podaj jakie kationy występują w płynach wewnątrzkomórkowych
Na+, K+, CA 2+, Mg 2+
Podaj, jakie aniony występują w płynach zewnątrzkomórkowych
CL-, HCO3-, PO34 -, SO2-4, kwasy organiczne, białka
Jak dzielimy płyny ustrojowe.
-płyn zewnątrzkomórkowy
- płyn wewnątrz komórkowy
- płyn w przestrzeni trans komórkowej (zalicza się również do płynu zewnątrzkomórkowego np. płyn rdzeniowo- mózgowy, maź stawowa)
Jakie substancje wydzielane są z moczem w warunkach fizjologicznych.
Tab.1 WYDALANIE GŁÓWNYCH SKŁADNIKÓW W MOCZU (wg.Michajłowa) |
|
Składnik moczu Wydalanie |
(w g na dobę) |
woda |
600-2500 |
mocznik |
33 |
kwas moczowy |
0,6 |
kreatynina |
1 |
siarczany |
2 |
fosforany |
1,7 |
chlorki |
7 |
amoniak |
0,7 |
potas |
2,5 |
sód |
6 |
wapń |
0,2 |
magnez |
0,2 |
Co to jest filtracja?
- Filtracja (sączenie) - metoda oddzielania substancji stałych od cieczy i gazów, poprzez mechaniczne zatrzymanie jednego ciała stałego w przegrodach porowatych (filtrach) przy użyciu odpowiednich aparatów. Ciecz lub gaz otrzymywane po filtracji nazywa się filtratem. Filtracja jest najczęściej stosowanym sposobem oddzielania ciał stałych od cieczy
- Filtracja kłębkowa - etap formowania moczu. Zachodzi między kłębuszkiem naczyń krwionośnych a wnętrzem torebki Bowmana .Polega na przedostaniu się wody, soli mineralnych i związków drobnocząsteczkowych z osocza krwi do światła torebki. Powstaje w tym procesie tzw. mocz pierwotny .Jest to przesącz składający się głównie z wody, zawierający dużo węglowodanów i soli mineralnych .Nie ma w nim białka
Co to jest dyfuzja?
- Zjawisko to uwarunkowane jest stężeniem na granicy zetknięcia dwóch faz i prowadzi do wyrównania stężeń w układzie oraz do utworzenia - jeśli jest to możliwe - jednorodnych mieszanin (roztworów) stałych, ciekłych i gazowych.
Jakie funkcje spełnia hormon antydiuretyczny /ADH/?
- ADH powoduje zwiększenie przepuszczalności dla wody ucieczka wody do przestrzeni okołocewkowej zmniejszenie objętości i zagęszczenie moczu ( ucieczka wody do przestrzeni około cewkowej)
W jakiej chorobie związanej z gospodarką węglowodanową występuje wielomocz?
- cukrzyca
Jaki czynnik /hormon/ spełnia przeciwstawną funkcje do hormonu antydiuretycznego?
ANP czyli przedsionkowy peptyd natriuretyczny i hormon natriuretyczny
Co to jest hematokryt?
-Hct stosunek objętości upakowanych erytrocytów do objętości pełnej krwi, w której są zawarte, w składzie krwi u mężczyzn i kobiet występuj różnice . z tego względu wartości odnoszące się do krwi muszą uwzględniać różnice płci.
Budowa i funkcja nefronu?
a) Budowa nefronu.- kłębuszek nerkowy }ciałko nerkowe - torebka Bowmana- kanalik kręty bliższy- pętla Henlego (ramię zstępujące - odbieranie wody i wstępujące - odbieranie jonów)- kanalik kręty dalszy- kanalik zbiorczyb) Etapy powstania moczu:- filtracja krwi - odbywa się w kłębuszku nerkowym otoczonym torebką Bowmana (mocz pierwotny)- resorpcja (zwrotna, obowiązkowa) - odbywa się w kanaliku bliższym- zagęszczenie moczu - odbywa się w pętli Henlego - polega na odbieraniu wody- resorpcja (zwrotna, nieobowiązkowa) - obywa się w kanaliku dalszym - mocz ostateczny; zależna jest od stanu organizmu.
Rola aparatu przykłębkowego /układ/RAA?
produkuje reniene, bodźcem do jej wytwarzania jest spadek ciśnienia w tętnicy nerkowej , efektem jest mniejsze rozciągniecie ścian tętniczki doprowadzającej, Działa on na globulinę osocza (angiotensynogen), co prowadzi do powstania peptydu angiotensyny I, która jest z kolei substratem dla enzymu konwertującego angiotensynę, który przekształca ją w peptyd podnoszący ciśnienie tętnicze, angiotensynę II (AT).
Jakie czynniki regulują wydzielanie sodu w nerkach?
wielkości GFR(wielkość filtracji kłębuszkowej)
aldosteronu
hormonu natriuretycznego
fizjologiczny czynnik bardzo silnie zwiększający wydalanie sodu “ przedsionkowy” ,bo wytwarzany przez włókna mięśni przedsionka serca!!! Wydzielany gdy dochodzi do wzrostu objętości przedsionka serca
- hamuje wydzielanie reniny
- hamuje uwalnianie aldosteronu z nadnerczy
- hamuje efekt działania angiotensyny
Co to jest diureza, czynniki wpływające na jej wielkość /ANF/
- 'Diureza wodna- wydalanie dużych ilości wodnistego moczu z braku wydzielania ADH
Odwodnienie hipertoniczne- wydalanie moczu bardzo zagęszczonego,przy małej ilości płynów i dużym ciśnieniu osmotycznym
Antydiureza- wydalanie bardzo małych ilości moczu, o wysokiej osmotyczności
Czynniki to chyba chodzi o bilans wody
Próg nerkowy, pojęcie dynamiczne?
- próg nerkowy, graniczne stężenie substancji we krwi, po przekroczeniu którego substancja nie jest całkowicie resorbowana z moczu pierwotnego w procesach resorpcji kanalikowej w → nefronach nerki i pojawia się w moczu ostatecznym (dla glukozy wynosi 10 mmol/l = 180 mg/100 ml).
Próg nerkowy- stężenie danej substancji w osoczu , przy którym zaczyna ona pojawiać się w wydalanym moczu.
Transport maksymalny Tm glukozy = ok 2mmol/min
Tm glukozy jako podstawowego czynnika odżywczego zależy od ilości czynnych nefronów-
- może służyć jako wskaźnik funkcji kanalika bliższego lub do oceny ilości nefronów
- ukazuje się ona w moczu zanim wysycony będziejej transport maksymalny
Próg nerkowy dla glukozy = 160mg% = 9 mmol/l
- przy tym stężeniu glukozy w moczu ilość glukozy reabsorbowanej wynosi 1,1mmol/min
- świadczy to nierównej zdolności nefronów do reabsorpcji
Czynność wewnątrzwydzielnicza nerek?
- W nerkach wytwarzane są liczne hormony, m.in.: erytropoetyna, aktywna witamina D3, prostaglandyny, renina, angiotensyna I i II, kininy, endotelina, tlenek azotu.
Erytropoetyna (EPO)
Erytropoetyna (EPO) jest hormonem glikoproteinowym, wytwarzanym głównie (około 90%) w komórkach śródmiąższowych naczyń włosowatych około-cewkowych kory nerek oraz prawdopodobnie w kłębuszkowych komórkach nabłonkowych i w cewkach nerkowych. Głównym bodźcem do wytwarzania EPO jest niedobór tlenu w tkance nerkowej. Hormon ten pobudza erytropoezę (produkcję szeregu czerwonokrwinkowego) w szpiku, nasila syntezę hemoglobiny oraz przyspiesza uwalnianie retikulocytów ze szpiku. Względny niedobór erytropoetyny jest główną przyczyną niedokrwistości występującej w schyłkowej niewydolności nerek, bowiem w tych przypadkach wielkość syntezy erytropoetyny w wątrobie, która wynosi około 10% całej puli erytropoetyny, jest niewystarczająca.
Aktywna witamina D3
Najbardziej aktywną formą witaminy D3 jest 1,25-dihydroksycholekalcyferol -1,25(OH)2D3. Właśnie nerka, gdzie zachodzi hydroksylacja mniej aktywnej postaci witaminy D3 tj. 25(OH)D3, jest głównym miejscem wytwarzania tej postaci witaminy D3. Niedobór aktywnej witaminy D3, do którego dochodzi np. u osób z przewlekłą niewydolnością nerek, prowadzi m.in. do wtórnej nadczynności przytarczyc, zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej i ciężkich zmian kostnych (tzw. osteodystrofia nerkowa). Jak wiadomo, witamina D3 odgrywa również podstawową rolę w zapobieganiu i leczeniu krzywicy u dzieci oraz rozmiękania kości u dorosłych.
Prostaglandyny
Prostaglandyny są substancjami hormonalnymi o budowie nienasyconych kwasów tłuszczowych. Ich synteza zachodzi głównie w rdzeniu nerek. Powstają również w wielu innych tkankach ustroju. Główna prostaglandyna nerkowa (PGE2) jest związkiem silnie rozszerzającym naczynia tętnicze. Działa także natriuretycznie (zwiększa wydalanie sodu). Prostaglandyny wpływają też na wielkość przepływu krwi przez nerki i rozdział krwi przepływającej pomiędzy korę i rdzeń.
Układ renina-angiotensyna-aldosteron
Renina jest enzymem syntetyzowanym w komórkach układu przykłębuszkowego nerek. Renina odszczepia od białkowego substratu osocza mało aktywny dekapeptyd (angiotensynę I), z którego następnie (w tkance płucnej) pod wpływem konwertyny powstaje angiotensyna II. Angiotensyna II jest substancją o potężnym działaniu naczyniokurczącym. Powoduje również pobudzenie syntezy aldosteronu, tj. hormonu wytwarzanego w korze nadnerczy, który zwiększa wchłanianie zwrotne sodu i wody w cewkach nerkowych. Zwiększone wydzielanie reniny ma miejsce m.in. przy spadku ciśnienia tętniczego krwi (np. po krwotokach) i w nadciśnieniu naczyniowo-nerkowym.
Nerki odgrywają też istotną rolę w degradacji hormonów oraz substancji czynnych. W komórkach cewek bliższych ulegają rozpadowi m.in.: insulina, glukagon, hormon wzrostu, parathormon, prolaktyna, hormony tarczycy i nadnerczy oraz aminy katecholowe. Upośledzenie wyżej wymienionej czynności metabolicznej nerek, prowadzi do rozwoju złożonych zaburzeń endokrynologicznych. Zdarza się tak np. w schyłkowej niewydolności nerek.
Rola nerki w utrzymaniu homeostazy?
To utrzymanie:
- izowolemii -stałej objętości płynów ustrojowych
-izotonii- stałego ciśnienia osmotycznego
-izohydrii - stałego stężenia jonów wodoru
-usuwanie produktów przemiany materii, leków, produktów nieprzyswajalnych, toksycznych
Rola ADH w nerce?
Jego rola polega na regulacji zasobów wody w ustroju i zapobieganiu nadmiernej jej utracie z moczem - wpływa on bowiem bezpośrednio na rozmiary zwrotnego jej wchłaniania z przesączu kłębkowego (moczu pierwotnego) w cewkach nerkowych (nefron).
Co to jest autoregulacja przepływu krwi przez nerkę?
Autoregulacja w przedziale 90 mmHg - 180mmHg
Przy ciśnieniu < 90 mmHg - tętniczka doprowadzająca max rozszerzona, jej opór nie zmienia się .W przedziale właściwym dla autoregulacji wraz z wzrostem ciśnienia następuje wzrost oporu i zwężenie światła tętniczki.
Powyżej 180mmHg - max. zwężenie tętniczki , wzrost przepływu
Pojęcie klirensu i wartości fizjologiczne?
Klirens danej substancji oznacza ilość osocza(wrażoną w ml), która została całkowicie oczyszczona z danej substancji w ciągu minuty. Wielkość filtracji kłębuszkowej (GFR)możemy określić za pomocą klirensu inuliny GFR=125ml/min klirens insuliny jest jednocześnie wskaźnikiem zachowania się innych substancji wydalanych z moczem . Jeśli klirens jakieś substancji jest mniejszy od klirensu inuliny, oznacz to, ze jest ona wchłaniana przez komórki kanalików .
Klirens -hipotetyczna objętość osocza całkowicie “oczyszczona” z danej substancji na skutek wydalenia jej do moczu w jednostce czasu. Oblicza się go dzieląc czasowe np.minutowe wydalanie tej w jednostce objętości substancji ( U x V ) przez jej zawartość w 1 ml. osocza (P)
C = [ U x V] : P
C- klirens substancji
U- ilość substancji w 1 ml moczu
V- ilość moczu wydalonego w jednostce czasu
P- ilość substancji w 1 ml.osocza
Podaj mediatory układu nerwowego autonomicznego?
adrenalinę i noradrenalinę
Jakie struktury ośrodkowego układu nerwowego biorą udział w wykonywaniu ruchów ciała?
Móżdżek(zakręt przyśrodkowy i pierwszorzędna korowa) , kora mózgu, jadra podkorowe kresomózgowia
Elementy układu optycznego oka?
-rogówka
-ciecz wodnista
-soczewka
-ciało szkliste]
24. jakie zmiany w widzeniu wywołuje starczowzroczność?
-w miarę wzrostu i starzenia się organizmu torebka soczewki stopniowo traci swoją sprężystość i właściwość nadawania soczewce bardziej kulistego kształtu, co jest przyczyną stopniowego odsuwania się od rogówki najbliższego punktu widzenia. W wieku 20 lat znajduje się on już w odległości 10,4 cm a w wieku 60 lat w odległości 83,cm patrzenie na bliskie przedmioty wymaga korekcji za pomocą szkieł.
25. Budowa ucha:
a) Ucho zewnętrzne: małżowina uszna, przewód słuchowy, ucho zew. oddzielone jest od ucha środkowego błona bębenkową
b) Ucho środkowe: jama bębenkowa, kosteczki słuchowe (młoteczek, kowadełko, strzemiączko) i trąbka słuchowa-Eustachiusza.
c) Ucho wewnętrzne(błednik): 3 kanały półkoliste, ślimak i przedsionek.
26. Pamięć, uczenie się.
Uczenie się jest procesem, poprzez który, na skutek doświadczenia, zachodzą względnie trwałe zmiany w potencjale zachowaniowym.
Pamięć to złożony zbiór umiejętności, procesów i układów psychicznych. Jest efektem aktywnego przekształcania i organizacji informacji przez mózg. Pamięć zawiera się w trzech współdziałających układach: pamięci sensorycznej, krótkotrwałej i długotrwałej.
27. Wyższe czynności nerwowe. zespół nabytych czynności mózgu, oparty na odruchach warunkowych; zapewniają precyzyjne przystosowanie się organizmu do środowiska.
Wyższe czynności nerwowe, takie jak : czucie, intelekt, pamięć, koordynacja.
28. Sen fizjologiczny:
Wyróżniamy dwie fazy snu:
NREM( o wolnych ruchach gałek ocznych) która składa się z czterech stadiów:
obserwuje się wolne ruchy gałek ocznych, w EEG zanikają fale alfa, pojawiają się fale o małej amplitudzie i częstotliwości, stadium to nie przekracza 5% całego snu
Wzrasta nieco amplituda fal od czasu do czasu pojawiają się skupienia ostrych fal tworząc tzw. Wrzeciona senne oraz zespoły fali ostrej z falą wolną. Stadium to zajmuje ponad połowę czasu snu nocnego.
Amplituda fal zwiększa się powyżej 75mV, częstotliwość zaś zmniejsza się do 2 Hz
Znaczną częsć fazy zajmują fale o amplitudzie powyżej 75mV i częstotliwości poniżej 2Hz.
REM( z szybkimi ruchami gałek ocznych) występuje kilka razy w czasie snu a każdorazowo trwa kilkanaście do kilkudziesięciu minut. Szybkim ruchom gałek ocznych towarzyszy spadek napięcia miesni szkieletowych, ruchy żuchwy i desynchronizacja czynności bioelektrycznej kory mózgu. Faza ta zajmuje 20-30% snu.
-w czasie zasypiania, w pierwszym stadium snu o wolnych ruchach gałek ocznych zanikają fale Ralpha, pojawiają się fale o małej amplitudzie i częstotliwości od 6 do Hz i stanowi 5% całego snu .
- w drugim stadium snu o wolnych ruchach gałek ocznych amplituda fal nieco podwyższa się i od czasu do czasu pojawiają się skupienia ostrych fal o częstotliwości od 12 do 14 Hz i amplitudzie 50 uV tworzące tak zwane wrzeciona senne, zwane również falami sigma oraz zespoły fali ostrej z fają wolną, stanowi 50- 55% całego snu
- w trzecim stadium snu o wolnych ruchach gałek występują fale o wyższej amplitudzie niż 75 uV i o częstotliwości poniżej 2 Hz. Fale te zajmują 50% analizowanego elektroencefalogramu
- w czwartym stadium snu o wolnych ruchach gałek występują fale o wyższej amplitudzie niż 75 uV i o częstotliwości poniżej 2 Hz. Fale te zajmują 50% analizowanego elektroencefalogramu. Stadium 3 i 4 dominuje w pierwszych godzinach snu
-w czasie 8 godzinnego snu występuje kilka razy zazwyczaj od 4 do 6 faz wolnych ruchach gałek - faz razem
29. krótkowzroczność i dalekowzroczność i ich korekcja
- w oku niemiarowym krótkowzrocznym układ optyczny zbyt silnie załamuje promienie i obraz ostry tworzy się w ciele szklistym przed siatkówka. Na siatkówce natomiast tworzy się obraz nieostry.
- w oku niemiarowym nadwzrocznym promienie równoległe są słabiej załamywane przez układ optyczny i przecinają się za siatkówką. Obraz tworzy się na siatkówce nie ostry.
- wady te można korygować po przez używanie okularów lub szkieł kontaktowych, inaczej szkieł korygujących
30. rola móżdżku w czynności ruchowej
- móżdżek odbiera informacje wysłane przez wszystkie receptory całego ciała, przetwarza je i gromadzi na ułamek sekundy, a następnie kontroluje układ ruchowy. Móżdżek pełni funkcję dystrybutora siły Skórczów mięśni poprzecznie prążkowanych, umożliwiając poruszanie się człowieka, utrzymanie postawy wyprostnej i wykonanie płynnych ruchów kończyn.
31. co to jest homeostaza
homeostaza - zdolność organizmu do utrzymania stałości środowiska wewn., np. stałej temp., stałego ciśn. osmotycznego; możliwa dzięki mechanizmom dostosowawczym (gł. związanym z czynnością układu nerwowego i gruczołów dokrewnych), działającym na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego.
32. jak zbudowane jest połączenie między neuronami
-neuron (komórka nerwowa, neurocyt), podstawowa jednostka budowy i działania układu nerwowego; wykazuje zdolność wytwarzania i przewodzenia impulsów nerwowych; składa się z ciała komórki i wypustek: → aksonu oraz → dendrytów.
- zasadniczą funkcją neuronu jest przekazywanie informacji zakodowanych w postaci impulsów nerwowych. Przewodzenie impulsów nerwowych przez neurony związane jest z procesami elektrochemicznymi przebiegającymi w ich błonie komórkowej
33. łuk odruchowy budowa i czynność
- budowa ; receptor,
- aferentne włókno nerwowe
- ośrodek nerwowy
- eferentnego włókna nerwowego
- efektora
- łuk odruchowy (droga odruchowa), zespół elementów nerwowych biorących udział w realizacji odruchu: receptor odbierający bodźce, drogi nerwowe dośrodkowe, ośr. nerwowy, drogi nerwowe odśrodkowe i efektor (mięśnie, gruczoły).
34. budowa neuronu
- składa się z ciała komórki i wypustek: → aksonu oraz → dendrytów.
35. podział odruchów
- odruch ( refleks)
- odruch bezwarunkowy
-odruch warunkowy
36. podział klasyczny receptorów
Receptor dotyku, ucisku, ciepła, zimna, bólu powierzchniowego, hamowania czucia bólu, smaku, węchu, słuchu,
37. podział receptorów wg. Sheringtona
-chemoreceptory -termoreceptory -nocyceptory -mechanoreceptory- fotoreceptory- magnetoreceptory - elektroreceptory osmoreceptory -ciśnienia osmotycznego -proprioreceptory -baroreceptory
38. receptory zmysłu smaku
W jamie ustnej znajdują się skupione w kubkach smakowych receptory odbierające cztery podstawowe smaki: słodki, kwaśny, słony i gorzki
39. Receptory zmysłu wzroku\ lokalizacja i rodzaje\
- w odbieraniu fal świetlnych i ich przekształceniu na wrażanie zmysłowe bierze udział narząd odbiorczy, czyli oko, oraz drogi i ośrodki łączące oko z polem wzrokowym kory mózgu. Zawiera układ optyczny, właściwe receptory to pręciki i czopki - oraz drogi dla impulsów nerwowych w samej siatkówce.
- Warstwę zewnętrzną siatkówki stanowią neurony wzrokowe czopkonośne i pręcikonośne
40. receptory zmysłu słuchu i lokalizacja
Błędnik błoniasty - worek łącznotkankowy o zawiłym kształcie znajdujący się we wnętrzu błędnika kostnego zawieszony w przychłonce i wypełniony śródchłonką. Znajdują się w nim właściwe receptory słuchu i równowagi. W błędniku wyróżniamy następujące części: błędnik przedsionkowy i ślimakowy.
41. Hematokryt definicja i prawidłowa wielkość
Hematokryt (liczba hematokrytowa) - stosunek objętościowy między komórkami a osoczem krwi. Wyrażany zwykle w procentach
dla kobiet: 37-47%,
dla mężczyzn: 42-52%,
dla niemowląt i dzieci: 30-40%
42. podaj prawidłową liczbę erytrocytów we krwi
- Zdrowy, młody mężczyzna ma około 5,4 mln/mm3 erytrocytów w krwi obwodowej, kobieta około 4,5 mln/mm3, natomiast noworodek około 7 mln/mm3
43. podaj prawidłową liczbę leukocytów we krwi
- W osoczu występuje kilka rodzajów komórek należących do układu białokrwinkowego
-Normy: w warunkach prawidłowych liczba krwinek białych wynosi od 3,5 do 9,0 x 109/l.
- na wynik badania wpływa czas przyjęcia posiłku, natężenie aktywności fizyczne
44. co to są retykulocyty - miejsce powstawania
- w limfe (chłonce). Zależnie od rozmaitych czynników z komórek mezechyny powstają retykulocyty
45.Antygeny układu AB0 i Rh
Antygennowość zdolność do swoistego łączenia się z powstałym przeciwciałem
-przykład AB0,(występują antygeny) które występują w błonach komurkowychwszystkich komórekza wyjątkiem komurek układu nerwowego oraz
-Rh które występują wyłącznie w błonach komórkowych erytrocytów
46.hemoglobina budowa i czynność
- hemoglobina to czerwony barwnik krwi, białko zawarte w erytrocytach, którego zasadniczą funkcją jest przenoszenie tlenu - przyłączanie go w płucach i uwalnianie w tkankach. Mutacje genu hemoglobiny prowadzą do chorób dziedzicznych: anemii sierpowatej, talasemii lub rzadkich chorób zwanych hemoglobinopatiami. czynność
-hemoglobina zbudowana jest z 4 łańcuchów peptydowych do każdego przyłączona się 1 cząsteczka hemu do którego przyłączone jest 1 żelazo zwartościowane do którego przyłączona jest odwracalnie jedna cząsteczka tlenu.
47. Funkcje krążącej krwi
dzięki hemoglobinie erytrocytów krew może rozprowadzać po organizmie tlen, a odprowadzać do płuc dwutlenek węgla (zobacz też: wymiana gazowa),
rozprowadza substancje odżywcze oraz witaminy i hormony,
odprowadza do narządów wydalniczych (nerki, gruczoły potowe) i wątroby substancje zbędne bądź szkodliwe,
transportuje komórki krwi z miejsc hemocytogenezy (szpiku kostnego, gruczołów limfatycznych) do centralnego układu krwionośnego,
zapewnia możliwość regulacji termicznej,
zapewnia możliwość regulacji ciśnienia wewnątrz organizmu,
bierze udział w procesach krzepnięcia,
stanowi ważny czynnik w utrzymaniu homeostazy:
buforuje (zapewnia w pewnych granicach stałe pH 7,4),
gospodarka glukozą, lipidami i innymi substancjami pochodzącymi z białek,
bierze udział w obronie organizmu.
48. Rola witamin w krwiotworzeniu.
Udział w syntezie krwinek czerwonych.
49.Białka osocza, procesy odpornościowe.
Białka osocza: albuminy, globuliny, fibrynogen
Odpornośc sztuczną, czynna nabywamy przez szczepienie, czyli podanie antygenu, który nie ma właściwości chorobotwórczych, ale stymuluje wzrost poziomu przeciwciał.
Natomiast sztuczną bierną uzyskujemy przez podanie surowicy, czyli gotowych przeciwciał.
Odporność naturalna, czynna powstaje w wyniku uzyskania przeciwciał po przejściu choroby, a naturalna, bierna przez przeniknięcie przeciwciał z krwi lub mleka matki.
50. Hemostaza- to proces krzepnięcia krwi. Stanowi kompleks układów utrzymujących krążącą krew w stanie płynnym.
Homeostaza-zdolność do utrzymania stanu równowagi dynamicznej środowiska, w którym zachodzą procesy biologiczne. Zasadniczo sprowadza się to do równowagi płynów wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych.
51.Wydolność fizyczna- definicja, czynniki wpływające na jej wartość.
Wydolność fizyczna- zdolność wykonywania długotrwałej pracy bez wyraźnych objawów zmęczenia.
Czynniki:
-energetyka wysiłków; przemiany tlenowe i beztlenowe, rezerwy energetyczne
- termoregulacja
- koordynacja nerwowo-mięśniowa; siła, szybkość ruchów
- czynniki psychologiczne
52. Rola ukł. nerwowego współczulnego podczas wysiłku.
Reakcją odruchową ukł współczulnego może być skurcz lub rozluźnienie mięsni gładkich, przyspieszenie lub zwolnienie czynności serca oraz zwiększenie lub zmniejszenie wydzielniczej funkcji gruczołu. Dzięki odruchowym czynnościom ukł. nerw. wspól. Możliwa jest regulacja funkcjonowania poszczególnych narządów wewnętrznych stosownie do aktualnych potrzeb organizmu np. wysiłku.
53. Czynność układu krążenia podczas wysiłku.
Poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych oraz zwiększenie przepływu krwi lepsze ukrwienie mięśni co oznacza lepsze dotlenienie oraz odżywienie mięśni a także szybsze usuwanie przemian materii oraz opóźnianie procesów oddychania beztlenowego.
54.Budowa mięśni szkieletowych
Zbudowane są z wydłużonych, cylindrycznych komórek z licznymi jądrami na obwodzie. Wewnętrzne włókna wypełnia sarkoplazma w której przebiegają elementy kurczliwe (miofibryle) czyli miozyna i aktyna ułożone rónolegle w stosunku do siebie i do ługiej osi włókna.
55.Rodzaje skurczów mięśni.
- pojedynczy; pobudzony pojedynczym bodźcem, a kolejne bodźce działają wa aodstępach dłuższych niż cały okres skurczu i rozkurczu mm
- tężcowy zupełny występuje gdy przerwy między kolejnym pobudzeniem są krótsze nizpołowa okresu skurczu
- tężcowy niezupełny- przerwy pomiędzy kolejnymi pobudzeniami są krótsze niż czas trwania skurczu, ale dłuższe niż jego połówa.
- izotoniczny- skracanie mm podczas pobudzenia
-izometryczny- zmana napięcia podczas ćw
-auksotoniczny- w fazie początkowej skurczu rośnie napięcie w mm a następnie mm się skraca ale napięcie nie wzrasta.
56.Synapsa nerwowo mięśniowa.
Przez synapsę nerwowo-mięśniową następuje przekazanie sygnału z motoneuronu do mięśnia szkieletowego. W pobliżu komórki mięśniowej neuron traci osłonkę mielinową i rozdziela się na wiele cienkich odgałęzień, które kontaktują się z błoną komórki mięśniowej (błoną postsynaptyczną). W miejscach styczności na końcówkach nerwu (błonie presynaptycznej) znajdują się kolbki synaptyczne, w których znajdują się pęcherzyki zawierające neurotransmiter acetylocholinę —(ACh). Przestrzeń między błoną pre- i postsynaptyczną to przestrzeń synaptyczna.
57.Podział hormonów wg budowy chemicznej.
-pochodne kwasów tłuszczowych:
- steroidowe
- polipeptydy
- pochodne aminokwasów
58.Wymień przykładowe 5 hormonów sterydowych.
1)testosteron, 2) estrogeny 3) progesteron 4) glikokortykoidy 5) androgeny
59. Jakie hormony zaliczysz do katecholamin
Do katecholamin zaliczamy hormony kory nadnerczy czyli adrenalinę i noradrenalinę.
60. Wymień 3 przykłady hormonów białkowych
- oksytocyna
- insulina
- wazopresyna
- kortykotropina
- sekretyna
61. Jaką budowę chemiczną mają hormony dokrewne trzustki.
Hormony dokrewne trzustki są pochodnymi aminokwasów.
62. Do jakiej grupy zaliczysz hormony dokrewne trzustki?
Hormony dokrewne trzustki należą od grupy pochodnych aminokwasów.
63. Do jakiej grupy zaliczysz hormony rdzenia nadnerczy?
Hormony rdzenia nadnerczy należą do grupy pochodnych aminokwasów.
64. W jakim narządzie wytwarzane są estrogeny i progesteron? Odp.- jajniki.
65. Które z wymienionych hormonów zaliczysz do wydzielanych przez przysadkę podkreśl:
somatotropina, tyroksyna, aldosteron, ACTH, ADH
66. Jak działa insulina na poziom glukozy we krwi??
Powoduje ona zmniejszenie poziomu glukozy we krwi poprzez działanie na wątrobę , która rozpoczyna wchłanianie glukozy z krwi oraz zmniejszone wydzielanie glukozy z wątroby do krwi.
67. Rola hormonów dokrewnych trzustki.
Ogólnie: regulacja stężenia glukozy we krwi.
Szczegółowo: insulina:
- ułatwia magazynowanie glikogenu w wątrobie i w mięśniach
- hamuje glukogeneze w wątrobie
- zwiększa wykorzystanie glukozy
-wpływa na wychwyt aminokwasów i ich wbudowanie przez mm
-zwiększa wykorzystanie glukozy przez mięśnie
- dostarcza źródła energii
Oszczędza kwasy tłuszczowe
- zwiększa przepuszczalność błon kom dla glukozy
Glukagon:
- powoduje wzrost stężenia glukozy we krwi
- aktywuje lipaze wrażliwą na glukagon w tk tłuszczowej
-hamuje syntezę białek
-podwyższa stężenie kwasów tłuszczowych glicerolu w osoczu.
68. Budowa serca:
Serce człowieka dzieli się na część lewą i prawą. W każdej z tych części wyróżniamy przedsionek oraz komorę. Pomiędzy prawym przedsionkiem, a prawą komorą znajduje się zastawka trójdzielna. Pomiędzy lewym przedsionkiem, a lewą komorą znajduje się zastawka dwudzielna. Zastawki półksiężycowate zlokalizowane są pomiędzy komorami a tętnicami.
Budowa ścian serca:
Wyróżniamy trzy warstwy.
a) Wsierdzie - stanowi ją tkanka nabłonkowa
b) Śródsierdzie - zbudowana z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej serca
c) Zewnętrzna - nasierdzie- zbudowana z tkanki łącznej.
69. Rola aparatu zastawkowe czynności serca.
Aparat zastawkowy chroni przed cofaniem się krwi z komór do przedsionków, oraz z naczyń głównych do przedsionków. Wspomaga prawidłowy przepływ krwi.
70. Układ bodźcowo- przewodzący
nazywany systemem rozrusznikowym serca zespół wyspecjalizowanych komórek mięśnia sercowego, wytwarzający i przewodzący bodźce elektryczne, pobudzające robocze włókna mięśnia sercowego do skurczu; komórki rozrusznikowe znajdują się w węźle zatokowo-przedsionkowym, w szlakach przewodzących między nim a węzłem przedsionkowo-komorowym, w pęczku Hisa i w jego rozgałęzieniach; ponadto elementem układu bodźco-przewodzącego serca są włókna Purkynjego, z których fala pobudzenia przechodzi już bezpośrednio na włókna mięśniowe komór.
71. Rola układu autonomicznego w czynności serca.
- Regulacja częstości skurczów i przewodnictwa w układzie przewodzącym
- dostosowanie siły skurczów mięśnia sercowego
- regulacja przepływu krwi przez naczynia wieńcowe.
72. Tony i szmery serca
Szmery serca: Dodatkowe zjawiska słuchowe, które nakładają się na podstawowe tony serca. Powstają na skutek zawirowań w przepływie krwi przez komory i zastawki w sercu. Mogą być wynikiem zmian właściwości krwi czy przyspieszenia jej przepływu, ale najczęściej są związane z wadami zastawek serca. Można je usłyszeć przy pomocy stetoskopu osłuchując okolicę serca.
Tony serca:
73. Objętość wyrzutowa serca - pojemność minutowa serca
Objętośc wyrzutowa serca- to objętośc krwi wyrzucana z prawej i lewej komory odpowiednio do tętnicy płucnej i aorty. Obj. wyrzutowa serca w stanie spoczynku wynosi 60-100 ml.
Objętośc minutowa serca- to ilość krwi przepompowywanej przez serce w ciągu jednej minuty. W stanie spoczynku wynosi ok. 6 l/minutę.Wartość ta zależy od wieku, wagi i stanu metabolizmu.
74. Powrót żylny, czynniki wpływające na jego wielkośc.
Powrót żylny do serca uzależniony jest od ciśnienia panującego w obrębie prawego przedsionka serca, które stanowi między innymi wyraz stopnia nawodnienia chorego [7]. Jeśli wartość ciśnienia śródbrzusznego nie przekracza 15-20 mm Hg, to powrót żylny u chorego dobrze nawodnionego nie ulega istotnej zmianie lub wręcz wzrasta. Przeciwnie, u chorych odwodnionych oraz u wszystkich chorych, u których ciśnienie panujące w obrębie jamy brzusznej przekracza 15-20 mm Hg, powrót żylny maleje.
75. Wartości prawidłowe ciśnienia tętniczego.
Optymalna wartośc ciśnienia tętniczego to ok 120/80 mmHg. Ciśnienie nie powinno przekraczać 140/90 mmHg
76. Rola naczyń włosowatych (kapilary) W krążeniu kapilarnym zachodzą istotne procesy pozwalające na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Dochodzi do dostarczania substancji odżywczych, transportowanych przez krew do tkanek i usuwania z nich metabolitów.
77. Chłonka i jej powstawanie
chłonka, limfa, tkanka łączna, której - podobnie jak we krwi - istota międzykomórkowa jest płynna. składa się z osocza chłonki i elementów morfotycznych, którymi są limfocyty. powstaje w luźnej tkance łącznej jako jej przesącz do włosowatych naczyń limfatycznych, które przechodzą dalej, tworząc większe pnie chłonne (układ limfatyczny). te natomiast przechodzą przez węzły limfatyczne (chłonne) zbierając powstałe tam limfocyty
78. trawienie i wchłanianie węglowodanów.
węglowodany wchłaniają się w postaci monosacharydów, heksoz, pentoz w dwunastnicy i jelicie czczym. większość monosach. (glukoza, galaktoza) wchłaniane są na zasadzie transportu aktywnego, a fruktoza - dyfuzja ułatwiona.
79. trawienie i wchłanianie białek.
w jelicie cienkim , wchłaniane są produkty trawienia białek egzogennych i endogennych.
80.trawienie i wchłanianie lipidów.
w przewodzie pokarmowym ,tłuszcze spożywane są hydrolizowane do monoacylogliceroli i wolnych kwasów tłuszczowych. wnikają do enterocytów tworząc chylomikrony, które przenika jaz jelit do krwi. część wchłanianych lipidów ulega resyntezie w ściankach enterocytów z jelit do tłuszczów- transportowane jest do krwi.
81. wchłanianie wapnia i żelaza.
są aktywnie transportowane przez nabłonek górnego odc. jelita cienkiego. żelazo w komórkach bł. śluzowej dwunastnicy i jelita czczego wiążą się z białkiem apoferrytyna. w czasie zwiększonej syntezy hemoglobiny uwalniane są do krwi jako transferryna.
82. wchłanianie witamin.
wit. rozpuszczalne tłuszczach - wchłaniane z przewodu pokarmowego w obecności żółci i tłuszczów. wit. rozp. w wodzie są szybko wchłaniane do krwi. b12 w jelicie krętym, jelito czcze: a,d,e,c
83. wchłanianie wody i elektrolitów.
dyfundują przez nabłonek żołądka i jelita w obu kierunkach zgodnie z gradientem ciśnienia osmotycznego. w jelicie grubym jony sodu są aktywnie wchłaniane.
84. czynności ruchowe i wydzielnicze jamy ustnej.
żucie- pokarmu tak długo, aż zostaną odpowiednio rozdrobnione i nasączone śliną. wydzielanie śliny- odruch bezwarunkowy, 1,5 l na dobę , ph 7,0, wydzielana przez 3 parzyste gruczoły: ślinianka podjęzykowa, podżuchwowa, przyuszna. slina surowicza zawiera enzym trawiący.
połykanie- trzy fazy: ustno-gardłowa, gardłowo -przełykowa, przełykowo- żołądkowa.
85. czynności ruchowe i wydzielnicze żołądka.
sok żołądkowy- wydzielany prz gruczoły bł. śluzowych żołądka, ph 1,0, 3l na dobę. kwas solny, pepsyna
ruchy: skurcz głodowy- (gdy żołądek jest pusty), nasilenie i osłabienie napięcia, skurcze perystaltyczne
86. hormony żołądkowo- jelitowe
można podzielić na dwie grupy:
-gastryna i cholecystokinina (cck)
-sekretyna, glukagon, peptyd glukanopodobny, gliceryna, wazo aktywny peptyd jelitowy (vip), peptyd hamujący czynność żołądka (gip)
87. trzustka i jej znaczenie w trawieniu i wchłanianiu.
trzustka wydziela sok trzustkowy, który przez przewód trzustkowy i bańkę wątrobowo- trzustkową dostaje się do dwunastnicy. ma odczyn zasadowy, dzięki temu treść żołądka zostaje zobojętniona.
88. wątroba i jej znaczenie w trawieniu i wchłanianiu.
- filtr dla związków wchłoniętych z przewodu pok. do krwi i związków uwolnionych z krwi do innych ukł. i narządów
-zewnątrz wydalnicza, związana z powstaniem żółci i wydalaniem do dwunastnicy
-magazyn dla różnych związków
89.znaczenie wit. w żywieniu , źródła witamin.
są niezbędne dla zachowania zdrowia , wzrostu i prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych w organizmie. witaminy znajdują się w produktach spożywczych np. warzywa , owoce.
90. funkcja wit. d.
kalcyferol, reguluje przemiany wapnia i fosforu, oraz tworzenie kości, wzmaga wchłanianie ca i p z jelit, hamuje ilość wapnia wydalanego z organizmu.
91. funkcja wit. c.
kwas askorbinowy- produkcja kolagenu, odtruwanie organizmu, odporność, wzrost i utrzymanie zdrowych kości, zębów, dziąseł, więzadeł i naczyń krwionośnych.
92. podstawowa przemiana materii (ppm)
to najmniejsze nasilenie przemian biomechanicznych dostarczających organizmowi tylko tyle energii ile potrzeba do zachowania go przy życiu w spoczynku, dorosły 1600-1800 kcal/ dobę. 1 kcal/kg
93. wyjaśnić znaczenie białko pełnowartościowe.
jest to białko pochodzenia zwierzęcego zawierające pełen zestaw niezbędnych aminokwasów, np. mięso, drób, ryby, ser, mleko.
94. rola kwasów tłuszczowych nienasyconych.
niezbędny skł. budulcowy komórek, uczestnictwo metabolizmie cholesterolu, hamują agregację płytek krwi, biorą udział w transporcie wody i elektrolitów, przez błony biologiczne, regulują wydalanie jonów sodu.
95. wit. rozpuszczalne w tłuszczach.
a ,d, e, f, k
96.Witaminy rozpuszczalne w wodzie:
B1, B2, B5, B6, PP, C, B12, H, kwas foliowy
97.Rola węglowodanów w żywieniu:
- służą do utrzymania stałej ciepłoty ciała, pracy narządów wewnętrznych oraz do wykonywania pracy fizycznej
- pozwalają na oszczędną gospodarkę białkami i tłuszczami
- sprzyjają wydzielaniu insuliny
- odpowiadają za wytwarzanie glikogenu
98.Rola białek w żywieniu:
- uczestniczą w homeostazie kwasowo-zasadowej
- związki przenoszące i wiążące tlen
- utrzymują ciśnienie onkotyczne we krwi
- transportują związki lipidowe, witaminy, hormony
99. Drogi oddechowe i ich funkcje:
-są to drogi, poprzez które powietrze dostaje się i wydostaje z płuc, które stanowi część układu oddechowego. Powietrze przechodząc przez drogi oddechowe zostaje oczyszczone, nawilżone oraz ogrzane. Drogi oddechowe dzieli się na:
górne (jama nosowa + zatoki przynosowe, gardło, krtań),
dolne (tchawica, oskrzela, oskrzeliki, pęcherzyki płucne).
Funkcje:
oczyszczenie, ogrzanie oraz odpowiednie nawilżenie dostarczanego do płuc powietrza (umożliwia to specjalny nabłonek migawkowy wyścielający drogi oddechowe).
100. Mięśnie oddechowe, wentylacja płuc:
Wdech:
- mm. międzyżebrowe wewnętrzne
- m. poprzeczny klatki piersiowej
* m. pomocnicze:
- m. skośny zewnętrzny brzucha
- m. skośny wewnętrzny brzucha
- m. poprzeczny brzucha
- m. prosty brzucha
- m. najszerszy grzbietu
Wydech:
- mm. międzyżebrowe zewnętrzne
- przepona
* m. pomocnicze:
- mm. pochyłe
- m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy
- m. zębaty przedni
- m. zębaty tylny górny
- m. m. piersiowy większy
- m. piersiowy mniejszy
- m. najszerszy grzbietu
- m. podobojczykowy
Wentylacja płuc:
Wentylacja płuc jest uzależniona od ruchów klatki piersiowej. Płuca ściśle przylegają do ścian klatki piersiowej, w której w warunkach fizjologicznych panuje ciśnienie ujemne, które zawsze jest ujemne, co jest uwarunkowane przez napięcie powierzchniowe pęcherzyków płucnych oraz elastyczność płuc i ścian klatki piersiowej. W czasie wdechu powiększa się objętość klatki piersiowej we wszystkich wymiarach. Wdechowy wzrost objętości klatki piersiowej powoduje rozciągnięcie tkanki płucnej, czemu towarzyszy obniżenie się ciśnienia w pęcherzykach płucnych i napływ powietrza atmosferycznego do dróg oddechowych. Spokojny wydech jest aktem biernym, w czasie którego klatka piersiowa pociągana przez siły sprężyste płuc zaczyna zmniejszać swą objętość, co powoduje wzrost ciśnienia w pęcherzykach płucnych i usuwanie powietrza pęcherzykowego na zewnątrz.
101. Oddechowa przestrzeń martwa: anatomiczna i fizjologiczna:
Anatomiczna - składa się na nią górny odcinek dróg oddechowych, spełnia wiele ważnych funkcji, takich jak transport powietrza do pęcherzyków, jego oczyszczanie, nawilżenie i ogrzewanie oraz wyrównanie składu powietrza pęcherzykowego w pęcherzykach o różnej podatności. Jest ona ponadto częścią głosu.
Fizjologiczna - może ona być większa od anatomicznej o dodatkową przestrzeń martwa obejmująca pęcherzyki płucne, które sa wentylowane, ale na skutek zaburzeń ukrwienia nie zachodzi w nich wymiana gazowa z krwią.
102. Funkcja surfaktantu:
Obniża napięcie powierzchniowe wewnątrz pęcherzyków płucnych
103. Krążenie płucne, przecieki: anatomiczny i fizjologiczny, pojemność płuc:
Pojemność płuc:
- pojemność życiowa - zawarta miedzy najgłębszym wdechem i najgłębszym wydechem ilość powietrza w płucach
- objętość zalęgająca - ilość powietrz pozostająca w płucach nawet przy max wydechu
Krążenie płucne:
Przez to krążenie przepływa 5l krwi na minutę. Charakteryzuje się ono niskim krążeniem naczyniowym. Stanowi ono 1/6 - 1/8 części całkowitego oporu krążenia dużego.
Przeciek anatomiczny powodują go zespolenia żył oskrzelowych należących do dużego krążenia i odprowadzających krew żylną z żyłkami płucnymi zawierającymi krew tętniczą.
Przeciek fizjologiczny spowodowany fizjologiczną nierównomiernościa stosunku wentylacji płuc do przepływu płucego minutowego
znika przy oddychaniu czystym tlenem
104. Dyfuzja gazów w płucach:
wzajemne przenikanie się gazów w wyniku przemieszczania się cząsteczek jednego gazu pomiędzy cząsteczki drugiego. Jest to dyfuzja przez tzw. barierę pęcherzykowo-włośniczkową pomiędzy środowiskiem gazowym pęcherzyków płucnych a środowiskiem płynnym krwi przepływającej przez włośniczki płucne. Dyfuzja tlenu odbywa się z pęcherzyków w kierunku krwi, natomiast tlenku węgla(IV) - odwrotnie. Cząsteczka tlenu, aby dostać się z obszaru pęcherzyka płucnego do cząsteczki hemoglobiny w erytrocycie, musi przenikać przez warstwę surfaktantu, komórki nabłonka oddechowego pęcherzyka, przez płyn międzykomórkowy miąższu płucnego, śródbłonek naczyniowy włośniczki płucnej, osocze, w którym zawieszone są krwinki i błonę komórkową erytrocytu.Podobną drogę, tylko w kierunku odwrotnym, ma do przebycia tlenek węgla(IV). Czynnikiem, który szczególnie wpływa na szybkość dyfuzji gazów w powyższych warunkach, jest różnica ich stężeń, względnie ciśnień cząstkowych (parcjalnych) w obu środowiskach. Dyfuzja gazów w płucach jest podstawowym elementem wymiany gazowej ustroju z otoczeniem. Zablokowanie dyfuzji prowadzi do śmierci wskutek uduszenia (surfaktant).
104. Regulacja oddychania nerwowa:
Rytmiczna czynność oddechowa jest sterowana przez kompleks oddechowy pnia mózgu. W rdzeniu przedłużonym znajduje się ośrodek oddechowy składający się z neuronów wdechowych oraz z neuronów wydechowych. Obie grupy neuronów należą do tworu siatkowatego rdzenia przedłużonego. W skład kompleksu wchodzi również tzw. ośrodek pneumotaksyczny, zlokalizowany w moście.
106. Regulacja oddychania chemiczna:
W regulacji chemicznej biorą udział chemoreceptory tętnicze oraz tzw. obszary chemowrażliwe rdzenia przedłużonego. Dzięki tej regulacji możliwe jest precyzyjne dostosowanie wentylacji płuc do potrzeb metabolicznych ustrojów, tak aby podstawowe parametry homeostazy, jakimi są prawidłowe wartości ciśnień parcjalnych tlenu i dwutlenku węgla w krwi były zachowane.
107. Transport gazów oddechowych w organizmie:
W warunkach spoczynkowych człowiek zużywa około 250-300ml tlenu i wydala zbliżoną ilość dwutlenku węgla. Tlen jest transportowany głównie przez hemoglobinę, a tylko w niewielkiej ilości jako rozpuszczony fizycznie w osoczu.
W czasie przyłączania kolejnych cząsteczek tlenu do hemoglobiny jej powinowactwo do tlenu stopniowo zwiększa się, a dodatkowo nasila się oddawanie dwutlenku węgla przyłączonego do grup aminowych łańcucha białkowego hemoglobiny.
Oddawanie tlenu przez hemoglobinę w tkankach jest ułatwione przez niskie pH
Dwutlenek węgla jest transportowany zarówno w osoczu (2/3) jak i w erytrocytach (1/3) w trzech formach:
* jako dwuwęglany
* fizycznie rozpuszczony
* jako karbaminiany
108. Rola odruchów z mechanoreceptorów płucnych w regulacji krążenia:
Ich stymulowanie hamuje, skraca i spłyca wdech, obniżając objętość oddechową.
109. Podaj hormony regulujące gospodarkę wapniową:
- parahormon
- kalcytonina
110. Jak działają hormony przedniego płata przysadki mózgowej na wydzielanie hormonów tropowych:
Pobudza kore nadnerczy do wydzielania glikokortykoidów, mineralokortykoidów oraz androgenów. Wydzielanie hormonu tropowego jest regulowane przez hormon uwalniający z podwzgórza..
111. Jakie hormony przysadkowe działają na wydzielanie oksytocyny i wazopresyny:
- estrogeny
- koltikoriberyna
112. Podaj przykłady hormonów kory nadnerczy i rdzenia nadnerczy:
Kora nadnerczy:
- mineralokortykoidy
- glikokortykoidy
- androgeny
Rdzeń nadnerczy:
- adrenalina
- noradrenalina
113. Wyjaśnij pojęcie glikogen i glukagon:
Glikogen - (C6H10O5)n, polisacharyd zbud. z reszt d-glukozy połączonych wiązaniami glikozydowymi (α-1,4 i α-1,6) w silnie rozgałęzione łańcuchy; zapasowy materiał odżywczy i energ. zwierząt, zużywany podczas pracy mięśni i w stanie głodu; występuje gł. w wątrobie i mięśniach.
Glukagon - peptydowy hormon trzustki wytwarzany przez komórki α wysp trzustkowych; podnosi poziom glukozy we krwi przez wzmożenie rozpadu glikogenu wątroby; antagonista insuliny.
114. Co to sa gonadotropiny:
Gonadotropiny - hormony gonadotropowe, hormony o budowie glikoproteinowej wydzielane przez przedni płat przysadki mózgowej; warunkują prawidłowy rozwój oraz czynności gruczołów płciowych; stosowane w lecznictwie.
115. Jakie hormony wydzielają męskie gruczoły płciowe:
- androgeny (testosteron)
116. Jakie hormony wydzielają żeńskie gruczoły płciowe:
- estrogeny (estradiol)
- progesteron
- relaksyna
117. Jakie hormony obniżają poziom glukozy we krwi:
- insulina
- glikokortykoidy
118. Jakie hormony podwyższają poziom glukozy we krwi:
- adrenalina
- somatotropina
- glukagon