Alfabet Morse'a - stworzony w 1840 przez wynalazcę telegrafu, Samuela Morse, sposób reprezentacji znaków alfabetu łacińskiego za pomocą impulsów elektrycznych.
Wszystkie znaki reprezentowane są przez kilkuelementowe serie sygnałów krótkich (kropek) i długich (kresek). Kreska powinna trwać co najmniej tyle czasu, co trzy kropki. Odstęp pomiędzy elementami znaku powinien trwać jedną kropkę. Odstęp pomiędzy poszczególnymi znakami - jedną kreskę. Odstęp pomiędzy grupami znaków - trzy kreski.
Szybkość nadawania i odbioru liczy się w grupach na minutę. Grupa obejmuje pięć znaków. W korespondencji cywilnej normą egzaminacyjną jest szybkość 4 grup na minutę (20 znaków na minutę). W korespondencji wojskowej klasyfikacja radiotelegrafistów zaczyna się od 12 grup na minutę (60 znaków na minutę). Doświadczeni radioamatorzy oraz radiotelegrafiści wojskowi osiągają przeciętnie 15-20 grup na minutę (75-100 znaków na minutę). Rekord świata w szybkości odbioru wynosi 26 grup na minutę (130 znaków na minutę).
Obecnie, ze względu na niewielką szybkość transmisji, wycofany z użycia w komunikacji cywilnej.
Litery
|
|
Cyfry
Kod |
Kod |
|
1 |
• — — — — |
• — |
2 |
• • — — — |
• • — |
3 |
• • • — — |
• • • — |
4 |
• • • • — |
• • • • — |
5 |
• • • • • |
• • • • • |
6 |
— • • • • |
— • • • • |
7 |
— — • • • |
— • • • |
8 |
— — — • • |
— • • |
9 |
— — — — • |
— • |
0 |
— — — — — |
— |
Znaki interpunkcyjne i symbole
Znak |
Kod |
. (kropka) |
• — • — • — |
, (przecinek) |
— — • • — — |
' (pojedynczy apostrof) |
— — • • — — |
_ (podkreślenie) |
• • — — • — |
: (dwukropek) |
— — — • • • |
? (znak zapytania) |
• • — — • • |
- (myślnik) |
— • • • • — |
/ (ukośnik) |
—• • — • |
( (nawias otwierający) |
— • — — • — |
) (nawias zamykający) |
— • — — • — |
= (znak równości) |
— • • • — |
@ (małpa lub at) |
• — — • — • |
Komendy specjalne
Znak |
Kod |
znak rozdziału |
• — • • — |
początek kontaktu (VVV) |
• • • — • • • — • • • — |
początek nadawania |
— • — • — |
koniec nadawania |
• — • — • |
błąd (8 kropek) |
• • • • • • • • |
prośba o powtórzenie |
• • — — • • |
zrozumiano |
• • • — • |
czekaj |
— — • • • |
wezwanie |
— • — |
omyłka |
• • • • • • • • |
koniec kontaktu |
• • • — • — |
• • • — — — • • • |
Oprócz tego w korespondencji wojskowej stosuje się tabelę skrótów, tak zwany kod Q. Obejmuje ona kilkadziesiąt trzyliterowych sekwencji zaczynających się przeważnie (początkowo wyłącznie) na literę Q. Skrótami tymi obsługuje się całą konwencjonalną korespondencję przeprowadzaną pomiędzy radiostacjami, z wyjątkiem samej wymiany telegramów.
Przykłady skrótów:
QSA? - jak mnie słyszysz?
QSA5 - słyszę cię bardzo dobrze
QTC - przyjmij telegram
QWT - czekać
QXX - zmienić operatora
OK - zgoda
K - koniec wymiany
BK - przerwać nadawanie
SOS - pomocy
Kod Q został wprowadzony do użytku międzynarodowego w roku 1912. Zgodnie z zawartym w Londynie porozumieniem, wprowadzono dla potrzeb łączności ze statkami, 50 skrótów rozpoczynających się od litery Q. Kod ten okazał się na tyle wygodny, że jest ciągle stosowany, a takie skróty jak QRN, QRM, QSO, są powszechne w łączności radiowej. Zaproponowany wtedy skrót QSL, potwierdzam odebranie, stał się również przyjętą nazwą pisemnego potwierdzenia łączności lub nasłuchu, i to nie tylko w przypadku amatorów, ale także stacji radiofonicznych. Do łączności amatorskich kod Q wprowadził w latach 30. XX wieku Amerykanin W1UE. Kod ten ułatwiał wymianę informacji pomiędzy amatorami różnych krajów. Kod Q miał jednak zasadnicze zastosowanie w prowadzeniu łączności w służbach profesjonalnych, szczególnie morskich i lotniczych. Dlatego też wiele skrótów dotyczy wymiany danych o żegludze (np. QTI "jaki jest twój kurs?" QTJ "jaka jest twoja prędkość?") oraz lotnictwa (np. QBF "czy lecisz w chmurach?").
Przybywanie różnych nowych zestawów spowodowało, że w roku 1947 na Konferencji Telekomunikacyjnej w Atlantic City ustalono międzynarodową tabelę kodu Q, dotyczącą wszystkich służb radiowych, cywilnych i wojskowych, w zakresie kombinacji QRA do QUZ i dla lotnictwa, przyjętą przez ICAO (międzynarodowa organizacja lotnicza), w zakresie kombinacji od QAA do QNZ włącznie. Obecnie standaryzacją kodu Q zajmuje się Międzynarodowa Unia Telekomunikacyjna ITU w Genewie, i w wydawanych przez nią Rekomendacjach możemy znaleźć pełne zestawienie znaków (Rekomendacja ITU-R M.1172 radiokomunikacja morska). Niektóre kombinacje nie są wymieniane, a jednak są stosowane jak QLF "nadawaj lewą nogą" (dla marnych telegrafistów), QLZ "jestem leniwy" lub QRRR używane ze względów historycznych tylko przez krótkofalowców jako sygnał o niebezpieczeństwie, obecnie wycofywany ze względu na możliwość pomyłki z oficjalnym QRR "nadawaj automatycznie".
Kod Q jest zasadniczo przeznaczony do łączności telegraficznej, ale niektóre frazy stosowane są także na fonii. Kod Q służy dla skrócenia czasu podawania najczęściej spotykanych informacji o charakterze operatorskim. Poszczególne trzyliterowe grupy, rozpoczynające się od litery Q, oznaczają całe zdania lub grupy słów. To samo wyrażenie kodu służy za zdanie pytające jeżeli jest nadawane ze znakiem zapytania na końcu i za informację jeżeli jest nadawane bez znaku zapytania.
Pomoc do szybkiego odszyfrowywania
Odczytanie znaku polega na poruszaniu się w dół diagramu w zależności od tego, czy odbierana jest kropka, czy kreska.
___________start____________
/ \
_____▪E_______ _____▬T_______
/ \ / \
__▪I__ __▬A__ __▪N___ _▬M__
/ \ / \ / \ / \
▪S ▬U ▪R ▬W ▪D ▬K ▪G ▬O
/ \ / / / \ / \ / \ / \
▪H ▬V ▪F ▪L ▪P ▬J ▪B ▬X ▪C ▬Y ▪Z ▬Q
Jak Sygnalizować
Alfabetem Morse'a można się porozumiewać:
W dzień - przy pomocy dwóch biało czerwonych tarcz, albo chorągiewek oraz gwizdkiem
.
W nocy - przy pomocy latarki, gwizdka oraz ogniska.
KRESKĘ -
oznacza podniesienie dwóch chorągiewek do wysokości ramion, długi błysk latarki, albo długi gwizdek (policz w myśli "raz, dwa, trzy" na każdy długi błysk).
KROPKĘ -
oznacza podniesienie prawej chorągiewki do wysokości ramienia, krótkie błyśnięcie latarki albo krótki gwizdek (policz "raz" na krótki błysk).
STACJA SYGNALIZACYJNA
składa się z 2 harcerek. Jedna dyktuje poszczególne litery, druga je nadaje. Przy odbieraniu jedna odczytuje nadawane znaki a druga zapisuje. Może być trzecia osoba w roli obserwatora.
SPOSÓB SYGNALIZOWANIA - stacja sygnalizacyjna (nadawcza) zgłasza swoją gotowość przez nadawanie dwóch znaków (KA) tak długo, aż stacja odbiorcza zgłosi się, nadając jeden znak.
Początek depeszy
zaznacza się podniesieniem dwóch chorągiewek pionowo do góry. Stacja odbiorcza odpowiada tym samym znakiem.
Koniec słowa zaznacza się zakreśleniem dużego koła chorągiewką i ten sam znak oznacza "Zrozumienie".
Koniec nadawania zaznacza się zakreśleniem trzech kół chorągiewką.
Pomyłkę
- albo niezrozumienie zaznacza się nadaniem 6-ciu kropek, po czym należy powtórzyć całe poprzedzające słowo.
Przy zapisywaniu, nadawaniu i dyktowaniu alfabetu Morse'a należy dokładnie zaznaczyć przerwy między literami - inaczej będzie on bardzo trudny do odczytania (policz "raz, dwa, trzy" na każdą przerwę między literami).
Wyznaczanie stron świata
(za pomocą przedmiotów terenowych)
|
|
Mrowisko |
|
|
Mrowisko jest bardziej spadziste po polnocnej stronie. |
|
|
Pień ściętego drzewa |
|
|
Sloje scietego drzewa sa bardziej zblizone do siebie po polnocnej stronie. |
|
|
Mech |
|
|
Mech, ktory obrasta kamienie i drzewa rosnie po polnocnej stronie. |
|
|
Samotne drzewo |
|
|
Samodzielnie rosnace drzewa maja mniej konarow po polnocnej stronie. Sa bardziej rozwiniete po stronie poludniowej, z powodu wiekszej ilosci slonca . |
|
|
Gwiazdy |
|
W noc pogodną określamy kierunek północy według Gwiazdy Polarnej. Gwiazdę tę, a za razem kierunek bieguna północnego, łatwo jest odszukać za pomocą gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy (Dużego Wozu). W tym celu przedłużamy prostą, przechodzącą przez dwie ostatnie gwiazdy czworoboku Dużego Wozu w stronę drogi mlecznej. W tym kierunku w odległości pięć razy większej, niż odległość między wymienionymi gwiazdami Dużego Wozu znajduje się Gwiazda Polarna. |
|
Słońce i cień |
||
Cień kija wbitego pionowo w ziemię wskazuje: |
|||
|
|
- o godz. 6:00 |
- zachód |
|
Zamiast kija możemy użyć własnego ciała, tak jak na rysunku obok. Ale sytułacja przedstawiona na rysuku będzie poprawna tylko o godz. 12:00. |
||
|
North - północ, South - południe |
|
Słońce i zegarek |
|
|
|
|
|
|
Zegarek ustawić małą wskazówką ku słońcu. Linia dzieląca kąt pomiędzy małą wskazówką, a cyfrą 12 na połowę wskazuje północ. |
Węzły
Węzeł płaski |
Do wiązania dwóch sznurów mających wytrzymać silne napięcia. Dzięki swojej płaskości ma zastosowanie przy pierwszej pomocy. |
|
Węzeł tkacki |
Służy do łączenia dwóch lin jednakowej lub różnej grubości. |
|
Węzeł ratowniczy |
Pętla, która nie zaciąga się, służąca do spuszczania ludzi z dużej wysokości itp. |
|
Węzeł rybacki |
Do łączenia dwóch lin. Daje się szybko zawiązać i rozwiązać. |
|
Ósemka pionierska |
Służy do przymocowania liny do pala lub związania chrustu itp. Węzeł ten wytrzymuje napięcie z obu stron. |
|
Skrót |
Do skracania liny. |
|
Węzeł tatrzański |
Pętla tego węzła nigdy się nie ściągnie i może bezpiecznie użyta jako rączka do trzymania paczek. |
|
Kluczka zaciągająca się |
Do umocowania np. linek namiotowych. |
|
Kluczka nie zaciągająca się |
Do przytroczenia bagażu, chwilowego zahaczania itp. |
|
Ósemka podwójna |
Do zaczepiania o drąg lub pal przy trwającym nadal naprężeniu linki. |
|