Chaber bławatek

27a] Chaber bławatek- Centaurea cyanus

Inne nazwy: modrak, bławatek, nasilek, wołoszek, chaber zbożowy.

Dla celów leczniczych zbiera się kwiaty języczkowe [niezupełnie rozwinięte, mające wygląd pędzelków].

Kwiaty chabru zawierają antocyjany[z których najważniejsze są cyjanina i pelargina] kwasy organiczne, niewielkie ilości garbników i sole mineralne[przede wszystkim duże ilości manganu], wit C, gorycze, śluzy oraz hormony roślinne.

Działanie: moczopędne, przeciwzapalne.

Związki czynne zawarte w kwiatach chabru mają łagodne działanie moczopędne.

Mogą być stosowane w chorobach z upośledzoną czynnością wytwarzania moczu przez nerki, w zespole nerczycowym, w niewydolności krążenia, w zapaleniu kłębów nerkowych i w zapaleniach miedniczek nerkowych.

Zapobiegają tworzeniu się złogów w drogach moczowych.

Wyciągi z chabru są skuteczne w stanach zapalnych oczu, a mianowicie w zapaleniu spojówek, zapaleniu brzegów powiek, w nadwrażliwości na promieniowanie z ekranów telewizyjnych.

Wyciągi z chabru mogą być stosowane do płukań i kompresów w zapaleniach błon śluzowych.

Napar z kwiatów: 1 łyżkę ziela zalać 1 szkl wrzątku i odstawić pod przykryciem na 15min. Wypijać po 1,2 szkl między posiłkami w wymienionych wyżej chorobach przewodu moczowego i obrzękach.

Napar ten może być używany łącznie z naparem z liści babki, kwiatów rumianku, wrzosu lub świetlika na przymoczki na oczy lub okłady i przemywania błon śluzowych lub do płukania gardła i jamy ustnej w przypadkach stanów zapalnych.

27b] Chaber bławatek

Działanie: moczopędne, łagodnie żółciopędne i przeciwzapalne, przeciwbakteryjne.

Stosuje się w przewlekłych chorobach nerek, obrzękach spowodowanych zatrzymaniem wody w organizmie, w stanach zapalnych miedniczek nerkowych, kamicy nerkowej.

Zewnętrznie: w zapaleniu spojówek, w zmęczeniu oczu oraz łupieżu i grzybicy.

Napar - 1 łyżkę kwiatów zalać 1 szkl wrzątku, zostawić pod przykryciem 15min. Pić 2 razy dziennie po 1/2 szkl między posiłkami jako środek moczopędny.

Zewnętrznie- ten sam napar do okładów na oczy i zmywanie skóry.

27c] Chaber bławatek

Inne nazwy: bławatek, bławat, modrak, nasilek, bławatnik, Chaber łąkowy, choler, głowacz, jasieniec, modrokwiat, wawr, Wołoszka, kardy i błękitny kwiat.

Chaber zawiera flawonoidy, antocyjany, sole mineralne, wit C, cukry, śluz, garbniki.

Kwiaty bławatka posiadają właściwości moczopędne, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i

przeciwalergiczne.

Bywają stosowane w zaburzeniach miesiączkowania, a także zewnętrznie przy schorzeniach oczu.

W warunkach domowych stosuje się kwiaty bławatka w połączeniu z zielem świetlika do przemywania oczu przy zapaleniu spojówek. Łyżkę takiej mieszanki na 1 szkl wrzątku zaparza się 15min.

Napar z samego kwiatu chabra [50g kwiatu na 1 litr wrzątku] używa się do płukania gardła i jamy ustnej. Płukanie ciepłym naparem powtarzać należy co 2-3 godz.

Napar z 1 łyżki kwiatów na 1 szkl wrzątku pity po 0,5 szkl 2 razy dziennie między posiłkami działa moczopędnie.

Cyganie używają czasem naparu z kwiatów jako środka regulującego miesiączkowanie [głównie przy zatrzymaniu].

Do dziś w medycynie ludowej chaber uważany jest za środek żółciopędny, napotny i moczopędny stosowany również przy puchlinie wodnej, zapaleniu nerek oraz jako niezawodny w chorobach oczu, szczególnie przy „kurzej ślepocie”

Napar z kwiatów służy do mycia włosów przy łupieżu, a odwar z ziela dodaje się do kąpieli dla

uśmierzenia bólów przy podagrze.

27d] Chaber bławatek Centaurea cyanus

Surowiec: Języczkowe i rurkowe kwiaty, barwią na niebiesko.

Surowiec zawiera: złożone glikozydy antocyjanidowe (cyjanina) i inne, gorzką knicynę (centauryna), sole mineralne bogate w mangan i inne. Antocyjanina, jako najbardziej aktywna substancja chabru, działa moczopędnie i pobudzająco na wątrobę (tylko jako napar, nalewka nie wykazuje tej właściwości).

Ma zastosowanie w przewlekłych schorzeniach nerek i niedostatecznym wydalaniu moczu, przy niestrawności, słabym wydzielaniu żółci i lekkich schorzeniach wątroby (również wraz z innymi

surowcami grupy - Cholagoga).

Surowiec tego ziela wykazuje także działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne i dla tej przyczyny

stosuje się go w niektórych schorzeniach ocznych, w stanach zapalnych, także wówczas, gdy stwierdza się łagodne zakażenie i ropną wydzielinę (łączony z zielem świetlika łąkowego i rumiankiem), do przepłukiwań jak i na okłady.

Napar: 10g kwiatu bławatka na 250g wrzątku. Pić 3 razy dziennie po 1/2 szklanki tego naparu między posiłkami.

27e] Chaber - Centaurea

Surowcem jest kwiat chabra

W kwiatach występują flawonoidy, glikozydy, (centauryna, cichoryna, cyanina - do 0,7% - wrażliwe na światło!), sole mineralne - 11% (magnezowe, manganowe, potasowej, kwas askorbinowy, śluzy, garbniki i kwas kawowy.

Cyanina zwana także cyjaniną - w hydrolizie daje nam aglikon cyjanidynę i glukozę.

Wyciągi z chabru działają żółciopędnie, osłaniające (powlekające), przeciwbakteryjnie, przeciwkaszlowo, przeciwzapalnie, uspokajająco, moczopędnie, lekko napotnie; regulują wypróżnienia i pobudzają krwawienia miesiączkowe.

Wskazania: skąpomocz, obrzęki, zaburzenia trawienia, nieżyt przewodu pokarmowego, zapalenie nerek, stany zapalne spojówek;, zmęczenie oczu, kaszel, przeziębienie, bezsenność u niemowląt, skąpe i

nieregularne krwawienia miesiączkowe, stany zapalne gałki ocznej i gardła, zaparcia.

Napar: 2 łyżki kwiatów zalać 200 ml wrzącej wody; odstawić na 20 minut; przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po 150-200 ml} niemowlęta - 6-7 ml; dzieci - 50-100 ml, 3-4 razy dz.

Na chore oczy robić okłady z naparu 3 razy dz. po 5 minut lub dłużej.

Niemowlętom przemywać oczy słabym naparem chabrowym (1 łyżka na 200 ml wrzątku).

Nalewka chabrowa - Tinctura Centaureae: pół szkl. suchych kwiatów zalać 300 ml wódki; macerować 14 dni; przefiltrować. Zażywać 2-3 razy dz. po 1 łyżce w 50 ml wody.

Nalewką przemywać skórę w celu jej wybielenia i odkażenia.

Zastosowana zewnętrznie działa przeciwzapalnie.

Zażyta doustnie działa żółciopędnie, moczopędnie, uspokajająco.

Rp. Mikstura

Napar z piołunu - 20 ml, Napar z chabra - 50 ml, Napar z glistnika - 50 ml, Napar z wrotycza - 30 ml

Płyny wymieszać i wypić od razu. Stosować rano i wieczorem.

Wskazania; brak miesiączki, skąpe i nieregularne krwawienia miesiączkowe, kolka żółciowa i jelitowa, nerwica żołądka, niedostateczne wydzielanie żółci, choroby trzustki i wątroby, silne zaburzenia trawienne.

Uwaga ! Lek silny.

---