I-IV	Nazwa	Opis - to jest wersja upgrade
Jama ustna i skóra	cystis branchiogenes	- może pojawić się bardzo szybko (2dni) na szyi - guz torbielowaty, boczna lub środkowa[związana z tarczycą] torbiel szkrzelopochodna - w ścianie nabł.WWpł, obfite nacieki , obfite limfocyty z grudkami - różnicujemy z chłoniakiem i z przerzutami raka płaskonabłonkowego też - ściana torbieli z nabł. WWpł NR, pod nabłonkiem widoczna tkanka limfatyczna z grudkami chłonnymi (w podścielisku) - w 6 tygodniu jest 6 par łuków i 5 par kieszonek - może być też nabłonek wielorzędowy migawkowy
	epulis gigantocellularis	nadziąślak, że niby może być na dziąśle mam zapisane nabł. WWpł. paraepidermoidalny, nierogowaciejący dużo komórek olbrzymich wielojądrowych typu osteoklasta! - głównie z tego jest zbudowany, tzw. obrzymiokomórkowy guz poszerzone i liczne naczynia krwionośne - bogatokomórkowe podścielisko łącznotkankowe - na powierzchni nabł.WWpłdziąsło w sensie - podścielisko zbud.z aktywnych fibroblastów - między nimi dostrzec można WKO, przypominające osteoklasty
	granuloma teleangiectaticum	teleangiectaticum=gdy więcej naczyń, ziarniniak naczyniasty *pyogenicum=gdy jest więcej kom.zapalnych > ziarniniak z poszerzonymi naczyniami > u ciężarnych granuloma gravidarum (uzależniony od estrogenów) > w ogóle to jest z dziąsła często, uwypuklony owrzodziały guzek - WWpł.rog. nabłonek pokrywa guzek, utkanie skóry, troszkę komórek zapalnych w podścielisku - często ulega owrzodzeniu - skupiska komórek zapalnych z przestrzeniami naczyniowymi mają strukturę globularną - przy powierzchni naczynia poszerzone - uszypułowany guzek zbudowany ze zrazików tk.łącznej - b.gęsta sieć naczyń, obrzek i komórki zapalne w podścielisku - pokryty nabłonkiem WWpł. Rog - liczne naczynia krwionośne z erytrocytami w środku
	papilloma planoepitheliale	brodawczak płaskonabłonkowy, łagodny nowotwór pochodzenia nabłonkowego - pień łącznotkankowo-naczyniowy, zrąb odżywiający, jak polipy !! - brodawki egzofityczne z nabłonka WWpł,NR(nierog.) paraepidermoidalnego - nacieki zapalne - ciemne - są koło naczyń - widać przekroje przez naczynia na różnym poziomie - nie widać dużej atypii, jądra dojrzewają ku powierzchni - coraz mniejsze - „ten jak pocięte grudki chłonne”
	leukoplakia cavi oris	p-ny: tytoń, alkohol, protezy …. Pojęcie KLINICZNE ! - nabłonek rogowacieje i widać białe plamy nie dające się usunąć - im dłużej trwa może grubieć i się oderwać i powstanie erytroplakia - baza dla raka płaskonabłonkowego, ZMIANA przednowotworowa - na powierzchni komórki zaczynają dojrzewać, stają się obkurczone, małe, na koniec tracą jądro - są ziarna keratynohialiny - dowód na rogowacenie - łącznotk.podścielisko bł.śluz JU pokryte prawidłowym nabł.WWpł NR - łącznotk.podścielisko bł.śluz JU pokryte nabł.WWpł z rogowaceniem! - w prawidłowym nabłonku widać: w-wę podstawną,przypodstawną, pośrednią i powierzchowną - w rogowaciejącym widać: w-wę pośrednią, powierzchowną (w cytoplazmie są ziarna keratohialiny podobnie jak w w-wie ziarnistej naskórka) i warstwę rogową - może być neoplazja śródnabłonkowa - policzki, podstawa i grzbiet języka, dno JU - wyst.zmiany o charakt: hiperkeratozy-nadmierne rogowacenie, te keratohialiny w wyższych warstwach o tym świadczą, akantozy - palczaste wydłużenia warstwy kolczystej
	Ca planoepitheliale keratodes labii	- zwykle u starszych osób, palaczy Fajek - niegojące owrzodzenia - nowotwór złośliwy pochodzenia nabłonkowego, rozrasta się okrągle - zaawansowany daje przerzuty do węzłów chłonnych szyjnych - najpierw prawidłowy nabłonek, potem granica i pod nabłonkiem są gniazda komórek rakowych, głęboooko pod nabłonkiem (sąsiedzi naczyń krwionośnych!) - są za duże jądra - na powierzchni guza będzie owrzodzenie, martwica - utkanie wysokozróżnicowanego raka z tworzeniem pereł rakowych); - perła jest to cebulasty twór o współśrodkowo ułożonych rogowaciejących komórkach rakowych, występują one zwykle w środku gniazd komórek rakowych - komórki rakowe nie wykazują cech rogowacenia, natomiast widać cytologiczne cechy złośliwości: duże jąderka na przykład ;) - w podścielisku widać limfocyty i komórki plazmatyczne - może być widać mostki międzykomórkowe oraz olbrzymie jąderka
	sarcoma Kaposi	- sztandarowo u osób z AIDS - często 1szy objaw choroby (epidem.) + Żydzi(endemiczna), plemie Bantu, pacjenci po transplantacji - związane też z wirusami grypy Hermes typ 8 - złośliwy, różnicuje się w kierunku naczyń krwionośnych - tworzy naczyniowe przestrzenie: wąskie kanały, z wrzecionowatymi komórkami i erytrocytami, - kom.rakowe fibroblastopodobne, wydłużone - ujemne na czynnik VIII - pochodzenie mezenchymalne ?!?!?!? (to może być źle) - nieregularna zmiana - są nacieki limfoidalne i plazmatyczne (wokół naczyń) - śródbłonek płaski, bez cech atypii i bez mitoz - widać erytrocyty między kanałami - może mieć postać zapalną naczyniakową guzowatą - występuje nie tylko na skórze, ale też w p.pokarmowym
	naevus pigmentosus compositus	- guzki na skórze, płaskie znamiona, złożone - zmiana barwnikowa, SYMETRYCZNE z ładną granicą - gniazda komórek barwnikowych pod naskórkiem i w skórze - im głębiej tym komórki są mniej dojrzałe - b.ciemny kolor (fiolet/granat) - „jak sęki w drzewie” - w skórze właściwej i na granicy skóra-naskórek są gniazda kom.znamieniowych: - melanocyty są podobne do siebie i nie mają cech złośliwości, w cytoplazmie niektórych brązowy barwnik melanina * marginalis - gniazda na granicy skóra-naskórek * compositus (epidermo-dermalis na granicy i w skórze właściwej * dermalis - tylko w skórze właściwej różnicować z czerniakiem
	melanoma malignum (cutis)	- czerniak o złym rokowaniu - przerzuty obiema drogami (LN,krew) - pojedynczymi komórkami nacieka i pełznie po naskórku, komórki „rozłażą się" - „pomarańczowe cząstki widać” - owrzodzenie na powierzchni, ASYMETRIA - niektóre komórki mają barwnik, można znaleźć też mitozy - są komórki z jasnymi wodniczkami (charakt. dla czerniaka) !!!!  -gniazda komórek widać w różnych w-wach naskórka i skóry właściwej - kom. nowotworowe duże o wielobocznej lub wrzecionowatej cytopl. - zwróć uwagę: kom.dwujądrowe, mimośrodkowe ułożenie jąder, w cytoplazmie ziarna melaniny, + cechy złośliwości (polimorfizm, duże nieregularne jąderka) - najczęściej na skórze nie zmienionej lub we wrodzonych znamionach - 2 fazy wzrostu: 1-radialna(cz.guzkowy-akralny)-poziomo 2-wertykalna(wgłąb) - 2 skale oceny: Breslowa- ocenia głębokość, jest ważniejsza przy rokowaniu, do 0,75mm, od 0,75do1,5, powyżej 1,5 Clarka- ocenia głębokość warstw skóry i od I-V jest - może być w JU, błonie śluzowej, odbycie, gałce ocznej!
	carcinoma basocellulare (cutis)	- „jak otyła nerka” - nie daje przerzutów ! miejscowo złośliwy, rośnie i niszczy wszystko,nacieka - często na twarzy/dłoni - - na WW.pł.rog nabłonku skóra, a pod nim gniazda komórek rakowych - rośnie w gniazdach, komórki na obwodzie płotek (można znaleźć mitozy) komórki w środku bezładnie nie mylić mitoz z zawiązkiem włosa (jaka ta ruda pomocna;>)
Szczęka, żuchwa neo.kości	cystis radicularis	- torbiel częściowo wyścielona nabłonkiem WWpł, który może głęboko wrastać w podścielisko, - - rzadko można spotkać nieliczne komórki nabłonka śluzotwórczego - ściana torbieli jest nacieczona zapalnie, gł. limfocyty i plazmocyty - może być też szczątkowa, przyzębna (to inne) - powstaje z reszt Malasezza, może uciskać tkanki, wrastać do przedsionka JU, do zatoki szczękowej też, - PLAZMOCYTY TO TE ZE SZPRYCHOWATYM JĄDREM
	ameloblastoma	* nowotwór zębopochodny zbudowany z ognisk tkanki nabłonkowej położonych w tkance łącznej, miejscowo złośliwy - niereg. pasma nabłonkowe tworzą siatkowatą strukturę , ogniska nabłonkowe przypominają różne warstwy narządu szkliwotwórczego - zewnętrzna w-wa kom. nabłonkowych przypomina w-wę ameloblastów narządu szkliwotwórczego, - tk.łączna z naczyniami krwionośnymi - fragmenty tkanki nabłonkowej mogą przypominać miazgę (N.szktw) - 25% daje wznowy,, głównie 30-50 lat, K=M, - może być wielokomorowy ( i to właśnie ten lub tylną cz. żuchwy!) lub jednokomorowy (i wtedy raczej u panów,radziej wznowy i nie nacieka)
	osteoporosis	- beleczki kostne ścieńczałe, między nimi szpik tłuszczowy - beleczkę widać i widać osteocyty (w powiększeniu)
	fibroma cemento-ossificans	- włókniak cemento-kostniejący - zmiana typu dysplastyczno-włóknisto-kostniejącego, potrzeba RTG - nie daje nawrotów, - widać ogniska cementu owalne - różowe - ogniska nawapnień dystroficznych - (fioletowe) - bo wyst. w tk. zmienionych, patologicznych; - beleczki kostne są ograniczone przez osteoblasty - podścielisko z fibroblastami
	osteosarcoma	- 15-30 lat, nasady kk.długich, tutaj: postać wewnątrzszpikowa - różowe bezpostaciowe placki - osteoid - bladoróżowy - NIEZBĘDNY do rozpoznania - duży polimorfizm, atypia, ciemne jądra i mitozy,
	chondrosarcoma	- gniazda chrzęstniakomięsaka wśród zrębu z tk .łącznej - jeśli są o większej dojrzałości, to przypominają utkanie chrzęstniaka, obok gniazd mniej dojrzałych, które to mają komórki z jądrami większymi, hiperchromatycznymi, gęściej upakowane są tez - wykazują cytolog. cechy złośliwości, istota m -komórkowa skąpa, - lubi nasady kk. długich - widać od G1-3; G1: najb.przypomina chrząstkę, są jądra zamoczone w substancji, oddalone od siebie, w jamkach, niewiele lub wcale figur podziału mitotycznego; G2: jądra coraz bardziej nieregularne, G3-coraz mniej przypomina chrząstkę - przerzuty do: ….
	sarcoma Ewingi	- neo złośliwy drobnookrągłokomórkowy (DOK) wieku dziecięcego - rozrasta się w kości - kom. zawierają małe, okrągłe jądra z cytolog.cechami złośliwości - cytoplazma jasna z widocznymi wodniczkami, znajdź osteoklast - pomiędzy prawidłowymi beleczkami są gniazda lite zbudowane z DOK ze skąpą cytoplazmą (prawie same jądra) i teraz te barwienia… parę słów 1. antygen CD99 - cytoplazmatyczny, jądra barwią się na niebiesko, reszta na rdzawo-czerwony kolor i jest to reakcja dodatnia wybarwiona cytoplazma, najb.charakt.dla mięsaka! 2. PAS - niebieski cały preparat, wybarwia się tu glikogen 3. desmina - wybarwia się w mięśniach (i chodzi tu o różnicowanie z np. rhabdomiosarcoma), Ewing się nie wybarwia!, gdzieś na prepie widać bordowe mięśnie ale to przypadek 4. wimentyna - blady preparat, „antygen z białkiem, które tworzy włókna pośrednie”, charakt.dla wszystkich komórek pochodzenia mezenchymalnego INNE neo DOK: nerka: guz Wilmsa, mm: rhabdomiosarcoma embrionalny, móżdżek: medulloblastoma, rdzeń nadnerczy: neuroblastoma, białaczki, chłoniaki, neo z grupy PNET
	metastasis carcinomatosa ad os	- przekrój przez część przynasadową kości, widać trochę chrząstki - jest ładnie zachowany kawałek kości ze szpikiem - tendencja do tworzenia cewek (sugeruje gruczolakoraka) skąd? badamy np. cytokeratyny CK20-charakt. dla j. grubego z prostaty-(jedyny osteoblastyczny neo przerzut!!)-badamy PAS z sutka-badamy np. receptory estrogenowe z nerki (jasnokomórkowy)-też badamy PAS
	arthritis rheumatoidea	- błona maziowa stawu z cechami kosmkowatego, palczastego rozrostu, rozplem komórek synowialnych (w tych rozrostach) - obrzęk podścieliska - ↑ liczby naczyń włosowatych i rozszerzenie ich światła - nacieki z limfocytów i komórek plazmatycznych wokół naczyń - zorganizowany włóknik na powierzchni błony maziowej (różowe masy bezpostaciowe takie) - da radę znaleźć fibroblasty i MF - 4cechy: kosmkowaty rozrost + synowiocyty + ↑naczyń + nacieki zapalne = PANNUS = ŁUSZCZKA
Nos, zatoki, nosogardło, krtań	sialadenitis chronica	- rozplem tkanki łącznej, zwłóknienie - przewód z gęstą wydzieliną - wokół przewodu nacieki zapalne - wokół dużych i małych - ciemniej wybarwione od zespołu Sjógrena, mniej przewodów widać Ł - utkanie ślinianki porozdzielane pasmami tk.łącznej - między pęcherzykami gruczołowymi widać liczne kom.zapalne głównie limfocyty oraz rozplem tk.łącznej ze zmianami zanikowymi w zrazikach
	….z Sjógrena	- fragment ślinianek ze zmianą zapalną i z naciekiem limfoidalnym - może być w toczniu, może w zapaleniu wirusowm - ocenia się ilość nacieków - włóknienie pomiędzy zrazikami, są one porozsuwane naciekami i wyspani nabłonkowo-mioepitelialnymi, normalnie jedna cewka powinna być plecami zaraz obok do siebie [do drugiej] - skala Greenspana jest używana do stopniowania zmian Ł
	ranula	- kwasochłonna torbiel ze śluzem, dotyczy ślinianek dna JU i podjęzykowej - ściana zmieniona zapalnie, komórki zapalne można znaleźć - histiocyty na obrzeżach śluzu (te ładne trochę piankowate) - widać cienką wyściółkę jamy ustnej Ł - torbiel w bł. śl., ściana wyścielona nabł.wałeczkowatym rzęskowym - gdzieniegdzie brak wyściółki nabł, lecz rozrost ziarniny - gruczoły śluzowe w sąsiedztwie torbieli - właściwie to jest pseudotorbiel bo to przestrzeń torbielowata POZBAWIONA nabłonka wyścielającego
	tumor Warthini	- guz torbielowaty, rośnie w przyusznicy, M>K, 8x częściej u palaczy - ok.50 lat, niebolesny, - zbudowany z przestrzeni torbielowatych do których wpuklają się elementy podścieliska bogatego w limfocyty, - limfocyty pokryte nabłonkiem ONKOCYTARNYM - czerwona cytoplazma i w 2 warstwach występuje - torbielowata przestrzeń z wrastającymi tworami, zbudowanymi z tkanki limfatycznej z grudkami chłonnymi; pokryte nabłonkiem onkocytarnym - w przestrzeniach są bezpostaciowe masy białkowe i rozpadłe komórki - brodawkowate twory pokryte są podwójną w-wą kom. nabłonkowych, bliżej światła mają obfitą kwasochłonną cytopl drobnoziarnistą z pęcherzykowym jądrem zawierającym duże jąderko - to są onkocyty - pod nabłonkiem widoczna tkanka limfatyczna Ł - wyst. prawie tylko w przyusznicy - inna nazwa: limfoepitelioma bo ma element limfatyczny i nabłonkowy, ten neo to przestrzenie powyścielane tym nabłonkiem (i on się składa z 2 warstw: 1-przypodstawnej, 2-b.wysokich kom. z obfitą, czerwoną cytoplazmą kwasochł. - -tych medżik onkocytów) i pomiędzy tymi warstwami- element limfatyczny
	tumor mixtus benignus parotis	- najczęstszy w przyusznej Ł ZŁ - widać fragment ślinianki, widać torebkę ale nie musi jej być - daje wznowy - zbudowany z elementów nabłonkowych i mezenchymalnych - powstaje z 1 rodzaju komórek mioepitelialnych - jasno różowe masy jak chrząstka: elem. mezenchymalne - biopsją cienkoigłową też można BAC: - mat. Śluzowaty z igły na szkiełko - rozmaz cytologiczny: czarne komórki - takie sznury - i pomiędzy nimi śluz - „jak mak albo jak pszczoły” - utkanie z gniazd kom.nabł. i mioepitelialnych, tworzących struktury cewkowe, beleczkowe lub lite; - pomiędzy gniazdami podścielisko śluzowo-chrzęstne, tj. część kom. podścieliska różnicuje się w tk.chrzęstną * guz mieszany to neo łagodny ale po wyłuszczeniu z otaczającej torebki może dawać wznowę - to wynika z obecności guzków satelitarnych * guz mieszany to najcz! Neo śl.przyusznej * guz mieszany, jest zbud z elementów które sa WYMIESZANE BAC: - kom. nabłonkowe i mioepitelialne bez cech złośliwości, rozproszone lub w grupach kształtu wielobocznego lub wrzecionowatego, częściowo widoczne w substancji chondroidalnej - kom. nabłonkowe - to ciemniejsze fioletowe pola i próbują tworzyć cewki - kom. mioepitelialne + myksomatyczne podścielisko może różnicować się np. w tk.chrzęstną
	ca adenoides cysticum	- przestrzenie gruczołowe jak się skupią to „sitko” - „ser szwajcarski” - woków nich wstęgi - mat.podstawny, bezpostaciowa substancja, „mat. błon podstawnych” - b.prymitywne komórki - nacieka mm., - lubi naciekać pnie nerwowe (znajdź!) - można znaleźć kom. w osłonkach „jak nerkowy kłębuszek” ZŁ - utkanie raka stanowią drobne komórki tworzące układy sitowate, niekiedy bardziej rozdęte, a szklisty materiał widoczny niekiedy w obrębie torbielowatych przestrzeni jest z nadmiaru błon podstawnych - podścielisko wykazuje cechy zwyrodnienia szklistego - gniazda komórek rakowych mogą naciekać mm.szkieletowe i perineurium - gniazdo rakamałe komórki z hiperchromatycznym jądrem i skąpym rabkiem cytoplazmy, w „oczkach” sita widać kwasochłonną subst. szklistą - trochę jak „maski balowe” - może być sitowaty, lity lub cewkowy
	ca mucoepidermale	- pochodzenie nabłonkowe - jest trochę nabłonka WW, - widać cewy gruczołowe - komórki wyścielające cewki mają cytoplazmę wypełnioną śluzem - im więcej różnicowania płaskonabłonkowego tym gorsze rokowanie - najczęstszy nowotwór ślinianek - 3 rodzaje komórek: pośrednie nabłonkowe / dojrzałe (WWpł) / śluzowe * barwienie: mucykarminem na obecność śluzu !! jeśli bezpostaciowy śluz jest wybarwiony na różowo to coś co nie jest śluzem jest niebieskie - na czerwono: elementy gruczołowe nowotworu ZŁ
	ca nasopharyngis	- związany z wirusem EBV, ma 2 typy histologiczne: Regauda - ma gniazda komórek rakowych pooddzielane naciekiem z limfocytów i Schminckego - wszystko jest wymieszane - naciek raka - jaśniejsze pola - b. bogate podścielisko z limfocytów dla rozrostu komórek rakowych - stosuje się w nim radioterapię - rośnie też w migdałku - kom.rakowe są bardziej rozmyte ZŁ
	ca laryngis (planoepith.)	-zajmuje głośnię (nadgłośniowy/głośniowy/podgłośniowy) - średniozróżnicowany - dużo gruczołów - tkanka łączna i naciek z limfocytów - pasma komórek rakowych - rogowacenie - początki rakowacenia , nabłonek WWpł neoplazja śródnabł. - masy rogowe (perły rakowe) ZŁ
tarczyca, OUN, układ chłonny	ca papillare gl.thyreoideae	* z tyreocytów - najczęstszy rak tarczycy (także u dzieci) - K>M - ograniczony najczęściej do tarczycy, jeśli przerzut to do w.chłonnych - widać pęcherzyki z koloidem a pod nimi RAK - ładne struktury brodawkowate, - trochę jak poskładane wężyki - jądra komórkowe - duże i blade „matowe szkło” a) mają bruzdę - grooves, wpuklenia bł.jądrowej b) mają wodniczki też - są nawapnienia - ognisko raka otoczonego grubą łącznotkankową torebką (którą rak na dole preparatu akurat niszczy ) - struktury brodawkowate, w środku tk.łączna z naczyniami - cechy cytologiczne jąder: owalne, bladoniebieskie, o nieregularnym obrysie, wydają się być puste, o jakby wypukłej chromatynie „grodnu glass”; charakt.szczeliny wewnątrzjądrowe-„nuclear grooves” - „ziarna kawy”,; tzw. wodniczki śródjądrowe; polimorfizm jądrowy (nie ma dwóch identycznych)
	ca papillare gl.thyreoid. - BAC	- pobrany płat komórek - jądra okrągłe lub owalne, różnią się wielkością I zawierają wyraźne małe jąderka, może być widać wodniczkę śródjądrową w jądrze - chromatyna blada w obrazie „matowego szkła” - można zauważyć groovesy, (że niby jak ziarno kawy), które są wpukleniami cytoplazmy w głąb jądra - wpuklenia błony jądrowej
	ca folliculare gl.thyreoid.	* z tyreocytów guż pęcherzykowy to pojęcie szersze niż rak, bo może być rak lub gruczolak, BAC ich NIE odróżni, jedyna cecha to naciekanie torebki - rak ma nierówną torebkę i wrasta do niej - grzybki - tworzy pęcherzykowate struktury - bardziej agresywny od papillare - daje przerzuty do w.chłonnych, do kości - nacieka w poprzek łącznotkankową torebkę otaczającą guz - poza torebką nowotworową rośnie na kształt grzyba - torebka łącznotkankowa jest gruba - z jednej jej strony utkanie prawidłowej tarczycy, z drugiej nowotwór - rak zbudowany jest z kom. o niewielkim polimorfizmie jądrowym - tworzą one struktury pęcherzykowe z widocznym koloidem
	ca medullare gl.thyreoid - amyloid +	* z komórek C pęcherzyka - „inny od tamtych” (buahahha) wywołuje zespoły paraneoplastyczne - produkuje kalcytoninę - neuroendokrynny - zbudowany z wydłużonych komórek - jądra chromatyna = pieprz i sól - jądra powydłużane, jakby nakrapiane cecha nowotworów produkujących hormony - może być badanie immunocystochemiczne z p/ciałem na kalcytoninę - cytoplazma będzie wtedy na czerwono - brązowy preparat z niebieskimi jądrami:> - komórki rakowe mają wrzecionowate wydłużone jądra o drobnoziarnistym układzie chromatyny - kwasochłonne (barwienie HE) złogi amyloidu barwią się na żółto-czerwono gdy barwienie jest czerwienią Kongo, leża między litymi gniazdami rakowymi wszystko jest niebieskie a pozakomórkowy amyloid czerwony - w cytoplazmie kom.rakowych jest kalcytonina, widoczna jako czerwone zabarwienie cytoplazmy w reakcji immunohistochem (streptawidyna-biotyna) z monoklinalnym p/ciałem na kalcytoninę - sporadyczne/rodzinne/w zespołach MENI,MENII;
	ca gigantocellulare anaplasticum gl.thyreoid.- BAC	- różnicować ze zmianami po leczeniu jodem - nacieka szyję - komórki atypowe - ogromne, - z dużą martwicą - wylewy krwotoczne, niskie zróżnicowanie - najbardziej złośliwy nowotwór tarczycy - utkanie nowotworu utworzone prze kom.o dużym polimorfizmie - z obecnością komórek olbrzymich wielojądrowych
	meningioma	- nowotwór opony twardej , to jest neo wewnątrzczaszkowy, ale NIE MÓZGU - nie nacieka, może za to ucisnąć mózg - nie ma granic międzykomórkowych, są syncytia - komórki tworzą cebulowate zwijki (komórki z wydłużonymi jądrami) - jądra komórkowe są jakby z jasną chromatyną, czyli glikogenowe jądra komórkowe innymi słowy - można znaleźć nawapnienia (na ćw.się nie udało) różowe kulki = ciałka psammomatyczne charakterystyczne też dla innych neo (sprawdź!) - neo łagodny zbud z wrzecionowatych kom.o dość obfitej cytopl. - tworzą wirowate lub współśrodkowe układu (cebulowate) lub podłużne pasma - kształt jąder - wrzecionowaty, długie wypustki cytoplazmatyczne
	glioblastoma multiforme	- najbardziej złośliwy nowotwór mózgu (pierwotny), przechodzi z jednej półkuli na drugą, zwykle jest nieoperowalny - guzy w obrębie mózgu to też mogą być przerzuty - wielojądrzaste komórki złośliwe, z martwicą, pola wylewów krwotocznych - ogromna atypia - układają się w palisadę (w listki,w łezki) wokół ogniska martwicy - zbud z komórek o dużym polimorfizmie - różnią się znacznie wielkością i kształtem, jądra o nierównych obrysach, o dużych jąderkach, różnorakie są - są tez komórki wielojądrowe - często stwierdza się proliferację komórek śródbłonka naczyń - komórki nowotworu mogą mieć cytoplazmatyczną inkluzję wewnątrzjądrową i nieregularny obrys samego jądra - oraz nieregularne pogrubienie błony jądrowej
	meningitis purulenta	- poszerzone naczynia krwionośne, pogrubiałe opony - miękka - na powierzchni, potem pajęcza - na powierzchni mózgu nie powinno być tyle neutrofili - naciek ropny a różowe pomiędzy nimi to włóknik - bardzo obfity wysięk zapalny z licznymi granulocytami w oponach miękkich pokrywających tkankę mózgową - liczne granulocyty i MF (też w samej tkance)
	hyperplasia follicularis lymphonodi	- torebka - kulki z jasnym środkiem pod torebką-grudki chłonne . w środku ich są LB . jeszcze jaśniejsze plamki to histiocyty(mają „kulki” w środku bo fagocytują). -. . pod torebką-tj.wokół-LT - grudki pierwotne - są całe ciemne a - wtórne - mają 2 kolory w samej grudce już: - JASNA CZ. dużo centrocytów - CIEMNA CZ dużo centroblastów - na obwodzie widać płaszcz z małych limfocytów i tkankę limfatyczną strefy międzygrudkowej - w grudce chłonnej komórki są większe od limfocytów o obfitej (jaśniejsze) cytoplazmie - to ośrodek rozmnażania: można tu znaleźć: centroblasty(okrągłe jądro z małymi jąderkami trzymającymi się błony jądrowej) centrocyty(jądra szczelinowate), MF(jasne jądra ułożone obwodowo i obfita cytoplazma z ciałkami apoptotycznymi) i małe limfocyty płaszcza grudki; - można dostrzec figury podziału mit. - widoczna struktura węzła, ale grudek jest za dużo, to są grudki wtórne bo w środku mają ośrodki rozmnażania to jest odczynowy węzeł chłonny
	metastasis carcinomatosa ad lymphonodum	- r.sutka - r.JU - r.tarczycy - r.żołądka - czerniaki - pod torebką występują gniazda komórek, które nie pasują (coś jak tłuszczowe), mają segmentowane jądra (gruczolakorak), moglibyśmy wybarwić tu śluz (??? mucykarmin) - widać pozostałości grudek, resztki - girlandy - to komórki rakowe z jasną cytoplazmą - jasne komórki z jądrem na obwodzie - w naczyniach siedzą już też te komórki rakowe - to pogarsza rokowanie - to np. mógł być rak jasnokomórkowy żołądka ( ten nasz konkretny na ćwiczeniach) - nacieczenie zatok węzła chłonnego, zachowane utkanie węzła też gdzieś można znaleźć, tkanke tłuszczową okołowęzłową też - ogólnie widać naciekanie naczyń,tk.tłuszczowej,no i samego węzła
	lymphoma malignum lymphocyticum lymphonodi	- węzeł ma jednakową barwę (i to już nie jest dobrze) -nie widać grudek-struktura zatarta całkowiciemusi być chłoniak - jednakowe małe limfocyty monotonne, nie trzymają się siebie - nie ma histiocytów ani innego towarzystwa - zdarzają się większe komórki ale to i tak są komórki chłoniaka - pole ciemniejsze - pole jaśniejsze - więcej komórek z większymi jądrami centroblastycznych, są to pola proliferacji! - ten chłoniak pochodzi z LB, to dominuje w Europie - chłoniak tzw. „nieziarniczy” - zatarta struktura węzła z jednolitym naciekiem kom.nowotworowych typu małego limfocytu, które naciekają torebkę węzła i tk.tłuszczową okołowęzłową; - komórki chłoniaka mają zwykle okrągłe jądra z jąderkami i skąpym rąbkiem cytoplazmy; widać figury podziału mit.
	morbus Hodgkini (mixed cellularity)	*ziarnica złośliwa - w.chłonny z łącznotkankowymi przegrodami - widać resztki grudek, ogólnie struktura zatarta - węzeł ma pełno jasnych, dużych komórek …. NOWOTWOROWYCH !, i tylko to, nie żadne przegrody lub coś - mnóstwo mitoz - b.duże jąderko ale 1- kom.Hodgkina -kom. 2jądrzaste - Reed-Sternberga i inne towarzystwo komórek limfoidalnych - zajmuje węzły śródpiersiowe i szyjne głównie - M>K - lubi osoby kilkunastoletnie i bardzo starsze - wysokie - ↑M - szczupłe >K - modnie? - w chłonne są bolesne po spożyciu alkoholu - w ogóle to są 2 rodzaje komórek nowotworowych (RS i H) - może być ich bardzo mało - sporo eozynofili z czerwoną cytoplazmą - towarzysze dla komórek nowotworowych - zatarta budowa z tworzeniem guzków, grube pasma kolagenu - towarzyszyć mogą: granulocyty kwasochłonne, LT, kom.plazmat. - znajdź patologiczne figury podziału mit. - RS-duże o obfitej cytopl, 2jądrowe, duże jąderka(czerwone), , jasna obwódka wokół jąderek („oczy sowy”), otoczone strefą przejaśnienia, (inna nazwa kom.lakunarne), w otoczeniu limfocyty i kom.plazmatyczne - to jest ch.Hodgkina bo są kom. RS - A JEŚLI: jest grubopasmowe włóknienie węzła i dzieli go na guzki, oraz są tzw.komórki lakunarne to jest to stwardnienie guzkowe choroby Hodgkina (nodular sclerosis) - są 2 postacie a) klasyczna - z tym nodular sclerosis i wtedy komórki RS i H mają antygeny CD30+ i CD15+ b) mieszanokomórkowa - z przewagą limfocytów lub ubogolimfocytarna

---