WULKANIZATOR

Kto to jest wulkanizator? Jest to pracownik, który naprawia opony metodą ich wulkanizacji. Jakie zagrożenia wiążą się z wykonywaniem tego zawodu? W pracy wulkanizatora istnieje zagrożenie wybuchem w wyniku nieprawidłowych zabezpieczeń zbiorników ciśnieniowych lub nieprawidłowej ich konserwacji lub obsługi, oraz nieprawidłowego napełniania opon powietrzem lub braku zabezpieczeń. Praca wulkanizatora opon wymaga użycia rozpuszczalników i innych substancji chemicznych. Mogą one powodować ostre lub przewlekłe zatrucia, choroby skóry i choroby układu oddechowego, urazy oczu oraz inne problemy zdrowotne. Stopy i palce wulkanizatora narażone są na urazy przez spadające opony. Niektóre czynności wulkanizatora wiążą się z kontaktem z gorącymi powierzchniami lub przewodami, co naraża go na poparzenia. Praca wulkanizatora wymaga wykonywania wielokrotnie powtarzalnych czynności w wymuszonej pozycji ciała oraz podnoszenie i przenoszenie dużych i ciężkich opon Może to powodować urazy oraz bóle pleców, rąk i nóg. Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia Czynniki mogące powodować wypadki Mokra, zaoliwiona, nierówna nawierzchnia - możliwość urazów w wyniku poślizgnięcia, potknięcia i upadku Spadające opony lub inne ciężkie przedmioty np. felgi, łomy oraz części formy - możliwość urazów w wyniku przygniecenia   Ostre krawędzie narzędzi tnących, sprzęt zmechanizowany do polerowania i szlifowania, operacje wkładania opony w formę - możliwość urazów w wyniku ukłucia, przecięcia, przekłucia Unoszące się w powietrzu kawałki gumy lub innych materiałów podczas operacji polerowania i szlifowania - możliwość urazów (szczególnie oczu) Gorące powierzchnie form i naczyń ciśnieniowych (podgrzewanych parą lub elektrycznie) - możliwość poparzeń Prąd elektryczny - możliwość porażenia w przypadku wadliwe działającego sprzętu elektrycznego   Składowisko opon (po przekroczeniu dopuszczalnej ilości) - możliwość poparzeń w wyniku pożaru powstałego na skutek samozapłonu   Czynniki fizyczne Wysoka temperatura środowiska pracy pochodząca od gorącego sprzętu do wulkanizacji - możliwość dyskomfortu cieplnego i przegrzania organizmu Nadmierny hałas pochodzący od pneumatycznych urządzeń lub innych zmechanizowanych narzędzi - możliwość uszkodzenia słuchu Wibracje miejscowe pochodzące od trzymanych w ręku narzędzi - możliwość zespołu wibracyjnego Czynniki chemiczne i pyły Związki chemiczne dodawane do gumy w procesie polimeryzacji, utwardzania, przetwarzania - możliwość zapalenia skóry i innych schorzeń skórnych [patrz: uwaga 1] Alergeny lateksowe w związkach gumy - możliwość uczuleń, w tym alergicznego zapalenia skóry   Pył i sadze węgla uwalniane podczas procesu polerowania i szlifowania opon - możliwość chorób układu oddechowego Rozpuszczalniki organiczne zawarte w kleju kauczukowym oraz rozpuszczalniki zawierające chlor zawarte w mieszankach klejowych i rozpuszczalnikowych - możliwość ostrych zatruć [patrz: uwaga 2] Związki chemiczne zawarte w kleju np. butaprenie - możliwość podrażnienia oczu i dróg oddechowych Czynniki biologiczne Zużyte opony przechowywane na zewnątrz w sprzyjających warunkach klimatycznych stają się siedliskiem różnych gatunków owadów, m.in. komarów oraz gryzoni - możliwość zakażenia chorobami zakaźnymi przenoszonymi przez komary i gryzonie Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy Nadmierny wysiłek fizyczny związany z noszeniem ciężarów, wymuszona pozycja ciała podczas pracy oraz wykonywanie czynności powtarzalnych - możliwość dolegliwości ze strony układu mięśniowo-szkieletowego oraz tworzenia się przepuklin Niezadowolenie z pracy wynikające z monotonii, niekorzystnych relacji ze współpracownikami lub z powodu innych przyczyn - możliwość stresu psychicznego   Działania profilaktyczne Należy stosować obuwie ochronne ze spodami przeciwpoślizgowymi. Należy stosować rękawice antywibracyjne podczas polerowania i szlifowania, rękawice termoizolacyjne podczas pracy w kontakcie z gorącymi powierzchniami i częściami gorących urządzeń oraz rękawice chroniące przed skaleczeniem podczas pracy z ostrymi narzędziami. Należy stosować środki ochrony oczu. Należy zainstalować skuteczną wentylację wywiewną i klimatyzację w celu zapobiegania zanieczyszczeniu powietrza i stresowi cieplnemu. Należy stosować rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi, a jeśli to nie jest możliwe, używać kremy ochronne. Należy przykrywać opony przechowywane na zewnątrz, aby zapobiec powstawaniu na nich mieszaniny błota z wodą. Należy stosować bezpieczne metody podnoszenia i przenoszenia ciężkich lub nieporęcznych ładunków oraz stosować urządzenia mechaniczne ułatwiające podnoszenie i przenoszenie. Należy stosować ochronniki słuchu. Informacje szczegółowe Synonimy Pracownik naprawiający opony, sklejający opony. Definicja i/lub opis zawodu Wulkanizator wulkanizuje pęknięcia i dziury w oponie. Tnie i przycina nożem pęknięte części opon. Zdrapuje i oczyszcza powierzchnię używając elektrycznej lub ręcznej szczotki drucianej. Pokrywa klejem kauczukowym pęknięcie od wewnątrz opony. Wycina surowe kawałki gumy i zwija je do pęknięcia używając ręcznego wałka w celu zapewnienia przylegania. Może wstrzykiwać łatę gumową do pęknięcia za pomocą pistoletu. Pokrywa pęknięcie na zewnątrz opony gumą bieżnikową i wprowadza gumę do otworu za pomocą ręcznego wałka. Wyrównuje brzegi łaty używając noża. Umieszcza oponę w formie maszyny wulkanizującej podgrzanej do określonej temperatury. Dopasowuje torbę powietrzną wewnątrz opony, napełnia ją powietrzem w celu wywierania ciśnienia na oponę wewnątrz formy. Zaciska oponę w formie i pozostawia ją do czasu, kiedy guma jest zwulkanizowana i łata zespolona z otaczającą gumą. Zawody pokrewne Pracownik bieżnikujący opony. Wykonywane czynności Cięcie, dostosowywanie, klejenie, ładowanie i rozładowywanie, łatanie, łączenie, manipulowanie, mierzenie, mocowanie, naprawianie, obsługiwanie (sprzętu), odlewanie, odnawianie bieżnika opony, otwieranie, podnoszenie, pokrywanie, polerowanie, pompowanie, przyłączanie, szacowanie, szczotkowanie, szlifowanie, transportowanie, trasowanie, układanie w stosy, umocowywanie, uszczelnianie, wałkowanie, wiercenie, wkładanie, wydmuchiwanie, wyrównywanie brzegów, wyważanie, zabezpieczanie, zgrzewanie. Podstawowy stosowany sprzęt Torba powietrzna lub parowa, maszyna do polerowania (pneumatyczna lub elektryczna), szczotka, szlifierka (pneumatyczna lub elektryczna), wałek ręczny, pistolet do wstrzykiwań gumy, nóż, przyrządy do podnoszenia (mechaniczne), komora ciśnieniowa, nożyce, pistolet do spryskiwania (powietrzny lub bez użycia powietrza), zszywarka, stojak do opon, szczotka druciana. Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie Zakłady wulkanizacyjne, warsztaty naprawy pojazdów. Uwagi Choroby skóry w wyniku narażenia na wykończone produkty gumowe, w tym opony, nie są rzadkie. Przypisywane są one czynnikom chemicznym stosowanym w rozmaitych fazach produkcji i przetwarzania gumy. Pracownicy wulkanizujący opony mogą wykorzystywać klej cementowy do przyklejania łat do opony przed wulkanizacją. Materiał stosuje się w stosunkowo małej ilości używając pędzelka lub pistoletu do spryskiwania. Większość preparatów zawiera w nadmiarze 90% rozpuszczalników organicznych z małymi ilościami naturalnej gumy styrenowo-butadienowej. Piśmiennictwo Rozporządzenie MPiPS z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (t.j. Dz. U. 2003 nr 169 poz. 1650). Rozporządzenie MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. nr 69, poz.332). Rozporządzenie MPiPS z 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. nr 26, poz. 313), wraz z późniejszymi zmianami. (Dz. U. nr 82, poz. 930 - obowiązuje od 1 stycznia 2002 r.). Rozporządzenie MZiOS z dnia 11.09.1996 r. w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. (Dz. U. nr 121, poz. 571). „Klasyfikacja zawodów i specjalności”. Warszawa. MPiPS GUS 1996. Informator - „Środki ochrony indywidualnej”.- INFOCHRON. Warszawa. CIOP 2000.

---