkę cykorii sporządza się zalewając jedną część korzenia cykorii 5 częściami spirytusu 70% na okres 10 dni. Dla tak wielu cennych właściwości, od bardzo dawna stosuje się cykorię jako domieszkę do kawy zbożowej.

31f] Cykoria podróżnik - Cichorum intybus

Surowcem są: korzeń, ziele i kwiat (koszyczki) cykorii

W korzeniu i zielu znajdują się następujące substancje chemiczne: inulina - do 20%,

glikozyd - intybina - do 2%, garbniki - 0,2%, cholina - 0,2 g/100 g, cukry redukujące - do 15%, kwas askorbinowy, kwas chlorogenowy, kwas izochlorogenowy, kwas cykoriowy, kwas kawowy, laktucyna, ester kwas paraoksyfenylo-szczawiowego, alkohol trójterpenowy, taraksasterol.

W kwiatach występują glikozydy kumarynowe - cykoryna i eskulina.

Ziele oprócz wyżej wymienionych składników zawiera witaminy z grupy B oraz sole żelaza, sodu, potasu, manganu, wapnia i fosforu.

Wyciągi z kwiatów działają lekko uspokajająco na centralny układ nerwowy, tonizująco na serce; zmniejszają przepuszczalność naczyń krwionośnych, działają przeciwzapalnie, lekko moczopędnie

i słabo odkażająco.

Napar: 2 łyżki kwiatów zalać 200 ml wrzącej wody; odstawić na 20 minut; przecedzić. Pić kilka

razy dz., po 200 ml; niemowlęta ważące 3-4 kg - 8-9 ml, 5-6 kg - 10,7 ml, 7-8 ml - 15 ml, 9-10 kg - 19 ml, 3-4 razy dz.; dzieci ważące 15-20 kg - 32 ml, 25-30 kg - 53 ml, 35 -40 kg - 75 ml, 45-50 kg - 107 ml, 3-4 razy dz.

Wyciągi z ziela i korzenia działają podobnie, lecz silniej: przeciwzapalnie, uspokajająco, antyseptycznie, żółciopędnie, wzmacniająco, moczopędnie, odtruwająco; regulują przemianę materii, wzmagają wydzielanie soku żołądkowego i trzustkowego, zwiększają apetyt, regulują ciśnienie krwi, polepszają trawienie, ułatwiają przyswojenie mleczka pokarmowego.

Wskazania: choroby zakaźne, skórne, wątroby, pęcherzyka żółciowego, trzustki, stany zapalne układu pokarmowego, nieżyt żołądka i jelit, niestrawność, osłabienie, skoki ciśnienia krwi, stany ozdrowieńcze,

brak łaknienia, zaburzenia trawienia, metabolizmu, hormonalne, reumatyzm, dna, zapalenie gruczołów limfatycznych, wyczerpanie nerwowe, stres, skąpomocz, kamica moczowa, pękanie naczyń krwionośnych, choroby oczu (okłady i jednoczesne picie naparu lub nalewki).

Napar: 2 łyżki ziela lub korzenia zalać 400 ml wrzącej wody; odstawić na 20 minut; przecedzić.

Dawkować jak napar z kwiatów.

Odwar: 2 łyżki korzenia zalać 400 ml wody; gotować 5 minut; odstawić na 20 minut; przecedzić.

Dawkować jak napar z kwiatów.

Intrakt cykoriowy - Intractum Cichorii: pół szkl. świeżego zmielonego korzenia lub ziela zalać 400 ml gorącej wódki; wytrawiać 10 dni prze filtrować. Zażywać 3 razy dz. po 15 ml lub stosować zewnętrznie.

Nalewka cykoriowa - Tinctura Cichorii: pół szkl. suszu zalać 400 ml wódki; macerować 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3 razy dz. po 15 ml.

Alkoholmel Cichorii wzmacniający i uspokajający (reguluje też ciśnienie krwi i wzmacnia serce):

do 100 ml intraktu lub nalewki wlać 100 ml miodu; wymieszać. Zażywać 3 razy dz. po 1 łyżce.

Dzieciom podawać 1-2 łyżeczki tego środka.

Rp. Mikstura uspokajająca

Nalewka z cykorii (we wszystkich przypadkach może być oczywiście intrakt) - 10 ml, Nalewka z arniki - 10 ml, Azulan - 5 ml, Nalewka nagietkowa - 10 ml, Valeriana - 10 ml

Płyny wymieszać. Zażywać 2-3 razy dz. po 10 ml; dzieci 6-8 letnie - 3 ml, 9-10 letnie - 4 ml, 11-12 letnie - 5 ml, 13-14 letnie -6 ml, 15-16 letnie - 7-8 ml, 2-3 razy dz. (w razie ostrych stanów dawkę zwiększyć o 50%).

Wskazania: bezsenność, podenerwowanie, niepokój, lęk, nerwice, kłucie w sercu, nadciśnienie, zaburzenia trawienia.

Zewnętrznie do przemywania: opryszczki, trądzik różowaty i młodzieńczy, owrzodzenia, oparzenia,

pryszcze, siniaki, rany.

Rp. Mikstura na nadciśnienie i nerwice

Nalewka cykoriowa - 10 ml, Nalewka jemiołowa - 10 ml, Nalewka kokoryczkowa - 10 ml, Nalewka glistnikowa - 10 ml

Wymieszać płyny. Zażywać 2-3 razy dz. po 10 ml; dzieci od 7 do 8 r. ż. - 3,5 ml, 9-10 r. ż. - 4 ml,

11-12 r. ż. - 5 ml, 13-14 r. ż. - 7 ml od 15 do 16 r. ż. - 8 ml, 2-3 razy dziennie..

Wskazania: skoki ciśnienia krwi, kolki, bóle brzucha, nerwice narządowe, zaburzenia trawienia.

---