Szkło Budowlane Właściwości 1Substancja bezpostaciowa 2Nie ma stałej temperatury topnienia (w piecach 1200-1300) 3materiał izotropowy 4słaby przewodnik elektryczny 5duża odporności chem Właściwości mechaniczne: Zależne od sposobu wytopu i skłądu chem -- twardość Mohsa 5-7 // gęstość 2400-2600 kg/m3 // wytrzymałość na zgin 30-50 Mpa // wytrzymałość na ścisk 800-1000 Mpa // moduł Younga 70 Gpa //.Proces tworzenia Skłądniki bez barwne SiO2 / Al2O3 / B2O3 / P2O5 Modyfikatory CaO / MgO / PbO Topniki Na2O / K2O / Li2O /// 1Topienie 2Klarowanie i homogenizacja 3Chłodzenie 4Formowanie 5Odprężanie 6Hartowanie Rodzaje szkła budowlanego: 1Okienne - płaskie / grubość 3 do 12 mm / Przepuszczalność światła zależy od grubości i zawartości tlenku żelaza. 2Szkło płaskie walcowane - najczęściej ornamentowe (wzorzyste) / grubośc 3 - 8 mm. 3Szkło płaskie zbrojone -wtopiona metalowa siatka / grubość 5 - 8 mm. 4Szkło płaskie barwione w masie pochłaniania energie słonecznego / hartowane 5Szyby zespolone - zestawy szyb 6Szkło hartowane -większa wytrzymałości mechaniczna / większej odporności na powierzchniową różnicę temperatur / podgrzene 620-680 °C i bardzo szybkim schłodzeniu 7Szkło refleksyjne - płaskie / napylone substancją odbijającą promieniowanie podczerwonege 8Szkło elektroprzewodzące - z naniesioną powłoką z materiału elektroprzewodzącego 9Szkło nieprzezroczyste w postaci płyt i płytek 10tworzywo szklano-ceramiczne - dporność na temp. Do 750 °C / 11pustaki szklane 12wełna szklana 13włókna szklanego 14Światłowód 15Tkaniny i maty szklane Stal Rodzaje 1Udział wędgla i pierwiastków stopowych 1Awęglowa: niskowęglową (<0.25%) / średniowęglową (0.25-0.6%) / wysokowęglową (0.6-1.7%) 1B stopowa: niskostopową/ wysokostopową 2 Zastosowanie 2A konstrukcyjną: niskostopowa/ ogólnego stosowania/ wyższej jakości/ automatowa/ łożyskowa/ sprężynowa/ do ulepszania cieplnego/ do nawęglania/ do azotowania/ 2B narzędziową: węglowa/ stopowa 2Cspecjalną: nierdzewna/ kwasoodporna/ żaroodporna/ żarowytrzymała/ transformatorowa/ niemagnetyczna/ trudnościeralna/ zaworowa. Stal Właściwości Granica sprężystości 2Wytrzymałość na rozciąganie 3Twardość 4Sprężystość 5Udarność 6Plastyczność 7Ciągliwość 8 Spawalność 9odporność termiczna 10odporność na czynniki che. i atm.
Podział materiałów budowlanych1właściwości -wytrzymałość/ izolacyjność (termoizolacja, hydroizolacja)/ mrozoodporność/ zachowanie się wyrobu na pożar (reakcje na ogień/ odporność ogniowa) 2zastosowanie: konstrukcyjne/ izolacyjne/ izolacyjno konstrukcyjne 3Ze względu na działanie wody: odporne (hydrauliczne)/ rozpuszczalne (powietrzne) 4Ze względu na pochodzenie: naturalne/ sztuczne 5Rodzaj związków chemicznych: nieorganiczne/ ceramiczne/ metaliczne/ cermetale/ organiczne/ mieszane 6Odkształcenia: kruche/ sprężyste Podstawowe właściwości MB wytrzymałość [sciskanie, rozciagnie, zginani]/ przewodnictwo cieplne/ porowatość [%]/ nasiąkliwość[%]/ mrozoodporność/ gęstość objętościowa [kg/m3]/ zmiany objętości/ ognioodporność/ palność/ ścieralność/ moduł sprężystości/ przesiąkliwość/ izolacyjność) Właściwości specjalne: wodoszczelnośćm/ odporność na korozje chemiczną/ odporność ogniowa/ palność/ odporność na ścieranie/ zmiany objętości/ trwałość barwy/ przyczepność/ udarność/ podciąganie kapilarne. Procesy termiczne w prdoukcji naturalne (20C)/ prażenie (200C)/ hydrotermalne (180-200)/ niskoprężne naparzanie (60-90)/ wypalanie i spieaknie (900-1450)/ topienie (1500) //// wyr. Ceglarskie (900-1000) / klinkierowe i dachowki (1000-1100) kamionkowe (1100-1300) kruszywa lekie (1100-1250) Zużycie Cieplne Spoiw 1Spoiwa Gipsowe 1250kJ/kg paliwo 43kg/tone spoiwa 2Wapno 4000kJ/kg paliwo 136kg/tone spoiwa3Cement3500kJ/kg paliwo 119 kg/tone spoiwa Emisja CO2 Spoiw 1Gips 0,157t/tone spoiwa 2Wapno 1,238t/tone spoiwa 3Cement 1,036t/tone spoiwa Materiały wiążące podział 1wiązania i twardnienia 1Apowietrzne (wapno, gips, zaprawy magnezowe) 1B hydrauliczne (cement). 2skład chemiczny: wapniowe / siarczanowe / magnezowe / krzemianowe. 3sposób pozyskiwania: sztuczne / naturalne 4sposób otrzymywania: wypalane / spiekane /topione Ceramiczne materiały budowlane powstają z gliny w procesie wypalania. Zaliczamy do niej materiały konstrukcyjne, takie jak (cegły/ pustaki/ materiały pokryciowe / materiały wykończeniowe (płytki elewacyjne, terakotę i okładziny ścienne) Produkcja: 1Wydobycie 2Rozdrobnienie I 3Rozdrobnienie II 4Homogenizacja 5Formowanie 6Suszenie (komorowe lub tunelowe) [1300kJ/kg nowoczesne 200kJ/kg] 7Polerowanie 8Wypalanie 850 do 1100 [1200kJ/kg] Domieszki gliny ilaste, morenowe, wstęgowe, łupki, muły ilessy Właściwości Ceramiki 1ognioodpość 2niska podatność na zmiene kształtu pod wpływem obciążeń, ciepła lub niskich temperatur 3wysoka akumulacja ciepła, 4niska przewodnością cieplną 5dobrą przyczepność do zapraw, Wady 1Pełna cegła wymaga dodatkowego ocieplenia Korozja Ceremiki przez rozpuszczalne siarczani Ca, Mg, Na, K Cegłą wapienno-piaskowa skłąd piasek (92%) wapno (8%) H2O Własności cegły wapienno piaskowej 1Silikaty mają bardzo dużą wytrzymałość na ściskanie 2. zdolność hydroregulacji 3. zdolność akumulacji ciepła 4Duża masa właściwa (izolacyjność akustyczną) 5całkowicie niepalne. 6.Mrozoodoporność (nasiąkliwością14-16%) /// temp parywodnej 200C / wytrzymałość 10-60 MPa / nasiąkliwość 15%.
Klinkier Skład wapień / margle / glina - wszyskie zawieraj CaO / SiO2 / Al2O3 / Fe2O3 Proces wytwarzanai cementu 1wydobycie surowców 2rozdrobnienie 3jednorodnienie 4zmielenie 5korekcja i homogenizacja namiaru 5wypalenie namiaru surowcowego na klinkier portlandzki 1450C 6 chłodzenie klinkieru 7zmielenie (klinkieru gipsu lub anhydrytu i domieszek). Produkcja klinkieru portlandzkiego: 1mokra surowce w postaci szlamu (łatwość mieszania i korygowania mieszaniny ale - duże zużycie energii) 2sucha. (niskie zużycie energii) Skład chem. Klinkieru port, podstawowe minerały Alit - C3S Belit - C2S // C3A // Brownmilleryt - C4AF Skróty w chemii cementu: CaO - C, AL2O3 - A, H2O - H, SiO2 - S, Fe2O3 - F, SO3 - S Skłądniki cementu Powsze Urzyt.: klinkier portlandzki (wytrzymałość) / żużel wielkopiecowy / pucolany naturalne / pucolany naturalne wypalane / popioły lotne / pył krzemionkowy / łupek palony / wapień Składniki drugorzędne: wapienie /popioły lotne Klasyfikcajc cementów 1klasa (wytrzymałość na ściskanie po 28 dniach twardnienia) (w MPa) zaprawy 32,5 // 42,5 // 52,5. 2Ilość i rodzaj domieszek Cement portlandzki -klinkier, gips i dodatki hydraulicznei. Cement hutniczy -klinkier, kamien gipsowy i żużel wielkopiecowego (odporny na działanie siarczanów / niskie cieplo hydratacji) Cement glinowy - boksyt i wapien (podwyższona odporność temp.) Cement pucolanowy - klinkier, pucolan i siarczan wapnia (odporny na działanie siarczanów / niskie cieplo hydratacji) Cement żużlowy - klinkier, kamien gipsowy i żużel wielkopiecowego (odporny na działanie siarczanów / niskie cieplo hydratacji) Cementy portlandzkie CEM I wysoką wytrzymałością i szybki przyrost wytrzymałości Cementy portlandzkie wieloskładnikowe CEM II dod minieralne 6-20 / 21-35% / umiarkowane narastaniw wytrzymałości / odpornością na korozję chem / bardzo dobrą urabialnością mieszanki. Cementy hutnicze CEM III dod minieralne 36-65 / 66-88 / 81-95% odporność na korozję chem / niskie ciepło twardnienia / niski skurcz / dobrą urabialność mieszanek Cementy pucolanowe CEM IV dod minieralne 11-35 / 36-55% wyższa wodożądnością / wydłużonym czasem wiązania / tendencja do odkształceń skurczowych / obniżone narastanie / odporność na korozję Cementy pucolanowe CEM IV do zwykłego betonu prefabrykatów - wysoka odporności na korozję. Cementy wieloskładnikowe CEM V dod minieralne 36-60 / 62-80%łączą (odporny na działanie siarczanów / niskie cieplo hydratacji) Cementy specjalne nazwa od ich przeznaczenia. Proces wiązania Cementu 6CaO·SiO2 + 9H2O → 6CaO·SiO29 H2O //// 3CaO·Al2O3 + 12H2O → 3CaOAl2O3·12 H2O Klasy wytrzymałościowe Cem Port:32,5 / (wytrzymałość próbek po 28 dniach: 32,5-52,5 MPa) 2) 42,5 (42,5-52,5 MPa) 3) 52,5 (>52,5 MPa) Przewodność cieplna betonów [W/mK] zwykły 1,2-,15 / kom 0,08-0,2 / cegła cer 0,3-0,8 / zaprawa 0,1-1,0 Beton komurkowy skłądniki 1Spoiwo (cement, wapno palone, gips, żużel mielony) 2mikrokruszywo (Mielony pisek, pioioły lotne, proszke glinowy) 3Piaski kwarcowe Zalety betonu komurkowego niska gest. objet. / współczynnik przewodnictwa cieplnego / łatwość obróbki / jednorodność materiału / mikroklimat / odp. na korozje chem. i biologiczna / nakładalność tynku / odporność ogniowa / trwałość w czasie Wady Beton Kom nasiąkliwość 30-40% / skurcz mm/m
Zaprawy Właściwości 1Wytrzymałość 2konsystencja 3mrozoodporność 4skurcz 5współczynnik przewodnictwa 6ścieralność 7przyczepność 8odporność na czynniki atm. Wytrzymałość zapraw Do murowania M5-M15 // zewnętrzne SC III-SC IV // wewnętrzne SC I-SC III // M15-M40 // specjalne M20-M100 Zaprawy Podział 1murarska ogólnego przeznaczenia (zazwyczaj cementowo-wapienna). 2Zaprawy do wykonywania cienkich spoin 3Zaprawy tynkarskie 3ATynki wewnętrzne 3B Tynki gipsowe, 3CTynki wapienne i gipsowo-wapienne, 3DTynki cementowo-wapienne, 3ETynki cementowe 4posadzkowe Wypełnienie Piasek/Mączka wapienna/Włókna Spoiwa cement / wapnosuchogaszone / anhydryt Wpływ polimerów Wyrzymałość / Mrozoodporność / Wodoodporność / Udarność. Wapno zwiększa lepkość zapraw Surowce Wapienne zawartość CaCO3 / bardzo czysty >98% / czysty 95-98% / zwykły 90-95% / ilasty 75-90% / margiel 25-75% /// Zanieczyszczenia CaMg(CO3)2 / Spoiwa Wapno CaCO3 <=> CaO+CO2+2924 kJ/kg 1Mieko palone temp <1100 / gęstość pozorna 1,5-1,8 / porowatość 45-55 / powierzchnia właściwa >1m2/g / szybkość gaszenia <10 2Średnio palone 1100-1200 / 0 / 0 / 0 / szybkość gaszenia 10-30 3twardo palone 0 / 0 / porowatość <3,5 / powierzchnia właściwa <0.3m2/g / szybkość gaszenia >30 Funkcje Wapna w zaprawie Poprawai urabialność / zatrzymuje wodę / dłóższe właściwości robocze / grzybobujcze Rodzaje spoiw wapiennych 1 wapno palone (niegaszone) CaO prażone 900 - 1300 2wapno gaszone (lasowane) CaO + H2O = Ca(OH)2. 3ciasto wapienne 4wapno hydratyzowane (suchogaszone) 5Mleko wapienne Spoiwa Gipsowe Klsyfikacja 1Spoiwa gipsowe półwodne Gips budowlany: (gruboziarnisty GB-G, droboziarnisty GB-D). 2Spoiwa gipsowe specjalne: gips szpachlowy (B, G, F) / gips tynkarski (GTM, GTR) / klej gipsowy (P, T) 3Spoiwa anhydrytowe Klasyfikacja od przeznaczenia: 1stosowane w budownictwie 2do celów technicznych 3gipsy medyczne: Klasyfikacja surowcowe 1Naturalne CaSO4*2H2O / CaSO4 /// 2Wtórne 1zodsiarczania 2fosfogipsy Proces produkcji Wydobycie / Rozdrobnienie / Prażenie / Dojrzewanie / Mielenie. Właściwości: 1czas wiązania 3- 40 mini 2wytrzymałości 10-50 MPa 3współczynnik rozmiękania (0,3-0,5) 4zmiany objętości (pęcznienie, skurcz) 5gęstość pozorna (1000 kg/m3) 6przyczepność (0,3 MPa) 7współczynnik przewodności (0,3 W/mK) 8ognioodpornośc 9mikroklimat 10podciąganie kapilarne 11nasiąkliwość (15-55%). Rodzaje wyrobów gipsowych: mieszanki tynkarskie / Kleje / Gładzie / Gips szpachlowy / Płyty gipsowo kartonowe / elementy ścienne Rola wapna w hydratacji 1podwyższa alkaliczność środowiska 2karbonatyzacja 3zmniejszenie rozp. CaSO4*1/2H2O Domieszki 1etery celulozy 2etry skrobi (popraiwa urabialność) 3Środki napowietrzające 4Środ. Zwiekszające przyczepność 5Środ. opóźniający czas wiązania 6Włókna celucolzy.Proces wiązania 1Pierwszy etap wiązanie i krzepnięcie 2Drugi etap (kilka lat) twardnienie spoiwa. Ca(OH)2 + CO2 --> CaCO3 + H2O + 38 kJ/mol
Szkło Budowlane Właściwości 1Substancja bezpostaciowa 2Nie ma stałej temperatury topnienia (w piecach 1200-1300) 3materiał izotropowy 4słaby przewodnik elektryczny 5duża odporności chem Właściwości mechaniczne: Zależne od sposobu wytopu i skłądu chem -- twardość Mohsa 5-7 // gęstość 2400-2600 kg/m3 // wytrzymałość na zgin 30-50 Mpa // wytrzymałość na ścisk 800-1000 Mpa // moduł Younga 70 Gpa //.Proces tworzenia Skłądniki bez barwne SiO2 / Al2O3 / B2O3 / P2O5 Modyfikatory CaO / MgO / PbO Topniki Na2O / K2O / Li2O /// 1Topienie 2Klarowanie i homogenizacja 3Chłodzenie 4Formowanie 5Odprężanie 6Hartowanie Rodzaje szkła budowlanego: 1Okienne - płaskie / grubość 3 do 12 mm / Przepuszczalność światła zależy od grubości i zawartości tlenku żelaza. 2Szkło płaskie walcowane - najczęściej ornamentowe (wzorzyste) / grubośc 3 - 8 mm. 3Szkło płaskie zbrojone -wtopiona metalowa siatka / grubość 5 - 8 mm. 4Szkło płaskie barwione w masie pochłaniania energie słonecznego / hartowane 5Szyby zespolone - zestawy szyb 6Szkło hartowane -większa wytrzymałości mechaniczna / większej odporności na powierzchniową różnicę temperatur / podgrzene 620-680 °C i bardzo szybkim schłodzeniu 7Szkło refleksyjne - płaskie / napylone substancją odbijającą promieniowanie podczerwonege 8Szkło elektroprzewodzące - z naniesioną powłoką z materiału elektroprzewodzącego 9Szkło nieprzezroczyste w postaci płyt i płytek 10tworzywo szklano-ceramiczne - dporność na temp. Do 750 °C / 11pustaki szklane 12wełna szklana 13włókna szklanego 14Światłowód 15Tkaniny i maty szklane Stal Rodzaje 1Udział wędgla i pierwiastków stopowych 1Awęglowa: niskowęglową (<0.25%) / średniowęglową (0.25-0.6%) / wysokowęglową (0.6-1.7%) 1B stopowa: niskostopową/ wysokostopową 2 Zastosowanie 2A konstrukcyjną: niskostopowa/ ogólnego stosowania/ wyższej jakości/ automatowa/ łożyskowa/ sprężynowa/ do ulepszania cieplnego/ do nawęglania/ do azotowania/ 2B narzędziową: węglowa/ stopowa 2Cspecjalną: nierdzewna/ kwasoodporna/ żaroodporna/ żarowytrzymała/ transformatorowa/ niemagnetyczna/ trudnościeralna/ zaworowa. Stal Właściwości Granica sprężystości 2Wytrzymałość na rozciąganie 3Twardość 4Sprężystość 5Udarność 6Plastyczność 7Ciągliwość 8 Spawalność 9odporność termiczna 10odporność na czynniki che. i atm.
Podział materiałów budowlanych1właściwości -wytrzymałość/ izolacyjność (termoizolacja, hydroizolacja)/ mrozoodporność/ zachowanie się wyrobu na pożar (reakcje na ogień/ odporność ogniowa) 2zastosowanie: konstrukcyjne/ izolacyjne/ izolacyjno konstrukcyjne 3Ze względu na działanie wody: odporne (hydrauliczne)/ rozpuszczalne (powietrzne) 4Ze względu na pochodzenie: naturalne/ sztuczne 5Rodzaj związków chemicznych: nieorganiczne/ ceramiczne/ metaliczne/ cermetale/ organiczne/ mieszane 6Odkształcenia: kruche/ sprężyste Podstawowe właściwości MB wytrzymałość [sciskanie, rozciagnie, zginani]/ przewodnictwo cieplne/ porowatość [%]/ nasiąkliwość[%]/ mrozoodporność/ gęstość objętościowa [kg/m3]/ zmiany objętości/ ognioodporność/ palność/ ścieralność/ moduł sprężystości/ przesiąkliwość/ izolacyjność) Właściwości specjalne: wodoszczelnośćm/ odporność na korozje chemiczną/ odporność ogniowa/ palność/ odporność na ścieranie/ zmiany objętości/ trwałość barwy/ przyczepność/ udarność/ podciąganie kapilarne. Procesy termiczne w prdoukcji naturalne (20C)/ prażenie (200C)/ hydrotermalne (180-200)/ niskoprężne naparzanie (60-90)/ wypalanie i spieaknie (900-1450)/ topienie (1500) //// wyr. Ceglarskie (900-1000) / klinkierowe i dachowki (1000-1100) kamionkowe (1100-1300) kruszywa lekie (1100-1250) Zużycie Cieplne Spoiw 1Spoiwa Gipsowe 1250kJ/kg paliwo 43kg/tone spoiwa 2Wapno 4000kJ/kg paliwo 136kg/tone spoiwa3Cement3500kJ/kg paliwo 119 kg/tone spoiwa Emisja CO2 Spoiw 1Gips 0,157t/tone spoiwa 2Wapno 1,238t/tone spoiwa 3Cement 1,036t/tone spoiwa Materiały wiążące podział 1wiązania i twardnienia 1Apowietrzne (wapno, gips, zaprawy magnezowe) 1B hydrauliczne (cement). 2skład chemiczny: wapniowe / siarczanowe / magnezowe / krzemianowe. 3sposób pozyskiwania: sztuczne / naturalne 4sposób otrzymywania: wypalane / spiekane /topione Ceramiczne materiały budowlane powstają z gliny w procesie wypalania. Zaliczamy do niej materiały konstrukcyjne, takie jak (cegły/ pustaki/ materiały pokryciowe / materiały wykończeniowe (płytki elewacyjne, terakotę i okładziny ścienne) Produkcja: 1Wydobycie 2Rozdrobnienie I 3Rozdrobnienie II 4Homogenizacja 5Formowanie 6Suszenie (komorowe lub tunelowe) [1300kJ/kg nowoczesne 200kJ/kg] 7Polerowanie 8Wypalanie 850 do 1100 [1200kJ/kg] Domieszki gliny ilaste, morenowe, wstęgowe, łupki, muły ilessy Właściwości Ceramiki 1ognioodpość 2niska podatność na zmiene kształtu pod wpływem obciążeń, ciepła lub niskich temperatur 3wysoka akumulacja ciepła, 4niska przewodnością cieplną 5dobrą przyczepność do zapraw, Wady 1Pełna cegła wymaga dodatkowego ocieplenia Korozja Ceremiki przez rozpuszczalne siarczani Ca, Mg, Na, K Cegłą wapienno-piaskowa skłąd piasek (92%) wapno (8%) H2O Własności cegły wapienno piaskowej 1Silikaty mają bardzo dużą wytrzymałość na ściskanie 2. zdolność hydroregulacji 3. zdolność akumulacji ciepła 4Duża masa właściwa (izolacyjność akustyczną) 5całkowicie niepalne. 6.Mrozoodoporność (nasiąkliwością14-16%) /// temp parywodnej 200C / wytrzymałość 10-60 MPa / nasiąkliwość 15%.
Klinkier Skład wapień / margle / glina - wszyskie zawieraj CaO / SiO2 / Al2O3 / Fe2O3 Proces wytwarzanai cementu 1wydobycie surowców 2rozdrobnienie 3jednorodnienie 4zmielenie 5korekcja i homogenizacja namiaru 5wypalenie namiaru surowcowego na klinkier portlandzki 1450C 6 chłodzenie klinkieru 7zmielenie (klinkieru gipsu lub anhydrytu i domieszek). Produkcja klinkieru portlandzkiego: 1mokra surowce w postaci szlamu (łatwość mieszania i korygowania mieszaniny ale - duże zużycie energii) 2sucha. (niskie zużycie energii) Skład chem. Klinkieru port, podstawowe minerały Alit - C3S Belit - C2S // C3A // Brownmilleryt - C4AF Skróty w chemii cementu: CaO - C, AL2O3 - A, H2O - H, SiO2 - S, Fe2O3 - F, SO3 - S Skłądniki cementu Powsze Urzyt.: klinkier portlandzki (wytrzymałość) / żużel wielkopiecowy / pucolany naturalne / pucolany naturalne wypalane / popioły lotne / pył krzemionkowy / łupek palony / wapień Składniki drugorzędne: wapienie /popioły lotne Klasyfikcajc cementów 1klasa (wytrzymałość na ściskanie po 28 dniach twardnienia) (w MPa) zaprawy 32,5 // 42,5 // 52,5. 2Ilość i rodzaj domieszek Cement portlandzki -klinkier, gips i dodatki hydraulicznei. Cement hutniczy -klinkier, kamien gipsowy i żużel wielkopiecowego (odporny na działanie siarczanów / niskie cieplo hydratacji) Cement glinowy - boksyt i wapien (podwyższona odporność temp.) Cement pucolanowy - klinkier, pucolan i siarczan wapnia (odporny na działanie siarczanów / niskie cieplo hydratacji) Cement żużlowy - klinkier, kamien gipsowy i żużel wielkopiecowego (odporny na działanie siarczanów / niskie cieplo hydratacji) Cementy portlandzkie CEM I wysoką wytrzymałością i szybki przyrost wytrzymałości Cementy portlandzkie wieloskładnikowe CEM II dod minieralne 6-20 / 21-35% / umiarkowane narastaniw wytrzymałości / odpornością na korozję chem / bardzo dobrą urabialnością mieszanki. Cementy hutnicze CEM III dod minieralne 36-65 / 66-88 / 81-95% odporność na korozję chem / niskie ciepło twardnienia / niski skurcz / dobrą urabialność mieszanek Cementy pucolanowe CEM IV dod minieralne 11-35 / 36-55% wyższa wodożądnością / wydłużonym czasem wiązania / tendencja do odkształceń skurczowych / obniżone narastanie / odporność na korozję Cementy pucolanowe CEM IV do zwykłego betonu prefabrykatów - wysoka odporności na korozję. Cementy wieloskładnikowe CEM V dod minieralne 36-60 / 62-80%łączą (odporny na działanie siarczanów / niskie cieplo hydratacji) Cementy specjalne nazwa od ich przeznaczenia. Proces wiązania Cementu 6CaO·SiO2 + 9H2O → 6CaO·SiO29 H2O //// 3CaO·Al2O3 + 12H2O → 3CaOAl2O3·12 H2O Klasy wytrzymałościowe Cem Port:32,5 / (wytrzymałość próbek po 28 dniach: 32,5-52,5 MPa) 2) 42,5 (42,5-52,5 MPa) 3) 52,5 (>52,5 MPa) Przewodność cieplna betonów [W/mK] zwykły 1,2-,15 / kom 0,08-0,2 / cegła cer 0,3-0,8 / zaprawa 0,1-1,0 Beton komurkowy skłądniki 1Spoiwo (cement, wapno palone, gips, żużel mielony) 2mikrokruszywo (Mielony pisek, pioioły lotne, proszke glinowy) 3Piaski kwarcowe Zalety betonu komurkowego niska gest. objet. / współczynnik przewodnictwa cieplnego / łatwość obróbki / jednorodność materiału / mikroklimat / odp. na korozje chem. i biologiczna / nakładalność tynku / odporność ogniowa / trwałość w czasie Wady Beton Kom nasiąkliwość 30-40% / skurcz mm/
Zaprawy Właściwości 1Wytrzymałość 2konsystencja 3mrozoodporność 4skurcz 5współczynnik przewodnictwa 6ścieralność 7przyczepność 8odporność na czynniki atm. Wytrzymałość zapraw Do murowania M5-M15 // zewnętrzne SC III-SC IV // wewnętrzne SC I-SC III // M15-M40 // specjalne M20-M100 Zaprawy Podział 1murarska ogólnego przeznaczenia (zazwyczaj cementowo-wapienna). 2Zaprawy do wykonywania cienkich spoin 3Zaprawy tynkarskie 3ATynki wewnętrzne 3B Tynki gipsowe, 3CTynki wapienne i gipsowo-wapienne, 3DTynki cementowo-wapienne, 3ETynki cementowe 4posadzkowe Wypełnienie Piasek/Mączka wapienna/Włókna Spoiwa cement / wapnosuchogaszone / anhydryt Wpływ polimerów Wyrzymałość / Mrozoodporność / Wodoodporność / Udarność. Wapno zwiększa lepkość zapraw Surowce Wapienne zawartość CaCO3 / bardzo czysty >98% / czysty 95-98% / zwykły 90-95% / ilasty 75-90% / margiel 25-75% /// Zanieczyszczenia CaMg(CO3)2 / Spoiwa Wapno CaCO3 <=> CaO+CO2+2924 kJ/kg 1Mieko palone temp <1100 / gęstość pozorna 1,5-1,8 / porowatość 45-55 / powierzchnia właściwa >1m2/g / szybkość gaszenia <10 2Średnio palone 1100-1200 / 0 / 0 / 0 / szybkość gaszenia 10-30 3twardo palone 0 / 0 / porowatość <3,5 / powierzchnia właściwa <0.3m2/g / szybkość gaszenia >30 Funkcje Wapna w zaprawie Poprawai urabialność / zatrzymuje wodę / dłóższe właściwości robocze / grzybobujcze Rodzaje spoiw wapiennych 1 wapno palone (niegaszone) CaO prażone 900 - 1300 2wapno gaszone (lasowane) CaO + H2O = Ca(OH)2. 3ciasto wapienne 4wapno hydratyzowane (suchogaszone) 5Mleko wapienne Spoiwa Gipsowe Klsyfikacja 1Spoiwa gipsowe półwodne Gips budowlany: (gruboziarnisty GB-G, droboziarnisty GB-D). 2Spoiwa gipsowe specjalne: gips szpachlowy (B, G, F) / gips tynkarski (GTM, GTR) / klej gipsowy (P, T) 3Spoiwa anhydrytowe Klasyfikacja od przeznaczenia: 1stosowane w budownictwie 2do celów technicznych 3gipsy medyczne: Klasyfikacja surowcowe 1Naturalne CaSO4*2H2O / CaSO4 /// 2Wtórne 1zodsiarczania 2fosfogipsy Proces produkcji Wydobycie / Rozdrobnienie / Prażenie / Dojrzewanie / Mielenie. Właściwości: 1czas wiązania 3- 40 mini 2wytrzymałości 10-50 MPa 3współczynnik rozmiękania (0,3-0,5) 4zmiany objętości (pęcznienie, skurcz) 5gęstość pozorna (1000 kg/m3) 6przyczepność (0,3 MPa) 7współczynnik przewodności (0,3 W/mK) 8ognioodpornośc 9mikroklimat 10podciąganie kapilarne 11nasiąkliwość (15-55%). Rodzaje wyrobów gipsowych: mieszanki tynkarskie / Kleje / Gładzie / Gips szpachlowy / Płyty gipsowo kartonowe / elementy ścienne Rola wapna w hydratacji 1podwyższa alkaliczność środowiska 2karbonatyzacja 3zmniejszenie rozp. CaSO4*1/2H2O Domieszki 1etery celulozy 2etry skrobi (popraiwa urabialność) 3Środki napowietrzające 4Środ. Zwiekszające przyczepność 5Środ. opóźniający czas wiązania 6Włókna celucolzy.Proces wiązania 1Pierwszy etap wiązanie i krzepnięcie 2Drugi etap (kilka lat) twardnienie spoiwa. Ca(OH)2 + CO2 --> CaCO3 + H2O + 38 kJ/mol
Materiały Hydroizolacyjne 1Papy - osnowa z włóknina poliestrowa lub welon szklany, otoczony substancją bitumiczną. 2 Folie płaskie: polietylenu / PCV / kauczuku / z warstwą bitumiczną 3Membrany kauczukowo-bitumiczne. 4 Membrany kubełkowe Kubełkowa budowa tych membran ułatwia odprowadzanie wody 5Masy bitumiczne izolowanie fundamentów i przyklejania styropianu 6Masy mineralne - 7Bentonit - ił wulkaniczny 8Beton wodoszczelny. Termoizolacje 1Wełna minieralna Współczynnik przewodzenia ciepła 0,033 do 0,045 W/m·K./ dużą trwałość i wytrzymałość na odkształcenia / niepalna / nietoksyczna / odporna na rozpuszczalniki / nie hamuje przepływu pary wodnej / łatwo wchłaniają wodę / dobrze tłumią hałas 2STYROPIAN (polistyren ekspandowany). 0,031 do 0,038 W/m·K. / znakomite własności dzwiękochłonne Materiały dachowe 1Dachówki ceramiczne 2Dachówki cementowe 3Dachówki bitumiczne 4Pokrycia blaszane- / blachy profilowane z rdzeniem stalowym lub aluminiowym / Blacha miedziana / Blacha aluminiowa / Blacha stalowa ocynkowana / Blacha stalowa pokryta alucynkiem / Blacha z posypką ceramiczną 5Płytowe elementy eielkowymiarowe- / Bitumiczne płyty dachowe / Płyty włóknisto-cementowe /Płyty z tworzyw sztucznych / 6Papy i folie 7Pokrycia bezspoinowe 8Inne stosowane pokrycia: Gonty drewniane / Wióry drewniane / Łupek naturalny / Strzecha
Szkło Budowlane Właściwości 1Substancja bezpostaciowa 2Nie ma stałej temperatury topnienia (w piecach 1200-1300) 3materiał izotropowy 4słaby przewodnik elektryczny 5duża odporności chem Właściwości mechaniczne: Zależne od sposobu wytopu i skłądu chem -- twardość Mohsa 5-7 // gęstość 2400-2600 kg/m3 // wytrzymałość na zgin 30-50 Mpa // wytrzymałość na ścisk 800-1000 Mpa // moduł Younga 70 Gpa //.Proces tworzenia Skłądniki bez barwne SiO2 / Al2O3 / B2O3 / P2O5 Modyfikatory CaO / MgO / PbO Topniki Na2O / K2O / Li2O /// 1Topienie 2Klarowanie i homogenizacja 3Chłodzenie 4Formowanie 5Odprężanie 6Hartowanie Rodzaje szkła budowlanego: 1Okienne - płaskie / grubość 3 do 12 mm / Przepuszczalność światła zależy od grubości i zawartości tlenku żelaza. 2Szkło płaskie walcowane - najczęściej ornamentowe (wzorzyste) / grubośc 3 - 8 mm. 3Szkło płaskie zbrojone -wtopiona metalowa siatka / grubość 5 - 8 mm. 4Szkło płaskie barwione w masie pochłaniania energie słonecznego / hartowane 5Szyby zespolone - zestawy szyb 6Szkło hartowane -większa wytrzymałości mechaniczna / większej odporności na powierzchniową różnicę temperatur / podgrzene 620-680 °C i bardzo szybkim schłodzeniu 7Szkło refleksyjne - płaskie / napylone substancją odbijającą promieniowanie podczerwonege 8Szkło elektroprzewodzące - z naniesioną powłoką z materiału elektroprzewodzącego 9Szkło nieprzezroczyste w postaci płyt i płytek 10tworzywo szklano-ceramiczne - dporność na temp. Do 750 °C / 11pustaki szklane 12wełna szklana 13włókna szklanego 14Światłowód 15Tkaniny i maty szklane Stal Rodzaje 1Udział wędgla i pierwiastków stopowych 1Awęglowa: niskowęglową (<0.25%) / średniowęglową (0.25-0.6%) / wysokowęglową (0.6-1.7%) 1B stopowa: niskostopową/ wysokostopową 2 Zastosowanie 2A konstrukcyjną: niskostopowa/ ogólnego stosowania/ wyższej jakości/ automatowa/ łożyskowa/ sprężynowa/ do ulepszania cieplnego/ do nawęglania/ do azotowania/ 2B narzędziową: węglowa/ stopowa 2Cspecjalną: nierdzewna/ kwasoodporna/ żaroodporna/ żarowytrzymała/ transformatorowa/ niemagnetyczna/ trudnościeralna/ zaworowa. Stal Właściwości Granica sprężystości 2Wytrzymałość na rozciąganie 3Twardość 4Sprężystość 5Udarność 6Plastyczność 7Ciągliwość 8 Spawalność 9odporność termiczna 10odporność na czynniki che. i atm.
Podział materiałów budowlanych1właściwości -wytrzymałość/ izolacyjność (termoizolacja, hydroizolacja)/ mrozoodporność/ zachowanie się wyrobu na pożar (reakcje na ogień/ odporność ogniowa) 2zastosowanie: konstrukcyjne/ izolacyjne/ izolacyjno konstrukcyjne 3Ze względu na działanie wody: odporne (hydrauliczne)/ rozpuszczalne (powietrzne) 4Ze względu na pochodzenie: naturalne/ sztuczne 5Rodzaj związków chemicznych: nieorganiczne/ ceramiczne/ metaliczne/ cermetale/ organiczne/ mieszane 6Odkształcenia: kruche/ sprężyste Podstawowe właściwości MB wytrzymałość [sciskanie, rozciagnie, zginani]/ przewodnictwo cieplne/ porowatość [%]/ nasiąkliwość[%]/ mrozoodporność/ gęstość objętościowa [kg/m3]/ zmiany objętości/ ognioodporność/ palność/ ścieralność/ moduł sprężystości/ przesiąkliwość/ izolacyjność) Właściwości specjalne: wodoszczelnośćm/ odporność na korozje chemiczną/ odporność ogniowa/ palność/ odporność na ścieranie/ zmiany objętości/ trwałość barwy/ przyczepność/ udarność/ podciąganie kapilarne. Procesy termiczne w prdoukcji naturalne (20C)/ prażenie (200C)/ hydrotermalne (180-200)/ niskoprężne naparzanie (60-90)/ wypalanie i spieaknie (900-1450)/ topienie (1500) //// wyr. Ceglarskie (900-1000) / klinkierowe i dachowki (1000-1100) kamionkowe (1100-1300) kruszywa lekie (1100-1250) Zużycie Cieplne Spoiw 1Spoiwa Gipsowe 1250kJ/kg paliwo 43kg/tone spoiwa 2Wapno 4000kJ/kg paliwo 136kg/tone spoiwa3Cement3500kJ/kg paliwo 119 kg/tone spoiwa Emisja CO2 Spoiw 1Gips 0,157t/tone spoiwa 2Wapno 1,238t/tone spoiwa 3Cement 1,036t/tone spoiwa Materiały wiążące podział 1wiązania i twardnienia 1Apowietrzne (wapno, gips, zaprawy magnezowe) 1B hydrauliczne (cement). 2skład chemiczny: wapniowe / siarczanowe / magnezowe / krzemianowe. 3sposób pozyskiwania: sztuczne / naturalne 4sposób otrzymywania: wypalane / spiekane /topione Ceramiczne materiały budowlane powstają z gliny w procesie wypalania. Zaliczamy do niej materiały konstrukcyjne, takie jak (cegły/ pustaki/ materiały pokryciowe / materiały wykończeniowe (płytki elewacyjne, terakotę i okładziny ścienne) Produkcja: 1Wydobycie 2Rozdrobnienie I 3Rozdrobnienie II 4Homogenizacja 5Formowanie 6Suszenie (komorowe lub tunelowe) [1300kJ/kg nowoczesne 200kJ/kg] 7Polerowanie 8Wypalanie 850 do 1100 [1200kJ/kg] Domieszki gliny ilaste, morenowe, wstęgowe, łupki, muły ilessy Właściwości Ceramiki 1ognioodpość 2niska podatność na zmiene kształtu pod wpływem obciążeń, ciepła lub niskich temperatur 3wysoka akumulacja ciepła, 4niska przewodnością cieplną 5dobrą przyczepność do zapraw, Wady 1Pełna cegła wymaga dodatkowego ocieplenia Korozja Ceremiki przez rozpuszczalne siarczani Ca, Mg, Na, K Cegłą wapienno-piaskowa skłąd piasek (92%) wapno (8%) H2O Własności cegły wapienno piaskowej 1Silikaty mają bardzo dużą wytrzymałość na ściskanie 2. zdolność hydroregulacji 3. zdolność akumulacji ciepła 4Duża masa właściwa (izolacyjność akustyczną) 5całkowicie niepalne. 6.Mrozoodoporność (nasiąkliwością14-16%) /// temp parywodnej 200C / wytrzymałość 10-60 MPa / nasiąkliwość 15%.
|
Klinkier Skład wapień / margle / glina - wszyskie zawieraj CaO / SiO2 / Al2O3 / Fe2O3 Proces wytwarzanai cementu 1wydobycie surowców 2rozdrobnienie 3jednorodnienie 4zmielenie 5korekcja i homogenizacja namiaru 5wypalenie namiaru surowcowego na klinkier portlandzki 1450C 6 chłodzenie klinkieru 7zmielenie (klinkieru gipsu lub anhydrytu i domieszek). Produkcja klinkieru portlandzkiego: 1mokra surowce w postaci szlamu (łatwość mieszania i korygowania mieszaniny ale - duże zużycie energii) 2sucha. (niskie zużycie energii) Skład chem. Klinkieru port, podstawowe minerały Alit - C3S Belit - C2S // C3A // Brownmilleryt - C4AF Skróty w chemii cementu: CaO - C, AL2O3 - A, H2O - H, SiO2 - S, Fe2O3 - F, SO3 - S Skłądniki cementu Powsze Urzyt.: klinkier portlandzki (wytrzymałość) / żużel wielkopiecowy / pucolany naturalne / pucolany naturalne wypalane / popioły lotne / pył krzemionkowy / łupek palony / wapień Składniki drugorzędne: wapienie /popioły lotne Klasyfikcajc cementów 1klasa (wytrzymałość na ściskanie po 28 dniach twardnienia) (w MPa) zaprawy 32,5 // 42,5 // 52,5. 2Ilość i rodzaj domieszek Cement portlandzki -klinkier, gips i dodatki hydraulicznei. Cement hutniczy -klinkier, kamien gipsowy i żużel wielkopiecowego (odporny na działanie siarczanów / niskie cieplo hydratacji) Cement glinowy - boksyt i wapien (podwyższona odporność temp.) Cement pucolanowy - klinkier, pucolan i siarczan wapnia (odporny na działanie siarczanów / niskie cieplo hydratacji) Cement żużlowy - klinkier, kamien gipsowy i żużel wielkopiecowego (odporny na działanie siarczanów / niskie cieplo hydratacji) Cementy portlandzkie CEM I wysoką wytrzymałością i szybki przyrost wytrzymałości Cementy portlandzkie wieloskładnikowe CEM II dod minieralne 6-20 / 21-35% / umiarkowane narastaniw wytrzymałości / odpornością na korozję chem / bardzo dobrą urabialnością mieszanki. Cementy hutnicze CEM III dod minieralne 36-65 / 66-88 / 81-95% odporność na korozję chem / niskie ciepło twardnienia / niski skurcz / dobrą urabialność mieszanek Cementy pucolanowe CEM IV dod minieralne 11-35 / 36-55% wyższa wodożądnością / wydłużonym czasem wiązania / tendencja do odkształceń skurczowych / obniżone narastanie / odporność na korozję Cementy pucolanowe CEM IV do zwykłego betonu prefabrykatów - wysoka odporności na korozję. Cementy wieloskładnikowe CEM V dod minieralne 36-60 / 62-80%łączą (odporny na działanie siarczanów / niskie cieplo hydratacji) Cementy specjalne nazwa od ich przeznaczenia. Proces wiązania Cementu 6CaO·SiO2 + 9H2O → 6CaO·SiO29 H2O //// 3CaO·Al2O3 + 12H2O → 3CaOAl2O3·12 H2O Klasy wytrzymałościowe Cem Port:32,5 / (wytrzymałość próbek po 28 dniach: 32,5-52,5 MPa) 2) 42,5 (42,5-52,5 MPa) 3) 52,5 (>52,5 MPa) Przewodność cieplna betonów [W/mK] zwykły 1,2-,15 / kom 0,08-0,2 / cegła cer 0,3-0,8 / zaprawa 0,1-1,0 Beton komurkowy skłądniki 1Spoiwo (cement, wapno palone, gips, żużel mielony) 2mikrokruszywo (Mielony pisek, pioioły lotne, proszke glinowy) 3Piaski kwarcowe Zalety betonu komurkowego niska gest. objet. / współczynnik przewodnictwa cieplnego / łatwość obróbki / jednorodność materiału / mikroklimat / odp. na korozje chem. i biologiczna / nakładalność tynku / odporność ogniowa / trwałość w czasie Wady Beton Kom nasiąkliwość 30-40% / skurcz mm/m
Zaprawy Właściwości 1Wytrzymałość 2konsystencja 3mrozoodporność 4skurcz 5współczynnik przewodnictwa 6ścieralność 7przyczepność 8odporność na czynniki atm. Wytrzymałość zapraw Do murowania M5-M15 // zewnętrzne SC III-SC IV // wewnętrzne SC I-SC III // M15-M40 // specjalne M20-M100 Zaprawy Podział 1murarska ogólnego przeznaczenia (zazwyczaj cementowo-wapienna). 2Zaprawy do wykonywania cienkich spoin 3Zaprawy tynkarskie 3ATynki wewnętrzne 3B Tynki gipsowe, 3CTynki wapienne i gipsowo-wapienne, 3DTynki cementowo-wapienne, 3ETynki cementowe 4posadzkowe Wypełnienie Piasek/Mączka wapienna/Włókna Spoiwa cement / wapnosuchogaszone / anhydryt Wpływ polimerów Wyrzymałość / Mrozoodporność / Wodoodporność / Udarność. Wapno zwiększa lepkość zapraw Surowce Wapienne zawartość CaCO3 / bardzo czysty >98% / czysty 95-98% / zwykły 90-95% / ilasty 75-90% / margiel 25-75% /// Zanieczyszczenia CaMg(CO3)2 / Spoiwa Wapno CaCO3 <=> CaO+CO2+2924 kJ/kg 1Mieko palone temp <1100 / gęstość pozorna 1,5-1,8 / porowatość 45-55 / powierzchnia właściwa >1m2/g / szybkość gaszenia <10 2Średnio palone 1100-1200 / 0 / 0 / 0 / szybkość gaszenia 10-30 3twardo palone 0 / 0 / porowatość <3,5 / powierzchnia właściwa <0.3m2/g / szybkość gaszenia >30 Funkcje Wapna w zaprawie Poprawai urabialność / zatrzymuje wodę / dłóższe właściwości robocze / grzybobujcze Rodzaje spoiw wapiennych 1 wapno palone (niegaszone) CaO prażone 900 - 1300 2wapno gaszone (lasowane) CaO + H2O = Ca(OH)2. 3ciasto wapienne 4wapno hydratyzowane (suchogaszone) 5Mleko wapienne Spoiwa Gipsowe Klsyfikacja 1Spoiwa gipsowe półwodne Gips budowlany: (gruboziarnisty GB-G, droboziarnisty GB-D). 2Spoiwa gipsowe specjalne: gips szpachlowy (B, G, F) / gips tynkarski (GTM, GTR) / klej gipsowy (P, T) 3Spoiwa anhydrytowe Klasyfikacja od przeznaczenia: 1stosowane w budownictwie 2do celów technicznych 3gipsy medyczne: Klasyfikacja surowcowe 1Naturalne CaSO4*2H2O / CaSO4 /// 2Wtórne 1zodsiarczania 2fosfogipsy Proces produkcji Wydobycie / Rozdrobnienie / Prażenie / Dojrzewanie / Mielenie. Właściwości: 1czas wiązania 3- 40 mini 2wytrzymałości 10-50 MPa 3współczynnik rozmiękania (0,3-0,5) 4zmiany objętości (pęcznienie, skurcz) 5gęstość pozorna (1000 kg/m3) 6przyczepność (0,3 MPa) 7współczynnik przewodności (0,3 W/mK) 8ognioodpornośc 9mikroklimat 10podciąganie kapilarne 11nasiąkliwość (15-55%). Rodzaje wyrobów gipsowych: mieszanki tynkarskie / Kleje / Gładzie / Gips szpachlowy / Płyty gipsowo kartonowe / elementy ścienne Rola wapna w hydratacji 1podwyższa alkaliczność środowiska 2karbonatyzacja 3zmniejszenie rozp. CaSO4*1/2H2O Domieszki 1etery celulozy 2etry skrobi (popraiwa urabialność) 3Środki napowietrzające 4Środ. Zwiekszające przyczepność 5Środ. opóźniający czas wiązania 6Włókna celucolzy.Proces wiązania 1Pierwszy etap wiązanie i krzepnięcie 2Drugi etap (kilka lat) twardnienie spoiwa. Ca(OH)2 + CO2 --> CaCO3 + H2O + 38 kJ/mol
|
Materiały Hydroizolacyjne 1Papy - osnowa z włóknina poliestrowa lub welon szklany, otoczony substancją bitumiczną. 2 Folie płaskie: polietylenu / PCV / kauczuku / z warstwą bitumiczną 3Membrany kauczukowo-bitumiczne. 4 Membrany kubełkowe Kubełkowa budowa tych membran ułatwia odprowadzanie wody 5Masy bitumiczne izolowanie fundamentów i przyklejania styropianu 6Masy mineralne - 7Bentonit - ił wulkaniczny 8Beton wodoszczelny. Termoizolacje 1Wełna minieralna Współczynnik przewodzenia ciepła 0,033 do 0,045 W/m·K./ dużą trwałość i wytrzymałość na odkształcenia / niepalna / nietoksyczna / odporna na rozpuszczalniki / nie hamuje przepływu pary wodnej / łatwo wchłaniają wodę / dobrze tłumią hałas 2STYROPIAN (polistyren ekspandowany). 0,031 do 0,038 W/m·K. / znakomite własności dzwiękochłonne Materiały dachowe 1Dachówki ceramiczne 2Dachówki cementowe 3Dachówki bitumiczne 4Pokrycia blaszane- / blachy profilowane z rdzeniem stalowym lub aluminiowym / Blacha miedziana / Blacha aluminiowa / Blacha stalowa ocynkowana / Blacha stalowa pokryta alucynkiem / Blacha z posypką ceramiczną 5Płytowe elementy eielkowymiarowe- / Bitumiczne płyty dachowe / Płyty włóknisto-cementowe /Płyty z tworzyw sztucznych / 6Papy i folie 7Pokrycia bezspoinowe 8Inne stosowane pokrycia: Gonty drewniane / Wióry drewniane / Łupek naturalny / Strzecha
1