grupa a

Genetyka

Test, który masz przed sobą, składa się z 21 zadań. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów imię i nazwisko

możliwą do uzyskania za poprawną odpowiedź.

Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie . . . . . . . . . . . . . . .

35 punktów. klasa

1. Zadanie (0-2 p. )

Porównaj mitozę i mejozę, wpisując do tabeli podane określenia oraz cyfry.

ta sama co w komórce macierzystej, o połowę mniejsza niż w komórce macierzystej,

gamety, komórki budujące ciało, 2, 4

Nazwa podziału komórkowego	Liczba komórek potomnych	Liczba chromosomów w komórkach potomnych	Komórki powstałe w wyniku podziału
mitoza
mejoza

2. Zadanie (0-1 p.)

Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.

W wyniku mitozy z komórki zawierającej 12 chromosomów powstaną

A. dwie komórki zawierające po 6 chromosomów. C. cztery komórki zawierające po 3 chromosomy.

B. dwie komórki zawierające po 12 chromosomów. D. cztery komórki zawierające po 6 chromosomów.

3. Zadanie (0-1 p.)

Połącz strzałkami poniższe elementy, od najmniej do najbardziej skomplikowanego.

4. Zadanie (0-1 p.)

Uzupełnij zdanie.

Kod genetyczny jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ponieważ we wszystkich organizmach te same trójki nukleotydów (kodony) kodują te same aminokwasy.

5. Zadanie (0-1 p.)

Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.

Nukleotyd DNA jest zbudowany z

A. zasady potasowej, deoksyrybozy i reszty kwasu fosforowego.

B. zasady potasowej, rybozy i reszty kwasu siarkowego.

C. zasady azotowej, deoksyrybozy i reszty kwasu fosforowego.

D. zasady azotowej, rybozy i reszty kwasu siarkowego.

6. Zadanie (0-1 p.)

Pamiętając o komplementarności zasad azotowych, dopisz sekwencję nukleotydów brakującej nici DNA.

A C C G T G C C A A T C G A

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7. Zadanie (0-1 p.)

Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.

Zespół wszystkich genów danego organizmu to

A. kwas DNA. C. genotyp.

B. chromosom. D. fenotyp.

8. Zadanie (0-4 p.)

Allel A decydujący o wysokim wzroście grochu jest dominujący, natomiast allel a warunkujący niski wzrost grochu jest recesywny. Skrzyżowano heterozygotę i homozygotę dominującą. Wykonaj krzyżówkę genetyczną. Zapisz genotypy i fenotypy organizmów potomnych. Określ prawdopodobieństwo wystąpienia w pokoleniu F1 osobników potomnych o wysokim wzroście.

Genotypy F1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .

Fenotypy F1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Prawdopodobieństwo wystąpienia osobników o wysokim wzroście: . . . . .. .

9. Zadanie (0-2 p.)

Uzupełnij poniższe zdania, pamiętając o prawie czystości gamet.

a) Homozygota dominująca pod względem danego genu wytwarza . . . . . . . . . . . . % gamet z allelem dominującym tego genu.

b) Heterozygota pod względem danego genu wytwarza . . . . . . . . . . . . % gamet z allelem recesywnym tego genu.

10. Zadanie (0-4 p.)

Obok zdań zawierających prawdziwe informacje wpisz literę P, a obok zawierających fałszywe informacje - literę F.

Cząsteczka tRNA dostarcza zasady azotowe do miejsca syntezy białek. .....

Kodon to trójka nukleotydów kodująca jeden aminokwas......

Nić mRNA stanowi kopię genu znajdującego się w jądrze komórkowym. .....

Odcinek nici DNA kodujący budowę określonego fragmentu białka to gen. .....

11. Zadanie (0-1 p.)

Wyjaśnij, na czym polega rekombinacja genetyczna zachodząca podczas mejozy.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12. Zadanie (0-2 p.)

Z poniższego tekstu wykreśl nieprawidłowe określenia.

Komórki, które zawierają podwójny zestaw chromosomów, są nazywane komórkami diploidalnymi / haploidalnymi. Natomiast te z pojedynczym zestawem chromosomów to komórki diploidalne / haploidalne. Większość komórek ciała człowieka jest diploidalna / haploidalna. Komórki jajowe i plemniki są diploidalne / haploidalne.

13. Zadanie (0-1 p.)

W poniższym opisie podkreśl cechy dziedziczne.

Jacek to wysoki chłopiec o blond włosach i pięknych niebieskich oczach. Na jego opalonym ramieniu widać bliznę po skaleczeniu, a poniżej mały tatuaż, pamiątkę z wakacji.

14. Zadanie (0-1 p.)

Uzupełnij zdanie.

Kariotyp człowieka to zestaw 46 chromosomów. 22 pary spośród nich to chromosomy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15. Zadanie (0-2 p.)

	X^d	X^D
X^d	X^d X^d	X^D X^d
Y	X^dY	X^D Y

Daltonizm jest cechą recesywną sprzężoną z płcią. Na podstawie

informacji zawartej w krzyżówce genetycznej uzupełnij zdania.

a) Prawdopodobieństwo urodzenia się dziewczynki daltonistki wynosi . . . . . . . . . . . . %.

b) Prawdopodobieństwo urodzenia się zdrowego chłopca wynosi . . . . . . . . . . . . %.

16. Zadanie (0-1 p.)

Wymień dwa przykłady dziedzin naukowych, w których wykorzystywana jest znajomość ludzkich genów.

1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17. Zadanie (0-1 p.)

Uzupełnij zdanie.

Nagła, trwała i nieodwracalna zmiana w materiale genetycznym komórki to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

18. Zadanie (0-3 p.)

Obok zdań zawierających prawdziwe informacje wpisz literę P, a obok zawierających fałszywe informacje - literę F.

Mutacje dotyczące zmian w sekwencji nukleotydów to mutacje genowe. . . . . .

Wszystkie mutacje są szkodliwe dla organizmu. . . . . .

Mutacje są źródłem zmienności genetycznej organizmów. . . . . .

19. Zadanie (0-3 p.)

Obejrzyj ilustracje i odpowiedz na pytania.

a) W której parze chromosomów dostrzegasz

nieprawidłowość?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) Na czym polega ta nieprawidłowość?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c) Jak nazywa się choroba spowodowana tą

nieprawidłowością?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

20. Zadanie (0-1 p.)

Wykres przedstawia zależność między wiekiem matki

a częstością występowania zespołu Downa u noworodków.

Wykreśl ze zdania fałszywą informację.

Wraz z wiekiem matki rośnie / maleje ryzyko

urodzenia dziecka z zespołem Downa.

21. Zadanie (0-1 p.)

Podkreśl nazwy prenatalnych badań nieinwazyjnych.

analiza biochemiczna krwi, USG, amniopunkcja

grupa b

Genetyka

Test, który masz przed sobą, składa się z 21 zadań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów imię i nazwisko

możliwą do uzyskania za poprawną odpowiedź.

Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie . . . . . . . . . . . .

35 punktów. klasa

1. Zadanie (0-2 p.)

Porównaj mitozę i mejozę, wpisując do tabeli podane określenia oraz cyfry.

ta sama co w komórce macierzystej, gamety, o połowę mniejsza niż w komórce macierzystej,

komórki budujące ciało, 2, 4

Nazwa podziału komórkowego	Liczba komórek potomnych	Liczba chromosomów w komórkach potomnych	Komórki powstałe w wyniku podziału
mitoza
mejoza

2. Zadanie (0-1 p.)

Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.

W wyniku mejozy z komórki zawierającej 12 chromosomów powstaną

A. dwie komórki zawierające po 6 chromosomów. C. cztery komórki zawierające po 3 chromosomy.

B. dwie komórki zawierające po 12 chromosomów. D. cztery komórki zawierające po 6 chromosomów.

34. Zadanie (0-1 p.)

Połącz strzałkami poniższe elementy, od najmniej do najbardziej skomplikowanego

4. Zadanie (0-1 p.)

Uzupełnij zdanie.

Zasady azotowe w DNA tworzą pary, łącząc się ze sobą według reguły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. Zadanie (0-1 p.)

Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.

Nukleotyd DNA jest zbudowany z

A. zasady azotowej, deoksyrybozy i reszty kwasu fosforowego.

B. zasady azotowej, rybozy i reszty kwasu siarkowego.

C. zasady potasowej, deoksyrybozy i reszty kwasu fosforowego.

D. zasady potasowej, rybozy i reszty kwasu siarkowego.

6. Zadanie (0-1 p.)

Pamiętając o komplementarności zasad azotowych, dopisz sekwencję nukleotydów brakującej nici DNA.

T G G C A C G G T T A G C T

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7. Zadanie (0-1 p.)

Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.

Możliwe do zaobserwowania cechy organizmu to

A. kwas DNA. C. genotyp.

B. chromosom. D. fenotyp.

8. Zadanie (0-4 p.)

Allel A decydujący o wysokim wzroście grochu jest dominujący, natomiast allel a warunkujący niski wzrost grochu jest recesywny. Skrzyżowano heterozygotę i homozygotę recesywną. Wykonaj krzyżówkę genetyczną. Zapisz genotypy i fenotypy organizmów potomnych. Określ prawdopodobieństwo wystąpienia w pokoleniu F1 osobników potomnych o niskim wzroście.

Genotypy F1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Fenotypy F1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Prawdopodobieństwo wystąpienia osobników o niskim wzroście: . . . . . . . . . . . .

9. Zadanie (0-2 p.)

Uzupełnij poniższe zdania, pamiętając o prawie czystości gamet.

a) Homozygota recesywna pod względem danego genu wytwarza . . . . . . . . . . . . % gamet z allelem recesywnym tego genu.

b) Heterozygota pod względem danego genu wytwarza . . . . . . . . . . . . % gamet z allelem dominującym tego genu.

10. Zadanie (0-4 p.)

Obok zdań zawierających prawdziwe informacje wpisz literę P, a obok zawierających fałszywe informacje - literę F.

Nić mRNA stanowi kopię genu znajdującego się w jądrze komórkowym. .....

Cząsteczka tRNA dostarcza aminokwasy do miejsca syntezy białek. .....

Odcinek nici DNA kodujący budowę określonego fragmenty białka jest genem. .....

Kodon to czwórka nukleotydów kodująca jeden aminokwas. .....

11. Zadanie (0-1 p.)

Opisz znaczenie rekombinacji genetycznej dla organizmów potomnych.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12. Zadanie (0-2 p.)

W poniższym tekście podkreśl prawidłowe określenia.

Komórki, które zawierają podwójny zestaw chromosomów, są nazywane komórkami diploidalnymi / haploidalnymi. Natomiast te z pojedynczym zestawem chromosomów to komórki diploidalne / haploidalne. Większość komórek ciała człowieka jest diploidalna / haploidalna. Komórki jajowe i plemniki są diploidalne / haploidalne.

13. Zadanie (0-1 p.)

W poniższym opisie podkreśl cechy niedziedziczne.

Jacek to wysoki chłopiec o blond włosach i pięknych niebieskich oczach. Na jego opalonym ramieniu widać bliznę po skaleczeniu, a poniżej mały tatuaż, pamiątkę z wakacji.

14. Zadanie (0-1 p.)

Uzupełnij zdanie.

Kariotyp człowieka to zestaw 46 chromosomów. Chromosomy X i Y to chromosomy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15. Zadanie
(0-2 p.)

	X^d	X^D
X^d	X^d X^d	X^D X^d
Y	X^dY	X^D Y

Daltonizm jest cechą recesywną sprzężoną z płcią. Na podstawie

informacji zawartej w krzyżówce genetycznej uzupełnij zdania.

a) Prawdopodobieństwo urodzenia się dziewczynki nosicielki wynosi . . . . . . . . %.

b) Prawdopodobieństwo urodzenia się chłopca daltonisty wynosi . . . . . . . . . . . . %.

16. Zadanie (0-1 p.)

Wymień dwa przykłady dziedzin naukowych, w których wykorzystywana jest znajomość ludzkich genów.

1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17. Zadanie (0-1 p.)

Uzupełnij zdanie.

Nagła, trwała i nieodwracalna zmiana w materiale genetycznym komórki to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

18. Zadanie (0-3 p.)

Obok zdań zawierających prawdziwe informacje wpisz literę P, a obok zawierających fałszywe informacje - literę F.

Mutacje dotyczące zmian w sekwencji nukleotydów to mutacje genowe. . . . . .

Wszystkie mutacje są szkodliwe dla organizmu. . . . . .

Mutacje są źródłem zmienności genetycznej organizmów. . . . . .

19. Zadanie (0-3 p.)

Obejrzyj ilustracje i odpowiedz na pytania.

a) W której parze chromosomów dostrzegasz

nieprawidłowość?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) Na czym polega ta nieprawidłowość?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c) Jak nazywa się choroba spowodowana tą

nieprawidłowością?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

20. Zadanie (0-1 p.)

Wykres przedstawia zależność między wiekiem matki

a częstością występowania zespołu Downa u noworodków.

Wykreśl ze zdania fałszywą informację.

Wraz z wiekiem matki rośnie / maleje ryzyko

urodzenia dziecka z zespołem Downa.

21. Zadanie (0-1 p.)

Podkreśl nazwy prenatalnych badań nieinwazyjnych.

analiza biochemiczna krwi, USG, amniopunkcja

chromosom

nukleotyd

podwójna helisa DNA

chromatyna

chromosom

chromatyna

podwójna helisa DNA

nukleotyd

---