Stopnie SS i Waffen-SS

W początkach swego istnienia w SS obowiązywały takie same stopnie, jakie obowiązywały wcześniej w Freikorpsach i obecnie (???) w SA. Jedynym wyróżnikiem odróżniającym stopie SA od SS był przedrostek SS- przed samym stopniem.

SS-Mann
SS-Scharführer
SS-Truppführer
SS-Sturmführer
SS-Sturmbannführer
SS-Standartenführer
SS-Oberführer
SS-Gruppenführer
SS-Obergruppenführer

19 maja 1933 zatwierdzono 8 nowych stopni SS. Spowodowane to było powstaniem nowych większych form organizacyjnych: SS-Sturme, SS-Sturmbann i SS-Standarten.

SS-Sturmmann
SS-Rottenführer
SS-Oberscharführer
SS-Obertruppführer
SS-Obersturmführer
SS-Sturmhauptführer
SS-Obersturmbannführer
SS-Brigadeführer

15 października 1934 roku nastąpiły kolejne zmniany w nazewnictwie stopni SS:

SS-Scharführer                na      SS-Unterscharführer
SS-Oberscharführer        na      SS-Scharführer
SS-Truppführer               na      SS-Oberscharführer
SS-Obertruppführer        na      SS-Hauptscharführer
SS-Sturmführer               na      SS-Untersturmführer
SS-Sturmhauptführer      na      SS-Hauptsturmführer

Dodano też jeden nowy stopień: SS-Unterscharführer.

4 Kwietnia 1942 Hitler na wniosek Himmlera ustanowił nowy stopień generalski: SS-Oberstgruppenführer und Generaloberst der Waffen SS. Przetrwały one już bez zmian do 1945 roku.

Rangi w SS

Musimy zdać sobie sprawę że w SS, istniały trzy rodzaje rang, które istniały obok siebie. Każdy oficer należał z reguły do Allgemeine SS. Jeśli jeszcze w czasie pokoju został przydzielony do jakiejś jednostki formacji Waffen-SS, tracił służbowwy stopień Allgemeine SS i musiał rozpoczynać jako zwykły SS-man w formacji Waffen-SS albo też nadawano mu stopień służbowy odpowiadający jego kwalifikacjom wojskowym czy też uprzednio posiadanemu stopniowi w Wehrmachcie.

Jeżeli oficer SS służył w czasie pokoju przejściowo w formacji Waffen-SS, to po odbyciu ćwiczeń zostawał oficerem rezerwy formacji Waffen-SS i w chwili wybuchu wojny był powoływany jako oficer rezerwy w stopniu jaki uzyskał.

W czasie wojny większość oficerów Allgemeine SS została powołana do formacji Waffen-SS i postępowano z nimi w wyżej wspomniany sposób. Oficerowie Allgemeine SS, którzy odbyli ćwiczenia oficerskie w Wehrmachcie i tam uzyskali stopień oficera rezerwy, byli powoływani do Wehrmachtu i było im bardzo trudno przenieść się do formacji Waffen-SS.

Dalej oficerowie SS, którzy w czasie wojny zostali awansowani z podoficera na oficera Waffen-SS, nie zostawali oficerami służby czynnej formacji Waffen-SS, lecz oficerami rezerwy. Mieli oni po wojnie, jeśli chcieli pozostać w służbie czynnej, przejść specjalne ćwiczenia i złożyć egzaminy, aby zostać zrównani z oficerami służby czynnej formacji Waffen-SS.

Do tego doszli w czasie wojny tak zwani oficerowie specjaliści (Fachführer) formacji Waffen-SS, analogicznie jak oficerowie specjaliści (Sonderführer) w Wehrmachcie. Chodziło tu przeważnie o fachowców budowlanych, geologów, korespondentów wojennych, techników, inżynierów i innych, którzy mieli przeważnie wyższe wykształcenie, ale dotychczas nie zdobyli żadnego stopnia oficerskiego. W formacjach Waffen-SS byli oficerowie specjaliści w stopniu od SS-Untersturmführera do SS-Sturmbannführera.

W okresie późniejszym oficerami-specjalistami zostawali także oficerowie Allgemeine SS z przedsiębiorstw gospodarczych. Na przykład dyplomowany rolnik mógł posiadać jednocześnie n/w stopnie:

• SS-Oberführer Allgemeine SS,

• SS-Untersturmführer rezerwy formacji Waffen-SS,

• jako dyplomowany rolnik - Fachführer - SS-Sturmbannführer.

W 1934 roku dowództwo Reichswehry uznało stopnie wojskowe Oddziałów Dyspozycyjnych SS za równoważne ze stopniami wojskowymi, do stopnia SS-Standartenführea włącznie.

1 grudnia 1939 roku , dowództwo Wehrmachtu uznało za równoważne ze stopniami Wehrmachtu:

• SS-Brigadeführer

• SS-Gruppenführer

• SS-Obergruppenführer

wobec czego do stopnia SS dodawano stopień z Wehrmachtu:

• SS-Brigadeführer und Generalmajor der SS

• SS-Gruppenführer und Generalleutnant der SS

• SS-Obergruppenführer und General der SS

• SS-Oberstgruppenführer und Generaloberst der SS

Wyżsi Dowódcy SS i Policji używali stopnia policyjnego, jak:

• SS-Brigadeführer und Generalmajor der Polizei

• SS-Gruppenführer und Generalleutnant der Polizei

• SS-Obergruppenführer und General der Polizei

Oficerowie SS z RSHA i innych urzędów używali również oficerskich stopni policyjnych, począwszy od SS-Standartenführera, a więc SS-Standartenführer i pułkownik policji.

Większość wyższych oficerów policji została z czasem oficerami SS i używała także stopnia SS. Również młodsi oficerowie policji, którzy przeszli z formacji Waffen-SS, używali stopnia SS obok oficerskiego stopnia policyjnego. Jako znak szczególny nosili oni na lewej stronie piersi munduru policyjnego runiczny znak SS. Wyżsi oficerowie policji ze stopniem SS nosili na policyjnym uniformie naszywki SS z odpowiednią oznaką.

Oficerowie - specjaliści byli oznaczeni plecionym czerwono - białym sznurem na naramiennikach. Także formacje Waffen-SS miały podobne kolory rodzajów broni jak wojsko.

Do 1942 roku podoficerowie SS mieli patki oplecione plecionym czarno białym sznurem, później kołnierze starszych podoficerów były obwiedzione białym galonem. Naramienniki podobnie jak w Wehrmachcie, miały wypustki w barwach broni i służb tzw. Waffenfarbe. Barwy broni umieszczono także na obszyciach czapek i szwach spodni wyjściowych. Po 1942 roku zaniechano tego ze względów ekonomicznych.

Zapraszam do zapoznania się z odznaczeniami SS i Waffen-SS. Znajomość powyższych pozwoli na identyfikację stopni na zdjęciach oraz na uniknięcie ich błędnej interpretacji. Różne kolory na naramiennikach oznaczają rodzaje broni.

Stopnie służbowe SS i Waffen-SS

SS-Schütze


<>

SS-Oberschütze


<>

SS-Sturmmann


<>

SS-Rottenführer


<>

SS-Unterscharführer


<>

SS-Scharführer


<>

SS-Oberscharführer


<>

SS-Hauptscharführer


<>

SS-Sturmscharführer


<>

SS-Untersturmführer


<>

SS-Obersturmführer


<>

SS-Hauptsturmführer


<>

SS-Sturmbannführer


<>

SS-Obersturmbannführer


<>

SS-Standartenführer


<>

SS-Oberführer


<>

SS-Brigadeführer und Generalmajor der SS - 1929 - 1942


<>

SS-Brigadeführer und Generalmajor der SS - 1942 - 1945


<>

SS-SS Gruppenführer und Generalleutnant der SS - 1929 - 1942


<>

SS-SS Gruppenführer und Generalleutnant der SS - 1942 - 1945


<>

SS-Obergruppenführer und General der SS - 1929 - 1942


<>

SS-Obergruppenführer und General der SS - 1942 - 1945


<>

SS-Oberstgruppenführer und General der SS - 1942 - 1945


<>

Tabela stopni służbowych SS, Waffen-SS, Wehrmachtu i Wojska Polskiego.
SS i Waffen SS ^1	Wehrnacht	Wojsko Polskie
SS-Schütze^2	Schütze^2	Szeregowy^6
SS-Oberschütze^2	Oberschütze^2	St. szeregowy
SS-Sturmmann	Gefreiter	Kapral
SS-Rottenführer	Obergefreiter	St. kapral
SS-Unterscharführer	Unteroffizier	Plutonowy
SS-Scharführer	Unterfeldwebe	Sierżant
SS-Oberscharführer	Feldwebel	St. sierżant
SS-Hauptscharführer	Oberfeldwebel	Sierżant sztab.
SS-Sturmscharführer	Stabsfeldwebel	St. sierżant sztab.
SS-Untersturmführer	Leutnant	Podporucznik
SS-Obersturmführer	Oberleutnant	Porucznik
SS-Hauptsturmführer	Hauptmann	Kapitan
SS-Sturmbannführer	Major	Major
SS-Obersturmbannführer	Oberstleutnant	Podpułkownik
SS-Standartenführer	Oberst	Pułkownik
SS-Oberführer	Brak odpowiednika	Brak odpowiednika
SS-Brigadeführer und Generalmajor der SS^3	Generlamajor	Generał brygady
SS-Gruppenführer und Generalleutnant der SS	Generalleutnant	Generał dywizji
SS-Obergruppenführer und General der SS^4	General der Infanterie^4.	Generał broni
SS-Oberstgruppenführer und Generaloberst	Generaloberst	Generał armii
SS-Reichsführer^5	Brak odpowiednika	Brak odpowiednika

Przypisy:

1. Żołnierze dywizji ochotniczych nosili te same stopnie, ale z przedrostkiem Waffen, zamiast SS-. Tak więc kapral np. estońskiej 20. DGrenPanc SS, to Waffen-Sturmann, a nie SS-Sturmann. Podobnie rzecz się miała z żołnierzami legionów ochotniczych, którzy przed nazwą stopnia dodawali przedrostek Legions, np. kapral Ochotniczego Legionu Holenderskiego to Legions-Sturmann.

2. W armii i SS nazwa tego stopnia mogła się zmieniać w zależności od przynależności do rodzaju wojsk - np. w piechocie do 1942 roku Schütze (SS-Schütze), potem Grenadier (SS-Grenadier), w kawalerii Reiter (SS-Reiter), w broni pancernej Panzerschütze (SS-Panzerschütze), itp. patrz przypis 6.

3. W Waffen-SS generałowie używali obu nazw stopnia, zarówno organizacyjnej, jak i wojskowej, np. "Brigadeführer und Generalmajor der Waffen-SS".

4. W armii niemieckiej przy stopniu generała broni podawano jakiej broni jest generałem - np. "General der Infanterie", "der Artillerie", "der Panzertruppen", itd.

5. Funkcja Reichsführera SS nie była oczywiście rangą służbową sensu stricto, ale podobnie jak ona miała swoje patki z oznaką stopnia SS-Reichsführera.

6. Podobnie jak w armiach obcych, w armii polskiej istnieją (istniały) różne systemy oznaczania stopni w różnych rodzajach wojsk, nawet w różnych służbach. i tak "szeregowy" piechoty mógł być "ułanem" w kawalerii, "kanonierem" w artylerii, "saperem" w wojskach inżynieryjnych itd.

---