Zagadnienia do egzaminu z POZ obejmują treści omawiane na wykładach, ćwiczeniach oraz seminariach na zajęciach praktycznych

Przykładowe pytania na egzamin dla III roku Pielęgniarstwo Licencjat - studia dzienne

• Wymień zadania pielęgniarki rodzinnej w stosunku do podopiecznego objętego pielęgniarską opieką środowiskową.

Pielęgniarka rodzinna to pielęgniarka pracująca w podstawowej opiece zdrowotnej, wypełniająca funkcje pielęgniarskie wobec rodziny i jej członków, społeczności lokalnej, w środowisku ich zamieszkania, w sytuacji zdrowia, choroby i niepełnosprawności.

            Pielęgniarka rodzinna planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad jednostką, rodziną w zakresie zgodnym z jej przygotowaniem zawodowym, obejmującym ocenę stanu zdrowia i działania pielęgniarskie:

• nad zdrowymi i chorymi niezależnie od płci i wieku;

• nad osobami niepełnosprawnymi;

• nad osobami w stanie terminalnym;

To ona pielęgnuje, wpaja zasady profilaktyki, uczy jak dbać o zdrowie własne, chorych i niepełnosprawnych.

Zakres kompetencji pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej

Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad jednostką, rodziną, społecznością w środowisku zamieszkania z uwzględnieniem miejsca wykonywania świadczenia obejmując opieką:

• zdrowych i chorych niezależnie od płci i wieku,

• osoby niepełnosprawne,

• osoby w stanie terminalnym.

W realizacji świadczeń zdrowotnych pielęgniarka środowiskowa/rodzinna współpracuje z:

• lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej/rodzinnym,

• pielęgniarką w środowisku nauczania i wychowania,

• położną środowiskową/rodzinną,

• pielęgniarką/położną praktyki,

• pielęgniarką opieki długoterminowej,

• innymi Świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami podopiecznych,

• przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia rodziny.

1. Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki.

1. Rozpoznawanie, ocena i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym podopiecznych.

2. Rozpoznawanie potrzeb pielęgnacyjnych i problemów zdrowotnych podopiecznych.

3. Prowadzenie edukacji zdrowotnej w tym dokonywanie oceny poziomu wiedzy, umiejętności i motywacji podopiecznych do zachowań prozdrowotnych.

4. Prowadzenie poradnictwa w zakresie zdrowego stylu życia.

5. Realizacja programów promocji zdrowia i profilaktyki chorób.

6. Organizacja grup wsparcia.

7. Realizacja szczepień ochronnych

8. Prowadzenie działań profilaktycznych u podopiecznych z grup ryzyka zdrowotnego.

2. Świadczenia diagnostyczne.

1. Przeprowadzanie wywiadów środowiskowych.

2. Wykonywanie badania fizykalnego.

3. Wykonywanie pomiarów i ich ocena.

4. Wykonywanie testów.

5. Prowadzenie bilansu wodnego

6. Ocena stanu ogólnego chorego oraz procesu jego zdrowienia

7. Ocena i monitorowanie bólu w opiece paliatywnej

3. Świadczenia pielęgnacyjne.

1. Realizacja opieki pielęgnacyjnej u pacjentów w różnych fazach życia i choroby zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i współczesnymi standardami opieki pielęgniarskiej.

2. Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych.

3. Przygotowywanie do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i niepełnosprawności.

4. Świadczenia lecznicze.

1. Ustalanie diety w żywieniu przewlekle chorych

2. Dobór technik karmienia w zależności od stanu chorego

3. Zabiegi z zastosowaniem ciepła i zimna

4. Cewnikowanie pęcherza u kobiet (u mężczyzn po przeszkoleniu).

5. Wykonywanie wlewów doodbytniczych.

6. Podawanie leków różnymi drogami i technikami.

7. Wykonywanie zleceń lekarskich.

8. Zakładanie opatrunków ran, odleżyn, oparzeń.

9. Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych w stomiach, przetokach i ranach trudno gojących

10. Wykonywanie inhalacji, doraźne podawanie tlenu.

11. Zdejmowanie szwów.

12. Stawianie baniek lekarskich.

13. Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej.

5. Świadczenia usprawniające.

1. Koordynacja i współdziałanie w rehabilitacji przyłóżkowej w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z procesu chorobowego, długotrwałego unieruchomienia i stosowania udogodnień.

2. Usprawnienie ruchowe.

3. Drenaż ułożeniowy, prowadzenie gimnastyki oddechowej.

4. Ćwiczenia ogólnousprawniające.

• Opisz miejsce pielęgniarki rodzinnej w systemie POZ.

Pielęgniarka jest świadczeniodawcą - osobą udzielającą świadczenia, z którą Fundusz

zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo która jest zatrudniona

lub wykonuje zawód u świadczeniodawcy, z którym Fundusz zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej;- zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.  

• Omów skalę ADL i wskaż miejsce jej zastosowania w pracy pielęgniarki w POZ.

Skala Katza\ADL - sprawność w zakresie czynności dnia codziennego. Różnicujemy skalę podstawowego ADL (activities of daily living), uwzględniające podstawowe czynności życiowe badanego oraz skalę IADL (instrumental ADL, skala Lawtona), uwzględniające czynności, których wykonywanie jest niezbędne do samodzielnego funkcjonowania.

Skala ADL (Katza): czas przeprowadzenia około 2-4 minuty, możliwa liczba punktów: maksymalnie 6 - oznacza w pełni zachowaną czynność, 4 punkty -średni stopień upośledzenia, 2 punkty - ciężkie upośledzenie czynnościowe.

SAMODZIELNY : TAK - 1pkt, NIE-0pkt

1. KĄPANIE SIĘ

2. UBIERANIE SIĘ I ROZBIERANIE

3. KORZYSTANIE Z TOALETY

4. WSTAWANIE Z ŁÓŻKA I PRZEMIESZCZANIE SIĘ NA FOTEL

5. SAMODZIELNE JEDZENIE

6. KONTROLOWANE WYDALANIE MOCZU I STOLCA

PUNKTACJA

- 5-6 - OSOBY SPRAWNE

3-4 - OSOBY UMIARKOWANIE NIESPRAWNE

=<2 - OSOBY ZNACZNIE NIESPRAWNE

Do oceny złożonych czynności życia codziennego służy skala Lawtona - IADL, badająca zdolność seniora do radzenia sobie we współczesnym otoczeniu. Bierze się tu pod uwagę takie parametry, jak: zdolność korzystania z telefonu, docierania do miejsc bardziej oddalonych niż zwykły dystans spacerowy, umiejętność kupienia i przyrządzenia sobie posiłku oraz wykonania podstawowych prac domowych (sprzątanie, drobne naprawy, np. wymiana żarówki, pranie), samodzielne przyjmowanie leków i gospodarowanie pieniędzmi.

Zastosowanie: wśród pacjentów objętych opieką zdrowotną w domach, by wskazać zakres obowiązków pielęgniarki, wykonywanych czynności, oraz konieczności sprawowania wizyt domowych.

• Zestaw R ( reanimacyjny, ratowniczy)- omów działanie leków: Adrenalina, Hydrokortyzon.

• ADRENALINA

Podana dożylnie działa szybko, ale krótko i jest w tej postaci stosowana przy reanimacji. Ma ona w tym zastosowaniu działanie pobudzające kurczliwość mięśnia sercowego, poprawiające przewodnictwo bodźców w sercu, a także poprawę skuteczności defibrylacji elektrycznej. Jest stosowana w leczeniu wstrząsu anafilaktycznego i w tych przypadkach napadów astmy oskrzelowej, kiedy nie pomaga podawanie innych leków i staje się zagrożeniem życia. Podana doustnie zostaje rozłożona przez soki trawienne.

Adrenalina jest lekiem pierwszego rzutu w zatrzymaniu krążenia niezależnie od mechanizmu; jest lekiem preferowanym w leczeniu anafilaksji i lekiem drugiego rzutu w leczeniu wstrząsu kardiogennego.

Działanie adrenaliny

Działanie adrenaliny zależy od dawki

• niewielkie dawki - działają przede wszystkim receptory β₂ co powoduje:

• rozkurcz oskrzeli,

• skurcz naczyń tętniczych i żylnych skóry oraz błon śluzowych,

• rozszerzenie tętniczek w mięśniach szkieletowych i narządach miąższowych,

• niewielkie zmniejszenie oporu obwodowego,

• zwiększenie powrotu żylnego i pojemności minutowej serca,

• wzrost skurczowego i obniżenie rozkurczowego ciśnienia tętniczego.

• dawki większe - pobudzają receptory β₁ w mięśniu sercowym, co powoduje:

• zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego,

• wzrost pojemności minutowej serca,

• zwiększenie częstotliwości rytmu serca (wskutek skrócenia fazy 4 depolaryzacji), co jest zagrożeniem wystąpienia zaburzeń rytmu serca.

• dalsze zwiększanie dawki powoduje:

• uogólniony skurcz wszystkich naczyń krwionośnych,

• wzrost skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego,

• zmniejszenie pojemności minutowej serca,

Wskazania

• resuscytacja krążeniowo-oddechowa,

• nasilona reakcja anafilaktyczna,

• wstrząs anafilaktyczny,

• napad astmy oskrzelowej,

• jako dodatek do środków znieczulających miejscowo w celu opóźnienia wchłaniania leku w miejscu podania.

HYDROKORTYZON (KORTYZOL)

Postać: roztwór do wstrzykiwań.
Uwaga: Lek jest preparatem dwuskładnikowym, w dwóch ampułkach.
Ampułka I zawiera niewodny roztwór hemibursztynianu hydrokortyzonu w dawce 25 mg
Ampułka II zawiera wodny roztwór wodorowęglanu sodu.
Roztwór do wstrzykiwań powstaje ex tempore, po wymieszaniu zawartości obu ampułek.

Wskazania:
- pierwotna lub wtórna niedomoga kory nadnerczy;
- stany wstrząsowe (wstrząs pourazowy, pooperacyjny, kardiogenny, anafilaktyczny, poprzetoczeniowy, pooparzeniowy);
- ciężkie stany spastyczne oskrzeli (stan astmatyczny);
- ostre stany alergiczne (obrzęk naczynioruchowy Quinckego);
- ciężka postać rumienia wielopostaciowego (zespół Stevensa i Johnsona);
- ostre postacie schorzeń z autoagresji;
- ostra reakcja nadwrażliwości na leki.

Dawkowanie:
Lek przeznaczony jest do wstrzykiwań domięśniowych, dożylnych albo do wlewu kroplowego. W stanach ciężkich z wyboru stosuje się powolne podanie leku w iniekcji dożylnej.

Niektóre nazwy handlowe hydrokortyzonu:

• Hydrocortisonum

• Corhydron

• Ophticor

• Pomiar poziomu glikemii z użyciem glukometru w warunkach domowych - przeprowadź instruktaż dla pacjenta.

Glukometry to przyrządy służące do pomiaru i odczytu poziomu glukozy we krwi, która pobierana jest zazwyczaj z opuszki palca. Właściwy poziom cukru we krwi oscyluje między 80 a 120 mg/dl.

Badanie krwi - jak się do niego przygotować?

Żeby badanie krwi było wiarygodne nie należy przemywać palca alkoholem lub środkami dezynfekującymi. Alkohol zaburza poprawny odczyt. Myjąc dłonie przed nakłuciem, pomasuj opuszek. Dzięki temu poprawisz ukrwienie dłoni. Ręce myj w ciepłej wodzie, gdyż zimna zmniejsza szybkość krążenia. Alternatywą dla nakłuwania czubka opuszka może być być boczna powierzchnia palca.

Paski do glukometrów

Nakłuwanie palca wykonuje się specjalnym instrumentem wyposażonym w małą igłę. Ukłucie jest szybkie i zazwyczaj bezbolesne. Odpowiednio dużą kroplę krwi należy umieścić na polu reaktywnym suchego paska testowego. Przed pomiarem należy dokładnie wypełnić pole paska - zbyt mała kropla krwi może zaburzyć poprawny odczyt.

Glukoza, a odczyt badania

Właściwy poziom cukru we krwi oscyluje między 80 a 120 mg/dl.

Co powoduje błędne odczyty

Paski pomiarowe są pakowane sterylnie i hermetycznie. Glukometr uaktywnia się poprzez wsunięcie do niego paska (automatycznie) lub, zależnie od rodzaju glukometru, poprzez wciśnięcie przycisku włączającego. Zabrudzony aparat może podać nieprawdziwy odczyt. Glukometr powinien być utrzymywany w czystości. Po każdym pomiarze należy go umyć. Glukometry mogą podać wynik badania krwi z pewnym błędem. Zazwyczaj błąd ten oscyluje w granicach 10-15%.

• Omów warunki przechowywania szczepionek.

Niektóre szczepionki, zwłaszcza doustna szczepionka przeciwko poliomyelitis (OPV), szczepionki przeciwko odrze, ospie wietrznej i żółtej gorączce, są wyjątkowo wrażliwe na wzrost temperatury. Inne natomiast, na przykład przeciwko tężcowi, błonicy, krztuścowi, wirusowym zapaleniom wątroby typu A i B, ulegają zniszczeniu w temperaturze <0°C. Zarówno w czasie transportu, jak i przechowywania szczepionek należy zapewnić stałą temperaturę w przedziale od +2°C do +8°C. Szczepionki niedawno wprowadzane na rynek mogą wymagać zupełnie innych warunków termicznych, dlatego stale należy uważnie kontrolować wskazówki producentów umieszczone w ulotkach i na opakowaniach. Lekarz powinien zwrócić uwagę na znaczenie tego problemu średniemu personelowi medycznemu oraz pracownikom technicznym.
Niebagatelne znaczenie dla prawidłowego przechowywania szczepionek ma także stan techniczny chłodni przeznaczonych do składowania szczepionek. Chłodnie powinny być wyposażone w termometry oraz urządzenia zapewniające możliwość stałego monitorowania i automatycznej rejestracji dobowych wahań temperatury wewnątrz komór chłodniczych oraz spadków napięcia. Wskazane jest także założenie specjalnej książki, w której należy codziennie zapisywać dobową temperaturę w chłodni, mechaniczne uszkodzenia sprzętu oraz wyłączenie zasilania.
Bardzo ważne jest, aby przy odbiorze dostawy sprawdzić datę przydatności szczepionek do użycia podaną przez producenta na opakowaniu. Datę przydatności należy także okresowo weryfikować podczas składowania szczepionek w punkcie szczepień (np. raz na tydzień ). Szczepionki przeterminowane należy bezpiecznie utylizować, tak aby wyeliminować ryzyko ich przypadkowego użycia. Trzeba również pamiętać o sprawdzeniu ewentualnych uszkodzeń opakowań podczas transportu.
Bezwzględnie należy ograniczyć (maks. do 48 h) czas przewozu szczepionek z hurtowni producenta do docelowego punktu szczepień.

• Jakie zalecenia udzieliłbyś matce karmiącej naturalnie?

Zaleca się, aby przez 6 miesięcy niemowlęta były wyłącznie karmione piersią.

Z uwagi na to, że rekomendowane jest wyłączne karmienie piersią przez okres pierwszych 6 miesięcy życia dziecka, wprowadzenie innych niż pokarm naturalny posiłków powinno wynikać ze wskazań lekarskich, ewentualnie być uzasadnione życzeniem matki.

Posiłki uzupełniające - szczególnie w czasie pierwszych 6 miesięcy życia dziecka nie mogą zastępować karmienia piersią, lecz je uzupełniać i z tego powodu powinny być oferowane po,a nie przed karmieniem piersią. Posiłki uzupełniające powinny być podawane łyżeczką lub z kubka (a nie przez smoczek).

• Odciąganie ręczne pokarmu- etapy:

• wybrać spokojne i wygodne miejsce, zrelaksować się

• położyć na piersi ciepły okład

• ułożyć kciuk powyżej otoczki, palce poniżej (2-3 cm od podstawy brodawki)

• przycisnąć delikatnie całą pierś do klatki piersiowej nieprzemieszczając palców

• następnie zbliżyć palce do siebie lekko je obracając; nie należy przesuwać palców po skórze, tylko uciskać zatoki mleczne, które znajdują się między nimi

• zwolnić ucisk

Przechowywanie odciągniętego pokarmu

Warunki przechowywania pokarmu	Pokarm dla dzieci urodzonych o czasie	Pokarm dla wcześniaków i dzieci chorych
Temperatura pokojowa	10-12 godz.	4 godz.
Lodówka ( +3 do +8 st.C)	48 godz.	24 godz.
Zamrażalnik lodówki (-10 st.C)	1 tydzień	1 tydzień
Zamrażarka (-18 do -20 st.C)	6 miesięcy	Nie nadaje się do zastosowania

Każde naczynie z pokarmem powinno być oznakowane. Pokarm należy ogrzewać wstawiając pojemnik do naczynia z ciepłą wodą. Mleko rozmrożone należy zużyć w ciągu 9 godzin, nie wolno powtórnie zamrażać. Nie powinno się mieszać pokarmu rozmrożonego ze świeżym.

Przystawianie do piersi
Zanim przystawisz dziecko do piersi, poczekaj, aż jego usta będą szeroko otwarte. Zawsze przykładaj dziecko do piersi, a nie odwrotnie.

Zawsze przed rozpoczęciem karmienia upewnij się, że jest ci wygodnie i zadbaj o komfortowe miejsce dla Was . W pierwszych dniach karmienia postaraj się, jeśli to możliwe, aby druga osoba potrzymała dziecko, aż się wygodnie usadowisz. Miej pod ręką dużo poduszek. Może będziesz chciała ułożyć na nich niemowlę.

Gdy dziecko jest w pozycji do karmienia, wolną ręką podaj mu pierś. Jest to szczególnie ważne w pierwszych dniach życia dziecka, gdyż piersi będą pełne i ciężkie, Przystawianie do piersi szybko stanie się łatwie i przyjdzie samo z siebie. pierś wolną ręką w sposób zwany literą-C, co oznacza ułożenie 4 palców poniżej brodawki, a kciuk powyżej. Palce powinny być ułożone z dala od otoczki. Nie należy uciskać piersi zbyt mocno, gdyż może to zacisnąć przewody mlekowe. Podajesz dziecku pierś, ale nie wyciskasz z niej mleka.

• Jakich informacji udzielisz matce- położnicy w okresie nawału mlecznego ( jesteś na wizycie patronowej ).

nawał mleczny - inaczej zwany zalewem pokarmu. Pojawia się około trzeciej, czwartej doby po porodzie, a po kolejnych dwóch dniach samoistnie ustępuje. Jest to stan fizjologicznej nadprodukcji pokarmu, związanym z nagłym rozpoczęciem laktacji, a jednocześnie jeszcze niewielkim zapotrzebowaniem dziecka na pokarm.

1. Regularnie karm piersią. W dzień i w nocy. Pilnuj, by prawidłowo przystawiać malca - dzięki temu lepiej opróżni on pierś.

2. W przerwach między karmieniami możesz odciągnąć odrobinę pokarmu, - nie za dużo, by nie pobudzać laktacji, a jedynie ulżyć piersiom.

3. Stosuj zimne okłady. Przyłóż sobie do piersi na ok. 30 min. zamrożone pieluchy tetrowe lub specjalne kompresy dostępne w sklepach z akcesoriami do karmienia piersią.

4. Przez 1-2 dni największego nawału mlecznego rób sobie napar z szałwii. Hamuje ona laktację, więc gdy problem minie, zrezygnuj z tego napoju. W czasie nawału możesz wypić do 2 szklanek dziennie.

5. odciągaj pokarm w niewielkiej ilości, gdy dziecko nie chce ssać (aż poczujesz ulgę, ale nie "do końca")

6. noś cały czas biustonosz do karmienia: musi być prawidłowo dobrany, obcisły (ale nie za bardzo opięty ani za luźny), aby piersi miały ciepło i nie przeziębiły się oraz aby nie wdał się w stan zapalny, dobrze dobrany biustonosz chroni czasem bolące już piersi przed większym zapaleniem czy pojawieniem się guzków

• Przedstaw docelowy model funkcjonowania POZ.

Poz powinien być głównym ogniwem systemu opieki zdrowotnej,

zaspokajającym ok. 80% potrzeb zdrowotnych społeczeństwa i

podstawowym miejscem kontaktu pacjent - pracownik ochrony

zdrowia.

W założeniach nowego modelu podstawowa opieka zdrowotna to część

systemu opieki zdrowotnej, zapewniająca zdrowym i chorym

świadczenia zdrowotne w miejscu zamieszkania w warunkach

ambulatoryjnych lub domowych.

• Wymień skład zespołu środowiskowego oraz wymagane kwalifikacje poszczególnych osób pracujących w POZ.

Realizację świadczeń zdrowotnych w poz zapewnia zespół

pracowników składający się z:

- lekarza poz,

- pielęgniarki rodzinnej,

- położnej rodzinnej,

- pielęgniarki środowiskowej w środowisku nauczania i wychowania,

oraz innych pracowników, których zatrudnienie może okazać się niezbędne do realizacji zadań poz (zwłaszcza w zakresie diagnostyki i rehabilitacji).

Lekarze poz

Świadczenia w poz, w modelu docelowym, powinny być zabezpieczone przez lekarzy rodzinnych. W okresie przejściowym równolegle z lekarzami rodzinnymi funkcjonują inni lekarze poz - lekarze medycyny ogólnej, chorób wewnętrznych, pediatrzy.

W zależności od swojego przygotowania lekarze poz udzielają świadczeń następującym grupom pacjentów:

- lekarz pediatra - dzieciom i młodzieży do 18 r.ż.

- lekarz chorób wewnętrznych - osobom dorosłym po ukończeniu 18 r.ż.

- lekarz rodzinny i ogólny - wszystkim osobom niezależnie od wieku.

Liczba ubezpieczonych objętych opieką jednego lekarza poz nie

powinna przekroczyć 2750 osób, w tym 1320 osób objętych opieką

pediatryczną.

Wymagane kwalifikacje:

- aktualne prawo wykonywania zawodu oraz

- specjalizacja w dziedzinie medycyny rodzinnej lub

- specjalizacja w dziedzinie medycyny rodzinnej w trakcie realizacji lub

- specjalizacja w dziedzinie medycyny ogólnej lub

- specjalizacja w innej dziedzinie medycyny oraz udokumentowany

minimum 6-letni staż pracy w poz.

Pielęgniarki i położne w poz zapewniają zdrowym i chorym świadczenia zdrowotne, w środowisku zamieszkania i nauki wykonywane w warunkach domowych bądź ambulatoryjnych w celu uzyskania możliwie optymalnego stanu zdrowia podopiecznego i jego rodziny. Pielęgniarki praktyki - pielęgniarki udzielające świadczeń w gabinecie zabiegowym. Nie powinno się łączyć zadań pielęgniarki praktyki z zadaniami pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej.

Kwalifikacje:

- kurs szczepień, kurs resuscytacji krążeniowo-oddechowej, kurs ekg, inne kursy mające zastosowanie w poz.

Pielęgniarka rodzinna zobowiązana jest do udzielania świadczeń zdrowotnych w środowisku podopiecznego gwarantujących zachowanie ciągłości leczenia i pielęgnacji.

Pielęgniarka rodzinna powinna mieć pod opieką do 2750 osób.

Wymagane kwalifikacje:

- aktualne prawo wykonywania zawodu oraz

- specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego lub pediatrycznego, zachowawczego, środowiskowego, przewlekle chorych i niepełnosprawnych, opieki długoterminowej lub

- specjalizacja w jednej z wyżej wymienionych dziedzin w trakcie realizacji lub

- kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego lub pediatrycznego, zachowawczego, środowiskowego, przewlekle chorych i niepełnosprawnych, opieki długoterminowej lub

- kurs kwalifikacyjny w jednej z wyżej wymienionych dziedzin w trakcie realizacji lub

- magister pielęgniarstwa oraz przynajmniej 3-letni staż w poz,

- dodatkowe kursy specjalistyczne przydatne do realizacji świadczeń w poz.

Położna środowiskowo-rodzinna zobowiązana jest do udzielania świadczeń zdrowotnych w środowisku podopiecznego gwarantujących zachowanie ciągłości leczenia i pielęgnacyjnej opieki położniczo-ginekologicznej.

Położna środowiskowo-rodzinna powinna mieć pod opieką do 6600 kobiet łącznie z noworodkami, niemowlętami obu płci do ukończenia 2 miesiąca życia.

Wymagane kwalifikacje:

- aktualne prawo wykonywania zawodu oraz

- specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego lub środowiskowego lub

- specjalizacja w jednej z wyżej wymienionych dziedzin w trakcie realizacji lub

- kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego lub środowiskowego lub

- kurs kwalifikacyjny w jednej z wyżej wymienionych dziedzin w trakcie realizacji lub

- magister położnictwa oraz przynajmniej 3-letni staż w poz

- dodatkowe kursy specjalistyczne przydatne do realizacji świadczeń w poz.

• Omów kwalifikacje i kompetencje pielęgniarki środowiskowo - rodzinnej.

Wymagane kwalifikacje:

- aktualne prawo wykonywania zawodu oraz specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego lub

pediatrycznego, zachowawczego, środowiskowego, przewlekle chorych i niepełnosprawnych, opieki długoterminowej lub

- specjalizacja w jednej z wyżej wymienionych dziedzin w trakcie realizacji lub

- kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego lub pediatrycznego, zachowawczego, środowiskowego, przewlekle chorych i niepełnosprawnych, opieki długoterminowej lub

- kurs kwalifikacyjny w jednej z wyżej wymienionych dziedzin w trakcie realizacji lub

- magister pielęgniarstwa oraz przynajmniej 3-letni staż w poz,

- dodatkowe kursy specjalistyczne przydatne do realizacji świadczeń w poz. - magister pielęgniarstwa oraz przynajmniej 3-letni staż w poz,

- dodatkowe kursy specjalistyczne przydatne do realizacji świadczeń w poz.

Kompetencje

Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad jednostką, rodziną, społecznością w środowisku zamieszkania z uwzględnieniem miejsca wykonywania świadczenia obejmując opieką:

1.       zdrowych i chorych niezależnie od płci i wieku,

2.       osoby niepełnosprawne,

3.       osoby w stanie terminalnym.

W realizacji świadczeń zdrowotnych pielęgniarka środowiskowa/rodzinna współpracuje z:

1.       lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej/rodzinnym,

2.       pielęgniarką w środowisku nauczania i wychowania,

3.       położną środowiskową/rodzinną,

4.       pielęgniarką/położną praktyki,

5.       pielęgniarką opieki długoterminowej,

6.       innymi Świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami podopiecznych ,

7.       przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia rodziny.

 

1. Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki.

1)      Rozpoznawanie, ocena i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym podopiecznych.

2)      Rozpoznawanie potrzeb pielęgnacyjnych i problemów zdrowotnych podopiecznych.

3)      Prowadzenie edukacji zdrowotnej w tym dokonywanie oceny poziomu wiedzy, umiejętności i motywacji podopiecznych do zachowań prozdrowotnych.

4)      Prowadzenie poradnictwa w zakresie zdrowego stylu życia.

5)      Realizacja programów promocji zdrowia i profilaktyki chorób.

6)      Organizacja grup wsparcia.

7)      Realizacja szczepień ochronnych

8)      Prowadzenie działań profilaktycznych u podopiecznych z grup ryzyka zdrowotnego.

 

2. Świadczenia diagnostyczne.

1)      Przeprowadzanie wywiadów środowiskowych.

2)      Wykonywanie badania fizykalnego.

3)      Wykonywanie pomiarów i ich ocena.

4)      Wykonywanie testów.

5)      Prowadzenie bilansu wodnego

6)      Ocena stanu ogólnego chorego oraz procesu jego zdrowienia

7)      Ocena i monitorowanie bólu w opiece paliatywnej

 

3. Świadczenia pielęgnacyjne.

1)      Realizacja opieki pielęgnacyjnej u pacjentów w różnych fazach życia i choroby zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i współczesnymi standardami opieki pielęgniarskiej.

2)      Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych.

3)      Przygotowywanie do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i niepełnosprawności.

 

4. Świadczenia lecznicze.

1)      Ustalanie diety w żywieniu przewlekle chorych

2)      Dobór technik karmienia w zależności od stanu chorego

3)      Zabiegi z zastosowaniem ciepła i zimna

4)      Cewnikowanie pęcherza

5)      Wykonywanie wlewów doodbytniczych.

6)      Podawanie leków różnymi drogami i technikami.

7)      Wykonywanie zleceń lekarskich.

8)      Zakładanie opatrunków ran, odleżyn, oparzeń.

9)      Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych w stomiach, przetokach i ranach trudno gojących

10)  Wykonywanie inhalacji, doraźne podawanie tlenu.

11)  Zdejmowanie szwów.

12)  Stawianie baniek lekarskich.

13)  Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej.

 

5. Świadczenia usprawniające.

1)      Koordynacja i współdziałanie w rehabilitacji przyłóżkowej w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z procesu chorobowego, długotrwałego unieruchomienia i stosowania udogodnień.

2)      Usprawnienie ruchowe.

3)      Drenaż ułożeniowy, prowadzenie gimnastyki oddechowej.

4)      Ćwiczenia ogólnousprawniające.

• Wymień wyposażenie nesesera pielęgniarki rodzinnej.

Podstawowy sprzęt i materiały jednorazowego użytku

1. Do wykonania iniekcji:

• igły

• strzykawki

• wenflony

• zestaw niezbędnych płynów dezynfekcyjnych i odkażających.

2. Do przetaczania płynów infuzyjnych:

• aparat do kroplowych wlewów dożylnych

• zestaw gazików, przylepiec

• staza.

3. Do wykonania opatrunków:

• serwety

• pakiety opatrunkowe, bandaże dziane elastyczne

• podstawowy zestaw narzędzi chirurgicznych

• nożyczki

• miska nerkowa.

4. Pakiet ochronny przed zakażeniem:

• maseczki

• rękawice jednorazowe

• fartuch ochronny, ochraniacze obuwia.

Zestaw przeciwwstrząsowy - zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2002 roku w sprawie wykazu produktów leczniczych, które mogą być doraźne dostarczane w związku z udzielanym świadczeniem zdrowotnym, oraz wykazu produktów leczniczych wchodzących w skład zestawów przeciwwstrząsowych (Dz. U, nr 236 poz. 2000).

• leki

• rurka ustno-gardłowa

• maseczka twarzowa do prowadzenia oddechu zastępczego z filtrem (zastawką jednokierunkową).

III. Sprzęt do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi:

• aparat zegarowy/elektroniczny

• stetoskop.

IV. Testy do obrazowego oznaczania wartości cukru we krwi i w moczu:

• Glukostix

• Ketodiastix.

1. Termometr rtęciowy lub elektroniczny.

2. Pakiet do odkażania i mycia rąk.

VII. Dokumentacja pacjenta.

• Przedstaw organizację i zadania POZ w opiece nad zdrowiem populacji lokalnej.

- realizacja kompleksowej opieki nad jednostką, rodziną i populacją lokalną w zakresie zgodnym z godzinami otwarcia praktyki od poniedziałku do piątku od 8.00 - 18.00 z zapewnieniem ciągłości terapii i pielęgnacji obłożnie chorych i niepełnosprawnych w dni wolne od pracy niedziele i święta,

• godziny oraz sposób przyjęć i rejestracji podane są do wiadomości i zamieszczone na tablicy informacyjnej,

• realizacja zleceń, realizacja procesu pielęgnowania (odnotowane w dokumentacji),

• środki łączności i transportu (telefon stacjonarny/telefon komórkowy).

• Omów skalę Barthel i wskaż miejsce jej zastosowania w pracy pielęgniarki pracującej w środowisku domowym.

Z uwagi na aspekt ekonomiczny istotne jest zróżnicowanie stanu pacjentów wymagających specjalistycznej domowej opieki długoterminowej z zastosowaniem międzynarodowej skali Barthel.

Ocena stanu pacjenta wg skali Barthel

Lp.	Oceniana czynność	TAK wymaga pomocy	CZĘŚCIOWO wymaga pomocy	NIE wymaga pomocy
1.	Spożywanie posiłków*	0	5	10
2.	Przechodzenie z łóżka na wózek*	0	5	15
3.	Utrzymanie higieny osobistej*	0	0	5
4.	Korzystanie z WC*	0	5	10
5.	Mycie, kąpiel całego ciała*	0	0	5
6.	Przejście powyżej 50m/ewentualnie przy pomocy sprzętu*	0	10	15
7.	Jazda na wózku inwalidzkim*	0	5	10
8.	Ubieranie i rozbieranie*	0	5	10
9.	Kontrola zwieracza odbytu*	0	5	10
10.	Kontrola zwieracza pęcherza moczowego*	0	5	10

Skala:

3. 85-100 pkt. - stan pacjenta „lekki”

4. 20-85 pkt. - stan pacjenta „średnio ciężki”

5. 0-20 pkt. - stan pacjenta „bardzo ciężki”

*odpowiednie zakreślić

• Wymień i omów aktualne programy profilaktyczne realizowane w POZ obligatoryjnie.

Profi laktyczne programy zdrowotne

W ramach prowadzonej profi laktyki pacjenci mogą skorzystać z bezpłatnych badań w kierunku wybranych chorób, fi nansowanych przez NFZ lub przez ministerstwo zdrowia. Niektóre z programów realizowane są w całym kraju, część - tylko w niektórych województwach. W celu sprawdzenia, które z programów profi laktycznych prowadzone są w danym województwie należy skontaktować się z właściwym oddziałem Funduszu lub zapytać o to lekarza POZ.

Program profi laktyki raka piersi (mammografi a)

Program adresowany jest do kobiet w wieku 50-69 lat, które spełniają jedno z poniższych kryteriów:

» nie miały wykonywanej mammografi i w ciągu ostatnich dwóch lat;

» otrzymały w ramach programu profi laktyki raka piersi w 2009 r. pisemne wskazanie do wykonania ponownej mammografii po 12 miesiącach z powodu obciążenia następującymi czynnikami ryzyka:

- rak piersi wśród członków rodziny (matka, siostra, córka),

- mutacja w obrębie genów BRCA1 lub BRCA2;

» nie miały wcześniej stwierdzonej zmiany nowotworowej piersi o charakterze złośliwym.

Program profi laktyki raka szyjki macicy (cytologia)

Program adresowany jest do kobiet w wieku 25-59 lat:

» które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich trzech lat;

» obciążonych czynnikami ryzyka (zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne, zakażonych HPV - typem wysokiego ryzyka), które nie miały wykonanej cytologii w ciąguostatnich 12 miesięcy.

Na wykonywane w ramach programów profi laktycznych badania mammografi czne i cytologiczne mogą zgłaszać się bez skierowania wszystkie kobiety, które spełniają powyższe kryteria. Potrzebny jest tylko dokument potwierdzający ubezpieczenie.

Kobiety, które były leczone z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy, po zakończeniu kontroli onkologicznej (decyzję podejmuje lekarz prowadzący leczenie onkologiczne) ponownie zostają objęte skryningiem cytologicznym.

Program profi laktyki gruźlicy

Program adresowany jest do osób powyżej 18. roku życia, które:

» nie miały w dotychczasowym wywiadzie rozpoznanej gruźlicy, a w szczególności:

- miały bezpośredni kontakt z osobami z już rozpoznaną gruźlicą;

- mają trudne warunki życiowe, mogące znacząco wpłynąć na wystąpienie choroby (osoby niepełnosprawne, obciążone długotrwałą chorobą, obciążone problemem alkoholowym i narkomanią, bezdomne, długotrwale bezrobotne).

Program badań prenatalnych

Program adresowany jest do kobiet w ciąży spełniających co najmniejjedno z poniższych kryteriów:

» wiek powyżej 35 lat;

» wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka;

» stwierdzenie strukturalnych aberracji chromosomowych u ciężarnej lub u ojca dziecka;

» stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenetycznie lub wieloczynnikową;

» stwierdzenie w czasie ciąży nieprawidłowego wyniku badania USG lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu.

Program profi laktyki chorób układu krążenia

Program adresowany jest do osób które:

» mają 35, 40, 45, 50, lub 55 lat (w 2010 r. są to osoby urodzone w latach 1975, 1970, 1965, 1960 i 1955);

» złożyły deklarację wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej;

Profi laktyczne programy zdrowotne u których nie została dotychczas rozpoznana choroba układu krążenia i które w okresie ostatnich pięciu lat nie korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach profi laktyki chorób układu krążenia, obciążonych następującymi czynnikami ryzyka:

» nadciśnienie tętnicze krwi (wartości ciśnienia tętniczego powyżej140/90 mmHg),

» podwyższone stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDLcholesterolu, triglicerydów i niskie stężenie HDL-cholesterolu,

» palenie tytoniu,

» niska aktywność ruchowa,

» nadwaga i otyłość,

» upośledzona tolerancja glukozy,

» wzrost stężenia fi brynogenu,

» wzrost stężenia kwasu moczowego,

» nadmierny stres,

» nieracjonalne odżywianie,

» płeć męska,

» obciążenia genetyczne.

Program profi laktyki chorób odtytoniowych (w tym POChP)

Etap podstawowy adresowany jest do osób powyżej 18. roku życia palących papierosy, w tym - w zakresie diagnostyki POChP (przewlekłej obturacyjnej choroby płuc) - do kobiet i mężczyzn pomiędzy 40. a 65. rokiem życia, którzy nie mieli wykonanych badań spirometrycznychw ramach programu profi laktyki POChP w ciągu ostatnich trzechlat, u których nie zdiagnozowano wcześniej, w sposób potwierdzony badaniem spirometrycznym, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc,przewlekłego zapalenia oskrzeli lub rozedmy.

Etap specjalistyczny adresowany jest do osób uzależnionych od palenia tytoniu, skierowanych z etapu podstawowego programu realizowanego przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub z oddziału szpitalnego oraz zgłaszających się bez skierowania.

• Omów zasady finansowania świadczeń z zakresu POZ.

Źródła finansowania poz:

- środki publiczne, docelowo fundusz ubezpieczeń zdrowotnych;

- budżet centralny finansuje wdrażanie strategicznych programów

zapobiegania chorobom i promocji zdrowia, kształcenie kadr i

nadzór nad jakością świadczeń;

- dodatkowe źródło stanowią środki samorządów terytorialnych.

---