Jadwiga Wojtczak Sposób na język - przegląd metod, kursów i programów do nauki języków obcych |
|
|
|
|
Wszystko, na czym nam zależy w życiu, wymaga wysiłku... także opanowanie języka obcego. Prawie każdy z nas chciałby posługiwać się co najmniej jednym językiem obcym. Jest to nie tylko chęć, ale przede wszystkim konieczność. Staliśmy się częścią Unii Europejskiej, więc będzie przybywało nam coraz więcej kontaktów prywatnych i zawodowych, wymagających porozumiewania się w obcych językach. Znajomość jednego lub więcej języków w bibliotece jest tak oczywista, jak sprawność w obsłudze komputera. Bibliotekarze zazwyczaj władają jednym czy kilkoma językami obcymi w stopniu co najmniej podstawowym. Konkretne zainteresowania w swojej pracy wymagają jednak od nich pogłębienia znajomości języka lub nauki kolejnego, nawet egzotycznego. Biegłe posługiwanie się językami obcymi w codziennej pracy z książką jest konieczne nie tylko w opracowywaniu przedmiotowym literatury obcojęzycznej, ale także bibliograficznym oraz przy tworzeniu haseł do kartotek haseł wzorcowych. Znajomość języków umożliwia nie tylko swobodne poruszanie się w świecie katalogów multimedialnych i bibliotek, ale również uczestnictwo w dyskusjach internetowych, konferencjach i sympozjach międzynarodowych[1]. Jest to wręcz niezbędny warunek kariery zawodowej. Motywacja do nauki może być jednak różna. Przyswojenie języka obcego bywa kwestią ambicji i daje satysfakcję. Język obcy może być także ciekawym hobby, które pozwala na poznanie kultury innych krajów i nawiązanie nowych znajomości. Obecnie obok tradycyjnych języków, takich jak: angielski, niemiecki czy francuski coraz większą popularnością cieszą się języki latynoamerykańskie i orientalne. Poniższa tabela zawiera najpopularniejsze języki na świecie wraz z liczbą ich użytkowników[2]. JĘZYK
UŻYTKOWNICY
chiński 950
hiszpański 332
angielski 322
bengalski 190
hindi 180
portugalski 170
rosyjski 170
japoński 125
niemiecki 98
jawajski 78
koreański 75
francuski 72
Podejmując naukę języka obcego, musimy być przygotowani na ciężką pracę, mobilizować się i dysponować czasem. Problemy związane z opanowaniem nowych wiadomości podczas tej nauki doprowadziły do powstania nowych metod dydaktycznych. Nie bez znaczenia jest ciągłe obniżanie wieku, w którym rozpoczyna się nauka języka obcego. Decydując się na wybór nowoczesnej, intensywnej nauki języka, musimy brać pod uwagę również własne predyspozycje i możliwości zastosowania nowoczesnych pomocy naukowych. Prowadzone dotychczas konwencjonalne kursy językowe są krytykowane za zaniedbywanie żywego języka i preferowanie jego archaicznych struktur. Nowoczesne szkoły językowe przedstawiają najróżniejsze oferty i przyciągają słuchaczy efektownymi gadżetami. Obiecują naukę bez wysiłku, szybko i tanio. Powstają nowe, nierzadko oryginalne systemy nauczania. Wiele osób uczestniczących w tych kursach nie jest z nich zadowolonych. Nowe metody wymagają bowiem często pełnego zaufania i podporządkowania się im przez dłuższy okres czasu, aby uzyskać zadawalające efekty. Intensywne kursy językowe skupiają się zazwyczaj na zdobywaniu umiejętności w jednej z czterech dziedzin używalności języka: mówieniu, rozumieniu ze słuchu, pisaniu i czytaniu. Dlatego bardzo ważne jest dla potencjalnego uczestnika takiego kursu określenie jego potrzeb i właściwy dobór proporcji tych czterech dziedzin nauczania. Zwolennicy tych kursów są zdania, że są to najbardziej naturalne i najskuteczniejsze sposoby przyswajania wiedzy. Metody nauki języków obcych Najbardziej popularną w Polsce niekonwencjonalną metodą nauki języka angielskiego jest Metoda Callana. Została opracowana we Włoszech w latach 60. przez lingwistę Robina Callana. Początkowo była wykorzystywana w armii jako szybka metoda nauki języka "mówionego". Po powrocie do Wielkiej Brytanii, Robin Callan założył w Londynie The Callan School. Od tego czasu The Callan Method Organisation promuje ten sposób nauczania, organizując kursy niemalże we wszystkich krajach świata. Metoda ta sprawdziła się jako najszybszy i najbardziej skuteczny sposób nauczania języka angielskiego. Metoda Callana to tzw. "Direct Method" - bezpośrednia metoda nauki języka obcego do złudzenia przypomina sposób, w jaki uczyliśmy się języka ojczystego. Najpierw uczeń słyszy nowe słowo, wymawiane przez lektora, ćwiczy jego wymowę i poznaje znaczenie. Później, w trakcie czytania, poznaje jego pisownię. Wiedza ta utrwalana jest następnie poprzez pisanie dyktand[3]. Najważniejszą zasadą Metody Callana jest to, że uczeń słucha i mówi na lekcji czterokrotnie więcej niż stosując inne metody nauki. Jest to możliwe, ponieważ jest on zmuszony do mówienia i słuchania przez całą lekcję: w każdej chwili lektor może zwrócić się do niego z pytaniem i uczeń musi być przygotowany na szybką odpowiedź. Każde pytanie kierowane jest po kolei do kilku uczniów. W ten sposób utrwalają oni nowopoznane słowa, idiomy oraz gramatykę. W początkowej fazie nauki studentowi nie wolno dowolnie odpowiadać na pytania. Powinien formułować odpowiedź, stosując zwroty zawarte w pytaniu. Po krótkim okresie nauki odpowiada on niemalże mechanicznie, bo na zastanawianie się w konfrontacji z lektorem nie ma czasu. Już na pierwszej lekcji lektor mówi z prędkością ponad 200 słów na minutę, czyli w tempie, w jakim mówią np. spikerzy w TV. Zmusza to ucznia do koncentracji, zapobiega znużeniu oraz uniemożliwia tłumaczenie zadanych pytań na język ojczysty. Tak duże tempo mówienia w Metodzie Callana jest możliwe poprzez zadawanie tych samych pytań po cztery, pięć razy. Sposób ten gwarantuje także zapamiętanie świeżo zdobytej wiedzy. Studenci automatycznie uczą się myślenia i mówienia po angielsku. Nauczyciel poprawia ich błędy, zwracając szczególną uwagę na ich wymowę i akcent. W czasie lekcji nie ma ani chwili ciszy. Nauka odbywa się z tak dużą prędkością wypowiadanych słów, że w konsekwencji uczeń słyszy około 12 600 słów na godzinę, czyli cztery razy więcej niż na kursie prowadzonym metodą tradycyjną. Podczas nauki wykorzystywane są partie mózgu odpowiedzialne za podświadome zdobywanie wiedzy. Takie tempo wypowiadanych słów powoduje u słuchacza wyćwiczenie refleksu w mówieniu po angielsku, a tym samym zaczyna on myśleć bezpośrednio w tym języku. Wiarygodność metody Callana została potwierdzona przez English Speaking Union, jedną z najważniejszych instytucji w dziedzinie nauki języka angielskiego[4]. Od kilku lat na naszym rynku zaczęły pojawiać się zupełnie nowe sposoby nauki języków. Cieszą się one dosyć dużym zainteresowaniem choćby dlatego, że są to tzw. "metody na podświadomość". Tradycyjne metody nauki wykorzystują w szczególności lewą półkulę, która jest zdolna przyswoić dużo więcej ilości informacji niż prawa. Prawa półkula nie nadaje się do zapamiętywania, a tym bardziej do uczenia języków. Służy natomiast do syntezy i wyciągania wniosków. Metody na podświadomość wykorzystują synchroniczną pracę obu półkul mózgowych, przez co zwiększa się nasz potencjał pamięciowy i proces nauczania jest szybszy i bardziej efektywny. Użyte są nasze wrodzone i podświadome zdolności, które są odpowiednio aktywowane i wzmacniane. Do tego typu sposobów nauki należy system SITA. Jest to metoda relaksacyjna służąca głównie do nauki języków obcych, chociaż może być także wykorzystywana jako sposób na poprawę zdrowia. Osoby propagujące tę metodę uważają, że wzmacnia ona system odpornościowy, wspomaga działania rehabilitacyjne, podwyższa odporność na stres, likwiduje napięcie, uczy samokontroli, pomaga leczyć zaburzenia snu, ułatwia pozbycie się nałogów[5]. Metoda poprawia koncentrację, ułatwia wybór właściwych reakcji w stresujących sytuacjach, dodaje energii i sił do działania, umożliwia jasne wyrażanie myśli, a także pozwala lepiej poznać i wykorzystać własne zdolności, podwyższa efektywność pracy oraz trwale poprawia pamięć. Roger Wolcott Sperry, amerykański naukowiec psycholog i badacz mózgu, wykazał zasadnicze różnice pomiędzy funkcjami obu półkul mózgu człowieka[6]. Lewa półkula "zimna, werbalna" - odpowiada za myślenie logiczne, racjonalne, za linearne przetwarzanie informacji, odpowiada za liczby i słowa, tworzy zdania, którymi myślimy i które wypowiadamy, "widzi" fragmenty zagadnienia i dokonuje analizy. Prawa półkula - "gorąca, twórcza" - odpowiada za zdolności, wyobraźnię, poczucie rytmu, koloru i przestrzeni, intuicję, zawiaduje sprawnością fizyczną, "widzi" całość zagadnienia i dokonuje syntezy. Obecne zapotrzebowanie na myślenie analityczne zmusza nasz mózg do intensywnego korzystania z lewej półkuli. Jednak prawdziwy i wszechstronny rozwój można osiągnąć, gdy w podobnym stopniu będziemy wykorzystywać obie półkule mózgu. Na podstawie tej wiedzy profesor Rainer Dieterich z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Bundeswehry w Hamburgu przeprowadził eksperyment, wykorzystując metody systemu SITA. Eksperymentowi poddała się kilkudziesięcioosobowa grupa narodowości niemieckiej, nieznająca języka francuskiego. Osoby te były w wieku od 20 do 68 lat i posiadały różny poziom wykształcenia. Kurs języka francuskiego, którym objęto powyższą grupę, zawierał zestaw ponad 1700 słów i zwrotów, które słuchacze mieli opanować w czasie siedmiu dni, stosując metodę SITA przez sześć godzin dziennie. Następnie wszystkie osoby poddano testowi i stwierdzono, że opanowały one 66,7% materiału, czyli ok. 1140 słów i zwrotów. Jednocześnie wszyscy zgodnie stwierdzili, że nauka przebiegała w przyjemnej i w wolnej od stresu atmosferze. Podkreślali wysoki komfort uczenia się, związany z towarzyszącym lekcjom uczuciem odprężenia. Metoda ta polega na wprowadzeniu się w stan głębokiego relaksu. Podczas przebywania w takim stanie organizm usuwa nadmiar nagromadzonych wewnętrznych napięć. Gdy mamy zamknięte oczy, krew dociera swobodnie do wszystkich komórek i czujemy przyjemne ciepło. Naukowcy zakładają, że uaktywnia się wtedy prawa półkula mózgu człowieka, i że obie półkule mózgowe lepiej współpracują ze sobą. Osiągnięcie stanu relaksu jest dość trudne. W systemie SITA wykorzystuje się elementy ułatwiające dłuższe pozostawanie w takim stanie. Stosuje się muzykę relaksacyjną w tle lekcji, odpowiednią do słuchanego tekstu. Ważna jest również barwa głosu lektora oraz odpowiednie tempo nagrań. Jest dosyć trudno utrzymać się w tym stanie, gdy działają zakłócające bodźce zewnętrzne, dlatego nauka powinna odbywać się w zamkniętym pomieszczeniu, wolnym od hałasu. Uczenie się języka obcego, czyli odsłuchiwanie lekcji językowej, jest takim samym bodźcem zakłócającym stan relaksu jak każdy inny. Ale osiągnięcie i utrzymanie tego stanu jest potrzebne, aby uczenie się było efektywne. Gdy zajęcia prowadzone są prawidłowo, już po kilku minutach oddech staje się miarowy i spokojny, serce pracuje wolno i rytmicznie, mięśnie są rozluźnione, psychika jest wolna od emocji i odczuwa się wewnętrzny spokój. Aby móc stosować tę metodę, konieczny jest jednak specjalny sprzęt, który umożliwia przetwarzanie oddechu człowieka na bodźce świetlne i dźwiękowe. Poprzez zamknięte powieki widzi on światło diod migających w rytm oddechu oraz słyszy pulsujący w tym samym rytmie dźwięk. Bodźce , docierając do wnętrza organizmu, wpływają na oddech, regulując jego częstotliwość i głębokość, co powoduje sprzężenie zwrotne między oddechem a wrażeniami wzrokowymi i słuchowymi. Umożliwia to wejście w stan relaksu, w którym wielokrotnie wzrasta zdolność mózgu do zapamiętywania informacji, ponieważ półkule mózgowe lepiej ze sobą współpracują. Dopiero po zdobyciu tych umiejętności można zacząć właściwą naukę języka obcego. Rozpoczyna się ona od przeczytania z podręcznika dialogu po polsku, następnie wysłuchaniu go w języku obcym. Kolejnym etapem jest faza zapamiętywania, w której nasza podświadomość korzysta głównie z nabytych umiejętności w fazie wstępnej. Należy wprowadzić się w stan relaksu i odsłuchać bez przerwy lekcji z kasety, a następnie pozostać w tym stanie przez 10 minut. Kolejnym etapem jest tzw. aktywizacja, czynne wykorzystanie zdobytej wiedzy poprzez ćwiczenia z podręcznika, układanie dialogów. Całość kończy powtórzenie fazy zapamiętywania z poprzedniej lekcji. Jak widać metoda ta jest dosyć skomplikowana, uczestnik przechodzi aż przez pięć faz nauki. W ciągu tygodnia intensywnej nauki w systemie SITA jest możliwe opanowanie umiejętności posługiwania się językiem obcym w stopniu umożliwiającym swobodne porozumiewanie się, czyli zapamiętanie ponad 1000 słów i zwrotów. METODA TRADYCYJNA SITA
wykorzystywana jest głównie lewa półkula wykorzystywane są obie półkule
zapamiętywanie do pamięci zwykłej zapamiętywanie do pamięci długotrwałej
mózg pamięta około 30% przyswajanego materiału mózg pamięta około 80% przyswajanego materiału
szybko zapominana jest wiedza, która nie jest systematycznie utrwalana wiedza jest przechowywana przez długi czas, potem następuje proces powolnego zapominania
przyswajanie wiedzy następuje powoli i jest związane z wiekiem przyswajanie wiedzy następuje kilkakrotnie szybciej i wiek nie ma znaczenia
nauce towarzyszy napięcie i stres nauce towarzyszy uczucie spokoju i relaksu
W 1995 roku we Wrocławiu powstało pierwsze Centrum Nauki SITA. Kursy językowe tego typu skierowane są przede wszystkim do osób dorosłych, pragnących aktywnie posługiwać się językami obcymi. Metodą tą można uczyć się każdego języka. Lektorzy w systemie SITA wprowadzają różne techniki zapamiętywania, np. tzw. "mapę myśli", opracowaną przez Tony'ego Buzana. "Mapa myśli" pozwala szybko tworzyć notatki, używając słów-kluczy i obrazów. Składa się z centralnego wyrazu-pojęcia, dookoła którego rysowanych jest od kilku do kilkunastu głównych pojęć. Następne podgałęzie mają znowu od kilku do kilkunastu pojęć odnoszących się do sąsiadujących słów. Wygląda to podobnie jak zorganizowania jest struktura wiedzy w naszym mózgu. Prowadzone są badania naukowe na temat działania pamięci w tzw. stanie głębokiego relaksu. Ukazało się wiele prac naukowych wykazujących, że w tym stanie szybciej zapamiętujemy do pamięci długotrwałej. Metoda ta ma jednak również swoje wady. Użytkownicy w głębokim stanie relaksu często zamiast się uczyć... zasypiają. Innym sposobem nauki języka obcego "bez wkuwania" jest tak zwana "metoda wilka". Nastawiona jest ona głównie na mówienie. Polega na wyłapywaniu błędów współuczestnika i korygowaniu ich. W jednej grupie uczestniczą cztery osoby, a każda z nich podczas 90-minutowej lekcji musi wypowiedzieć ok. 300 zdań. Z tej liczby zapamiętuje się mniej więcej 60%. By opanować język, osoba zaczynająca naukę potrzebuje dwóch lat. Kursy i szkoły językowe Szukając odpowiedniego kursu językowego, coraz częściej spotykamy się z reklamami szkół stosujących niekonwencjonalne metody, promujące intensywne kursy semestralne i weekendowe. Coraz mniej jest natomiast propozycji kursów tradycyjnych, przeznaczonych dla tych, którzy nie posiadają zdolności językowych, nie mają czasu na powtórki w domu lub nie muszą szybko opanować języka. Jak można było wcześniej zauważyć nie ma w pełni skutecznej metody, która zapewni nam naukę języka obcego bez wysiłku. Zamierzony efekt można osiągnąć, decydując się na odpowiedni do swojego poziomu i potrzeb kurs. Kursów jest jednak wiele w różnych szkołach. Przy wyborze szkoły i kursów należy kierować się nie tylko pozycją szkoły na rynku, jej doświadczeniem w nauczaniu, rodzajem stosowanych metod i technik, ale także kompetencjami lektorów oraz jakością wydawnictw książkowych i materiałów audiowizualnych, z których korzystają nauczyciele i słuchacze[8]. Obecnie staje się bardzo modna nauka języków obcych mniej popularnych w Polsce. Można uczyć się również języków egzotycznych. Szkoły deklarują pełną dyspozycyjność - są w stanie zorganizować dowolny kurs, o ile zbierze się grupa chętnych. Do historii przechodzi już pierwotny podział kursantów na początkujących, średnio zaawansowanych i zaawansowanych. Niektóre szkoły organizują kursy nawet na kilkunastu poziomach zaawansowania. Większość szkół przeprowadza egzaminy kwalifikacyjne, a lektor w rozmowie z przyszłym słuchaczem stara się wybrać kurs, który będzie dla niego najbardziej efektywny. Gdy wybraliśmy już szkołę, warto dowiedzieć się o kwalifikacje przyszłych nauczycieli. Powinni oni posiadać dyplom licencjacki, certyfikat poświadczający perfekcyjną znajomość języka (np. Cambrige Proficency)[9], dyplom nauczycielskiego kolegium języków obcych lub dyplom szkoły wyższej, kurs metodyczny nauczania języka obcego. Jeżeli szkoła zatrudnia "native speakers", oni także powinni posiadać dyplom licencjacki z uczelni we własnym kraju lub dyplom licencjacki innych studiów i dyplom kursu metodycznego nauczania języków. Istotną sprawą jest, od jak dawna szkoła istnieje na rynku i jakie certyfikaty uzyskuje się po jej ukończeniu czy zdaniu egzaminu. Przy wyborze szkoły warto jest także zwrócić uwagę na dodatkowe pomoce oferowane przez szkołę, takie jak: indywidualne konsultacje z lektorem czy możliwość korzystania z biblioteki, jeżeli oczywiście szkoła ją posiada. Dobrze świadczy o bibliotece oraz o szkole, posiadanie oprócz podręczników również nagrań multimedialnych oraz materiałów uzupełniających podręczniki (teksty literackie, artykuły prasowe). Ważny jest także dostęp do Internetu i możliwość korzystania z niego zarówno przez nauczycieli, jak i studentów. Zdobycie ciekawych, aktualnych i tanich pomocy dydaktycznych przestało być obecnie problemem. Od 1993 roku działa w Polsce PASE - POLISH ASSOCIATION FOR STANDARDS IN ENGLISH (Ogólnopolskie Stowarzyszenie na rzecz Jakości w Nauczaniu Języka Anielskiego).
Rekomendacja PASE przyznawana jest na trzy lata, a szkoła, chcąc nadal posługiwać się prestiżowym znakiem jakości, przechodzi ponowną inspekcję. Do najlepszych szkół językowych w Polsce, rekomendowanych przez PASE, należą[11]:
Nie ma szkoły, metody, nauczyciela oraz sposobu nauki idealnego dla wszystkich. Każdy z nas uczy się inaczej i w różnym stopniu przyswaja wiedzę. Jeden lubi gramatykę, inny nie odróżnia podmiotu od orzeczenia po polsku, a co dopiero w obcym języku. Ważne jest jednak, aby cieszyć się na kolejną lekcję i spotkanie z grupą i lektorem. Wtedy z pewnością osiągniemy więcej, niż uczęszczając na zajęcia pod przymusem. Samodzielna nauka języka Nauka języka obcego jest możliwa nie tylko na kursach zorganizowanych. Uczyć można się także samodzielnie, i jeżeli będziemy to robić systematycznie, na pewno osiągniemy dobre wyniki. Nauka taka ma swoje zalety - uczymy się kiedy i jak chcemy. Jest to forma bardzo wygodna: nie trzeba wychodzić z domu, naukę też można rozpocząć w dogodnym dla siebie terminie, przeznaczyć na nią tyle czasu, ile chcemy i uczyć się niekonieczne w regularny sposób. Jeśli mamy mało czasu, można poświęcać na naukę kilka minut dziennie, korzystając np. z Internetu. Propozycji jest bardzo wiele. Najczęściej stosowaną metodą jest przesyłanie lekcji na skrzynkę mailową. Lekcje zazwyczaj przesyłane są każdego dnia. Każda z nich zawiera jedno bądź kilka nowych słówek, zwroty wraz z ich objaśnieniem i przykładowymi zastosowaniami. Lekcje są tak przygotowywane, że utrzymują stały poziom trudności, dlatego przez cały czas trwania kursu mogą do niego przystępować nowe osoby. Nauka języka obcego wspomagana komputerem i Internetem bez wątpienia jest bardzo efektywna i korzystna dla uczącego. Komputer można wykorzystać na wiele sposobów. Główne zastosowanie to baza danych, w której zgromadzone są źródła informacji (encyklopedie, słowniki, strony WWW) oraz narzędzie do porozumiewania się w obcym języku z innymi użytkownikami sieci. Jest to możliwe przez Internet m.in. w systemie partnerskim[12]. Nauka języka obcego w systemie partnerskim, zwanym także tandemowym, jest jedną z otwartych, tzw. "pozaszkolnych" form pracy nad językiem. Praca ta polega na tym, że spotykają się osoby mówiące różnymi językami ojczystymi i uczą się wzajemnie swoich języków. Pracując w tandemie, uczący się mają możliwość rozwijania kompetencji w danym języku obcym, prezentowania i poznawania swoich krajów i kultur oraz wymiany informacji na interesujące partnerów tematy. System tandemowy pozwala uczącym się na pracę nad językiem niezależnie od możliwości oferowanych przez istniejące instytucje. Możliwości te są często bardzo ograniczone, a w przypadku niektórych języków, takich jak np. polski, ograniczają się do skromnych uniwersyteckich lektoratów i ekstensywnych kursów wieczorowych, z reguły jedynie na poziomie dla początkujących. Niezależność uczących się polega także na tym, że to oni określają program nauczania, zgodnie z własnymi potrzebami. W Internecie można znaleźć wiele dobrych stron, przy pomocy których można uczyć się języka obcego. Są to na przykład:
Inne ciekawe strony, które warto odwiedzić, to: filolog.pl, eskk.pl. Coraz częściej wykorzystywane są do nauki języków programy multimedialne. Trudno jest bowiem uczyć się samemu, korzystając tylko z podręczników. Duża ilość dostępnych materiałów umożliwia na pewno przyswojenie angielskiego albo hiszpańskiego w stopniu podstawowym. Podstawy rzadko są trudne, zwłaszcza jeśli już kiedyś uczyliśmy się jakiegoś języka. Kursy dla początkujących mają przede wszystkim znaczenie dyscyplinujące - uczymy się mówić, wchodzimy w rytm, oswajamy się z brzmieniem mowy. Kilka czy kilkanaście lat temu bardzo powszechną pomocą do nauki były kursy nagrane na kasetach. Obecnie metody te wypierane są przez kursy na CD lub przez Internet. Kursy na dyskach optycznych są dużo bardziej wygodne i prostsze w użyciu niż tradycyjne kasety. Do takich kursów należą: EuroPlus+, To Speak & to Live in America, The Heinmann TOEFL czy Microsoft Encarta. Są one często podzielone na tradycyjne lekcje, ale można przy okazji wysłuchać tekstu, "wziąć udział" w zarejestrowanych codziennych sytuacjach, rozmowach, zarejestrować i sprawdzić własną intonację oraz porównać ze wzorcowym nagraniem lektora. Kursy te mają wiele animacji, filmów i trójwymiarowej grafiki.
Oprócz kursów ogólnych są dostępne programy uzupełniające, zawierające materiały do opanowania zasad gramatyki lub nastawione przede wszystkim na naukę słówek. Są to: Advanced English SuperMemo, Profesor Henry - gramatyka, Heinemann Readers. Zawierają one mnóstwo zróżnicowanych ćwiczeń, nagrań, dają możliwość trenowania poprawnej wymowy oraz tworzenia własnych dialogów.
Podane programy pozwalają na naukę samodzielną. Nie należy jednak zapominać, że tak zdobyta znajomość języka zawsze będzie w większym lub mniejszym stopniu bierna. Można samodzielnie nauczyć się biegle czytać czy w miarę poprawnie pisać, natomiast znacznie trudniej nauczyć się mówić. Kolejna sprawa to rozumienie ze słuchu. I znów do pewnego poziomu możemy nauczyć się tego sami, na przykład oglądając zagraniczną telewizję. Niestety, język, jaki słyszymy w mediach, nieco odbiega od codziennego, potocznego. Na co dzień ludzie mówią szybciej, nie zawsze wyraźnie i dlatego kontakt z obcokrajowcem zawsze jest pewnym szokiem. Najważniejsza jednak jest systematyczność. Dobrze jest powtarzać nowy materiał codziennie, przynajmniej przez dziesięć-piętnaście minut. Bierne słuchanie dialogów z kasety niewiele daje. Jeśli ma przynieść efekt, trzeba również wykonywać ćwiczenia. To samo dotyczy słówek. Najlepiej uczyć się kojarzenia ich z sytuacją i zapamiętywać je w kontekście. Warto korzystać z programów komputerowych, nagrań i rozwiązywać proste krzyżówki, czytać literaturę w języku obcym i słuchać programów radiowych. Nie ma jednak jednej recepty na naukę dla wszystkich. Jedni są bowiem wzrokowcami, inni słuchowcami. Każdy musi znaleźć własną najskuteczniejszą metodę. Ważna jest systematyczność, bez której nie da się osiągnąć żadnych wyników. Wiedzę raz nabytą trzeba nieustannie powtarzać i znajomość języka doskonalić. Certyfikaty Wśród osób uczących się języków dużą grupę stanowią osoby zainteresowane przygotowaniem się do egzaminu potwierdzającego znajomość języka. Egzaminy mogą przeprowadzać wytypowane placówki posiadające uprawnienia do nadawania certyfikatów.
Certyfikaty ważne są bezterminowo. oceny pozytywne
ocena A 80% i więcej
oceny negatywne
ocena D 55% do 59%
Z języka francuskiego można zdać następujące egzaminy:
Sprawy dotyczące certyfikatów z języka niemieckiego omówiła w styczniowym numerze EBIB-u Irena Augustynowska w artykule pt.: Możliwości potwierdzenia znajomości języka obcego[14]. Zdawanie egzaminów nie jest sprawą łatwą. Każdy z nas ma ich wiele za sobą, ale i na pewno przed sobą. Żeby sobie zaoszczędzić stresu, warto jest zadać sobie kilka pytań. Czy jest na to odpowiedni moment? Czy jestem już dobrze przygotowany? Czy może jeszcze poświęcić semestr na naukę? Co zrobić, aby choć trochę opanować zdenerwowanie? I oczywiście sami musimy sobie na te pytania odpowiedzieć. Jedno jest pewne - im więcej czasu poświęcimy na naukę, tym lepiej. Uczmy się przez skojarzenia, analizowanie i porównywanie. Takie metody zapamiętywania przenikają do podświadomości, dzięki czemu są trwalsze. Materiał wyuczony "na pamięć" jest ulotny i szybko go zapominamy. Starajmy się zrozumieć zasady gramatyczne. Ucząc się zwrotów czy czasów, odnośmy się do konkretnych sytuacji, dzięki temu poprzez skojarzenie łatwiej będzie przypomnieć sobie taki zwrot czy informację. Nie ograniczajmy się tylko do wyuczenia słówek. Wymyślajmy nowe metody nauki, takie jak: oglądanie telewizji, czytanie książek i czasopism, pisanie listów, przeglądanie stron obcojęzycznych w Internecie. Skutecznie uczenie się to korzystanie z wszystkich okazji do kontaktów z językiem. Trzeba uczyć się multimedialnie. Ale też trzeba znać umiar. Koncentracja na ćwiczeniach może zachwiać nasz pęd do wiedzy i dość skutecznie zniechęcić do nauki. Najważniejsza jest jednak motywacja. Dla jednych ważna jest praca, dla innych podróże lub chęć studiowania za granicą. Nastawiając się pozytywnie do nauki, łatwiej i szybciej osiągniemy zamierzone efekty. Nauka musi być jednak systematyczna. To nie tylko przypominanie słówek, to powtarzanie i utrwalanie języka w różnych sytuacjach. W przypadku języka trzeba przecież pamiętać wszystko - wiadomości sprzed roku i z zeszłego tygodnia. Problemem może być przypomnienie sobie materiału po dłuższej przerwie "na szybko", bo po prostu jest go za dużo. Jeśli nie jesteśmy w stanie włożyć w naukę maksymalnej ilości wysiłku, to nie warto zaczynać. Na koniec warto zmierzyć się ze swoimi zdolnościami językowymi i spróbować wymówić poniższe zdania[15]:
Przypisy [1] WARZĄCHOWSKA, B. Doskonalenie zawodowe w bibliotece naukowej. In Biuletyn EBIB [on-line]. 2002, nr 8 (37) [dostęp 24 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://ebib.oss.wroc.pl/2002/37/warzachowska.php. [2] Ethnologue: Languages of the World [on-line]. 2005 [dostęp 28 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.ethnologue.com/web.asp. [3] Na czym polega metoda Callana [on-line]. Warszawa: Peritus Speed English School [dostęp 24 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://callan.com.pl/. [4] Callan Method [on-line]. London: ABC School of English [dostęp 24 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.abcschool.co.uk/. [5] O systemie SITA [on-line]. Warszawa: SITA Sp. z o.o. [dostęp 24 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.sita.pl/index.php. [6] SITA - system SITA [on-line]. Bydgoszcz: Point - Akademia Nauki [dostęp 24 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.point.edu.pl/. [7] Fazy nauki w systemie SITA [on-line]. Kraków: SITA [dostęp 24 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.sita.krakow.pl/. [8] Kursy - jak je wybrać. In Gazeta Wyborcza: Edukacja: Języki obce: Jak się uczyć [on-line]. [dostęp 28 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://serwisy.gazeta.pl/edukacja/1,51812,130308.html. [9] Kryteria wyboru szkoły językowej. In Speak English : serwis dla uczniów i nauczycieli angielskiego [on-line]. [dostęp 28 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.angielski.host.sk/szkoly_wybor.htm. [10] Co to jest PASE [on-line]. Warszawa: Sekretariat PASE [dostęp 28 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.pase.pl/. [11] Stan na 6 lipca 2004 r. [12] MARTYNIUK, W. Nauka języka obcego w systemie partnerskim przez Internet [on-line]. Kraków: Uniwersytet Jagielloński [dostęp 24 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://sjikp.us.edu.pl/ps/ps_20_10.html. [13] Egzaminy Cambridge. In Szlifuj swój angielski [on-line] [dostęp 28 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.ang.pl/fce.html. [14] AUGUSTYNOWSKA, I. Możliwości potwierdzenia znajomości języka obcego. In Biuletyn EBIB [on-line]. 2005, nr 1 (62) [dostęp 24 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://ebib.oss.wroc.pl/2005/62/augustynowska.php. [15] WWW.Języki-Obce.pl - języki z każdej strony świata [on-line]. [dostęp 24 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.jezyki-obce.pl/. Bibliografia
|