Rozdział I - Podatki a decyzje przedsiębiorców

3 elementarne skutki ekonomiczne opodatkowania:

- skutki w zakresie płynności - podatki bezpośrednie wywierają zasadniczo negatywny wpływ na płynność przedsiębiorstwa, odnośnie podatków pośrednich nie można sformułować jednoznacznej opinii, zwrot podatku jest poprzedzony zbyt wysoką płatnością podatku i efekt w zakresie płynności jest negatywny,

- skutki majątkowe - pod. mają negatywny wpływ na majątek przedsiębiorców, zmniejszenie majątku wynika z obciążenia przeds. podatkami majątkowymi i dochodowymi,

- skutki organizacyjne - przeds. muszą przedsięwziąć środki organizacyjne aby zapewnić terminową realizację zobowiązań podatkowych. Dotyczy to nie tylko powinności związanych z prowadzeniem ksiąg, sporządzaniem deklaracji itd., ale także wykonywanie funkcji płatnika związanych z odprowadzaniem podatków pobieranych u źródła. Podatki muszą być uwzględnione w procesie zarządzania, a więc należy stworzyć odpowiednie warunki organizacyjne. Problem organizacyjny można rozwiązać poprzez:

- stworzenie własnego działu podatkowego lub

- korzystanie z pomocy zewnętrznego doradcy podatkowego - outsourcing podatkowy.

Uchylanie się od podatków - polega na podejmowaniu działań, które są zakazane przez prawo podatkowe, które prowadzą do częściowej lub całkowitej eliminacji ciężarów podatkowych np. niezgłoszenie obowiązku podatkowego, nieujawnianie wszystkich źródeł przychodów, fałszowanie dokumentów.

Optymalizacja podatkowa - wybór takiej formy oraz struktury planowanej transakcji w ramach obowiązującego prawa podatkowego tak aby zmniejszyć poziom obciążeń podatkowych.

Kształtowanie obciążeń podatkowych za pomocą środków dozwolonych przez prawo podatkowe wynika z:

- praw wyboru - np. wybór metody amortyzacji - odmienny rozkład kosztów,

- swobód uznaniowych - mają miejsce gdy nie jest możliwe podanie lub ustalenie dokładnych wartości, np. wielkość narzutu kosztów pośrednich przy ustalaniu kosztu wytworzenia środka trwałego,

- kształtowania stanu faktycznego - zróżnicowanie pod względem prawnym ukształtowania identycznych zdarzeń gospodarczych, np. finansowanie spółki kapitałowej przez jej wspólników poprzez kapitał własny lub pożyczkę jest z ekonomicznego punktu niemal tożsame, zaś opodatkowanie wynagrodzenia z tego tytułu - dywidendy - odmienne.

Ekonomika opodatkowania przedsiębiorstwa stanowi łącznik między ekonomiką przedsiębiorstwa a prawem podatkowym. Jej zadaniem jest badanie wpływu opodatkowania na decyzje gospodarcze, przebieg procesów, kolejno wypracowanie zaleceń dla przeds. w zakresie kształtowania ciężaru podatkowego.

Maksymalizuj zysk po opodatkowaniu.

Nie ma decyzji wolnych od implikacji podatkowych.

Jak uwzględniać podatki?:

- Integracja podatków - Podatki są traktowane jako wielkość dana w modelu decyzyjnym przeds. Np. rachunek inwestycyjny może bazować na metodzie NPV, a podatki zostaną zintegrowane jako strumienie wydatków w tym modelu. Zatem nie dąży się do minimalizacji obciążenia podatkowego ale do maksymalizacji NPV.

• podatkowa decyzja częściowa - wyniki decyzji częściowych są wyważane względem siebie, następnie jest podejmowana decyzja całościowa. Decyzjom częściowym są przypisywane określone wagi. Jeśli kształtowanie obciążenia podatkowego następuje niezależnie od innych decyzji przedsiębiorcy, to funkcja celu: min. Obciążenia podatkowego jest komplementarna do funkcji max NPV.

Rozdział II - Metody pomiaru obciążeń podatkowych

Metodyka postępowania - Obliczenie ciężaru podatkowego jest modelowym odzwierciedleniem rzeczywistości. Znaczenie ma jaki wycinek rzeczywistości powinien zostać ujęty w modelu. Na początku należy zdecydować, która 1)sfera obciążenia podatkowego zostanie uwzględniona w analizie: spółki czy wspólników. Następnie dokonuje się 2)wyboru rodzaju podatków w ramach każdej ze sfer. Poszczególne rodzaje podatków przypisuje się do określonej kategorii. Następnie ustala się jakie 3)części podstawy wymiaru podatku będą uwzględnione w analizie. Podstawa wymiaru może składać się z jednej lub wielu wielkości bazowych.

Wielkość bazowa to ekonomiczny trzon jurydycznej podstawy wymiaru podatku. Może to być np. zysk przed opodatkowaniem EBIT, zysk przed odsetkami i opodatkowaniem.

Modyfikacja umożliwia ujmowanie odchyleń pomiędzy jurydyczną podstawą wymiaru podatku a ekonomicznymi wielkościami bazowymi.

Aby obliczyć ciężar podatkowy należy zastosować taryfę podatkową do podstawy wymiaru podatku.

Przeciętna stawka podatku - jest to iloraz zobowiązania podatkowego przez podstawę opodatkowania.

Graniczna stawka podatku - jeśli podatnik chce znać stawkę podatku dla dodatkowo zarobionej złotówki, dostarcza więcej inf. niż przeciętna stawka podatku.

Różnicowa stawka podatku - wskazuje ile wynosi dodatkowe obciążenia podatkowe od dodatkowo wypracowanego dochodu.

1. Kazuistyczna symulacja rozliczenia podatkowego - W tej metodzie nie trudno jest ustalić podatki jednorazowe, całą podstawę wymiaru podatku, funkcję taryfy podatkowej. Ustalając zobow. podatkowe jeśli nakładają się poszczególne rodzaje przychodów należy obliczać je w logicznej kolejności.

Wady tej metody to:

- obliczenia ciężaru podatkowego bazują na konkretnych założeniach danego przypadku,

- w następstwie zmian przyjętych założeń wariant alternatywny może okazać się bardziej korzystny,

- prezentacja wyniku jako obciążeń poszczególnymi rodzajami podatków, nie przedstawia się skutków obciążenia podatkowego bezpośrednio w odniesieniu do zysku, dywidendy.

Procedura dochodu połówkowego - fiskus niemiecki opodatkowuje jedynie ½ dywidendy i zezwala na zaliczenie podatku dochodowego zapłaconego w Polsce na poczet niemieckiego pod. dochod. od os. Fiz.

2. Cząstkowy rachunek podatkowy - Eliminuje wady kazuistycznej symulacji. Dostarcza on cząstkowych stawek podatkowych dla każdej ekonomicznej wielkości planowania. W ramach tej metody ujmuje się wszystkie istotne konsekwencje podatkowe wraz z interakcjami występującymi między poszczególnymi rodzajami przychodów. Zamiast ustalania zobow. podat. dla konkretnego przypadku można stosować graniczne lub różnicowe stawki podatkowe aby uzyskać wyniki o większej wartości informacyjnej.

Zobow. podatkowe = podstawa wymiaru x stawka podatkowa

Zastosowanie metody zaliczenia na całkowite obciążenie podatkowe składa się polski pod. doch. od os. prawnych, który ciąży na sp. z o.o. oraz niemiecki podatek doch. od os. fiz., który ciąży na A wymierzany od połowy dywidendy. W poborze pod. doch. od os. fiz. Partycypuje zarówno fiskus polski (opodatk. u źródła) jak i fiskus niemiecki.

3. Porównanie w/w metod - Obydwie metody prowadzą do jednakowego całkowitego obciążenia podatkowego.

Różnią się pod względem możliwości analizy wyników.

Kazuistyczna metoda - na całkowite obciążenie podatkowe składa się suma obciążeń poszczególnymi rodzajami podatków, bez problemów można uwzględnić kwoty wolne od podatku, czy też nieproporcjonalne taryfy podatkowe. Zmiana jakiejkolwiek wielkości wymaga kompletnego obliczania ciężarów podatków.

Cząstkowy rach. Podat. - dla określonej części podstawy wymiaru otrzymuje się efektywne obciążenie podatkowe w formie cząstkowej stawki podatkowej. Łatwo udzielić odp. na pyt. - jak zmienia się obciążenie podatkowe jeśli zmienia się wielkość ekonomiczna.

4. Metody dynamiczne - uwzględniają czynnik czasu, zaliczamy tutaj: metoda wartości bieżącej netto i metoda wartości końcowej netto.

Met. wartości bieżącej netto - ujmuje się aspekt czasowy poprzez zdyskontowanie przepływów pieniężnych.

Met. wartości końcowej netto - stanowi różnicę między majątkiem końcowym uzyskanym z realizacji danego projektu inwest. oraz majątkiem końcowym uzyskanym z inwestycji alternatywnej.

5. Metody uzupełniające :

- Werbalne porównanie obciążeń podatkowych - ogólna ocena obciążeń podatkowych poszczególnych alternatyw. Pozwala na szybkie wyrażenie oceny co do prawdopodobnie najkorzystniejszej opcji. Jest pomocna przy przedstawieniu klientowi rozwiązań wstępnych, które należy poddać weryfikacji z użyciem dokładnych metod kwantytatywnych np. telefoniczna konsultacja klienta z doradcą podatkowym.

- Ustalenie krytycznych stawek podatkowych lub krytycznego dochodu - Jest istotne wtedy gdy opłacalność analizowanych alternatyw podlega zmianie. Poszukiwany jest wtedy tzw. punkt krytyczny, przykład czy korzystniejsze jest zastosowanie taryfy szczeblowej, czy opodatkow. Liniowe?

I x 0.19 = 7674,41 + 0,3 x (I-43405)

I = 48 609,91 Opodatk. liniowe jest korzystniejsze gdy roczny dochód przekroczy dochód krytyczny w wysokości 48 609 zł.

- minimalizacja zdyskontowanych płatności podatkowych - to szczególny przypadek metody NPV; identyczne przepływy pieniężne zostają wyeliminowane a analizowane są wyłącznie różnice w obciążeniach podatkowych.

- rachunek zapotrzebowania brutto - polega na ustaleniu wysokości zapotrzebowania na dochód przed opodatkowaniem, zakładając, że ma zostać zrealizowana określona alternatywa, a dane jest zapotrzebowanie netto.

Rozdział III - Opodatkowanie a decyzje inwestycyjne

Inwestycje to strumień pieniężny, który charakteryzuje się poniesionym wydatkiem i uzyskanym co najmniej jednym wpływem.

Oceniając inwestycje należy uwzględnić przepływy pieniężne, które obejmują:

- nakłady inwestycyjne,

- strumienie pieniężne z działalności eksploatacyjnej,

- wartość końcową lub likwidacyjną.

Metody oceny opłacalności inwestycji: * wartości bieżącej netto - wpływy i wydatki są dyskontowane, tj. odniesione na moment początkowy inwestycji; metoda ta wyznacza relatywną opłacalność danego projektu w porównaniu z alternatywnym przedsięwzięciem, odniesionym na moment poniesienia początkowego nakładu inwestycyjnego.

NPV jest problematyczna ze względu na to, że: przepływy pieniężne są stałe, nadwyżki wpływów nad wydatkami można ulokować w nieograniczonej wysokości, nadwyżki wydatków można zaciągać w nieograniczonej wysokości; wszystkie wpływy i wydatki związane z inwestycją przypadają na koniec danego okresu czasu.

*metoda wartości końcowej netto - porównuje czy wartość majątku inwestora będzie na końcu przyjętego okresu trwania projektu wyższa niż wartość alternatywnej inwestycji.

Różnica między wartościami końcowymi obydwu porównywanych inwestycji określa się jako wartość końcową netto.

Wadą met. wart. końc. Netto jest założenie, że inwestor dąży jednie do max majątku na końcu wyznaczonego horyzontu czasu, a we wcześniejszych okresach rezygnuje lub zadowala się wycofywaniem środków pieniężnych z projektu.

Wart. począt. nakładu inwestycyjnego staje się kosztem podatkowym poprzez odpisy amortyzacyjne.

Współ. Podwyższające 1, 4 dla budynków, 2,0 dla maszyn i urządzeń

Wartość bieżąca netto jest tym wyższa, im wyższe będą odpisy amortyzacyjne w pierwszych latach realizacji inwestycji.

Degresywne lub podwyższone odpisy amort. Powodują odroczenie podatkowe. Przesuwając płatności podatku na dalsze lata podatkowe dochodzi do powstania efektu odsetkowego. Obniżenie zobow. podat. powoduje wyższy wzrost wart. bieżącej netto.

Dodatnie przepływy pieniężne wpływają na zwiększenie dochodu do opodatkowania, a pomniejszone o odpisy amortyzacyjne powodują płatności z tyt. podatku dochodowego.

Płatności podatkowe mogą występować także przed lub po uzyskaniu wpływów.

Pod. dochodowe nie obniżają własnej podstawy opodatkowania.

Inwestycja wyrażona przez stopę dyskontową wywołuje skutki podatkowe. Powinna ona zostać zmodyfikowana o należne podatki. Zamiast r trzeba zapisać r x (1-t).

Stawka pod. dochod. wpływa na NPV:

- jeśli rośnie wysokość stawki podatkowej to zmniejsza się wartość przepływów pieniężnych i tym samym zmniejsza się NPV,

- jeśli rośnie stawka podatkowa zmniejsza się stopa dyskontowa i tym samym zwiększa się NPV.

Uproszczenia w NPV:

• Nierealne założenie, że do wszystkich kategorii dochodów stosuje się jednolite stawki podatku,

• Traktowanie strat dla celów podatkowych w oparciu o założenie natychmiastowego i zupełnego pokrycia strat - oznacza to, że straty podatkowe nie powstają w żadnym okresie podatkowym albo, że straty te pokrywane są z dochodów uzyskiwanych z innych źródeł lub dochodów z poprzednich lata podatkowych.

(rozliczanie straty w ciągu 5 kat, w jednym roku wys. Obniżenia dochodu nie może przekroczyć 50 % kwoty straty).

Oceniając efektywność inwestycji stosując metodę NPV nie uwzględnia się sposobu jej finansowania.

Uwzględnianie w metodzie NPV finansowanie ze środków obcych może nastąpić w 2 sposób:

• Metoda rozdzielonych wartości bieżących netto - ustalamy najpierw wartość bieżącą netto inwestycji przy całkowitym jej finansowaniu ze środków własnych, kolejno obliczamy NPV finansowanego ze środków obcych, dodajemy te dwie wielkości, jeśli jest + to projekt jest opłacalny.

• Metoda zintegrowanych wartości bieżących netto - uwzględniamy strumienie wywołane finansowaniem ze środków obcych już na etapie ustalania strumieni wpływów i wydatków, początkowy nakład zostaje pomniejszony o kwotę zaciągniętego zobow. z tyt. pożyczki, przepływy pieniężne pomniejsza się o kwoty związane z obsługą zadłużenia; zaleta tej metody to wyraźniejsze przedstawienie skutków w zakresie płynności i rentowności, wada - wyższy stopień skomplikowania, wyższe ryzyko błędu.

Paradoks podatkowy - wartość bieżąca netto inwestycji po uwzględnieniu opodatkowania jest wyższa niż wartość bieżąca netto przed opodatkowaniem. Nie można wykluczyć sytuacji, że wartość bieżąca netto przed opodatkowaniem jest ujemna, a po opodatkowaniu dodatnia.

Paradoks podatkowy w szerokim znaczeniu - uwzględnienie opodatkowania może powodować zmianę opłacalności inwestycji.

Par. podat. w wąskim znaczeniu - opodatkowanie przyczynia się do wzrostu absolutnej wielkości konsumpcji inwestora.

Rozdział IV - Opodatkowanie a decyzje finansowe oraz płynność finansowa

Finansowanie to strumienie pieniężne, które charakteryzują się początkowym wpływem oraz późniejszymi wydatkami, względnie wydatkami i wpływami.

Spółka kapitałowa wykazuje silne cechy osobowe gdy jej wspólnicy wywierają bezpośredni wpływ na prowadzenie jej spraw.

Podatkowa decyzja częściowa - ustalenie optymalnej pod względem podatkowym formy finansowania.

Polityka finansowa przeds. stawia za cel max rentowności oraz utrzymanie płynności finansowej.

Finansowanie wewnętrzne - wygospodarowane zyski, odpisy amortyzacyjne

Finansowanie zewnętrzne - kredyt, emisja pap. wart., pożyczka od wspólnika

Finansowanie wewnętrzne poprzez środki polityki bilansowej - pozwala osiągnąć oszczędności podatkowe. Dotyczy to sytuacji, w której poniesienie kosztów uzysk. przych. nie powoduje wydatkowania środków pieniężnych.

Zysk to kategoria prawa bilansowego, nie stanowi podstawy obliczenia należnego podatku dochodowego. Jest to pozycja wynikowa rach. zysków i strat.

Dochód to kategoria prawa podatkowego, nadwyżka przychodów nad kosztami,

Różnice między zyskiem bilansowym o dochodem podatkowym wynikają z tego, że celem uregulowań prawno-bilansowych jest niedopuszczenie do wykazania zbyt wysokiego w porównaniu z rzeczywistym zyskiem. Celem regulacji prawno-podatkowych jest niedopuszczenie do zaniżenia podstawy opodatkowania oraz zagrożenia regularności poboru dochodów budżetowych.

Korzystne w ramach polityki bilansowej jest przesunięcie dochodu podatkowego na kolejne lata podatkowe, uwzględniając powstający w ten sposób korzystny efekt odsetkowy.

Finansow. wewn. przez środki polityki bilansowej dotyczy amortyzacji i tworzenia rezerw.

Finansowanie poprzez amortyzację - Decyzję o wyborze metody amortyzacji podatkowej należy podjąć w momencie wprowadzenia skł. majątkowego do ewidencji. Odłożenie w czasie płatności podatkowych jest możliwe poprzez:

• met. degresywną

• jednorazowe odpisy amort. - skł. maj. Do 3500 zł, mali podatnicy oraz rozpoczynający działalność do wys. 50 tys. Euro w pierwszym roku amortyzacji,

• podwyższanie stawek amort. - 1,2; 1,4; 2,0

• indywidualne stawki - dla używanych lub ulepszonych śr. trw.

• Wybór metody wyceny jednorodnych, rzeczowych skł. majątku obrotowego - FIFO, LIFO, średnia ważona.

Finansowanie poprzez rezerwy - podobnie w przypadku rezerw koszt bilansowy wyprzedza wydatek.

Bierne rozliczenia międzyokres. Kosztów stanowiące wydatki przyszłe są kup w momencie ich rzeczywistego poniesienia, a nie w momencie zarachowania.

Do kosztów podatkowych zalicza się odpisy aktualizujące wartość należności jeśli należność była uprzednio zaliczona do przychodów należnych, nieściągalność należności została odpowiednio uprawdopodobniona, należność nie uległa przedawnieniu.

Sposobem zaliczenia zagrożonej wierzytelności do kosztów podatkowych jest jej sprzedaż, a w przypadku nieściągalności - zwolnienie kontrahenta z długu. Dłużnik musi oświadczyć że zwolnienie przyjmuje.

Tworzenie rezerw nie prowadzi do odłożenia w czasie płatności podatkowych.

Finansowanie zewnętrzne spółki kapitałowej - ze środków obcych -kredyt, pożyczka od wspólnika, ze środków własnych - wkłady na podwyższenie kapitału zakładowego, dopłaty do kapitału.

Strumienia tych finansowań mają porównywalną strukturę:

• w początkowym okresie jest dostarczany kapitał obcy lub własny, a spłacany w kolejnych okresach,

• w okresach zapłata za kapitał,

• ponoszone są jednorazowe wydatki związane z otrzymaniem kapitału - prowizje, opłaty, koszty emisyjne,

Finansowanie ze środków obcych spółki z o.o. - Otrzymanie i spłata kredytu nie wywołuje żadnych skutków podatkowych. Wydatki jednorazowe związane z otrzymaniem kredytu należy uznać za koszty w momencie wykonania świadczenia - powstania zobowiązania. Odsetki od kredytu stanowią kup w momencie zapłaty z zastrzeżeniem wystąpienia tzw. cienkiej kapitalizacji.

Udzielanie pożyczek między podmiotami powiązanymi winno następować z zachowaniem zasady dystansu, która wymaga określenia zapłaty w wysokości oprocentowania, jakie podmioty niezależne uzgodniłyby na podobny okres w porównywalnych warunkach.

Wartość rynkową odsetek określa się na podstawie wysokości najniższych odsetek, jakie dany podmiot musiałby zapłacić podmiotowi niezależnemu za uzyskanie pożyczki na podobny okres w porównywalnych warunkach.

Nieoprocentowana pożyczka stanowi dla spółki przychód z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia.

Finansowanie w formie pożyczki - kredytu od wspólnika objęte jest reżimem „cienkiej kapitalizacji”.

Regulacje dotyczące „cienkiej kapitalizacji” zmierzają do ograniczenia finansowania spółki środkami dostarczanymi przez znaczących wspólników lub spółki siostrzane w formie pożyczkowej. Jeśli wartość zadłużenia spółki z o.o. wobec wspólników posiadających oddzielnie lub łącznie co najmniej 25 % kapitału spółki oraz wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25 % udziałów w kapitale tego wspólnika osiągnie łącznie trzykrotność kapitału zakładowego, odsetki od części pożyczki przekraczającej tę wartość zadłużenia NIE STANOWI KOSZTÓW PODATKOWYCH.

W odniesieniu do wspólników, którzy są osobami fizycznymi, udzielających pożyczki spółce z o.o. można stwierdzić, że w części w jakiej pożyczka nie przekracza trzykrotności kapitału zakładowego, finansowanie ze środków obcych jest zwykle opłacalne, zaś w pozostałej części nie.

Jak można uniknąć konsekwencji „cienkiej kapitalizacji”

- odpowiednio podwyższyć kapitał zakładowy,

- zmiana po stronie wierzyciela np. cesja wierzytelności,

- ukształtowanie umowy pożyczki tak, aby spłata kapitału pożyczki nastąpiła przed spłatą odsetek,

- zastąpić pożyczkę inną formą finansowania spółki kapitałowej np. dopłatami do kapitału.

Finansowanie ze środków własnych spółki z o.o. - do przychodów podatkowych nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego oraz dopłat wnoszonych do spółki, czy też agio, czyli nadwyżki ponad wartość nominalną udziałów.

Zwrot wniesionych wkładów lub dopłat nie stanowi kosztu podatkowego dla spółki.

Dywidendy nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Także odsetki od dopłat wnoszonych do spółki nie zalicza się do kup.

W związku z podwójnym opodatkowaniem dywidend, tj. na poziomie spółki z o.o. oraz u wspólnika, finansowanie ze środków własnych jest co do zasady mniej korzystne niż finansowanie kapitałem pożyczkowym.

Polityka dywidendy - Zysk niepodzielony lub przekazany na kapitał zapasowy nie stanowi przychodu w postaci nieodpłatnego świadczenia dla spółki.

Niewypłacenie już uchwalonej dywidendy może wiązać się z powstaniem przychodu w takiej postaci.

Wypłata dywidend powoduje pogorszenie czy nawet utratę płynności finansowej spółki.

Procedura wypłaty sprzężonej z powrotnym pozyskaniem środków od wspólników - W pierwszym etapie spółka wypłaca dywidendy wspólnikom, w drugim - wspólnicy przekazują otrzymane kwoty do dyspozycji spółki w formie kapitału własnego, czy też co jest zwykle pod względem podatkowym jest bardziej opłacalne w formie pożyczki.

Osoba fizyczna będąca rezydentem w Polsce - Finansowanie ze środków własnych - EBIT podlega na poziomie sp. z o.o. opodatkowaniu pod. dochodowym od osób prawnych 19 %, a od wypłacanej os. fizycznej dywidendy pobiera się po raz drugi podatek 19 %.

Finansowanie ze środków obcych „cienka kapitalizacja” powoduje, że pomimo faktycznej zapłaty odsetek na rzecz wspólnika sp. z o.o. zobowiązana jest uiścić podatek dochodowy od części odsetek niepodlegającej odliczeniu przy ustalaniu dochodu podatkowego. Uzyskane przez wspólnika odsetki są opodatkowane podatkiem zryczałtowanym w wys. 19 % pobieranym przez spółkę jako płatnika.

W przypadku osoby fizycznej zysk wypracowany w spółce kapitałowej korzystniej jest wypłacić w formie odsetek od pożyczki niż w formie dywidendy. Finansowanie ze środków obcych pochodzących od wspólnika jest bardziej opłacalne niż finansowanie ze środków własnych.

Spółka kapitałowa będąca rezydentem w Polsce - Jeżeli wspólnikiem sp. z o.o. jest inna spółka kapitałowa podlegająca nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce to dywidendy są zwolnione spod opodatkowania pod warunkiem posiadania udziału w wys. Co najmniej 15 % nieprzerwanie przez okres 2 lat.

Z podatkowego punktu widzenia należy zalecić finansowanie ze środków własnych tj. wypłata zysku wspólnikowi będącemu spółką kapitałową powinna nastąpić w formie dywidendy.

Osoba fizyczna będąca nierezydentem - Zyska wypracowany w sp. z o.o. korzystniej jest przekazać osobie fizycznej będącej nierezydentem w postaci odsetek od pożyczki niż jako dywidendę Zysk wypłacany w formie dywidendy podlega z reguły podwójnemu opodatkowaniu: na poziomie spółki z o.o. oraz u wspólnika.

W przypadku finansowania ze środków obcych całkowite obciążenie podatkowe zależy od kwoty odsetek niestanowiącej kup (efekt „cienkiej kapitalizacji”).

Spółka kapitałowa będąca nierezydentem - Jeśli w zakresie opodatkowania dywidend i odsetek umowa bilateralna zawarta przez Polskę przewiduje rozwiązania zalecane w Konwencji Modelowej OECD, to opodatkowanie odsetek u źródła ograniczone jest do 10 %, a dywidenda do 5 % - warunek to posiadanie powyżej 25 % udziału w kapitale.

Finansowanie kapitałem własnym jest z reguły alternatywą korzystniejszą.

Finansowanie ze środków własnych a finansowanie ze środków obcych wspólnika - Spółka osobowa nie jest podmiotem podatku dochodowego.

Opodatkowanie dochodów os. fizycznej z udziału w spółce osobowej może odbywać się w sposób:

- wg skali podatkowej,

- wg 19 % stawki liniowej,

- wg zryczałtowanego podatku od niektórych przychodów,

- wg karty podatkowej.

Środki obce - do kup nie zalicza się odsetek od własnego kapitału włożonego przez podatnika w źródło przychodów. Organy podatkowe uznają, iż odsetki od pożyczki między wspólnikiem spółki osobowej a samą spółką nie mogą stanowić kup dla tego wspólnika.

Np. udzielenie sp. jawnej przez jej wspólnika, który jest osobą prawną, oprocentowanej pożyczki. Odsetki, które sp. jawna zapłaci pożyczkodawcy będą;

- przychodem dla pożyczkodawcy,

-sposobem rozliczania przychodów i kosztów,

- odsetki będą kosztem podatkowym u wszystkich wspólników w wysokości odpowiadającej ich udziałom w spółce jawnej.

Odsetek nie traktuje się jako koszt podatkowy bo wspólnik pożycza pieniądze sam sobie.

Odsetki otrzymane przez wspólnika z tytułu pożyczki na rzecz spółki osobowej są opodatkowane jako przychody z kapitałów pieniężnych zryczałtowanym podatkiem 19 %. Opodatkowanie przychodu w formie ryczałtu oznacza, że w rozliczeniu podatkowym wspólnik nie może potrącić żadnych kup.

W przypadku finansowania ze środków własnych EBIT odpowiada zyskowi przed opodatkowaniem EBT. Zysk ten podlega pod. dochodowemu od os. fiz. Wspólników wg stawki 19 %. Wspólnikowi pozostaje dochód netto EBIT x (1-0,19)=EBIT x 0,81

W finansowaniu ze środków obcych obciążenie podatkowe wynosi T = IP x λ x 0,19, przy czym λ to udział wspólników w zyskach spółki. Dodatkowo przychody odsetkowe wspólnika podlegają zryczałtowanemu pod. dochodowemu od os. fizycznych 19 %: T = IP x 0,19

Wnioski:

- wspólnik powinien pobierać wynagrodzenie ze spółki osobowej raczej jako udział w zyskach niż jako odsetki od pożyczki. Finansowanie przez pożyczkę wspólnika jest wariantem niekorzystnym,

- powyższy wynik nie zmienia się również w odniesieniu do wspólnika w formie spółki kapitałowej.

Kolizja na tle kwalifikacji w międzynarodowym prawie podatkowym - Odsetki otrzymane przez wspólnika od sp. osobowej zalicza się na gruncie prawa polskiego podatkowego jako przychody z kapitałów pieniężnych. Na gruncie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania odsetki mogą być opodatkowane wyłącznie w państwie rezydencji. W efekcie Polska jest całkowicie lub prawie całkowicie ograniczona w poborze podatku od tych przychodów.

W przypadku finansowania sp. osobowej kapitałem pożyczkowym przez wspólników, którzy nie są rezydentami w Polsce fiskus polski przyjmuje, że prawo opodatkowania ma fiskus zagraniczny i odwrotnie. Negatywna kolizja na tle kwalifikacji odsetek prowadzi do powstania tzw. „białych” - nieopodatkowanych albo „jasnoszarych” - opodatkowanych w wys. Np. 5 % dochodów.

Odsetki w formie disagio - Istnieje możliwość zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania skapitalizowanych odsetek od pożyczek jeszcze przed momentem poniesienia faktycznego wydatku.

Disagio stanowi różnica między nominalną kwotą pożyczki a kwotą otrzymaną przez pożyczkobiorcę. Takie pożyczki występują np. w formie obligacji zero kuponowych w przypadku których nie dochodzi do wypłaty kuponów - odsetek, a cała kwota zadłużenia jest spłacana jednorazowo na koniec okresu.

Przykład str. 106

Skapitalizowane odsetki zmniejszają corocznie dochód podatkowy i tym samym płatności z tyt. pod. dochodowego od os. prawnych. Podatek pobiera się u źródła dopiero w momencie zapłaty, a więc na koniec ostatniego roku okresu, na jaki udzielono pożyczki. Powstaje zatem korzystny efekt odsetkowy.

Organy podatkowe uważają disagio za spłatę odsetek w momencie rozpoczęcia umowy, czyli pożyczkodawca uzyska przychód w momencie potrącenia disagio.

Leasing - zalety - zróżnicowany poziom obciążeń podatkowych leasingodawcy i leasingobiorcy, optymalne rozłożenie w czasie opłat leasingowych - korzystny efekt podatkowy.

Wartość bieżącą netto inwestycji finansowanej w formie leasingu stanowią zdyskontowane przepływy pieniężne CF po uwzględnieniu spłaty rat leasingowych.

Podatki dochodowe a płynność przedsiębiorstwa - Na płynność przeds. ma wpływ już sam sposób ustalania podstawy opodatkowania.

Przych. podatkowymi z dział. Gosp. są należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane.

Płatności otrzymane na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w kolejnych latach podatkowych, nie stanowią przychodu podatkowego roku, w którym zostały uzyskane, czyli przychody i koszty ustala się w oparciu o zasadę memoriałową.

Powstanie należności z tytułu np. sprzedaży towarów na raty prowadzi do rozpoznania przychodu w dniu wystawienia faktury nie później jednak niż w ostatnim dniu miesiąca, w którym wydano towar.

Rozpoznawanie przychodów w oparciu o zasadę kasową w odniesieniu m.in. do przychodów z tyt. odsetek, różnic kursowych ustalanych wg metody podatkowej, a także z tytułu odszkodowań lub kar umownych.

Nieściągalne wierzytelności stanowią koszt podatkowy dopiero w momencie uzyskania postanowienia o nieściągalności wydanego przez organ egzekucyjny albo post. Sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości lub o umorzeniu postępowania upadłościowego, które obejmuje likwidację majątku.

Odpisy amortyzacyjne zmniejszają podstawę opodatkowania, nie skutkują poniesieniem wydatku.

Również rezerwy i odpisy aktualizujące nie powodują wydatków a są kosztem podatkowym.

Uniknięcie opodatkowania na dzień zbycia przeds. możliwe jest poprzez wniesienie przeds. tytułem wkładu niepieniężnego. Następuje wówczas odroczenie opodatkowania do momentu zbycia udziałów objętych w zamian za aport.

Ujawnienie cichych rezerw, które tkwią w składnikach majątku, następuje np. w wyniku podziału spółek, jeśli majątek przejmowany na skutek podziału nie stanowi zorganizowanej części przeds.

Ulgi w realizacji zob. podat. - Podatnik może wnioskować o odroczenie terminu płatności lub rozłożenie zapłaty podatku albo zaległości podatkowej na raty.

Coraz popularniejszą formą zarządz. Finansami grupy podmiotów powiązanych jest Cash pooling - instrument wykazujący przede wszystkim pozapodatkowe korzyści. Polega to na konsolidacji rachunków bankowych poszczególnych przeds. na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzonymi w ten sposób środkami. Korzyści to: minimalizowanie kosztów kredytowania poprzez kompensowanie nadwyżek wykazywanych przez jeden z podmiotów z niedoborami innego podmiotu uczestniczącego w rozliczeniach oraz zwiększenie przychodów odsetkowych przy wykorzystaniu efektu skali.

Podatki pobierane u źródła - stanowią zaliczki na podatek np. pod. doch. od os. fiz. Lub definitywne obciążęnie np. pod. od dywidend, pobierane w imieniu podatnika przez płatników.

Nie powodują one zasadniczo ujemnych skutków w zakresie płynności przedsiębiorstwa.

Podatki majątkowe - pod. od nieruchomości bezpośredni obniża płynność przeds. , zmniejsza podstawę opodatk. zatem powstaje efekt „odciążenia” podatkowego.

Podatek od towarów i usług - Vat prowadzi od ograniczenia płynności przeds. np.:

- przy sprzedaży z odroczonym terminem płatności,

- w związku z brakiem możliwości odliczenia podatku naliczonego np. usługi noclegowe, gastronomiczne,

- w związku z występowaniem długich okresów zwrotu bezpośredniego w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym ( 60 lub 180 dni),

Podatek od czynności cywilnoprawnych pomniejsza zasadniczo podstawę opodatkowania w podatkach dochodowych - efekt odciążenia.

Podsumowanie:

Poszczególne formy finansowania traktuje się różnie pod względem podatkowym, należy zawsze uwzględniać podatkowe skutki każdej decyzji finansowej.

1. Wynagrodzenie wspólnika sp. kapitałowej należy raczej wypłacać w formie odsetek od pożyczki niż w formie dywidendy, jeśli odbiorcą jest osoba fizyczna. Jeśli odbiorcą jest sp. kapitałowa, to opodatkowanie jest neutralne dla decyzji finansowych, pod warunkiem, że nie występują ograniczenia z tytułu cienkiej kapitalizacji. W przeciwnym razie należy zalecić finansowanie ze środków własnych, czyli wypłata zysku wspólnikowi, który jest sp. kapitałową powinna nastąpić w formie dywidendy.

2. Wynagr. Wspólnika sp. osobowej należy raczej wypłacić w formie udziałów w zysku niż w formie odsetek od pożyczki, gdyż finansowanie ze środków obcych pochodzących od wspólnika jest niekorzystne dla finansowania ze środków własnych.

3. Podatki mają wpływ na płynność finansową przeds. Na bazie amortyzacji liniowej i degresywnej można zobrazować, że ciągłość płynności finansowej może zostać zachowana poprzez przesunięcie w czasie płatności podatkowych.

Rozdział V - Polityka wykazywania dochodów

Polityka wykazywania dochodów to przesuwanie w czasie dochodów do opodatkowania, z reguły na dalsze lata podatkowe. Celem nie jest minimalizacja obciążenia podatkowego w wielkościach absolutnych, ale minimalizacja zdyskontowanej wartości płatności podatkowych.

Kształtowanie stanu faktycznego - przedsiębiorca podejmuje działania mające wpływ na wystąpienie określonych zdarzeń w przyszłości i tym samym zmianę okoliczności stanu faktycznego.

(w przypadku robót budowlanych podstawą określenia momentu wykonania usługi jest odbiór technicznych robót, potwierdzony protokołem zdawczo-odbiorczym, czyli przychód podatkowy powstał w 2007 r. - podpisanie protokołu.

Interpretacja stanu faktycznego - działania dotyczą ujęcia bilansowego zaszłych stanów faktycznych. (podatnicy mają prawo wyboru między * ustalaniem różnic kursowych na zasadach określonych w ustawie podatkowej - zas. Kasowa oraz * ustalaniem różnic kursowych na zasadach określonych w przepisach o rachunkowości - zas. Memoriału. W przypadku skorzystania z rachunkowej metody musi być ona stosowana przez okres co najmniej 3 lat podatkowych).

Swobody uznaniowe - podlegają ocenie.

(wycena szacunkowa tworzonych rezerw - np. jeśli rezerwa na przyszłe koszty zostanie oszacowana za wysoko to nastąpi przesunięcie zysku na kolejny rok podatkowy.)

- Swobody działania - np. jeśli wytworzony we własnym zakresie skł. majątku ujmuje się w A to wysokość kosztów wytworzenia zależy od wybranej przez podatnika metody kalkulacji kosztów.

- swobody indywidualne - sp. z o.o. może udokumentować nieściągalność wierzytelności w formie protokołu, który stwierdzi, że przewidywane koszty procesu i egzekucyjne byłyby równe lub wyższe od kwoty wierzytelności.

Wielkość dochodów przesunięta w czasie wywołuje różne efekty:

1. Efekt stawki podatkowej - powstaje jeśli zmieniają się stawki czy też skale podatkowe. Obniżenie stawki w 2003 r. z 27 % do 19 % w 2004 r. spowodowało, że racjonalne było przesunięcie części dochodów na 2004 r. - rok, w którym obowiązuje niższa stawka podatkowa.

2. Efekty odsetkowe - można wyróżnić 2 rodzaje:

- podatkowy efekt odsetkowy - oszczędność podatkowa może zostać ulokowana np. w formie oprocentowanej lokaty bankowej,

- niepodatkowy efekt podatkowy - przesunięcie zapłaty za towar o miesiąc.

Przy wysokiej rentowności transakcji lub nieznacznym przesunięciu w czasie płatności klienta za towar ukształtowanie stanu faktycznego może doprowadzić do tego, że podatkowy efekt odsetkowy przewyższy niepodatkowy efekt.

3. Efekt progresji - powstaje tylko przy progresywnych skalach podatkowych jak np. obowiązująca na gruncie UoPDOF. Progresja powoduje, że wzrost dochodów prowadzi do ponadproporcjonalnych obciążeń podatkowych.

Niwelowanie dochodów - uzyskiwanie we wszystkich latach podatkowych jednakowo wysokiego dochodu.

Polityka wykazywania dochodów przy taryfach proporcjonalnych - nie występuje efekt progresji, nie trzeba uwzględniać niepodatkowych efektów odsetkowych, podatnik powinien dążyć do opóźnienia momentu wykazania dochodów.

Polityka wykazywania dochodów przy progresji szczeblowej - należy wybrać tę samą strategię, która jest optymalna przy taryfach proporcjonalnych z zastrzeżeniem, że w każdym okresie należy uwzględnić liczne zdyskontowane stawki graniczne. Dochód należy przenieść najpierw do okresu z najniższą zdyskontowaną stawką graniczną następnie do okresu z drugą z kolei najniższą zdyskontowaną stawką graniczną itd.

Polityka wykazywania dochodów przy progresji ciągłej - progresja ciągła jest charakt. Dla niemieckiego podatku doch. od os. fiz.

Dochodów nie należy rozkładać równomiernie na poszczególne okresy, lecz wykazywać je w początkowych latach w trochę niższej wysokości, a w kolejnych latach wzrastająco.

Optimum uzyska się wtedy gdy zdyskontowane stawki graniczne są jednakowo wysokie w każdym okresie.

Istotne efekty polityki wykazywania dochodów to:

- efekt stawki podatkowej,

- podatkowy efekt odsetkowy,

- niepodatkowy efekt odsetkowy,

- efekt progresji.

Przy zastosowaniu jako środka interpretacji stanu faktycznego za cel może służyć minimalizacja zdyskontowanej wartości płatności podatkowych,

Zaś przy wykorzystaniu jako środka kształtowania stanu faktycznego cel stanowi maksymalizacja wartości bieżącej netto po opodatkowaniu.

Przy ciągłych taryfach progresywnych - zdyskontowane stawki graniczne wszystkich okresów mają być równe,

Przy szczeblowych taryfach progresywnych - należy porównać ze sobą zdyskontowane stawki graniczne poszczególnych okresów a dochody przenosić w możliwie największym stopniu do okresów, które charakteryzują się najniższymi zdyskontowanymi stawkami granicznymi.

Nierezydenci

Optymalizacja przy metodzie zwolnienia bez efektu progresji - udział dochodu ze źródeł położonych w Polsce należy podwyższać (zmniejszać) dopóki polska graniczna stawka podatku przypadająca na polski dochód jest niższa (wyższa) od niemieckiej granicznej stawki podatku stosowanej do niemieckiego dochodu.

Dochody należy wykazywać w Niemczech do momentu, aż niemiecka graniczna stawka podatku zrówna się ze stawką polską. Pozostałą część dochodów należy opodatkować w Polsce.

Optymalizacja przy metodzie zwolnienia z zastrzeżeniem progresji - udział polskiego dochodu należy podwyższać (zmniejszać) dopóki polska graniczna stawka podatku przypadająca na polski dochód jest niższa (wyższa) od niemieckiej przeciętnej stawki podatku obliczonej dla dochodu światowego.

Nie porównuje się granicznych stawek podatkowych lecz polską graniczną stawkę podatku z niemiecką przeciętną stawką podatku.

Analiza dwuokresowa - Separacja podwójnego problemu optymalizacji -

Podział digitalny - występuje gdy w danym okresie rozliczeniowym nie są wykazywane równocześnie zagraniczne i krajowe dochody.

- należy określić optymalny w czasie podział polskich dochodów, równocześnie dokonać podziału dochodów w państwie rezydencji, uwzględnić wzajemne zależności.

- dla każdego okresu rozliczeniowego wyznacza się najpierw mieszaną funkcję granicznych stawek podatkowych przestawiającą optymalny sposób wykazania dochodu,

- następnie niweluje się zdyskontowane graniczne stawki podatkowe obydwu funkcji.

Rozwiązanie przy zastosowaniu metody zaliczenia - jeśli polska przeciętna stawka podatkowa jest niższa od niemieckiej, polski podatek zostanie całkowicie zaliczony na poczet niemieckiego, w rezultacie prowadzi to do całkowitego obciążenia podatkowego na poziomie niemieckim.

Jeśli stawka jest wyższa, to w Niemczech nastąpi ograniczone zaliczenie polskiego podatku, co powoduje, że w Niemczech nie powstanie zobowiązanie podatkowe od dochodów ze źródeł położonych w Polsce.

Str. 144-145.

Rozdział VI - Polityka cen transferowych

Problematyka cen transferowych jest związana ze zjawiskiem przerzucania dochodów w następstwie odmiennego od rynkowego kształtowania cen w stosunkach między podmiotami powiązanymi. W wyniku ustalenia w umowie zawyżonych lub zaniżonych cen ze świadczenia wzajemne możliwe jest wykorzystanie przez przedsiębiorców różnic w opodatkowaniu, istniejących między jurysdykcjami podatkowymi państw, na których obszarze prowadzą oni działalność gospodarczą.

Przerzucanie dochodów następuje z reguły do państw z efektywnie niższym obciążeniem podatkowym.

Poza chęcią wykorzystania różnic w poziomie obciążeń podatkowych istniejących między państwami czy rozliczenia strat podatkowych, do motywów przerzucania dochodów można zaliczyć także:

- prezentację odpowiedniego WF w sprawozdaniu finansowym,

- zmniejszenie masy upadłościowej w odniesieniu do spółki zagrożonej upadłością,

- obejście restrykcji dewizowych,

- zmniejszenie opłat celnych,

- zmniejszenie kwoty dywidend należnych pozostałym udziałowcom.

Korekta dochodu podatkowego

Fiskus każdego państwa ma uzasadniony interes w tym, aby opodatkować tę część dochodów grupy podmiotów powiązanych, która została wypracowana na obszarze podlegającym jego jurysdykcji podatkowej. Podatek jest wymierzany od dochodu określonego w drodze oszacowania. Dopuszcza się stosowanie metod podstawowych (m. porównywalnej ceny niekontrolowanej, m. ceny odsprzedaży, m. rozsądnej marży), które odnoszą się do wyceny konkretnej transakcji z podmiotem powiązanym. Wykorzystuje się także wyjątkowo m. zysku transakcyjnego, która bazuje na globalnym podziale dochodu między uczestniczące w transakcji przeds. powiązane.

Do przypisanego dochodu ma zastosowanie wyższa stawka podatku o charakterze sanacyjnym - 50 %, jeśli podatnik nie przedstawi organom kontrolnym dokumentacji podatkowej, która obejmuje elementy:

- określenie funkcji jaką będą spełniały podmioty uczestniczące w transakcji,

- określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją,

- metodę i sposoby kalkulacji zysków, określenie ceny przedmiotu transakcji,

- określenie strategii gospodarczej,

- określenie oczekiwanych korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń.

Dokonując wyceny transferu między podmiotami powiązanymi, organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej stosują metody zapewniające ustalenie cen w sposób najbardziej adekwatny do warunków, które panują w danym czasie na danym rynku. Niezbędna jest tutaj gruntowa analiza stanu faktycznego, związanego z ceną transferu. Aby ustalić czy doszło do przerzucenia dochodu, należy wymagać od organów kontroli analizy nie tylko pojedynczej transakcji lecz całokształtu stosunków handlowych między podmiotami powiązanymi.

Kompensatę korzyści uznaje się za zgodną z warunkami rynkowymi, o ile kompensaty takiej dokonałyby podmioty niezależne.

Eliminacja podwójnego opodatkowania

W wyniku określenia dodatkowej kwoty przychodów przez organy podatkowe danego państwa dochodzi do międzynarodowego podwójnego opodatkowania tej samej części dochodu. Chodzi o tzw. podwójne opodatkowanie w sensie ekonomicznym.

Eliminacja podwójnego opodatkowania może odbywać się przez korespondującą korektę wysokości podatku pobranego w państwie, w którym pierwotnie został opodatkowany zawyżony dochód.

Państwo, w którym ujawnia się przerzucony dochód, ma dokonać odpowiedniej korekty, jeśli uzna, że przypisanie zysku przez administrację skarbową drugiego państwa jest uzasadnione zarówno co do istoty, jak i kwoty.

W ramach procedury wzajemnego porozumiewania się urzędy zainteresowanych państw kontaktują się ze sobą w celu uzgodnienia stanowisk i podjęcia działań eliminujących podwójne opodatkowanie.

Konwencja z dn. 23 lipca 1990 r. w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania

Podwójne opodatkowanie uznaje się za wyeliminowane jeśli zyski podlegają opodatkowaniu tylko w jednym państwie lub jeśli podatek od zysków pobrany w jednym państwie zostanie pomniejszony o kwotę odpowiadającą podatkowi pobranemu w innym państwie.

Uprzednie porozumienia cenowe

Ograniczenie lub eliminacja ryzyka podatkowego w zakresie cen transferowych jest możliwa przez zawarcie uprzedniego porozumienia cenowego. Jest to formalne porozumienie podatnika z organem podatkowym w sprawie ustalania cen transferowych, w szczególności metod i zasad ich stosowania. W pierwszym przypadku - porozumienie jednostronne - chodzi o porozumienie podatnika jedynie z polskim organem podatkowym. W drugim i trzecim - p. dwustronne i wielostronne - z administracjami skarbowymi dwóch lub wielu państw.

Procedura zawarcia porozumienia obejmuje:

- złożenie wniosku o zawarcie porozumienia,

- spotkanie uzgodnieniowe,

- wydanie decyzji w sprawie porozumienia,

- monitorowanie porozumienia.

Z zawarcia porozumienia cenowego wynika korzyść w postaci niekwestionowania przez organy podatkowe przyjętej ceny w transakcjach z podmiotami powiązanymi. Warto zawierać porozumienia zwłaszcza gdy dotyczą one transakcji powtarzalnych, mieszczących się w podstawowej działalności przeds., których wartość stanowi istotny udział w przychodach, względnie - transakcji specyficznych, w których zaangażowane są aktywa niematerialne o istotnej wartości. Podatnik podejmujący decyzję o zawarciu porozumienia cenowego musi dokonać rachunku ekonomicznego spodziewanych korzyści i kosztów, w tym uwzględnić opłatę pobieraną od wniosku w sprawie porozumienia. Opłata ta wynosi 1 % wartości transakcji, która jest przedmiotem porozumienia, przy czym wyznaczono dolne i górne pułapy cenowe w zależności od rodzaju porozumienia.

Przykłady:

W przypadku dywidend otrzymywanych przez krajową spółkę - matkę znajduje zastosowanie zwolnienie z podatku u źródła.

W przypadku zwiększenia wynagrodzenia, które mieści się wciąż w dopuszczalnym przedziale cen uznawanych za rynkowe, nie wystąpi obciążenie podatkowe na poziomie spółki-córki. Wynagrodzenie to będzie podlegać w pełnej wysokości opodatkowaniu na poziomie spółki-matki.

W sytuacji, gdy zagraniczny organ podatkowy zakwestionuje zwiększenie wynagrodzenia za usługi, uznając, że podwyższona cena nie odpowiada poziomowi cen rynkowych, wystąpi podwójne opodatkowanie w sensie ekonom.

W planowaniu podatkowym należy starać się poprzedzać proces decyzyjny w zakresie cen transferowych gruntowną analizą danych rynkowych.

W Niemczech dywidenda jest zwolniona od podatku.

ROZDZIAŁ VII - Podatki a rozliczanie strat

Strata podatkowa - kup przekraczają sumę przychodów podatkowych.

Określana za dany rok obrotowy.

Nie jest tożsama ze stratą bilansową, zwłaszcza pokrycie straty bilansowej nie ma wpływu na rozliczanie w czasie straty podatkowej.

Stratę można rozliczyć w ciągu 5 lat podatkowych. Podatnik może sam dokonać wyboru okresu rozliczenia straty podatkowej, z tym że wysokość obniżenia dochodu nie może przekroczyć w którymkolwiek z tych lat 50 % kwoty poniesionej straty. Odliczeń straty można dokonywać już w trakcie roku podatkowego przy ustalaniu zaliczek na podatek. Po upływie 5 lat uwzględnienie straty nie jest możliwe - przepada.

Rozliczenie straty wstecz prowadzi w konsekwencji do tego, że podatnik bezpośrednio po dokonaniu rozliczenia za rok, w którym poniósł stratę, otrzymuje odpowiedni zwrot podatku.

Przy ustalaniu dochodu lub straty podatkowej nie uwzględnia się przychodów:

- z dział. Rolniczej lub z gospodarki leśnej,

- dochody wolne od podatku tj. dochody zwolnione przedmiotowo, dochody zagraniczne zwolnione na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przy zastosowaniu metody wyłączenia,

- opodatkowanych w sposób zryczałtowany uzyskanych przez podatników, którzy podlegają ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu np. odsetek, praw autorskich,

- z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych opodatkowanych w sposób zryczałtowany.

Wykorzystanie strat własnych

Rozliczenie straty w czasie jest ograniczone a więc należy podjąć działania w ramach kształtowania stanu faktycznego lub interpretacji stanu faktycznego.

Stosowanie środków polityki wykazywania dochodów ma służyć przesunięciu momentu wykazania dochodów podatkowych w celu rozliczenia straty np. poprzez okresowe obniżenie wielkości kosztów z tytułu amortyzacji.

W razie zmiany roku podatkowego pierwszy po zmianie rok podatkowy nie może być krótszy niż 12 i dłuższy niż 23 miesiące.

Wykorzystanie strat podatkowych jest możliwe również w ramach polityki cen transferowych. Działania podatnika polegają na ustaleniu cen rozliczeniowych na poziomie, który umożliwia wygenerowanie dodatkowego dochodu w celu rozliczenia strat podatkowych.

Utworzenie podatkowej grupy kapitałowej jest instrumentem, który umożliwia natychmiastowe rozliczenie straty spółki kapitałowej z dochodami innych spółek kapitałowych wchodzących w jej skład i mających siedzibę na teryt. Polski.

Przedmiotem opodatkowania jest osiągnięty dochód. Od niego mogą być odliczane straty spółek wchodzących w skład grupy, które zostały poniesione już po zawiązaniu grupy. Grupa kapitałowa jako całość nie może ponieść straty bo jednym z warunków bycia podatnikiem jest osiąganie corocznie 3 % udziału dochodu w przychodach. W przeciwnym razie następuje utrata statusu podatnika przez podatkową grupę kapitałową. Wtedy strata poniesiona przez grupę nie jest również pokrywana z dochodu poszczególnych spółek.

Jeśli spółka kapitałowa ponosi straty z tytułu działalności wykonywanej za granicą w formie oddziału lub spółki osobowej to w określonych okolicznościach może je również rozliczyć w ramach nieograniczonego obowiązku podatkowego w Polsce. Istnieje to w sytuacji, gdy brak jest umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania łączącej Polskę z państwem położenia zakładu lub siedziby spółki osobowej.

Podatek dochodowy od osób prawnych nie jest progresywny.

W przypadku przekształcenia formy prawnej, łączenia lub podziału przedsiębiorców przy ustalaniu dochodu lub straty nie uwzględnia się strat przedsiębiorców przekształcanych, łączonych, przejmowanych lub dzielonych - z wyjątkiem spółek kapitałowych przekształconych w inne spółki kapitałowe.

Z podatkowego pkt. widzenia opłacalne mogą być przejęcia spółek rentownych przez spółki dysponujące kwotami strat do rozliczenia.

Polskie przepisy pozwalają rozliczyć przynajmniej część strat spółek zależnych w sposób pośredni - sprzedaż udziału lub ich umorzenie. Strata poniesiona na sprzedaży udziałów lub akcji obniża podstawę opodatkowania spółki sprzedającej. Ma ona możliwość w części uwzględnić w swoim rozliczeniu podatkowym utratę wartości spółek zależnych w związku z generowanymi i nierozliczonymi stratami.

Kupowanie strat

Można rozważać nabycie spółki dysponującej stratami podatkowymi w celu przeniesienia do niej rentownej działalności. Rozliczanie strat nie jest możliwe w przypadku nabycia majątku spółki kapitałowej, a jedynie w razie nabycia udziałów. Może to dotyczyć nabycia udziałów w spółce, która nie posiada już majątku i która nie prowadzi aktywnie działalności gospodarczej, tzw. nabycie tzw. „garnituru spółki”.

Tożsamość gospodarcza - Nabycie udziałów w bezmajątkowej spółce przez nowego wspólnika wraz ze zmianą rodzaju wykonywanej działalności nie zmienia nic w odniesieniu do tożsamości prawnej spółki. Tożsamość gospodarczą sp. kapitałowej należy uznać wówczas, gdy nie dochodzi do istotnej zmiany jej substratu rzeczowego i osobowego, chociażby wtedy, gdy tylko pojedynczy wspólnicy przystępują lub występują ze spółki. Zmiana wspólników nie powinna być podatkowo szkodliwa, jeśli spółka przed zmianą dysponuje istotnym majątkiem, nawet jeśli zostanie on wykorzystany w innym rodzaju dział. gospodarczej niż dotychczas.

Obejście prawa podatkowego - Jeśli cena sprzedaży udziałów jest determinowana wysokością straty podatkowej, a w spółce nie występuje żaden istotny majątek, to w transakcji chodzi jedynie o nabycie przywilejów podatkowych w formie rozliczania strat.

Instytucja obejścia prawa podatkowego wiąże się z kształtowaniem czynności prawnych w sposób mający na celu uniknięcie opodatkowania.

Od nabycia tzw. garnituru spółki należy rozróżnić nabycie przeds. sanowanych, czyli takich, których działalność jest w części zawieszona, ale w przypadku których podajmowane są dział. Restrukturyzacyjne. Rozliczanie strat powinno być możliwe wtedy, gdy może to ułatwić spółce będącej w sytuacji kryzysowej znalezienie nowych udziałowców i pozyskanie nowego kapitału. Przy zakupie garnituru spółki dotychczasowa spółka nie wykonuje już przypuszczalnie na stałe dział. Gospodarczej, a nowa spółka będzie prowadzić działalność innego rodzaju.

Mechanizmy wykorzystania strat:

- działania w ramach kształtowania stanu faktycznego lub interpretacji stanu faktycznego,

- polityka cen transferowych,

- tworzenie podatkowej grupy kapitałowej,

- łączenie per incorporationem,

- uwzględnianie strat zagranicznych,

- realizacja strat na wartości udziałów w spółkach zależnych,

- zakup garniturów spółek kapitałowych (przenoszenie strat do rozliczenia dopuszczalne po stwierdzeniu tożsamości gospodarczej spółki).

Rozdział VIII - Opodatkowanie a wybór formy prawnej

Decyzje wyboru miejsca prowadzenia dział i wyboru formy prawnej charakteryzują się:

- mają przeważnie skutki długoterminowe,

- ich zmiana związana jest zasadniczo z wysokimi kosztami,

- należy uwzględniać wielkość zróżnicowanych kryteriów decyzyjnych.

Najistotniejsze kryteria decyzyjne to: zakres odpowiedzialności właściciela, możliwości finansowania ze źródeł własnych i obcych, min kapitał zakładowy, uprawnienia zarządcze i kontrolne, koszty funkcjonowania przedsiębiorstwa, opodatkowanie spółki i jej wspólników.

Znaczenie tych kryteriów jest zróżnicowane. Np. dla drobnego przeds. wniesienie kapitału zakładowego do spółki kapitałowej może okazać się kryterium eliminującym tzw. kryterium KO- jego niespełnienie prowadzi do wykluczenia alternatywy z obszaru decyzyjnego - które wyklucza wybór tego typu spółek, a dla większych inwestorów kryterium min. Kapitału nie ma żadnego znaczenia.

Do polskiego porządku prawnego wprowadzono 2 nowe formy prawne:

• sp. europejską - societas europea-posiada osob. Prawną i jest rejestrowana w państwie członkowskim UE, w którym ma siedzibę. Min kapitał zakładowy 120 000 euro. SE mogą tworzyć tylko sp. kapitałowe zarejestrowane w państwach członkowskich. Prowadzenie działalności gosp. na obszarze całej Wspólnoty, SE podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych,

• europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych - celem jest ułatwienie lub rozwój działalności gospodarczej jego członków i poprawienie lub zwiększenie wyników tej działalności. EZIG ma zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych i zdolność procesową, nie posiada osobowości prawnej.

Wybór formy prawnej następuje w 2 etapach:

1. zweryfikowanie alternatywy ze względu na kryteria KO eliminując alternatywy, które ich nie spełniają,

2. pozostałym kryteriom należy przypisać określoną wagę i ustalić ich wartości dla pozostałych alternatyw.

Opodatkowanie jest jednym z kryteriów etapu drugiego.

Opodatkowanie przeds. indywidualnego

Karta podatkowa - drobni przedsiębiorcy, którzy prowadzą dział. Handlową, usługową, gastronomiczną, a także niektóre wolne zawody.

Podatek nie zależy od dochodu lecz od rodzaju działalności, liczby mieszkańców gminy, liczby zatrudnionych pracowników. Podatek ustala raz w roku organ podatkowy. Przeds. nie musi prowadzić ksiąg rachunkowych czy składać zeznania podatkowe. Podatek także jest wymagalny również gdy podatnik z dział. nie osiągnie żadnych przychodów. Przed rozpoczęciem dział. należy złożyć w US wniosek o opodatkowanie w tej formie.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - podatek od przychodów, które nie są pomniejszane o koszty. Stawki 3-20 % w zależności od rodzaju dział. ryczałt oblicza się samodzielnie i co miesiąc wpłaca do US. Prowadzona jest uproszczona księgowość w postaci ewidencji przychodów. Na ryczałcie nie mogą być podmioty prowadzące apteki, lombardy, kantory, wykonujący niektóre wolne zawody.

Zasady ogólne - podatek od dochodu na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych. Przedsiębiorca może wybrać opodatkowanie wg skali progresywnej 18 i 30 % lub wg 19 % stawki liniowej.

Opodatkowanie liniowe - brak kwoty wolnej od podatku, nie korzysta się z ulg innych niż odliczenie składek na ZUS i skł. zdrowotnej, nie można się rozliczać wspólnie z małżonkiem. Wg 19 % nie mogą się rozliczać osoby, które w ramach swojej dział. chcą świadczyć usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy jakie w roku podatkowym lub w roku poprzednim wykonywały w ramach stosunku pracy.

Opodatkowanie spółki z o.o. - Dochód spółki podlega podatkowi liniowemu 19 %. Należy uwzględniać opodatkowanie nie tylko na poziomie spółki lecz także na poziomie wspólników. Ważnym zagadnieniem jest wysokość dochodu netto inwestora, którym dysponuje on dla celów konsumpcji osobistej. Dywidendy wypłacane na rzecz os. fizycznych podlegają opodatk. zryczałtowanemu w wys. 19 %. Podatek ten pobierany przez spółkę stanowi ostateczne obciążenie wspólnika z tytułu otrzymanej dywidendy.

Wspólnik sp. z o.o. jest pod względem podatkowym traktowany mniej korzystnie niż przeds. indywidualny. Dział. w formie sp. z o.o. wymaga prowadzenia ksiąg rachunkowych w pełnym zakresie i sporządzania a niekiedy i badania sprawozdań finans.

Stosunki zobowiązaniowe między wspólnikiem a spółką

1. obniżanie obciążenia podatkowego a stosunki zobowiązaniowe - wyższe obciążenie podatkowe sp. z o.o. wynika z podwójnego opodatkowania wypłacanych dywidend - spółka i wspólnik płacą podatek od tego samego dochodu. Podwójnego opodatkowania można uniknąć poprzez nawiązanie stosunków zobowiązaniowych między wspólnikiem a sp. z o.o. w wyniku których dochód zostanie przesunięty bezpośrednio do sfery wspólnika. To nawiązywanie stosunków należy do praktyki obrotu cywilnoprawnego.

Wynagrodzenie wspólnika za świadczenie na rzecz spółki kapitałowej jest uznawane dla celów podatkowych, jeżeli:

- świadczenia zostały faktycznie wykonane przez wspólnika,

- wydatki spółki zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zabezpieczenia źródła przychodów,

- wydatki nie zostały wyłączone z kosztów podatkowych,

- działania spółki cechuje racjonalność,

- zapłata jest rynkowa, tj. zgodna z zasadą dystansu.

Kosztów podatkowych spółki nie może stanowić wynagrodzenie płacone za świadczenie mające przyczynę w stosunku spółki, związane np. z wypełnianiem funkcji właścicielskich czy czerpaniem korzyści z samej przynależności spółki do koncernu.

Osiąganie korzyści podatkowej w dłuższym czasie umożliwiają w szczególności stosunki zobowiązaniowe o charakterze ciągłym, dlatego kształtowanie obciążenia podatkowego może następować przede wszystkim za pomocą płaconych na rzecz wspólnika:

- wynagrodzenia za pracę lub usługi,

- odsetek od pożyczki,

- wynagrodzenia z tytułu zawiązania cichej spółki,

- czynszu dzierżawnego.

Wynagrodzenie za pracę lub usługi - jeśli wspólnik wieloosobowej spółki z o.o. wykonuje na jej rzecz pracę lub usługi to wynagrodzenie wypłacane przez spółkę stanowi KUP. Czynności prawne między spółką a jej jedynym wspólnikiem będącym jednocześnie jedynym członkiem zarządu wymagają formy aktu notarialnego.

Wspólnik opodatkowuje podatkiem dochodowym od os. fiz. Przychody ze stosunku pracy wg skali progresywnej, z dział. wykonywanej osobiście wg skali progresywnej przy czym zaliczki w ciągu roku mogą być pobierane wg stawki 19 %.

Kształtowanie obciążenia podatkowego przez zawieranie umów o pracę lub umów zlecenia jest opłacalne, gdyż różnicowa stawka podatkowa od dodatkowych dochodów ze stosunku pracy lub dział. wykonywanej osobiście jest niższa niż 34,39 %.

Rezerwy nie stanowią KUP.

Odsetki od pożyczki - Finansowanie kapitałem pożyczkowym powoduje powstanie korzyści wynikających z ograniczenia zakresu odpowiedzialności prawnej ale może również przyczynić się do obniżenia ciężarów podatkowych. Odsetki stanowią KUP. Zasada kasowa tj. dopiero zapłata odsetek umożliwia zaliczenie ich do kosztów podatkowych.

Zastąpienie kapitału własnego przez pożyczki wspólnika jest korzystne, chyba że odsetki nie stanowiłyby KUP ze względu na „cienką kapitalizację”.

W przypadku zagranicznych wspólników odsetki i dywidendy są zwykle opodatkowane również w państwie ich rezydencji, a pobrany w Polsce podatek u źródła zostaje naliczony na poczet tamtejszego podatku od os. fizycznych. Od wysokości indywidualnej stawki niemieckiego podatku dochodowego od os. fizycznych zależy, czy wypłata w formie odsetek jest korzystniejsza.

Wynagrodzenie cichego wspólnika - zawiązanie typowej spółki cichej polega na uczestniczeniu kapitałowym w przedsiębiorstwie innego podmiotu w zamian za udział w zysku a bez konieczności ponoszenia osobistej odpowiedzialności za zobowiązania przedsiębiorcy. Stronami sp. cichej są np. przedsiębiorca spółka kapitałowa, wspólnik cichy np. os. fizyczna. Cichy wspólnik ma przede wszystkim uprawnienia kontrolne, nie ma prawa do prowadzenia spraw przedsiębiorstwa, w którego zyskach partycypuje. W przypadku zakończenia sp. cichej otrzymuje tylko wniesiony wkład majątkowy. Umowa typowej sp. cichej jest podobna do umowy pożyczki. Typowy wspólnik cichy nie ponosi ryzyka związanego z prowadzeniem przeds. lecz zwykłe ryzyko wierzyciela. Udział cichego wspólnika w zysku przeds. należy uznać za KUP.

Przychody cichego wspólnika można traktować jako odsetki od pożyczki i nie należy go podatkowo traktować inaczej niż biernego pożyczkodawcę.

Czynsz najmu lub dzierżawy - Jeśli wspólnik zamierza przekazać sp. z o.o. zabudowaną nieruchomość do używania to należy rozważyć 2 warianty:

- dzierżawę, najem lub leasing - nieruchomość jest nadal własnością wspólnika przez co spółka nie może dokonywać odpisów amortyzacyjnych,

- wniesienie aportem lub sprzedaż - spółka jako właściciel może dokonywać odpisów amortyzacyjnych, minusem jest wejście nieruchomości w skład majątku sp. z o.o. którym odpowiada wobec wierzycieli.

W przypadku dzierżawy wspólnik musi opodatkować przychody uzyskane z dzierżawy (wg skali progresywnej przychód - kup, w formie ryczałtu stawka 8,5 %, nie potrąca się kup.

Korzystniejsze jest zarówno pod względem podatkowym jak i zakresu odpowiedzialności odstąpienie od wniesienia nieruchomości aportem, a w konsekwencji jej dzierżawa.

Jeśli KUP są niskie należy w konkretnym przypadku przeanalizować czy opcja opodatkowania ryczałtowego jest bardziej korzystna. Jeśli są wysokie koszty ryczałt z reguły nie jest korzystny.

Najem versus użyczenie - czynsz najmu lokalu wykorzystywanego przez sp. na potrzeby prowadzonej dział. jest KUP. Jeśli wysokość czynszu najmu byłaby zawyżona w stosunku do cen rynkowych to organom podatkowym lub kontroli skarbowej przysługuje prawo oszacowania dochodów. Czynsz może być opodatkowany na zasadach ogólnych lub w sposób zryczałtowany (8,5, 20 %).

Z podatkowego pkt. widzenia korzystniej jest oddać spółce lokal w najem niż go użyczyć. Wynika to z dwukrotnego opodatkowania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia na poziomie spółki jak i u wspólnika.

Sprzedaż versus aport - Jeśli następuje zbycie nieruchomości przed upływem 5 lat licząc od końca roku w którym nastąpiło nabycie, to dochodem do opodatkowania w wys. 19 % jest różnica między ceną a kosztami uzyskania, tj. udokumentowane wydatki na nabycie, nakłady poczynione w czasie posiadania. Lokal wniesiony w formie aportu stanowi własność spółki. Wartość początkowa stanowi wartość lokalu ustalona przez podatnika na dzień wniesienia aportu, nie wyższa jednak od jego wartości rynkowej. Wartość udziałów otrzymanych przez wnoszącego aport zasadniczo jest jego przychodem z kapitałów pieniężnych.

Ryczałtowemu opodatkowaniu w wys. 19 % dochodu podlega różnica między nominalną wartości udziałów w sp. mającej osob. Prawną, objętych w zamian za wkład niepieniężny, a kosztami ich uzyskania.

Sprzedaż lokalu pod względem podatkowym jest korzystniejsza niż jego wniesienie aportem do spółki.

Najem versus sprzedaż - ?????? str. 203

Opodatkowanie hybrydalnych form prawnych

1. sp. z o.o. sp. k. - jest to sp. komandytowa, w której komplementariuszem jest sp. z o.o, zaś komandytariuszami zwykle os. fizyczne. Cechy kapitałowe spółki komandytowej wiążą się ze statusem prawnym komandytariusza, który odpowiada w sposób ograniczony za zobowiązania spółki. Przychody z udziału w sp. osobowej określa się u każdego podatnika proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód polega opodatkowaniu wg progresywnej skali podatkowej. Wspólnik, który jest os. fizyczną ma możliwość opodatkowania dochodów z pozarolniczej dział. wg stawki liniowej 19 %.

2. Sp. komandytowo-akcyjna - zalety: możliwość pozyskiwania kapitału przez emisję akcji, wyłączenie odpowiedzialności za zobow. spółki, decydujący wpływ na sprawy spółki bez konieczności uczestniczenia w pokryciu kapitału zakładowego, jednokrotne opodatkowanie dochodów osiągniętych w ramach sp. kom.-akcyjnej.

Spółka ta nie jest podatnikiem podatku dochodowego, a opodatkowaniu podlegają wspólnicy. Wspólnicy komplementariusze i akcjonariusz płacą podatek od swojego udziału w spółce, wspólnicy os. fizyczne mogą wg stawki liniowej.

3. Podwójna spółka - wszystkie aktywa, które są własnością sp. kapitałowej podlegają ryzyku odpowiedzialności prawnej. Korzyściom z niskiego ryzyka odpowiedzialności towarzyszy jednak wyższe obciążenie podatkowe spółki z o.o. dla połączenia obu korzyści pomocna być może struktura podwójnej spółki. Następuje utworzenie 2 przedsiębiorstw : sp. osobowej oraz sp. z o.o.

Aktywa najistotniejsze dla dział. spółki kapitałowej pozostają własnością sp. osobowej. Działalność sp. osobowej jako tej właścicielskiej polega na zarządzaniu i wynajmowaniu istotnych aktywów na rzecz spółki kapitałowej jako tej sp. operacyjnej.

Z kolei sp. kapitałowa posiada jedynie min. Kapitał zakładowy i nie posiada żadnych istotnych składników majątku trwałego. EBIT sp. z .o. zmniejszają czynsze dzierżawne, odsetki od pożyczek lub inne wynagrodzenia płacone na rzecz spółki osobowej, gdyż są uznawane za KUP.

Sp. osobowa bierze udział w obrocie gospodarczym przynajmniej pośrednio przez sp. z o.o., stąd przekwalifikowanie przychodów nie powinno mieć miejsca. W przeciwnym razie odsetki zostałyby opodatkowane zryczałtowanym podatkiem w wys. 19 % przychodów, czynsz dzierżawny zaś wg progresywnej skali podatkowej lub w formie ryczałtu od przych. ewidencjonowanych - 8,5 %, 20 %.

Rozdział IX - Opodatkowanie a wybór formy inwestycji bezpośredniej za granicą

Jeśli za podjęciem dział. gosp. za granicą nie przemawiają istotne czynniki pozapodatkowe np. zamiar ograniczenia odpowiedzialności prawnej, tym większe znaczenie dla sukcesu planowanego przedsięwzięcia mają aspekty podatkowe.

Inwestycja bezpośrednia - inwestycja w ramach której inwestor nie tyle dokonuje biernej lokaty kapitału, co aktywnie przejmuje funkcje związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Podstawowe formy wykonywania dział. za granicą to:

1. Zakład - nieposiadający podmiotowości prawnej i podatkowej np. w formie oddziału, zależnego przedstawiciela, prac budowlanych lub montażowych.

2. Spółka osobowa - nieposiadająca podmiotowości prawnej ale mająca zdolność prawną.

3. Spółka kapitałowa - posiada osob. prawną i będąca podmiotem podatku.

Badanie z pkt. widzenia opłacalności inwestycji zagranicznych, można ograniczyć do porównania obciążeń podatkowych zakładu oraz sp. kapitałowej, gdyż bieżące dochody przeds. zagranicznego z udziału w transparentnej spółce osobowej podlegają opodatkowaniu w oparciu o tzw. zasadę zakładu.

Opodatkowanie zakładu

1. Zakład to stała placówka, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest dział. gosp. przedsiębiorstwa. Muszą być spełnione przesłanki: istnienie placówki, stały charakter placówki, wykonywanie dział. przeds. za pośrednictwem tej placówki. Zakładem nie będzie placówka, gdzie wykonywane są czynności o charakt. Pomocniczym lub przygotowawczym, jeśli nie następują one bezpośrednio na rzecz osób trzecich np. składowanie i wydawanie towarów przez polską sp. z o.o. w Austrii nie powoduje powstania tam zakładu.

Istnieje możliwość ustanowienia zakładu w wyniku dział. zależnego przedstawiciela tj. osoby, która posiada pełnomocnictwo do zawierania umów w imieniu danego przeds. Jest to osoba, która jest związana poleceniami służbowymi, wskazówkami czy instrukcjami reprezentowanego przeds. , a także pozostająca w osobistym stosunku zależności - stosunek pracy. Działalność niezależnych przedstawicieli może prowadzić do powstania zakładu, jeżeli osoby te nie działają w ramach swojej zwykłej działalności handlowej.

Do powstania zakładu za granicą może również prowadzić dział. budowlana lub montażowa. Wskazuje się określony okres trwania budowy, którego upływ powoduje powstanie zakładu. Plac budowy, prace budowlane lub instalacyjne stanowią zakład tylko wtedy, jeśli trwają dłużej niż 12 miesięcy. Do okresu danej budowy nie wlicza się okresów robót budowlanych prowadzonych na oddzielnych budowach, niestanowiących całości w sensie ekonomicznym i geograficznym.

Rozgraniczenie jurysdykcji podatkowej - Przedsiębiorca polski podlega za granicą ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. od dochodu przypisanego zakładowi, a w Polsce - nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Jeśli z państwem położenia zakładu istnieje umowa bilateralna, państwu temu przysługuje prawo opodatkowania dochodu. W dochodach zakładu utrzymywanego za granicą ujmuje się również dywidendy, odsetki, dochody z państw trzecich jeśli wykazują one funkcjonalny związek z dział. wykonywaną przez zakład.

W celu zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu w większości umów zawieranych przez Polskę stosuje się metodę zwolnienia.

W przypadku wspólników os. fizycznych opodatkowanymi wg skali progresywnej należy uwzględnić zastrzeżenie progresji, tzn. dochody uzyskiwane przez zakład położony za granicą uwzględnia się przy ustalaniu stawki podatkowej stosowanej wyłącznie do dochodów ze źródeł przychodów położonych w kraju.

Szereg umów przewiduje także metodę ograniczonego zaliczenia jako metodę unikania podwójnego opodatkowania np. umowy z Rosją, USA.

W stosunkach z państwami, z którymi Polska nie zawarła umowy bilateralnej, w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania, stosuje się środki jednostronne. Zastosowanie ma metoda zaliczenia zwykłego. Polega ona na odliczeniu kwoty podatku zapłaconego za granicą od podatku obliczonego od sumy dochodów krajowych i zagranicznych. Kwota odliczenia ograniczona jest do tej części podatku od łącznych dochodów, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany za granicą. Jest ona również stosowana w przypadku podatnika, który uzyskuje dochody wyłącznie z tytułu dział. wykonywanej poza terytorium Polski.

Zasady przypisania i ustalania dochodów - Zakładowi należy przypisać takie zyski, jakie mógłby on osiągnąć gdyby wykonywał taką samą lub podobną działalność, w takich samych lub porównywalnych warunkach, jako samodzielne przeds. i był całkowicie niezależny w stosunkach z przedsięb. macierzystym.

Dla celów podatkowych zakład należy traktować jako niezależne przedsiębiorstwo. W związku z tym rozliczanie transakcji między zakładem a jednostką macierzystą winno następować wg cen rynkowych, tj. z uwzględnieniem marży zysku.

Każdej z części przeds. należy przypisać część zysków odpowiadającą jej udziałowi w wypracowaniu całkowitego zysku. Nie ma bowiem uniwersalnej bezpiecznej metody dokonywania podziału marży zysku.

W kontekście przypisywania ogólnych kosztów zarządzania zakład jest bardziej elastyczny pod względem podatkowym niż kapitałowa spółka-córka.

Jednostka macierzysta nie powinna osiągać zysków z tytułu świadczeń wewnętrznych, które nie mają bezpośredniego odbicia w sprzedaży dokonywanej przez zakład np. ponoszenia kosztów ogólnego zarządu. Przypisując koszty zakładowi należy pamiętać, że jest on tylko niesamodzielną częścią przeds., koszty ponoszone na rzecz zakładu nie powinny generować dodatkowego dochodu dla centrali. Nie należy naliczać marży zysku, gdyż w wyniku transakcji wewn. nie powstają zyski dla przeds. jako całości.

Dla ustalenia zysków zakładu stosuje się:

- met. bezpośrednią - polega na ustalaniu zysków zakładu na podstawie oddzielnych ksiąg rachunkowych prowadzonych dla zakładu; zagraniczny zakład polskiego przeds. prowadzi ewidencję rachunkową wg zasad obowiązujących w państwie jego położenia. Ustalenie dochodu podatkowego uzyskanego przez zakład następuje wg wewnętrznego prawa każdego z państwa.

- met. pośrednią - polega na podziale całkowitych zysków przeds. między zakład i jednostkę macierzystą przy spełnieniu warunków: w umawiającym się państwie ma istnieć zwyczaj takiego ustalania zysków, sposób podziału zysku musi być taki, aby wynik był zbliżony do kwoty określonej na podstawie odrębnej rachunkowości. W praktyce met. pośrednia nie ma większego znaczenia.

Opodatkowanie spółki kapitałowej.

Dla celów opodatkowania należy wyodrębnić sferę spółki i sferę wspólników.

Zasada dystansu - warunki we wzajemnych transakcjach należy ustalać wg zasad, jakie przyjęłyby podmioty niezależne. Do określania wartości rynkowej przedmiotu transakcji używa się 3 metod szacunku:

- m. porównywalnej ceny niekontrolowanej,

- m. ceny odsprzedaży,

- m. rozsądnej marży - koszt plus.

Sp. kapitałowa podlega za granicą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. od całości swoich dochodów, ustalonymi zgodnie z zasadami obowiązującymi w tym państwie. W przypadku zatrzymania zysków w sp. kapitałowej polski przeds. nie ponosi bezpośrednio żadnych obciążeń podatkowych za granicą. Natomiast na polskim wspólniku w państwie siedziby spółki kapitałowej ciąży ograniczony obowiązek podatkowy, tj. od dochodów osiąganych na terytorium tego państwa. Chodzi w szczególności o zyski wypłacane przez sp. kapitałową- dywidendy, czy odsetki lub należności licencyjne.

Ograniczenia w opodatkowaniu:

- dla dywidend - 5% lub 15 % podatek u źródła w zależności od posiadanych udziałów w kapitale spółki i formy prawnej,

- dla odsetek - 10 % podatek u źródła,

- dla należności licencyjnych - zwolnienie od podatku u źródła.

Dochody polskiego udziałowca uzyskiwane z tytułu udziału w zyskach zagranicznej sp. kapitałowej oraz wynikające ze stosunków zobowiązaniowych podlegają opodatkowaniu w Polsce w ramach nieograniczonego obowiązku podatkowego. Od odsetek i dywidend uzyskanych za granicą pobierany jest zryczałtowany podatek 19 %.

Ustawodawstwa innych państw przewidują również regulacje przeciwdziałające unikaniu opodatkowania, które następuje poprzez przypisywanie dochodów sp. kontrolowanym z siedzibą w państwach o preferencyjnym systemie podatkowym.

Aby zapobiegać podwójnemu opodatkowaniu polskie prawo przewiduje metodę zaliczenia zwykłego i bezpośredniego.

Rozdział X - Opodatkowanie a decyzje restrukturyzacyjne

Transakcje restrukturyzacyjne:

- transakcje powodujące ujawnienie cichych rezerw,

- związane z sukcesją podatkową i powodujące odroczenie opodatkowania,

- zmiany formy prawnej, przekształcenie sp. kapitałowej w sp. osobową,

- likwidacja działalności sp. z o.o.

Przy podatkowej ocenie efektywności transakcji restruk. należy uwzględniać:

- wstępowanie w prawa i obowiązki podatkowe innego uczestnika transakcji - sukcesja podatkowa,

- występowanie i wysokość obciążeń podatkowych na dzień dokonania takiej transakcji.

Sukcesja podatkowa - wstąpienie podmiotu powstałego w wyniku transakcji restrukt. we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki poprzednika. Do takich transakcji należą: przekształcenie, połączenie oraz podział spółek handlowych.

Praktycznym skutkiem sukcesji jest m.in. kontynuacja wyceny skł. majątkowych i ich amortyzacji, uznawanie dla celów podatkowych następcy kosztów zarachowanych u poprzednika, a podatkowo zrealizowanych po zajściu transakcji restrukt. tj. odsetki, różnice kursowe, kary umowne.

Przy sukcesji nie ma przejścia na następcę NIP, czy też strat podatkowych.

Zobowiązanie podatkowe powstaje w transakcjach sprzedaży lub zamiany dotyczących przedsiębiorstwa, zorganizowanej części pzeds. Czy też sprzedaży udziałów/akcji.

Do transakcji, które skutkują odroczeniem opodatkowania zalicza się:

- aport przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przeds.,

- zamiana udziałów,

- przekształcenia formy prawnej spółek,

- połączenie spółek,

- podziały spółek.

Odroczony podatek płatny jest dwukrotnie od tej samej wartości ekonomicznej:

• na poziomie spółki kapitałowej - w momencie zbycia przejętych składników majątkowych, które zawierają tzw. ciche rezerwy,

• na poziomie wspólników- w momencie sprzedaży objętych udziałów.

Podatnicy nie mają wyboru między odroczeniem podatkowania a ujawnieniem cichych rezerw i ich opodatkowaniem na dzień dokonania danej transakcji.

Transakcje share deal oraz asset deal

Nabycie lub sprzedaż sp. handlowej może mieć postać:

- nabycia przedsiębiorstwa asset deal, powoduje zmianę wyceny nabywanych składników majątku, dla nabywcy korzystne będzie zwiększenie wartości początkowej przejmowanych składników maj. Trwałego, co poprzez amortyzację pozwala zwiększyć koszty podatkowe i osiągnąć oszczędności podatkowe,

Przy wycenie skł. majątku należy najpierw ustalić czy wystąpiła dodatnia wartość firmy.

Wartość początkowa firmy to dodatnia różnica między ceną nabycia przeds. lub zcp a wartością rynkową składników majątkowych wchodzących w skład tego przedsiębiorstwa lub zcp.

Wartość początkową w przypadku dodatniej wartości firmy stanowi suma ich wartości rynkowej.

Jeśli nie ma dodatniej wartości firmy łączną wartość początkową nabytych środków trwałych ustala się w wysokości różnicy między ceną nabycia przeds. a wartością składników majątkowych niebędących środkami trwałymi oraz wart. niemat. i prawnymi.

Wartość firmy powstała przy nabyciu przeds. lub zcp w drodze kupna podlega amortyzacji, przy czym okres dokonywania amortyzacji nie może być krótszy niż 5 lat.

- nabycie udziałów w spółce share deal.- cena zapłacona staje się kosztem podatkowym dopiero w momencie odpłatnego zbycia nabytych udziałów. Również odpisy aktualizujące z tyt. utraty wartości udziałów nie stanowią kosztów podatkowych u nabywcy.

W przypadku wniesienia przed. lub jego zcp w postaci wkładu niepieniężnego dochodzi do odroczenia opodatkowania dochodu po stronie zbywcy. Przychodu nie stanowi nominalna wartość udziałów akcji objętych w zamian za wkład niepieniężny w formie przeds. lub zcp. Przychód powstaje dopiero w momencie zbycia udziałów, akcji objętych w zamian za aport w tej postaci. KUP jest wówczas wartość przedsiębiorstwa, nie wyższa niż ich wartość nominalna z dnia objęcia.

Obowiązują tutaj zmienione zasady wyceny wniesionych skł. majątku trwałego. Nabywca ustala wartość otrzymanego majątku w wysokości wartości początkowej ustalonej w księgach zbywcy - zasada kontynuacji wyceny.

Jeśli chodzi o sprzedaż udziałów w polskiej spółce handlowej przez nierezydenta trzeba uwzględniać postanowienia danej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Z Norwegią przeważnie zyski podlegają opodatkowaniu tylko w państwie rezydencji podatnika, tj. osoby, która zbywa udziały.

Umowy z Austrią, Danią postanawiają, że zyski mogą być opodatkowane w państwie położenia nieruchomości, czyli zyski są opodatkowane zarówno w państwie położenia nieruchomości jak i w państwie rezydencji podatnika.

Inkorporacja oraz podział przez wydzielenie - Zarówno przy połączeniu jak i przy podziale następuje dwukrotne opodatkowanie „cichych rezerw” tj. u spółki i u wspólników, niezależnie czy wystąpi odroczenie opodatkowania. Ciche rezerwy wiążą się z jednej strony z wartością składników majątkowych przenoszonych na inną spółkę, z drugiej strony dotyczą wartości udziałów obejmowanych przez wspólników.

Moment opodatkowania cichych rezerw przez spółkę i wspólników jest różny, gdyż sprzedaż przeniesionych skł. majątkowych przez spółkę i objętych udziałów przez wspólników odbywa się zwykle niezależnie od siebie.

W drodze inkorporacji w wyniku połączenia sp. handlowych, następuje przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą za udziały, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej.

Sukcesja podatkowa - osoba prawna, która przejęła inną spółkę handlową, wstępuje co do zasady we wszelkie, przewidziane w przepisach prawa podatkowego, prawa i obowiązki każdej z przejmowanych spółek. Zachowana jest ciągłość wyceny przejmowanego majątku trwałego. Następca prawny dokonuje odpisów amortyz. w dotychczasowej ich wysokości oraz kontynuuje przyjętą metodę. Nie następuje ujawnienie cichych rezerw.

Przejęcie z ekwiwalentem - przez przyznanie wspólnikom spółki przejmowanej udziałów w spółce przejmującej; jeśli spółka przejmująca nie jest udziałowcem spółki przejmowanej to nadwyżka wartości otrzymanego majątku przez spółkę przejmującą ponad nominalną wartość udziałów przyznanych udziałowcom nie stanowi przychodu do opodatkowania.

Przejęcie bez ekwiwalentu - unicestwienie posiadanych udziałów w spółce przejmowanej, jeżeli spółka przejmująca posiada udział kapitałowy w wys. Mniejszej niż 15 %. Nadwyżka przejętego majątku nad kosztami jego uzyskania jest przychodem z udziału w zyskach osób prawnych - jest opodatkowana ryczałtowo 19 %.

Z pkt. widzenia wspólników spółki przejmowanej dochodzi do przesunięcia w czasie opodatkowania cichych rezerw zawartych w udziałach, tj. do odroczenia opodatkowania do momentu realizacji dochodu np. poprzez sprzedaż.

Do przychodów nie zalicza się przychodu udziałowca stanowiącego wartość nominalną udziałów przydzielonych przez spółkę przejmującą. W momencie odpłatnego zbycia objętych udziałów ustala się u wspólników dochód na zasadach ogólnych i opodatkowuje 19 %. Za KUP przyjmuje się koszty historyczne poniesione przez wspólników.

W przypadku podziałów sukcesja podatkowa występuje gdy transferem zostaną objęte zorganizowane części przeds., tj. jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie- również majątek osoby prawnej dzielonej, stanowi zorganizowaną część przeds.

W wyniku podziału na sp. kapitałowe przejmujące lub nowo zawiązane przechodzi majątek, które nie stanowi zorganizowanej części przeds., to taki podział nie wiąże się z sukcesją podatkową.

Odroczenie opodatkowania dochodu na dzień podziału przez wydzielenie jest możliwe także w sytuacji, gdy majątek pozostawiony w spółce dzielonej, jak i majątek wydzielany stanowi zorganizowaną część przeds.

Spółka przejmująca może zapłacić zryczałtowany 19 % podatek gdy posiada w kapitale zakładowym spółki dzielonej udział w wys. Mniejszej niż 15 %.

Jeśli dzielone części przeds. stanowią zorganizowane części przeds., to spółka dzielona nie płaci podatku od cichych rezerw, gdyż spółka przejmująca kontynuuje odpisy amort.

Jeśli któraś z dzielonych części przeds. nie stanowi zcp to należy ustalić dochód dla wspólników i spółek biorących udział w restrukturyzacji na dzień wydzielenia, tj. spółki dzielonej oraz spółki przejmującej.

Przychód spółki dzielonej ustala się w wys. Rynkowej wartości skład. Majątkowych przeniesionych na spółkę nowo zawiązaną, a KUP - wys. Wydatków poniesionych na nabycie przenoszonych skł. maj. Pomniejszonych o odpisy amortyz. dokonane przez spółkę przed wydzieleniem. Dlatego spółka przejmująca może wycenić przyjęty majątek wg wartości rynkowej. Oznacza to, że spółka przejmująca dokonuje odpisów amortyz. od nowo ustalonej wartości początkowej bez uwzględniania dotychczasowych odpisów, jak również może wybrać metodę amortyzacji jak i stawki. Jeśli spółka przejmująca posiada udział w kapitale zakładowym spółki dzielonej w wys. Mniejszej niż 15 %, zapłaci podatek od nadwyżki przejętego majątku ponad koszty uzyskania. Przychodem udziałowca jest nadwyżka wartości nominalnej udziałów przydzielonych w spółce przejmującej nad kosztami ich nabycia lub objęcia w spółce dzielonej. Dochodem z tyt. udziału w zyskach osób prawnych są w każdym przypadku dopłaty w gotówce otrzymane przez udziałowców spółki dzielonej w związku z podziałem.

Zorganizowana część przeds. - organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przeds. zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobow., przeznaczonych do realizacji określonych zadań gosp., który zarazem mógłby stanowić niezależne przeds.

Przekształcenie sp. z o.o. w spółkę osobową - wspólnicy sp. kapitałowych rozważają przekształcenie sp. z o.o. w sp. osob. Gdyż obciążenie podatkowe sp. kapitałowej - 34,39 & jest znacząco wyższe niż w sp. osobowej lub przeds. indywidualnego - 19 % pod warunkiem korzystania z opodatk. liniowego.

Niepodzielone zyski oraz kapitał zapasowy utworzony z zysków lat poprzednich został już opodatkowany pod. dochodowym od os. prawnych, ale nie został jeszcze objęty 19 % podatkiem zryczałtowanym, co następuje w momencie wypłaty dywidendy, przeznaczenia tych kwot na kapitał zakładowy, czy też likwidacji spółki.

Racjonalnym zachowaniem os. fizycznej będącej wspólnikiem sp. kapitałowej, wykazującej znaczące fundusze rezerwowe w zysku jest przekształcenie jej w spółkę osobową, zanim nastąpi rozporządzenie kwotami zysku na rzecz wspólnika.

W wyniku przekształcenia nie dochodzi do rozwiązania spółki przekształcanej, dochodzi jedynie do zmiany jej formy prawnej, a dotychczasowy majątek sp. kapitałowej staje się majątkiem nowego podmiotu - sp. osobowej.

Dystrybucja zysków zakumulowanych w kapitałach spółki osobowej nie podlega opodatkowaniu. Wypłata taka nie stanowi w szczególności dywidendy ani innego tytułu podlegającego opodatkowaniu. Wspólnicy sp. osobowej opodatkowują zyski sp. osobowej w momencie ich powstania, a nie wypłaty. Także przychody otrzymane w związku ze zwrotem wkładów w sp. osobowej - do wys. Wniesionych przez wspólników wkładów - są wolne od podatku dochodowego.

Likwidacja spółki kapitałowej - rozwiązanie następuje po przeprowadzeniu likwidacji z chwilą wykreślenia z rejestru. Polskie prawo nie przewiduje opodatkowania na poziomie sp. z o.o. zysków wykazanych w bilansie na dzień poprzedzający postawienie jednostki w stan likwidacji. Przychody lub koszty realizują się podatkowo w momencie upłynnienia składników majątkowych lub ich fizycznego unicestwienia.

U wspólników, którzy są spółkami kapitałowymi dochód z tytułu udziału w likwidowanej spółce stanowi wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją sp. kapitałowej, pomniejszoną o koszt nabycia lub objęcia udziałów np. wartość zwracanego kapitału podstawowego. Od nadwyżki likwidacyjnej należy uiścić zryczałtowany podatek 19 %. Jeśli wspólnikami są nierezydenci to należy uwzględnić postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jeśli unijna sp. kapitałowa posiada co najmniej 15 % udziałów w polskiej spółce kapitałowej nieprzerwanie przez okres przynajmniej 2 lat, to wypłata nadwyżki likwidacyjnej jest zwolniona z podatku u źródła. (przykład strona 261)

Neutralność podatkowa - transakcja restrukturyzacyjna nie wywołuje w momencie jej dokonania obciążeń podatkowych dla spółek uczestniczących w transakcji ani dla jej wspólników. Skutkuje to powstaniem korzystnego efektu odsetkowego.

Nabycie w drodze kupna przeds. prowadzi do zwiększenia podstawy dokonywania odpisów amortyzacyjnych, co zwykle stanowi wymierne oszczędności podatkowe dla nabywcy.

Uniknięcie opodatkowania na dzień zbycia przeds. sp. kapitałowej możliwe jest poprzez wniesienie przeds. aportem lub też w wyniku transakcji sukcesji podatkowej - odroczenie opodatkowania dochodu do momentu zbycia objętych udziałów.

Przy połączeniu lub podziale spółek fiskus pobiera podatek dwukrotnie: od nadwyżek wartości zawartych w przejętych skł. majątkowych w momencie ich zbycia, drugi raz od udziałowców przy sprzedaży udziałów.

Podatnicy nie mają prawa wyboru między odroczeniem opodatkowania, a ujawnieniem cichych rezerw zawartych w składnikach majątkowych i ich opodatkowaniem na dzień dokonania danej transakcji restrukturyzacyjnej.Określony wariant restrukturyzacyjny może też służyć przebudowie powiązań kapitałowych np. w wyniku wniesienia aportem zorganizowanej części przeds. udziały obejmuje spółka wnosząca, a przy podziale przez wydzielenie - wspólnicy spółki dzielonej.

Rozdział XI - Opodatkowanie a wybór miejsca prowadzenia działalności

Przyczyny występowania zróżnicowania podatkowego w zależności od lokalizacji mogą wynikać:

1. Z budowy systemu podatkowego - nakładanie podatków, określania podmiotu, przedmiotu opodatkowania i stawek, zasad przyznawania ulg i umorzeń. Rada gminy określa wysokość stawek podatku od nieruchomości, od środków transportu, pod. rolnego, od posiadania psów, opłaty targowej, miejscowej

2. Z założeń polityki gospodarczej - pomoc publiczna realizowana poprzez dotacje, ulgi podatkowe, rozłożenia na raty podatku czy umorzenia zaległości podatkowych. Np. zwolnienia podatkowe w specjalnych strefach ekonomicznych.

(pod. od nieruchomości stanowi KUP, zmniejsza podstawę opodatkowania, a zatem korzyść z zastosowania niższej stawki podatku od nieruch. nie prowadzi do proporcjonalnej oszczędności podatkowej.).

Podatki w modelu decyzyjnym - Decyzja o wyborze miejsca prowadzenia działalności można na równi traktować z decyzją inwestycyjną. Inwestor dąży do max WF netto a zatem należy wybrać taką lokalizację, która w okresie planowania pozwoli uzyskać najwyższy zysk po opodatkowaniu. W modelu decyzyjnym można uwzględniać skutki podatkowe. W metodzie NPV wszystkie wpływy i wydatki są dyskontowane na moment początkowy inwestycji. Różnice regionalne w opodatkowaniu mogą mieć miejsce zarówno po stronie wpływów np. dotacje wolne od podatku, jak i wydatki np. płatności podatków.

Opodatkowanie stanowi tylko jeden z czynników wyboru miejsca działalności i mamy do czynienia z podatkową decyzją cząstkową.

Minimalizacja zdyskontowanej wartości wydatków podatkowych, względnie maksymalizacja zdyskontowanej wartości wpływów podatkowych np. dotacji.

Nie można minimalizować obciążenia podatkowego poprzez ograniczanie osiągania przychodów operacyjnych.

Oddziaływanie wybranych instrumentów podatkowych:

1. Specjalne strefy ekonomiczne - aby dochód był zwolniony muszą zostać spełnione 2 przesłanki: dochód dotyczy dział. określonej w zezwoleniu, dział. ta jest prowadzona na terenie SSE

Zmiana wspólnika nie powoduje cofnięcia zezwolenia, które jest podstawą do korzystania ze zwolnień.

Przeds., którzy mają zezwolenie na dział. na terenie SSE mogą korzystać z pomocy publicznej w formie regionalnej pomocy inwestycyjnej - inwestycja w śr. trw. Lub wart niem i prawne lub regionalnej pomocy na zatrudnienie - utworzenie nowych miejsc pracy. Max intensywność regionalnej pomocy w przypadku duzych przedsiębiorców wynosi 50, 40 wielkopolska, 30 %. Dla małych przeds. podwyższa się o 20 pkt. procentowych, a dla średnich o 10 pkt. %.

Na koszty kwalifikowane składają się: koszty inwestycji poniesione na nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania, na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie śr. trw., na koszty budowy lub modernizacji istniejących śr. trw.,

Warunkiem przyznania pomocy jest np. udział środków własnych co najmniej 25 % całkowitych kosztów inwestycji, także poniesienie kosztów inwestycyjnych w wys. Nie niższej niż 100 tys. Euro. Zwolnienie przysługuje od miesiąca, w którym przedsiębiorca poniósł wydatki inwestycyjne w okresie od dnia uzyskania zezwolenia, aż do wyczerpania pomocy regionalnej.

Pomoc publiczna podlega sumowaniu. Dlatego np. zwolnienie z podatku od nieruchomości nie stanowi dodatkowej korzyści podatkowej dla spółki zlokalizowanej w SSE, gdyż jest traktowane jako część pomocy regionalnej, ograniczonej do maksymalnej wielkości tej pomocy. Skorzystanie z takiego zwolnienia spowoduje zmniejszenie łącznej ulgi w podatku dochodowym.

2. Podwyższone odpisy amortyzacyjne - na terenie gminy gdzie jest szczególne zagrożenie bezrobociem strukturalnym stawki można podwyższać o współczynnik nie wyższy niż 3,0 przy zastosowaniu metody degresywnej.

Podwyższone odpisy amort. Powodują odroczenie opodatkowania gdyż całkowita wielkość kosztów z tyt. odpisów nie ulega zmianie, lecz rozłożeniu w czasie. Prowadzi to do powstania efektu odsetkowego - wskutek przesunięcia płatności podatku.

Jeśli przy skorzystaniu z podwyższonych odpisów amort.. wystąpi również efekt stawki podatkowej lub efekt progresji, to może dojść do zmniejszenia obciążenia podatkowego.

Efekt stawki podatkowej powstaje w wyniku przyszłych zmian tych stawek, skutkujących definitywną zmianą obciążenia podatkowego. Korzystne dla podatnika jest skorzystanie z podwyższonego odpisu amort. - przyspieszenie powstania kosztu - przed obniżeniem stawek podatkowych.

Efekt progresji - powstaje w przypadku progresywnych skal podatkowych. Zmniejszenie obciążenia podatkowego można osiągnąć poprzez jednakowy rozkład dochodów we wszystkich latach podatkowych - niwelowanie dochodów.

3. Przychody wolne od podatku - regulacja ustawowa w zakresie opodatkowania dotacji, subwencji, dopłat otrzymanych na pokrycie kosztów polega na zwolnieniu tego rodzaju przychodów. KUP nie mogą stanowić wydatki związane z przychodami wolnymi od podatku, jak też koszty z tyt. odpisów amort. od części wartości śr. trw. Odpowiadające wydatkom zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie, jeżeli nabycie to nie stanowi przychodu do opodatkowania.

Zmniejszenia wielkości odpisów amort. uznawanych za koszty podatkowe, dotacje, subwencje, czy dopłaty podlegają w sposób pośredni opodatkowaniu przez okres amortyzacji określonego środka trwałego. Odroczenie opodatkowania prowadzi do korzyści odsetkowych. Oszczędność podatkowa może zostać zainwestowana na rynku kapitałowym.

W przypadku straty w roku otrzymania dotacji, zwolnienie jej od opodatkowania może ostatecznie spowodować zwiększone obciążenie podatkowe przedsiębiorcy.

Przyjęcie darowizny podlegającej opodatkowaniu może być finansowo bardziej opłacalne niż otrzymanie dotacji wolnej od podatku.

Łączne korzystanie z instrumentów wsparcia podatkowego prowadzi do wzajemnych zależności np. preferencje taryfowe w SSE oddziałują negatywnie na korzyści odsetkowe, wynikające np. z przyspieszonej amortyzacji, gdyż te ostatnie zmniejszają się wraz z obniżką stawek podatkowych.

1

---