Wprowadzenie do problematyki ochrony własności intelektualnej i przemysłowej.
Własność intelektualna obejmuje dobra niematerialne będące wytworami ludzkiego intelektu, stanowiące przedmiot regulacji prawa autorskiego bądź prawa własności przemysłowej.
Wytwory ludzkie, m.in.
- wynalazki,
- programy komputerowe,
- utwory.
Własność intelektualna to pojęcie najszersze.
Niematerialny charakter mają.
Własność przemysłowa obejmuje dobra chronione prawem patentowym. To twórczość mająca praktyczne zastosowanie w działalności gospodarczej, handlowej, usługowej, w codziennym życiu. Pojęcie węższe. Cechuje ją użyteczność, przydatność w codziennej egzystencji.
Do własności przemysłowej zaliczamy:
- wynalazki,
- wzory użytkowe - np. wcięcia w puszce
- wzory przemysłowe - nadanie cech, wyglądu, estetyka
- znaki towarowe,
- topografia układów scalonych.
Własność artystyczna (literacka, sensu stricte) - obejmuje dobra chronione prawami autorskimi, i prawami pokrewnymi, czyli twórczość literacka, naukowa, artystyczne wykonania, krytyczne wydanie, bazy danych, programy komputerowe, wideogramy, fonogramy. Ich cechą nie jest przydatność, są one tworzone dla potrzeb duchowych, mają umilić życie.
Własność artystyczna - to własność intelektualna w znaczeniu węższym.
W drugiej połowie XXw. te pojęcia się upodobniły. Wcześniej powstawały osobno.
Prawa na dobrach niematerialnych - to odrębna kategoria praw które są przedmiotem praw własności intelektualnej,.
1. Są to prawa podmiotowe bezwzględne, czyli skuteczne przeciwko wszystkim. Z jednej strony stosunkiem jest każdy z nas, właściciel, uprawniony.
Strona pierwsza uprawniony np. autor utworu
Strona druga i każdy który ma nienaruszać prawa, np. nie podszywać się pod cudze firmy.
2. Prawa te są prawami majątkowymi. Można określić ich wartość majątkową.
3. Są prawami ograniczonymi w czasie - mają ograniczony okres czasu: wynalazek 20 lat, wzory przemysłowe 25 lat, prawa autorskie 75 lat od śmierci twórcy.
Systemy ochrony dóbr niematerialnych na podstawie ustaw.
Na podstawie ustawy możemy wskazać 3 systemy ochrony dóbr niematerialnych.
1. Rejestracyjny, oznacza, że prawo udzielane jest bez uprzedniego badania danego rozwiązania. Na ryzyko i odpowiedzialność zgłaszającego .
Dobra chronione:
- wzory przemysłowe,
- topografie układów scalonych,
- oznaczenia geograficzne.
2. Badawczy, zakłada badanie zgłaszanych rozwiązań przed udzieleniem praw wyłącznego postępowanie chwilę trwa, dłużej niż w rejestracyjnym.
Zaleta - trwałość prawa, nie można go podważyć.
Wada- długość trwania.
Dobra chronione:
-wynalazki,
- wzory użytkowe,
- znaki towarowe.
Geneza ochrony własności intelektualnej
Ochronie podlegają:
-wynalazki,
- oznaczenia firm, symbole, znaki towarowe,
- utwory, prawa autorskie.
Wynalazczość- istnieje odkąd istnieje człowiek, bez człowieka nie ma postępu.
Starożytność- nie pod (samemu sprzedaję, np. porcelanę, papier), ochrona przez utajenie. Od starożytności do średniowiecza. Nie ma generalnie nowatorstwa.
Francja- renesans i potem - przywileje królewskie wydawane na rzecz konkretnej osoby, grupy osób (np. cechy królewskie), niezależnie czy były one autorami danego rozwiązania, lecz jako pierwsi zastosowali dana technologię na terenie królestwa, niezależnie od umiejętności - dawało to możliwość dodatkowego zarobku.
Współczesne- regulacje, ochrony patentowe powstałe w XVIII i 19 wieku, ochrona prawa, twórcy, na szeroką skalę, przyznanie prawa wyłącznego.
Wenecja 1474r. - rozwiązanie przyjęte przez nią zapewnia twórcy 10 letni monopol na każde nowatorskie rozwiązanie.
Francja 1791r. - ustawa patentowa 1790r. w USA, na korzystanie twórcy z wynalazku. Promowało twórców (Francja) a amerykańska: kto pierwszy prawidłowo zgłosił, wypełnił wniosek, miał prawo do własności.
Rozwój przemysłowy (XVIII- IX w. ) - powstają regulacje patentowe kolejnych państwach. Każde państwo tworzy swoją regulację prawna. Rozwój przemysłu rodzi komunikację.
20 marca 1883r. - dochodzi do uchwalenia konwencji paryskiej, która obowiązuje do dziś. Ma ona na celu ochronę międzynarodową, ujednolicanie standardów ochrony i wprowadzenie ich pewnych minimów o ochronie własności przemysłowej.
Zasady przyjęte przez konwencję
1. Asymilacji(równego traktowania) - zgodnie którą wszelkie podmioty z obcego państwa i własnego (cudzoziemcy i obywatele) mają być traktowani w ten sam sposób, np. takie same opłaty, dokumenty.
Z zasadą tą wiąże się zasada wzajemności - z poszczególnymi państwami są zawierane umowy aby traktować wszystkich tak samo.
2. Zasada pierwszeństwa - nakazuje ona uznawać za datę pierwszego zgłoszenia - datę pierwszego prawidłowego zgłoszenia w jednym z krajów należących do konwencji. Ta zasada miała na celu ułatwienie procedury patentowej, zgłoszenie patentu do 1 roku.
3. Zasada terytorialności ochrony - uznaje, ze patent wydany w 1 kraju jest niezależny od patentu udzielonego w innym kraju. Konsekwencją jest to, że jeżeli coś się nadaje do opatentowania w 1 kraju nie musi się nadawać w innym kraju. Początkowo chroniła państwa słabsze, mniej rozwinięte.
4. Zasada przywileju komunikacyjnego - pozwalał poruszać się środkiem transportowym między krajami, mając jakieś nowatorskie rozwiązania.
5. Konieczność oznaczenia nazwiska twórcy - podawanie do publicznej wiadomości.
Znaki towarowe -wytwórcy starali się oznaczać swoje wyroby aby były rozpoznawane przez klientów.
Funkcje:
- informacyjna,
- gwarancyjna, jakości,
- reklamowa.
W początkowych okresach nie były chronione - starożytność. W okresie średniowiecza, renesansu działają gildie rzemieślnicze, cechy - oznaczone własnych oznaczeń, tylko przez rzemieślników - rejestracja cechów. Nie są chronione prawnie, tylko rejestrowanie, nie mogą używać już istniejących oznaczeń.
Znaki towarowe - ich regulacje prawne rozwijały się w XIXw. waz z ust. o wynalazczaściowe Francji. Konwencja paryska również ma tu miejsce, na której przyjęto zasady dotyczące znaków towarowych.
Nieco inną droga rozwijała się działalność artystyczna.
Działalność artystyczna- istnieje od początków człowieka, w starożytności własność intelektualna nie była przedmiotem zainteresowań, wtedy nie było możliwości utrwalenia dzieł, istniało duże prawdopodobieństwo kopiowania muzyki, obrazów, książek. Utwór nie był jako samodzielne dzieło lecz rzecz materialna. Jego wartość zwiększała się poprzez użycie drogiego materiału (np. złoto, kość słoniowa).
Już w starożytności posługiwano się plagiatem, mówiono co można a co nie
Plagiasn- handel ludźmi
Plagium- narzucanie stanu niewoli.
Okres średniowiecza -to specyficzna epoka. Hasłem jest memento-mori.
Dzieła anonimowe, autorzy do dziś nieznani. Autorstwo uznawano, jako przejaw pychy, procesu kopiowania, nie było znane, ale często stosowane (bo anonimowość). Naśladownictwo, nagminne stosowanie, nie było przepisów prawnych.
Okres renesansu- wynalezienie druku przez Gutenberga. Łatwiejsze kopiowanie dzieł literackich w dużych liczbach egzemplarzy i do tego możliwość zarabiania. Zaczęto się zastanawiać o kolejnych kopiach, kto może-początek praw autorskich.
Oświecenie XVIII w- przede wszystkim wykształcił się pogląd, że dzieło jest własnością twórcy. Zaczęto odróżniać prawo stanowione od prawa natury, od tego pochodzącego od Boga. W Anglii i Francji pojawiają się pierwsze prawa o własności prawa autorskiego, prawa czerpania korzyści z prawa autora.
XIX w- tworzenie przez wszystkie państwa ustaw, praw o własności praw autorskich.
Wykształciły się dwie koncepcje:
monistyczna?- jedność prawa autorskiego, o charakterze majątkowym, Niemcy.
dualistyczna- wykształciło ją pr. francuskie do dziś to 2 rodzaje uprawnień;
-prawa osobiste- chronią więź twórcy z autorem i są niezbywalne.
-prawa majątkowe- chroni interesy majątkowe twórcy, korzyści materialne, jest ono zbywalne, Francja
Problem przenikania się utworów jest większy niż w nowatorskich rozwiązaniach-ujednolicenie.
Konwencja berneńska 9 wrzesień 1886 -konwencja o ochronie dzieł literackich i artystycznych o ochronie przemysłowej.
Celem tej konwencji jest ujednolicenie międzynarodowych standardów ochrony autorskiej.
Zasady:
minimum ochrony- oznaczająca, że państwa strony zobowiązują się zapewnić w swoim prawie krajowym przynajmniej taką ochronę praw autorskich, jaką przewidują postanowienia konwencji.
asymilacji -równe traktowanie.
automatyzmu ochrony-ochrona autorsko- prawna nie wymaga dokonywaniu żadnych formalności, jest automatyczna i następuje z mocy prawa twórcy każdego utworu. Jest to zasada automatyczna.
W USA było inaczej, trzeba było uiszczać opłaty podpisywania utworów.
Powszechna konwencja o prawie autorskim 6 września 1952r.(nazywana konwencją powszechną) w Genewie. Połączyła ona dwa odrębne systemy ochrony praw własności;
amerykański i europejski.
Przyjęto że w krajach europejskich należy umieszczać znak copy right (c w kółeczku) co oznaczało prawie jak w krajach amerykańskich.
W XIX w znacznie rozszerzył się znak dóbr
W XX w. pojawiły się bazy danych, programy komputerowe, ochrona nowych gatunków roślin, mapy topograficzne, topografie układów scalonych, ochrona nowych ras zwierząt ochrona wynalazków biotechnologicznych, czyli ochrona nowych organizmów.
W Polsce w 2004r.-wynalazki biotechnologiczne objęto ochroną.
Wydano jeszcze inne konwencje międzynarodowe m.in.
-w XX w. 1967r.powołano światową organizację własności intelektualnej, która rozpoczęła działalność od 1974r.ciągneła się jej ratyfikalność. To wyspecjalizowana organizacja ONZ, mająca siedzibę w Genewie, ma na celu pogłębianie wiedzy o ochronie intelektualnej, zapewnienie współpracy administracyjnej w zakresie egzekwowania prawa wł. Intelektualnej, doskonalenie regulacji narodowych wł. Intelektualnej, rozumiana jako całość
-ważnym aktem pochodzącym od organizacji było porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw wł. intelektualnej podpisane 15 kwietnia 1994r Reguluje wszystkie obszary wł. intelektualnej, przyjęło zasady konwencji paryskiej i berneńskiej.
Dodatkowo wprowadziło zasadę najwyższego uprzywilejowania oznaczającą, że w przypadku wprowadzenia korzyści przywileju lub zwolnienia dla podmiotów pochodzących z jednego kraju te same uprawnienia bezzwłocznie i nie warunkowo przysługują wszystkim podmiotom pochodzącym z innych krajów członkowskich.
UE posiada własne prawa na ten temat jako całość, to swój własny odrębny system. Prawa UE są nadrzędnymi nad tymi z krajów członkowskich,
Np. krajowy system wynalazków
Unijny system wynalazków
Międzynarodowy system wynalazków PCT
pojęcie utworu- utwór to centralne pojęcie ustawy o prawie autorskim i jemu pokrewne to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony, w jakiejkolwiek postaci nie zależnie od sposobu wyrażania, wartości przeznaczenia.
zasady ustawodawcy o tym że dzieło jest utworem i polega ochronie;
-działalność twórcza- jej wynik
-charakter indywidualny
-ustalenie utworu
Działalność twórcza to tworzenie czegoś nowego oryginalnego,
nie ważna jest wartość, treść, nie chroni idei treści lecz sposób przekazu, oryginalność, nowa postać utworu, coś co pochodzi od jednej osoby, a nie skopiowane od innej.
Indywidualność-specyfika, niepowtarzalność, odmienność, niebędące utworami rysunkowymi technicznie- dla celów użytkowych, nie intelektualnych, tworzenie alfabetycznie zestawienia danych
Ustalenie utworu-uzewnętrznienie utworu, nie koniecznie publikacja, możliwość udostępnienia utworu, choć jednej osobie poza twórcą, nawet na krótko, np. odśpiewanie, nagranie na płycie, odczytanie, wystawienie, przedstawienie, forma publikacji. Może mieć charakter trwały lub ulotny
Prawa Autorskie
Utwór ustalony to niekoniecznie utwór skończony wg. woli autora
Rodzaje utworu, przykładowe;
utwory wyrażone słowem
utwory wyrażone symbolami matematycznymi
utwory wyrażone znakami graficznymi
naukowe
plastyczne
komputerowe
fotograficzne
lutnicze
wzornictwo przemysłowe
architektoniczno-urbanistyczne
muzyczne
słowno muzyczne
sceniczne
horegraficzne
pantonomiczne
audiowizualne (utwory)
Ochroną może być objęty wyłącznie sposób wyrażania utworu, a nie treść temat utworu.
A zatem ochroną nie są objęte;
-odkrycia
-idee
-procedury
-metody i zasady działania
-koncepcje metodyczne
Utwór może mieć postać;
- samoistną- autor czerpie z dorobku wiedzą ogólną i na swój sposób te poglądy wyraża
- niesamoistne- są to utwory, które wprost nawiązują do utworu danego, są też nazywane Zaleśnymi np. tłumaczenie, przeróbki, adaptacje, streszczenia, inspiracja. Mają charakter oryginalny.
Inspiracja- samodzielna twórczość, dla której pobudkę stanowi utwór innego autora np. artykuł polemiczny, czyli na podstawie art. Przygotowujemy krytykę
Różnice między utworem będącym opracowaniem a inspiracją
Utwór będący opracowaniem czyjegoś utworu korzysta z jakiejś książki. Można korzystać z praw autorskich do opracowania pod warunkiem uzyskania zgody autora utworu oryginalnego. Przy rozpowszechnianiu utworu należy podać autora utworu oryginalnego. Twórca utworu udziela zgody pisemnej na czas określony. Jeżeli utwór w ciągu 5 lat nie został rozpowszechniony to autor może zgodę cofnąć.
Inspirowany utwór- możemy korzystać z niego bez uzyskania zgody autora utworu oryginalnego. Jest to forma korzystania z treści utworu.
Zapożyczanie- wykorzystanie większych fragmentów utworu cudzego, większych niż dopuszcza to prawo cytatu. Zapożyczenia można traktować jedynie, jako rozpowszechnianie utworu, ale trzeba uzyskać zgodę.
Jeżeli piszemy pracę magisterską to nie ma tu miejsce rozpowszechnianie.
Po to korzystamy z prawa cytatów:
- krytyka
- analiza
- nauczanie
Inne rodzaje utworów: zbiory, antologia, wybory, bazy danych
Książka telefoniczna- może być utworem praw autorskich, ale jeżeli dane w niej będą zbiorem danych twórczych np. wg haseł podane firmy.
Co nie stanowi utworów a więc nie może być prawem autorskim:
akty normatywne i ich urzędowe projekty
urzędowe dokumenty, znaki i symbole, materiały
opublikowane opisy patentowe lub ochronne
informacje prasowe, proste
Ad.1. akty normatywne i ich urzędowe projekty- regulują nasze życie, nie byłoby możliwe powoływanie się na nich, gdyby ochrona by ich nie obejmowała
Projekt urzędowy- może być zgłoszony do sejmu już
Projekt prywatny- może być jeszcze nie zgłoszony, podlegający ochronie
Ad. 2.Wydawane przez różnego rodzaju organy państwa, są one indywidualne. Ochrona autorska ich nie obejmuje.
Ad. 3. Publiczny charakter- pojawiają się, gdy chcemy zgłosić jakiś wynalazek.
Ad. 4. Krótkie, konkretne informacje o faktach, nie ma poglądu autora, np. 3 krótkie zdania.
Podmiot praw autorskich jest twórca utworu, niezależnie od jego właściwości, np. czy jest pełnoletni czy nie, ma opiekunów ustawowych, aby mu pomagali.
Twórcą jest ta osoba, której nazwisko widnieje na egzemplarzu. Tak się domniemuje. Nie musi udowadniać domniemania.
Podmiotem mogą też być współtwórcy, zależy od proporcji.
Prawo autorskie majątkowe może przysługiwać pracodawcy, gdy utwór został stworzony przez twórcę w ramach stosunku pracy.
Prawo osobiste zostaje przy tworcy.
Utwory naukowe
-pracownik uczelni nabywa prawa majątkowe i osobiste
-pracodawca nabywa jedno z praw do pierwszeństwa opublikowania
Prace dyplomowe
-student- prawa osobiste i majątkowe
-uczelnia- prawo do pierwszeństwa opublikowania. Jeżeli nie jest opublikowana w ciągu 6 miesięcy od obrony to może ją opublikować student.
Treść prawa autorskiego
Prawa autorskie dzielą się na :
-prawa osobiste
-prawa majątkowe
Prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się więż twórcy z utworem. Prawa osobiste są wieczne, nie wygasają, trwaja nawet po śmierci autora, nie podlegaja zrzeczeniu, przysługuja tylko osobie na rzecz której były ustanowione
W ramach tych praw możemy wyróżnić uprawnienia
1. prawo do autorstwa
2. prawo do oznaczenia utworu
3. prawo do integralności utworu
4. prawo do udostępniania utworu
5. prawo do nadzoru nad eksploatacją
6. prawo do dostępu do utworu
7. prawo do wycofania utworu z obrotu
Ad.1. Oznacza, że twórca ma prawo żądać aby uznawano go autorem dzieła, ma prawo żądać usuwania wszelkich oznaczeń przeczących temu faktowi.
Ad. 2. Związane z 1. Oznacza możliwość ujawnienia swojego nazwiska, bycia anonimowym, czy pseudonim. Jeżeli jest anonimowym to i tak ma prawo autorskie.
Naruszeniem praw autorskich jest przywłaszczenie całości lub niewielkich fragmentów utworu-plagiat.
W języku potocznym plagiat to kradzież własności intelektualnej, jakiś wynalazków, nowatorstwa, badań.
W języku prawniczym- rezultat przekroczenia prawa do autorstwa, gdzie oznaczenia są inne niż faktyczne.
Może być całkowity plagiat lub częściowy- zapożyczenie.
Jawny plagiat- wykorzystanie dosłowne
Ukryty plagiat- kiedy nastąpiło nieistotne, przekształcenie utworu.
Autoplagiat- dzieło będące powtórzeniem dzieła poprzedniego twórcy.
Na drodze cywilnej dochodzone są naruszenia praw autorskich.
Plagiat- prawo karne.
Ad. 3. Oznacza że autor może domagać się aby dzieło było publikowane w takiej postaci w jakiej nadał.
Ad. 4. Prawo do udostępniania utworu- autor decyduje o pierwszym udostępnieniu dzieła i w jaki sposób. Po jego śmierci decyduje spadkobierca.
Ad. 5. Prawo do nadzoru nad eksploatacją dotyczy utworów będących planami, modelami, projektami, np. projekty tektoniczne.
Twórca w każdej fazie ma prawo doglądania utworu, zmian.
Ad. 6. Prawo dostępu do utworu- nabywca oryginału jest zobowiązany udostępnić go twórcy w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne do korzystania z utworu.
Ad. 7. Prawo do wycofania utworu z obrotu- oznacza, że twórca ma prawo wycofać utwory. Utwory wizualne i architektoniczne nie mogą być wycofane.
PRAWA MAJĄTKOWE_ ICH ZNACZNIE GOSPODARCZE JEST ZNACZNIE WIĘKSZE.
Prawa majątkowe dają twórcy możliwość
1. Korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji.
2. Wynagrodzenie za korzystanie z utworu.
Jest to prawo wyłączne, przysługujące określonemu podmiotowi, daje nam monopol korzystania z utworu.
Pole eksploatacji utworu - forma korzystania z utworu, która wynika z możliwości.
Mogą one dotyczyć:
1 Utrwalania i zwielokrotniania utworu
-wytwarzanie określona techniką poszczególnych egzemplarzy utworu.
2. W zakresie obrotu orginałem lub egzemplarzami
-wprowadzenie do obrotu, uzytkowanie, najem
3. W zakresie rozpowszechnienia utworu
-publiczne wykonanie utworu
-wystawienie
-wyświetlenie
-nadawanie i reemitowanie
-zamieszczenie w internecie
-i inne upublicznienia utworu.
Pola eksploatacji- pojedyncze formy korzystania z utworu
Autor ma zawsze prawo do korzystania z utworu na każdym polu eksploatacji.
Autor dysponuje wszystkimi polami eksploatacji
1. Utrwalenie utworu
2. Zwielokrotnienie utworu
3. Rozpowszechnienie utworu
Ad. 1. Utrwalenie utworu- sporządzenie pierwszego materialnego nośnika utworu.
Ad. 2. Zwielokrotnienie utworu - sporządzenie kolejnych egzemplarzy utworu na podstawie pierwszego. Może odbywać się na innej zasadzie niż utrwalenie.
Ad. 3. Rozpowszechnienie utworu - publiczne udostępnienie za zgoda twórcy. Ma charakter ulotny.
Zwielokrotnienie i rozpowszechnienie może czasem oznaczać tą samą czynność.
Zwielokrotnienie nie zawsze musi wiązać się z rozpowszechnieniem.
Digitalizacja- działalność, która wiąże się z tworzeniem cyfrowych kopii. Może występować utrwalenie, zwielokrotnienie lub rozpowszechnienie.
Wprowadzenie utworu do obrotu- przeniesienie własności egzemplarza utworu na inną osobę w ramach umów licencyjnych. Prześnienie to nie powoduje przeniesienia praw.
Czas trwania Pr. Majątkowych - jest przez cały czas życia twórcy i 70 lat po jego śmierci i potem wygasają zasady ogólne.
Są jeszcze zasady szczegółowe
Np. Pr. Majątkowe przysługuje innej osobie to 70 lat oddania rozpowszechniania utworu.
Jeżeli był rozpowszechniony w odcinkach to osobno każdy odcinek wygasa. Czas trwania praw majątkowych liczy się w pełnych latach następujących po roku w którym nastąpiło zdarzenie rozpoczynające bieg terminu. Długość praw majątkowych trudno jest określić.
Dozwolony użytek utworów w prawie autorskim
Dozwolony użytek to instytucja, która umożliwia korzystanie z ludzkiego utworu chronionego prawami autorskimi bez konieczności uzyskiwania zgody tej osoby a często także bez konieczności wnoszenia wynagrodzenia na rzecz twórcy.
Dozwolony użytek ma postać licencji ustawowej, czyli normatywnego zezwolenia na korzystanie z cudzych praw. Regułą jest monopol.
Celem instytucji dozwolonego użytku jest zrównoważenie interesów stron czyli twórcy i odbiorcy dzieła.
2 rodzaje dozwolonego użytku
osobisty
publiczny
ad. 1
dozwolony użytek osobisty to możliwość korzystania z cudzego utworów na własnych użytek.
Ad. 2.
Dozwolony użytek publiczny to możliwość korzystania z cudzego utworu ze względu na potrzeby społeczne
Dozwolony użytek osobisty art. 23 ust. Praw autorskich
Warunki korzystania z dozwolonego użytku osobistego.
można korzystać z utworu, który został już rozpowszechniony do wiadomości publicznej
celem korzystania musi być osobisty własny użytek NIE ważny charakter naukowy, kolekcjonerski. Nie może to być cel komercyjny ani zawodowy, nie możemy zarabiać.
dozwolony użytek obejmuje oprócz użytkowania także osoby pozostające w pewnym związku osobistym ( pokrewieństwo, powinowactwo)
Stosunek towarzyski - regularność spotkań, bliskość spotkań. To stosunki sąsiedzkie, imprezy weselne)
dozwolony użytek nie obejmuje osób prawnych tylko osoby fizyczne jednostek organizacyjnych.
obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów. 100 to trochę za dużo. 1 dla 1 osoby.
Sposób korzystania z utworów w ramach dozwolonego użytku
zwielokrotnienie = nagrane na płycie, kopie w formie papierowej
rozpowszechnienie
Użytkownik nie może czerpać z korzystania z utworu żadnych korzyści. Bezpłatnie dajemy kopie komuś.
Dozwolony użytek publiczny to dopuszczalność korzystania z utworu za zapłatą. Kilka różnych form dla różnych podmiotów.
Formy użytku publicznego.
Prawo cytatu jest jedną z form dozwolonego użytku. Wolno przytaczać w utworach stosujących samoistne całość, urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości w zakresie uzasadnionego wyjaśnienia analizy krytyczną nauczaniem lub prawami gatunku. Cytowanie odnosi się do każdej dziedziny twórczości. Ustawa nie mówi o rozmiarze cytatów.Należy wskazać autora, tytuł i miejsc wydania utworu. Ważne jest aby podawać źródło. Dotyczy to utworów dozwolonego użytku. Autorami przysługuje wynagrodzenie jeżeli całość utworu jest cytowanie.
w celach informacyjnych ma na celu przepływ informacji. Rozpowszechnienie utworów Lu fragmentów w prasie, radiu, telewizji, zawierające treść informacyjną lub będącą przedmiotem informacji. Rozpowszechnienie sprawozdania o aktualnych wydarzeniach.
dozwolony użytek w calach naukowy o oświatowych
instytucje oświatowe i naukowe mogą w calu prowadzenia badań korzystać z rozpowszechnionych utworów, sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionych utworów.
Biblioteka mogą udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych w formie elektronicznej.
W celach państwowych wolno korzystać z utworów dla celów bezpieczeństwa publicznego oraz ze sprawozdań. Dozwolony użytek ogranicza monopol autorski.
WYKLAD: Ustawa prawa własności przemysłowej
Ustawa w 2000 r uchwalona
Dobre podlegające tej ustawie:
projekty wynalazcze:
- wynalazki
- wzory użytkowe
- -------przemysłowe
- projekty racjonalizatorskie
Topografie układów scalonych
oznaczenia
- znaki firmowe
- oznaczenia geograficzne
wynalazki- rozwiązanie nowe posiadające tzw poziom wynalazczy a nadające się do przemysłowego stosowania, Trzy cechy:
nowości
nieoczywisty - poziom wynalazczy
stosowalność rozwiazania
ad 1.
nowość rozwiązania wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest częścią dotychczasowego stanu techniki
Stan techniki - to wszystko to co przed data zgłoszenia wynalazku do ochrony i datą pierwszeństwa zostało udokumentowane do wiadomości publicznej w jakikolwiek sposób.
- poprzez opis w prasie fachowej
- poprzez stosowanie
- poprzez publiczne wystawienie
Dwa wyjątek od reguły, ze upowszechnienie wynalazku szkodzi nowości wynalazku
Pierwszeństwo konwencyjne - wynalazek może zostać zarejestrowany jeżeli zgłaszający powoła się na pierwsze prawidłowe zgłoszenie w którymkolwiek kraju - należącego do konwencji paryskiej zgłoszenie to musi nastąpić nie później niż w ciągu 12 mies. Od pierwszego zgłoszenia.
pierwszeństwo z wystawienia - nie szkodzi nowości wynalazku wystawienia go na międzynarodowe wystawienie oficjalnej, oficjalnie uzyskany w Polsce lub zagranicą oraz na wystawie publicznej w Polsce wskazanej przez prezesa urzedu patentowego w stosowanym obwieszczeniu . Zgłoszenie musi nastąpić w ciągu 6 miesięcy od daty wystawy.
Nowość jest rozumiana w skali światowej
Ad. 2
Poziom wynalazczy
Wynalazek posiada poziom wynalazczy jeżeli nie wynika on dla znawcy w sposób oczywisty ze stanu techniki.Wynalazek musi być bytem intelektualnym. Budzić zaskoczenie
Ad.3
Przemysłowe stosowalność
Wynalazek jest uznawany że nadaje się do przemysłowego stosowanie jeżeli wg tego wynalazku. Może być uzyskiwany wytwór lub wykonywany w jakiejkolwiek działalności przemysłowej nie wykluczając rolnictwa. Czyli uzyskany efekt musi być powtarzalny.
Wynalazek musi realizować jakiś, konkretny, praktyczny cel który musi być nazywany we wniosku składanym do urzędu patentowego. Wynalazek to coś praktycznego. Dopóki nie jest użyteczny to mamy do czynienie o odkryciem.
Wynalazek ma trojakie znaczenie :
- to wyrób nowy
- technologia, sposób działania
- urządzenie do realizacji technologii
Wynalazek biotechnologiczny
Wynalazek zawsze uznawano wytwór człowieka.
1981 pierwsze opatentowanie
2004 - w Polsce , wynalazkiem są elementy żywych organizmów
Wynalazek biotechnologiczny to wynalazek posiadający te 3 cechy wymienione wcześniej dotyczące wytworu składającego się z materiału biologicznego lub sposobu za pomocą którego materiał biologiczny jest wytwarzany, przetwarzany lub wykorzystywany. Dotyczy modyfikacji genetycznej np. organy do przeszczepu, rośliny, zwierzęta jeżeli są zmodyfikowane genetycznie.
Patent daje uprawnionemu wyłącznie do korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na terenie całej Rzeczpospolitej.
Korzystanie z wynalazku oznacza możliwość jego wytwarzania używanie oraz wprowadzania do obrotu. Te czynności są objęte monopolem.
Wyjątki - korzystanie bez zgody właściciela
Korzystanie dla własnych potrzeb
Korzystanie z przywileju komunikacyjnego
Dla celów państwowych
Wykonywanie leku w aptece
Patent jest prawem majątkowym wyłącznie. Jest też zbywalny i dziedziczny. Wymagana jest umowa pisemna pod rygorem nieważności.
Monopol patentowy nie rozciąga się na wszelki obrót wyrobami wg wynalazku a jedynie na pierwszą transakcje.
Wyczerpanie prawa z patentu- każdy kto nabył prawo z tentu może nim dysponować.
Wzoru użytkowe - nowe i użyteczne rozwiazania o charakterze technicznym dotyczące kształtu, budowy, lub zastosowanie przedmiotu o trwałej postaci.
Cechy wzorów użytecznych:
- nowość
- użyteczność
- techniczny charakter
Wzory użytkowe nazywane są małymi wynalazkami. Trudno wykazać nieoczywistość
Wzory użytkowe - proste użyteczne rozwiązanie - wygodniejsze
Nowość - rozumiane tak samo jak przy wynalazku. Wyjątki też mogą mieć tu zastosowanie.
Użyteczność - (wzór użytkowy) jest wzór użytecznym jeżeli pozwala na osiągniecie lecu mającego praktycznego znaczenia przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów. Ta cecha jest czymś więcej niż stosowalność.
Techniczny charakter - ustawodawca bliżej nie określa. Jest to wszystko to co zostało stworzone przez człowieka.
Wzorem użytkowym jest konkretny przedmiot materialny. Nie są nim metody, sposoby, substancje płynne. Mogą być przedmiotem, które składają się z kilku elementów.
Prawem wyłącznym do wzoru użytkowego jest prawo ochronne.
Prawo ochronne udzielane jest na 10 lat od daty zgłoszenia.
Patent jest ochroną udzielana na 20 lat
Wzory przemysłowe - nowa, posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części nadana mu w szczególności poprzez cechy linii kolorów, kształtów, konturów, strukturę, materiał.
Cechy:
-nowość
- indywidualny charakter
Nowość - jest taki wzór, który przed datą pierwszeństwa nie został udostępniony publicznie poprzez wystawienie, stosowanie.
Za identyczny wzór uważa się tylko ten, który różni się nieistotnymi szczegółami.
Nie uważa się za udostępniony wzór, który nie mógł on dotrzeć do osób zawodowo zainteresowanych dziedziną, którą on dotyczy.
Wzór będzie można zarejestrować jeżeli został ujawniony osobie trzeciej, która wyraźnie lub w sposób doraźny do zachowania poufności jeżeli osoba ta wzór upubliczniła.
Jeżeli wzór w ciągu 12 miesięcy przed datą pierwszeństwa………..przez twórcę jego następcę prawnego lub osobę trzecią za zgodą uprawnionego.
Indywidualny charakter - wzór odznacza się indywidualnym charakterem, gdy ogólne wrażenie jakie wywołuje na zorientowanym użytku różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez inny wzór wcześniej publicznie udostępniony. Podstawą jest zakres swobody. Oceniamy wrażenie osoby, która jest odbiorcą. Klient powinien bez trudu rozróżnić wzór.
Cecha charakterystyczna - wzór przemysłowy to wytwór.
Wytworem może być utwór złożony.
Prawo wyłączne wzory przemysłowego - prawo rejestracji - oznacza ono możliwość wyłącznego korzystania ze wzoru przemysłowego. Udzielane Est na 25 lat od daty dokonania zgłoszenia. Podzielone jest na 5 letnie prawo ochronne.
Znaki towarowe - należą do grupy oznaczeń.
Znaki towarowe można podzielić:
- ze względu na podmiot:
*znaki fabryczne - przez producentów
*znaki usługowe - przez usługi
*znaki handlowe - przez handlowców
- zakres ochrony:
*znaki zwykłe - są używane w obrocie, ale nie są prawnie chronione
*znaki powszechnie znane (renomowane) - bez potrzeby rejestracji
*znaki prawnie chronione.
Znaki towarowe usługowe - to oznaczenia, które można przedstawić w sposób graficzny jeżeli nadają się one d rozróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innych przedsiębiorstw.
Funkcje znaków towarowych:
- funkcja odróżniająca - znak ma służyć do odróżniania towarów
- funkcja gwarancyjna - gwarancja jakości
- funkcja reklamowa.
Cechy znaku towarowego:
- musi nadawać się d graficznego przedstawienia, znak towarowy musi być możliwy przez odbiorców
- znaki słowne
- znaki graficzne
- znaki plastyczne
- znaki dźwiękowe
- znaki kombinowane
- znaki dotykowe.
Znak musi nadawać do odróżnienia towaru. Świadomość odbiorców, że towar oznaczamy tym znakiem pochodzi zawsze od tego samego producenta - ogół wyobrażeń odbiorców o pochodzeniu towaru.
Oznaczenia, które nie nadają się do oznaczeń:
Nie nadają się pojedyncze kolory, litery, cyfry. Nie mogą być nazwy własne i opis towaru. Znaki podobne i nie mogą być rejestrowane.
Prawo ochronne na znak towarowy:
- prawo wyłącznego używania znaku w sposób zarobkowy na całym terenie RP.
Umieszczane na towarach…….do… związanych z …:
- ze świadczeniem usług
- posługiwanie się do reklamy.
Czas trwania - 10 lat od chwili zgłoszenia z tym jednak że prawo to może być przedłużone na kolejne 10 lat.
Umowa licencyjna - najczęściej stosowana umowa - to umowa na podstawie której uprawniony udziela innej osobie upoważnienia licencji do korzystania z przedmiotu prawa wyłącznego, a więc utworu, wynalazku.
Umowa pisemna jest wymagana gdy….
Rodzaje licencji:
- wyłączna i niewyłączna
- pełna i ograniczona.
Wyłączna - daje możliwość korzystania z przedmiotu prawa własności intelektualnej na rzecz jednej konkretnej osoby i tylko tej osoby.
Niewyłączna - może być udzielona wielu podmiotom w tym samym czasie.
Pełna- prawo do korzystania uprawnień tak jak uprawniony.
Ograniczona - wyznacza licencjobiorcy węższy niż uprawnionemu zakres korzystania z prawa wyłącznego.
Trzeba wskazać pola eksploatacji.
KONIEC!!!
13