Wielkopolski Konkurs Geograficzny

dla gimnazjalistów

Etap wojewódzki - 12 luty 2010 r.

Drogi Młody Geografie !!!

1. Gratulujemy, zakwalifikowałeś się do ostatniego etapu Wojewódzkiego Konkursu Geograficznego.

2. Zestaw składa się z trzech części (razem 23 zadania):

• I część - zadania zamknięte - 15 punktów

• II część - zadania otwarte - 25 punktów

• III część - zadanie z mapą Polski - 10 punktów

3. Za poprawne rozwiązanie wszystkich możesz uzyskać maksymalnie 50 punktów.

4. Aby zostać laureatem Wojewódzkiego Konkursu Geograficznego, musisz zdobyć 45 punktów.

5. Rozwiązania zadań zamkniętych (od 1 do 15) wpisz w przygotowanej tabeli, znajdującej się na końcu I części testu.

6. Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź.

7. W zadaniach otwartych wpisz lub zakreśl prawidłową odpowiedź.

8. Nie używaj korektora oraz czerwonego koloru długopisu.

9. Podczas pracy nie korzystaj z kalkulatora.

10. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 120 minut.

11. Pracuj samodzielnie!

Życzymy powodzenia!!!

Kod ucznia ............................................................................. (wypełnia uczeń)

(wypełnia Komisja Konkursowa)

Imię i nazwisko .....................................................................

Szkoła ....................................................................................

Opiekun .................................................................................

Ilość uzyskanych punktów

Część I	Część II	Część III	Razem

Część I

Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa!

1. Na podstawie opisu wskaż państwo, z którym granica Polski wygląda następująco - Jest to granica naturalna przebiegająca przez najwyższy szczyt Polski:

1. Niemcy

2. 
   Czechy

3. Słowacja

4. Ukraina

2. Przedstawiony diagram klimatyczny dotyczy jednego z wymienionych miast. Wskaż to miasto:

1. Zakopane

2. Warszawa

3. Toruń

4. Szczecin

3. Wskaż, które z wymienionych złóż mineralnych, występujących na terenie Polski powstały w permie:

1. węgiel kamienny na Śląsku

2. sól kamienna okolic Wieliczki

3. siarka okolic Tarnobrzega

4. sól kamienna z Kujaw

4. Wskaż masy powietrza, które napływają nad Polskę przynosząc zachmurzenie, deszcz i śnieg:

1. polarno - morskie znad Azji

2. polarno - morskie znad północnego Atlantyku

3. zwrotnikowo - morskie znad Wysp Azorskich

4. arktyczne znad Morza Arktycznego

5. Wskaż obszary, na których zlodzenie na rzekach trwa ponad 60 dni w roku:

1. Pojezierze Suwalskie

2. Nizina Śląska

3. Pojezierze Pomorskie

4. Nizina Wielkopolska

6. Gleba aluwialna powstała w warunkach osadzania ilastych i organicznych substancji w czasie wylewu rzeki. Jest to z reguły gleba bardzo żyzna, zajmuje około 5% obszaru Polski:

1. gleba bielicowa

2. gleba brunatna

3. czarnoziem

4. mada

7. Polska w okresie letnim posługuje się czasem:

1. uniwersalnym

2. środkowoeuropejskim

3. wschodnioeuropejskim

4. zachodnioeuropejskim

8. Na podstawie opisu rozpoznaj region geograficzny.

Obszar ten został sfałdowany i wypiętrzony podczas orogenezy kaledońskiej i hercyńskiej, a następnie odmłodzony w czasie fałdowania alpejskiego. Ma budowę zrębową. Znajdują się tutaj jeziora polodowcowe oraz miejsca wydobycia surowców skalnych: wapieni, dolomitów, granitów:

1. Wyżyna Krakowsko - Częstochowska

2. Sudety

3. Tatry

4. Góry Świętokrzyskie

9. Na podstawie opisu rozpoznaj okręg przemysłowy w Polsce.

W okręgu tym rozwinięte są między innymi: energetyka i karbochemia, produkcja kruszywa, szkła, środków transportu. Ośrodkami przemysłowymi są m.in. Jelenia Góra, Świdnica, Dzierżoniów, Bogatynia:

1. Wrocławski Okręg Przemysłowy

2. Bielski Okręg Przemysłowy

3. Staropolski Okręg Przemysłowy

4. Sudecki Okręg Przemysłowy

10. Wskaż tę gałąź przemysłu, która emituje w Polsce najwięcej zanieczyszczeń do atmosfery:

1. energetyka

2. hutnictwo

3. przemysł chemiczny

4. przemysł papierniczy

11. Zaznacz tę odpowiedź, w której podano państwa o najliczniejszej Polonii:

1. USA, Brazylia

2. Niemcy, Brazylia

3. USA, Niemcy

4. Brazylia, Wielka Brytania

12. Na podstawie opisu rozpoznaj krainę będącą regionem rolniczym:

Dominują tu gleby bardzo dobre i dobre, takie jak czarnoziemy stepowe, rędziny, gleby brunatne wytworzone w lessach. Charakteryzują się one zdolnością gromadzenia wilgoci glebowej i małym zakwaszeniem. Średnie temperatury roczne 7-7,5°C, a amplitudy roczne do 23°C. Okres wegetacji trwa tu 210 dni. Wpływ kontynentu na klimat oznacza tu długą, chłodną zimę i długie lato z największą w Polsce liczbą dni słonecznych. Średnie opady 600-650 mm, występują głównie latem. Uprawia się tu pszenicę, jęczmień, buraki cukrowe, rzepak, tytoń i chmiel.

1. Wyżyna Kielecko - Sandomierska

2. Wyżyna Lubelska

3. Nizina Mazowiecka

4. Nizina Wielkopolska

13. Wskaż, w którym z miast znajdują się następujące wyspy:

Kępa Mieszczańska, Wyspa Piasek, Wyspa Słodowa, Wielka Wyspa, Ostrów Tumski

1. Warszawa

2. Toruń

3. Poznań

4. Wrocław

14. Wskaż, w której dziedzinie gospodarki w Polsce szczególnie intensywnie przebiega proces restrukturyzacji:

1. górnictwo

2. rolnictwo

3. przemysł przetwórczy

4. przemysł wydobywczy

15. Do negatywnych skutków urbanizacji zalicza sie między innymi: zanieczyszczenie środowiska, trudności komunikacyjne, wysokie koszty utrzymania, niedorozwój infrastruktury technicznej, hałas. Wskaż, którego miasta dotyczą przede wszystkim te problemy:

1. Warszawa

2. Tarnów

3. Jarocin

4. Lesko

Tabela do wpisania prawidłowych odpowiedzi

Nr. zad.	1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.	10.	11.	12.	13.	14.	15.
Odp.

Część II

Przy każdym pytaniu jest podana ilość możliwych punktów do zdobycia.

16. Oblicz prędkość, z jaką poruszają się punkty na środkowym równoleżniku Polski w ruchu obrotowym Ziemi. Równoleżnik 52⁰ ma długość 24642 km.

Obliczenia:

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

(0-2 p)

17. Przeczytaj uważnie tekst i odpowiedz na pytania

Fakty i mity o falach tsunami na Bałtyku

Większość z nas wciąż ma mylne wyobrażenie o falach tsunami. Popularny obraz tsunami przedstawia powiększoną wersję zwykłych fal sztormowych, jakie uderzają o wybrzeża na całym świecie. Wyobrażane są jako gigantyczne ściany wody, pędzące w głąb lądu i wznoszące się groźnie nad drzewami i budynkami, a następnie z hukiem walące się na nie niczym gigantyczne grzywacze. Jednak fale tsunami to nie biegnące "ściany wody", lecz nagły wzrost poziomu oceanu. Na pełnym morzu przejście tsunami często jest nierozpoznawalne, ponieważ obszar unoszącego się akwenu może mieć długość nawet kilkuset kilometrów.

Największe zmierzone fale tsunami wystąpiły w 1958 roku na Alasce w Zatoce Lituya i miały wysokość 524 metrów. Na Bałtyku mieliśmy już tsunami, które w 1497 roku zniszczyły znaczną część Darłowa i Darłówka, a w 1779 roku nawiedziły Łebę i Trzebiatów.

Mylimy się, jeśli myślimy, że tsunami to fale powstające podczas potężnego sztormu, gdyż zjawisko to nie ma nic wspólnego z pogodą. Kolejne pojawiające się tsunami były bardzo niewielkie i nie powodowały spustoszeń.

Dodajmy, że z naukowego punktu widzenia tsunami na Morzu Bałtyckim jest możliwe. Przyczyną przede wszystkim mogą być zjawiska sejsmiczne na południu Szwecji, które są efektem ustępowania lodowca i podnoszenia się Skandynawii. www.twojapogoda.pl

Pytania

1. Podaj przyczynę powstawania fali tsunami.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

(0-1 p)

2. Jakie zjawisko poprzedza wtargnięcie fali tsunami na brzeg morza?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

(0-1 p)

3. Podaj wiek w jakim miały miejsce dwie wysokie (jak na możliwości Bałtyku) fale tsunami na Morzu Bałtyckim.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

(0-1 p)

4. Określ główną przyczynę powstawania fal tsunami na Bałtyku.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

(0-1 p)

18. Od 2002 roku odnotowuje się w Polsce ujemny przyrost naturalny. Podaj dwie przyczyny spadku przyrostu naturalnego oraz podaj dwa skutki tego zjawiska.

A. Przyczyny:

• …………………………………………………………………………………………...

• …………………………………………………………………………………………...

B. Skutki:

• …………………………………………………………………………………………...

• …………………………………………………………………………………………...

(0-4 p)

19. Gdyby Świnoujście połączyć ze szczytem Opołonek linią prostą to przetnie ona następujące krainy geograficzne. Uzupełnij schemat o brakujące krainy geograficzne.

1 2 3 4 5

6 7 8 9 10

(0-4 p)

20. Wykreśl błędne określenia, tak aby zdania opisujące sytuację gospodarczo - społeczną Polski były prawdziwe.

A - Więcej/Mniej osób pracuje w rolnictwie, niż w usługach.

B - Większą/Mniejszą powierzchnię uprawy zajmują zboża, niż ziemniaki.

C - Wyższy/Niższy jest współczynnik przyrostu naturalnego w miastach, niż na wsi.

D - Więcej/Mniej jest elektrowni cieplnych opalanych węglem kamiennym, niż brunatnym.

(0-4 p)

21. Na podstawie przedstawionych opisów rozpoznaj krainy geograficzne.

Opis krainy geograficznej	Nazwa
A. Jest to najwyższe pasmo Sudetów. Główny grzbiet tych gór, o średniej wysokości 1200-1400 m n.p.m., tworzy równinę, ponad którą wznoszą się nieliczne szczyty. Największa miejscowości regionu to Karpacz i Szklarska Poręba	…………………
B. Region ten leży w pd. - wsch. Polsce i rozciąga się od Kraśnika do Lwowa. Ma długość około 180 km., a szerokość 15-30 km. Progi rzeczne i niewielkie wodospady, np. na rzece Tanwi, stanowią urozmaicenie tego regionu. Znaną miejscowością rekreacyjną jest Krasnobród.	…………………
C. Kraina ta składa się z kilku szerokich pasm o stromych stokach oddzielonych różnej szerokości obniżeniami. Porośnięta jest lasami bukowo-jodłowymi. Powyżej granicy lasów leżą łąki zwane połoninami. Kiedyś obszar ten zamieszkiwali Łemkowie i Bojkowie.	…………………
D. Makroregion zbudowany z wapieni jurajskich z charakterystycznymi formami krasowymi np. Brama Krakowska, Igła Deotymy. Wśród licznych tras wycieczkowych tego makroregionu wyróżnia się Szlak Orlich Gniazd oraz Szlak Warowni Jurajskich.	…………………

(0-4 p)

22. Wpisz w odpowiednie rubryki konsekwencje położenia Polski w Europie.

A - Umiejscowienie między dwoma mocarstwami.

B - Różnica czasu słonecznego między zachodnim, a wschodnim krańcem Polski.

C - Położenie na styku różnych kultur i religii.

D - Przebieg szlaków tranzytowych.

E - Różnice w długości trwania dnia między północą, a południem Polski.

Konsekwencje przyrodnicze	Konsekwencje gospodarcze	Konsekwencje geograficzne
……………………………..	……………………………..	……………………………..

(0-3 p)

Część III

23. Zadanie z mapą - Wycieczka po miastach Polski

Na mapie Polski zaznaczone są miejscowości. Po odgadnięciu nazwy miejscowości wpisz ją do krzyżówki, natomiast cyfrę w odpowiednim miejscu na mapie.

(0-10 p)

1. Dwór Artusa, Długi Targ, Żuraw to sztandarowe zabytki tego miasta.

2. Miasto kopców: Kopiec Kościuszki, Kopiec Piłsudzkiego, Kopiec Kraka, Kopiec Wandy.

3. Najstarsze miasto w Polsce, dzisiaj produkuje się tam smakowite „Grześki”.

4. W pobliżu tego miasta znajduje się dawna kwatera Hitlera „Wilczy Szaniec”.

5. Największe miasto po wschodniej stronie Wisły położone nad Bystrzycą i Nędznicą.

6. Stolica woj. Świętokrzyskiego położone w Górach Świętokrzyskich z 5 rezerwatami przyrody.

7. Polska stolica sportów zimowych.

8. Stolica najmłodszego zagłębia węgla brunatnego w Polsce.

9. Maczuga Herkulesa, Grota Łokietka to formy krasowe znajdujące się pobliżu tej miejscowości.

10. Dawna stolica Polski położona na siedmiu pagórkach Lechowym, św. Piotra, św. Wawrzyńca, św. Michała, Panieńskim, Krzyżackim i Żnińskim.

					1.
				2.
				3.
			4.
				5.
		6.
				7.
		8.
				9.
		10.

1

Świnoujście

……………….

Poj. Pomorskie

……………….

Niz. Wielkopolska

……………….

Kotlina Sandomierska

………………

Bieszczady

Opołonek

---