Działania edukacyjne, projekty badawcze, eksperymenty

1. Jak sprawdzić czy na naszej skórze są mikroorganizmy? kl. VI

Sporządzenie pożywki stałej:

Żelatynę spożywczą rozpuścić w proporcjach podanych na opakowaniu zamiast w wodzie - w bulionie uzyskanym z gotowanego mięsa i wywaru z ziemniaków. Płyną pożywkę nalać na dno szalek Petriego (lub płaskich, szerokich słoiczków zakręcanych metalowymi wieczkami) i przykryć wieczkami. Następnie szalki owinąć w szary papier, a potem sterylizować w piekarniku nastawionym na 90°C poprzez wystawienie przez trzy kolejne dni po 30 minut na działanie wysokiej temperatury, która zniszczy mikroorganizmy i ich formy przetrwalnikowe. Należy przy tym uważać, aby zawartość szalek nie wylała się. Po zakończeniu ostatniej sterylizacji trzeba pozostawić pożywki w temperaturze pokojowej, aby zastygły. Do prezentacji potrzebujemy co najmniej 3 szalek z pożywką:

- jedna z nich będzie próbą kontrolną; pokażemy uczniom, że jest czysta. Należy zadbać o to, aby ta szalka cały czas pozostała zamknięta.

- drugą szalkę uczniowie mogą dotknąć umytymi palcami,

- trzecią - brudnymi.

Otwierane szalki zamykamy i owijamy ponownie papierem, gdyż w ciemności kolonie organizmów lepiej rosną. Hodowle trzymamy w pomieszczeniu o temperaturze pokojowej lub w cieplarce. W ciągu około tygodnia z pojedynczych, niewidocznych komórek tworzą się kolonie bakterii i grzybów. Doświadczenie zostanie rozpoczęte na tej lekcji, a rejestracja jego wyniku na lekcji następnej.

Problem badawczy: Czy na skórze mieszkają bakterie?

Hipoteza 1: Skóra człowieka może być środowiskiem życia wielu bakterii i grzybów

Hipoteza 2: Skóra człowieka nie może być środowiskiem życia wielu bakterii i grzybów

Hipoteza 3: Na pożywce, którą dotykaliśmy brudnymi rękami wyrosną kolonie bakterii i grzybów.

Cel doświadczenia: Zbadanie, czy skóra człowieka może być środowiskiem życia wielu bakterii i grzybów

Rysunek:

Wyniki: W słoiczku A- bez zmian, brak kolonii bakterii na pożywce, w słoiczku

B niewiele kolonii bakterii, są bardzo małe, w słoiczku C-wiele, dużych kolonii bakterii.

Wniosek: Skóra człowieka jest środowiskiem życia wielu bakterii i grzybów. Hipoteza 1 i 3 okazały się prawidłowe.

Naczynia powinny być sterylnie czyste lub nowe.

2.Jak dochodzi do próchnicy? (Działanie kwasu na muszlę małża)

Próchnica jest spowodowana bakteriami nazębnymi, które rozkładają resztki pokarmu wydzielając kwasy, te z kolei obniżają pH jamy ustnej i powodują rozpuszczanie szkliwa.

Przygotuj 2 muszle małża tego samego gatunku. Muszle są zbudowane z podobnych substancji co zęby. Następnie na jedną z nich nanieś kilka kropel octu (kwas). Zaobserwuj zmiany, przyłóż muszle polaną octem do ucha. Posłuchaj co się dzieje?

Problem badawczy: Jak kwas wpływa na szkliwo zębów?

Hipoteza: Kwas rozpuszcza szkliwo zębów.

Cel: Wykazanie, że kwas rozpuszcza szkliwo zębów

Rysunek

Wyniki: Muszelka B zaczęła się rozpuszczać, słychać było buzowanie.

Wnioski: Kwasy wydzielane przez bakterie, podczas rozkładu resztek pokarmu, rozpuszczają szkliwo zębów powodując próchnicę

3. Wpływ zasolenia na rośliny

Materiał: liście pelargonii lub innej rośliny z tej samej rodziny, 4 probówki, woda destylowana, roztwory soli kuchennej: 1%,5%,10%

Do każdej probówki włóż po 1 liściu rośliny a następnie zalej roztwory trochę oliwy żeby nie dopuścić do nadmiernego parowania roztworu. Zaobserwuj po 3 dniach wygląd liści.

Problem badawczy: Jak sól wpływa na rośliny?

Hipoteza: Sól niekorzystnie wpływa na rośliny.

Cel: Zbadanie wpływu soli na rośliny

Wyniki: Liść w wodzie destylowanej nie zmienił się, jest tak samo zielony jak przed doświadczeniem, pozostałe liście zwiędły mimo, że ich ogonki były nadal zanurzone w roztworach. Dodatkowo na liściu, który był zanurzony w roztworze 1%soli widać kryształki soli.

Wnioski: Pod wpływem mocno zasolonego roztworu liście szybko więdną. Sól źle wpływa na rośliny.

4. Wpływ różnych substancji na krystalizację.

Krystalizacja to jeden ze sposobów rozdzielania wody i soli.

Materiał: 1kg soli, 4 słoiki,4 sznurki, 4 kredki, woda, spirytus salicylowy, płyn do naczyń, olej, barwnik (najlepiej do napełniania drukarki)

Słoik nr.1:woda+sól

Słoik nr.2:woda+sól+spirytus salicylowy

Słoik nr.3:woda+sól+płyn do naczyń

Słoik nr.4:woda+sól+olej

Słoik nr.5:woda+sól+wkład do pióra

Problem badawczy: Czy na krystalizację mogą wpływać różne substancje?

Hipoteza: Na krystalizacje wpływają różne substancje.

Cel: Wykazanie wpływu różnych substancji na proces krystalizacji

Wyniki: Najszybciej krystalizacja zaszła w słoiku z wodą i solą oraz wodą, solą i barwnikiem. Proces nie zaszedł w słoiku z olejem.

Wnioski: Substancje dodane do roztworu krystalizującego mogą wpływać na tempo procesu. Olej blokował krystalizacje całkowicie, barwnik i spirytus przyśpieszał. W wyniku użycia różnych barwników można uzyskać kolorowe kryształy.

6. Prosty hydrometr- doświadczenie zaproponowane przez ucznia z klasy IV

Instrukcja

3 Słoiki litrowe, 3 słomki, 3 kulki plasteliny, woda, sól, oliwa, łyżka stołowa

Do 2 słoików nalewamy wody (3/4 litra), 1 z nich odstawiamy a do drugiego wsypujemy ¾ szklanki soli i dokładnie mieszamy powstały roztwór, do słoika trzeciego wlewamy oliwy (3/4 litra). Tak przygotowane słoiki podpisujemy i odstawiamy. Przygotowujemy teraz słomki- każdej ze słomek zaklejamy otwór z jednej strony za pomocą niewielkiej kulki z plasteliny. Następnie do każdego słoika wkładamy po 1 słomce i hydrometry gotowe. Co wskazują?

Rysunek:

Problem badawczy: Czy zanurzenie hydrometru zależy od gęstości cieczy?

Hipoteza: Zanurzenie hydrometru zależy od gęstości cieczy.

Cel: Zbadanie czy poziom zanurzenia hydrometru zależy od gęstości cieczy

Wyniki: W słoiku, w którym była woda z solą hydrometr (słomka z kulką z plasteliny) się wynurzył natomiast w słoiku z oliwą hydrometr był najbardziej zanurzony.

Wnioski: Hydrometr wskazuje nam gęstość cieczy. Im ciecz gęstsza tym hydrometr jest w niej bardziej zanurzony, im rzadsza tym bardziej się wynurza.

6. Wpływ detergentu na hodowle rzeżuchy.

Materiał:

6 kubeczków plastikowych, 6 płatków kosmetycznych, woda, nasiona rzeżuchy, 6 podstawek, 6 przykrywek, 5 litrowych słoików lub zlewek, płyn do naczyń i 6 zakraplaczy.

Zakładamy hodowle rzeżuchy.

Na 6 podstawek kładziemy po płatku i sypiemy po 15 nasion rzeżuchy. Do 1 kubeczka nalewamy wody a w pozostałych umieszczamy odpowiednie roztwory:

- litr wody + 2 krople płynu do naczyń

- litr wody + 3 krople płynu do naczyń

- litr wody + 4 krople płynu do naczyń

- litr wody + 5 krople płynu do naczyń

- litr wody + 6 krople płynu do naczyń

Podpisz kubki i roztwory żeby się nie pogubić.

Rysunek:

Problem badawczy: Jak detergent wpłynie na tempo wzrostu siewek rzeżuchy?

Hipoteza: Detergent przyśpieszy wzrost siewek rzeżuchy

Cel: Zbadanie czy detergent wpłynie na tempo wzrostu rzeżuchy

Wyniki: Zauważyliśmy, że siewki podlewane wodą z detergentem rozwijały się szybciej. Płyn do naczyń podziałał na nie jak nawóz.

Wnioski: Wraz ze wzrostem ilości detergentu w wodzie do podlewania nasion rośnie tempo wzrostu siewek. Detergent jest więc jak nawóz. To detergenty są „winne” eutrofizacji zbiorników wodnych.

7. Ciecze a przewodnictwo prądu. Koło przyrodnicze

Materiały: płaska bateria, żarówka, wyłącznik, przewody elektryczne, 2 gwoździe, naczynia z różnymi cieczami

Budujemy obwód wg schematu na schemacie:

Schemat:

Przygotuj 3 roztwory:

Zanurzaj kolejno gwoździe w różnych roztworach, obserwuj żarówkę i gwoździe. Możesz zmieniać odległość gwoździ od siebie w danej cieczy i obserwować zmiany.

Problem badawczy: Czy każdy roztwór przewodzi prąd elektryczny?

Hipoteza: Nie każdy roztwór przewodzi prąd elektryczny

Cel: Zbadanie, które ciecze przewodzą prąd elektryczny?

Wyniki: Zauważyliśmy, że roztwór wody z solą przewodził prąd czego dowodem było świecenie żarówki, a więc obwód był zamknięty. Gdy zbliżaliśmy do siebie gwoździe ciecz na nich zaczęła „buzować” a żarówka mocniej świecić. W pozostałych roztworach żarówka nie zaświeciła się.

Wnioski: Tylko w roztworze B żarówka zaświeciła się bo były w nim jony przenoszące ładunki w pozostałych brak było jonów, obwody były otwarte i żarówka nie zaświeciła się.

8. Elektryczna cytryna. Doświadczenie zaproponowane przez ucznia z klasy IV i koło przyrodnicze

Materiały: cytryna, 2 druciki z różnych metali (miedź, stal)

Poturlaj cytrynę po stole lekko dociskając. Wbij w cytrynę oba druciki blisko siebie, ale nie tak żeby się stykały. Po chwili dotknij językiem końcówek drucików. Co czujesz?

Problem badawczy: Czy cytryna może generować słaby prąd?

Hipoteza: Cytryna może generować słaby prąd

Cel: Zbadanie czy cytryna może generować słaby prąd.

Wyniki: Po przyłożeniu drucików wystających z cytryny do języka czuliśmy lekkie mrowienie.

Wnioski: Mrowienie języka świadczy o przepływie słabego prądu elektrycznego. Cytryna generuje słaby prąd, bo zawiera w sobie kwas organiczny. Jeden z drucików przyciąga do siebie ładunki ujemne a drugi dodatnie. Przyłożenie do nich języka powoduje zamknięcie obwodu i przepływ prądu elektrycznego.

7. Badamy heliotropizm.

8. Badanie wrażliwości skóry na dotyk

9. Tempo spalania- sztuczne ognie a korozja

10. Badanie odczynu pH substancji

11.Badanie dyfuzji

12. Jak zrobić odlewy tropów zwierząt?

13. Budujemy filtr wody. Filtr żwirowy a węglowy (węgiel drzewny)

14 Rozdzielanie mieszanin

15. Elektryzowanie

16.Jak magnes wpływa na pracę kompasu?

17. Budujemy kamerę

18. Zakładamy hodowlę fasoli

19. Czy rośliny oddychają? (owoce w worku foliowym i woda wapienna

20. Badamy smaki na języku- rozmieszczenie kubków smakowych

21. Wpływ zanieczyszczeń na pióra ptaków- olej, samochodowy, benzyna

22.Badamy przewodnictwo cieplne substancji

23. Zbuduj prosty kompas

24.Światło rozchodzi się prostoliniowo

25. Porównanie tempa wzrostu rzeżuchy na wacie i w glebie.

26. Preferencje pokarmowe ptaków zimą- karmnik- różne typy pokarmów.

27. Wpływ tlenu na spalanie

28. Wpływ zanieczyszczeń na wzrost siewek rzeżuchy- pył od kredy

Na początek prymitywne doświadczenie, pokazujące, że domowa kuchnia często bywa dobrym, a w niektórych przypadkach całkowicie wystarczającym laboratorium.

29. Dopasowywanie się cieczy do kształtów naczynia

30. Ściśliwość gazów cieczy

31. Prądy konwekcyjne

32. Zad. cwiczenia kl.5 str.100

33. Budowanie wulkanu

Aby spowodować erupcję wulkanu należy do krateru wsypać łyżeczkę sody oczyszczonej, dodać kilka kropli detergentu do prania i trochę czerwonej farby ay uzyskaćefekt lawy. Następnie do krateru wlać powoli łyżeczkę octu i obserwować jak zachodzi erupcja. Ciekawostka Bystrogłowa: Czy wiesz, że głęboko w środku Ziemi panuje temperatura 3000 stopni Celsjusza ? Skały topią się i przybierają formę magmy pod wpływem takiej temperatury. Kiedy magma eksploduje przez krater wulkanu nazywamy ją lawą. Zestaw zawiera: forma wulkanu gips taśma kolorowa pędzel mieszadło arkusz grafik do dekoracji instrukcja Informacje techniczne: zabawka przeznaczona dla dzieci od lat 8 wymiary zew. opakowania: 16,5 x 21,5 x 5,5 cm waga: 0,74 kg

 WULKAN CHEMICZNY

Odczynniki: proszek do pieczenia, kwas octowy

Sprzęt: kolba, zlewka (słoik), piasek

Wykonanie:

Kolbę szklaną obsyp piaskiem. Postaraj się, aby Twoja "góra" miała kształt stożeka podobny do wulkanu. Do kolby wsyp paczkę małego proszku do pieczenia i zalej kwasem octowym.

Na efekt nie będziesz długo czekał. Z kolby wylewa się pieniąca i sycząca lawa.

34. Pokolorować kwiaty

35.Wpływ substancji kwaśnych i zasadowych na barwę herbaty.

Przygotuj 3 szklanki, łyżeczkę, sodę, sok z cytryny i ocet, zaparz około 400cm³ herbaty (powinna mieć ciemny odcień). Ustaw na stole 4 szklanki - do każdej nalej identyczną ilość naparu herbaty (pół szklanki). Do pierwszej dodaj pół łyżeczki kwasku cytrynowego do drugiej łyżkę octu, trzecią zostaw do porównania, do czwartej dodaj pół łyżeczki sody. Obserwuj zabarwienie roztworów w szklankach

Problem badawczy: Jak kwasy i zasady wpływają na zabarwienie herbaty?

Hipoteza: Kwasy (ocet, sok z cytryny) rozjaśni herbatę a zasada (soda oczyszczona) spowoduje przyciemnienie herbaty.

Cel: Zbadanie wpływu substancji kwaśnych i zasadowych na zabarwienie herbaty.

Wyniki: Barwa w pierwszej szklance powinna zmienić się na bursztynową - charakteryzującą słabą herbatę, w trzeciej natomiast na ciemnobrunatną - charakterystyczną dla bardzo mocnego naparu.

Wnioski: Sok z cytryny i ocet będą obniżały pH herbaty a soda je podwyższy. Zawarte w herbacie pochodne taniny zmieniają barwę pod wpływem pH

http://chemia.panoramix.net.pl/roznosci/doswiadczenia.html

Mocna herbata

Przygotuj 3 szklanki, łyżeczkę, sodę, kwasek cytrynowy (lub ocet), zaparz około 200cm³ herbaty (powinna mieć ciemny odcień). Ustaw na stole szklanki - do każdej nalej identyczną ilość naparu herbaty (najlepiej bez fusów :-) ). Do pierwszej dodaj pół łyżeczki kwasku cytrynowego lub łyżkę octu, drugą zostaw do porównania, do trzeciej dodaj pół łyżeczki sody. Obserwuj zabarwienie roztworów w szklankach. Barwa w pierwszej szklance powinna zmienić się na bursztynową - charakteryzującą słabą herbatę, w trzeciej natomiast na ciemnobrunatną - charakterystyczną dla bardzo mocnego naparu. Zawarte w herbacie pochodne taniny zmieniają barwę pod wpływem pH. Dodatek wodorowęglanu sodu (NaHCO₃ - sody), który łatwo hydrolizuje, gdyż jest solą słabego kwasu i mocnej zasady, podnosi stężenie jonów wodorotlenkowych (OH^-) w roztworze, a co za tym idzie zwiększa pH. Dodanie kwasu cytrynowego lub octowego (ocet - CH₃COOH), które dysocjując zwiększają stężenie jonów wodorowych (H⁺) w roztworze obniża pH. A teraz coś dla miłośników "mocnych" wrażeń: wlej zawartość trzeciej szklanki do pierwszej. Rozpocznie się dość burzliwa reakcja rozkładu anionów węglanowych. W jej wyniku zacznie się wydzielać dwutlenek węgla:
HCO₃^- + H⁺
H₂O + CO₂
. Uzyskany roztwór wyglądem przypomina ciemne piwo, lub, jak kto woli, coca-colę.

http://images.google.pl/imgres?imgurl=http://www.iwiedza.net/encyklo/images/j/reaklan.gif&imgrefurl=http://www.iwiedza.net/encyklo/jleter.html&usg=__DjOZTmnjauTcxRIREOCQknY792M=&h=272&w=437&sz=14&hl=pl&start=1&um=1&tbnid=T050X6PuhmwfkM:&tbnh=78&tbnw=126&prev=/images%3Fq%3DENERGIA%2BJ%25C4%2584DROWA%26um%3D1%26hl%3Dpl%26rlz%3D1T4SKPB_enPL305PL306%26sa%3DN

36. Prawo Joule'a

Prawo Joule'a mówi, ile powstaje ciepła w czasie przepływu prądu elektrycznego przez przewodnik. Joule odkrył, że przy przemianie energii mechanicznej w energię elektryczną ilość wydzielonego ciepła jest zawsze proporcjonalna do ilości energii, która uległa przemianie. Na tej podstawie stwierdził, że ilość ciepła wydzielanego w przewodniku podczas przepływu prądu jest wprost proporcjonalna do oporu przewodnika, kwadratu natężenia prądu i czasu przepływu. Jeśli więc chce się zmniejszyć straty cieplne w trakcie przesyłania energii elektrycznej, należy dbać o utrzymanie niskiego natężenia prądu.

Prosty eksperyment demonstrujący prawo Joule'a. Ciepło wydzielane przez podłączony do baterii przewodnik wywołuje stopniowy wzrost temperatury wody. Przewodnik ma izolację, co jednak nie zatrzymuje wymiany cieplnej między zwojami drutu a wodą.

37. Wyporność wody morskiej (sól +jajo)

38. Wpływ światła na zazielenienie się rośliny (Światło niezbędnym czynnikiem fotosyntezy)

39.Współpraca narządów zmysłu człowieka

40. Nagie jajko

41.Wykrywanie składników fotosyntezy (płyn Lugola)

42. Zjawisko osmozy w roślinie. Dlaczego ziemniak z osolonej wody jest elastyczny?

43.Izolacja DNA (uproszczona)

5

---