LISTA KONTROLNA
ZAKŁAD PRZETWÓRSTWA OWOCOWO-WARZYWNEGO
Data kontroli |
|
|||
Lp |
Treść pytania kontrolnego |
TAK |
NIE |
|
Czy teren zakładu pracy spełnia wymagania dotyczące jego urządzenia i wyposażenia? |
||||
Teren zakładu pracy powinien być utrzymywany w stanie niestwarzającym zagrożeń dla użytkowników. Gromadzenie odpadów i ich składowanie jest możliwe jedynie w wydzielonych miejscach, w sposób wykluczający możliwość pogorszenia warunków otoczenia. Zbiorniki i pojemniki na śmieci i odpadki trzeba systematycznie opróżniać; niedopuszczalne jest przepełnianie zbiorników. Zaleca się, aby odpadki i śmieci z chłodni były codziennie, po zakończeniu pracy, posypywane wapnem chlorowanym lub polewane co najmniej 10-procentowym roztworem wapna chlorowanego albo 20-procentowym roztworem mleka wapiennego. Na terenie zakładu powinna znajdować się kanalizacja umożliwiająca odprowadzanie ścieków i wód opadowych do sieci kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej. Nawierzchnia dróg, placów manewrowych, postojowych, dojazdów pożarowych i przejść powinna być równa, utwardzona, o nośności odpowiedniej do obciążenia wynikającego ze stosowanych środków transportowych i przemieszczanych lub składowanych materiałów. Drogi i place manewrowe powinny mieć twardą, nieuszkodzoną nawierzchnię, z odpowiednim nachyleniem dla spływu wody do studzienek ściekowych. Niedopuszczalne jest odprowadzanie wód opadowych na sąsiednie posesje. Przy drogach i przejściach zlokalizowanych obok urządzeń do hydromechanicznego rozładunku owoców i warzyw ze środków transportu powinny być zainstalowane ekrany ochronne o wysokości co najmniej 2,5m, osłaniające przed niebezpiecznym strumieniem wody. W zakładach przetwórstwa owocowo-warzywnego, w których stosowane są amoniakalne instalacje chłodnicze, należy na terenie zakładu zainstalować wiatrowskaz. Gdy na terenie zakładu zlokalizowane są rampy towarowe, to powinny one mieć gładką, czystą, nieuszkodzoną nawierzchnię, o spadku umożliwiającym spływ wody. Rampy towarowe powinny posiadać zadaszenia w miejscach przeładunków oraz urządzenia do doprowadzania wody przeznaczonej do mycia. Studzienki ściekowe znajdujące się w pobliżu ramp powinny być na bieżąco oczyszczane w sposób zapewniający stały odpływ wody. Drogi, przejścia i dojazdy pożarowe nie mogą być zastawione materiałami, środkami transportu, sprzętem i innymi przedmiotami. INFO - P1, P3, P4, P8, P9, P36 |
|
|
||
Czy obiekty budowlane spełniają wymagania techniczne? |
||||
Obiekty budowlane, w których znajdują się pomieszczenia pracy - zaopatrzone w wodę i energię elektryczną oraz odpowiednio do potrzeb w energię cieplną oraz zapewniające usuwanie ścieków, wody opadowej i odpadów - powinny spełniać wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, bezpieczeństwa pożarowego i ochrony środowiska. Budowę nowych, modernizację lub rozbudowę istniejących obiektów należy prowadzić na podstawie pozwolenia na budowę oraz projektu, pozytywnie zaopiniowanego przez rzeczoznawcę ds. bezpieczeństwa i higieny pracy (łącznie z częścią technologiczną), rzeczoznawcę ds. ochrony przeciwpożarowej i rzeczoznawcę ds. higienicznosanitarnych. W celu uzyskania oświadczenia stwierdzającego brak sprzeciwu lub uwag, o zamiarze użytkowania wybudowanego lub przebudowanego obiektu budowlanego należy zawiadomić: • Państwową Inspekcję Pracy, • Państwową Inspekcję Sanitarną • Państwową Straż Pożarną. Budynki przeznaczone do produkcji i przechowywania owoców i warzyw nie mogą być wykonane z materiałów emitujących związki szkodliwe dla zdrowia (gazy, pary, pyły) lub związki zapachowe w stopniu przekraczającym ich dopuszczalne stężenia. Układ funkcjonalny powinien być dostosowany do rodzaju prowadzonej działalności i liczby zatrudnionych pracowników. Budynki w czasie użytkowania należy poddać okresowej kontroli mającej na celu sprawdzenie stanu technicznego elementów budynku i instalacji. Obowiązkiem pracodawcy jest prowadzenie dla każdego budynku książki obiektu budowlanego, dokumentu służącego do dokonywania zapisów dotyczących przeprowadzonych badań, kontroli stanu technicznego, remontów i przebudowy. INFO - P1, P2, P3, P4 |
|
|
||
Czy miejsca niebezpieczne są właściwie oznakowane i zabezpieczone? |
||||
Miejsca, w których mogą wystąpić zagrożenia dla pracowników, powinny być oznakowane widocznymi barwami lub znakami bezpieczeństwa. Pamiętać trzeba, że znaki zakazu, ostrzegawcze, nakazu, ewakuacyjne i informacyjne powinny być wykonane i umieszczone jako znaki stałe. Znaki bezpieczeństwa należy umieszczać odpowiednio do linii wzroku w miejscu lub najbliższym otoczeniu zagrożenia. Otwory i zagłębienia powinny być zamknięte właściwymi pokrywami, a jeżeli jest to niemożliwe, należy je ogrodzić i oznakować. Na drogach komunikacyjnych w miejscach, gdzie istnieje niebezpieczeństwo wtargnięcia pieszych, w szczególności: przed bramami, drzwiami i przejściami należy ustawić barierki lub inne skuteczne środki ochronne. Poprzez uziemienie należy zapewnić ochronę obiektów budowlanych i urządzeń technicznych przed gromadzeniem się ładunków i wyładowaniami elektryczności statycznej, które stwarzają zagrożenia w środowisku pracy. Jeżeli - pomimo zastosowania możliwych rozwiązań technicznych i organizacyjnych - poziom hałasu na stanowiskach pracy przekracza dopuszczalne normy, należy zapewnić oznakowanie stref zagrożonych hałasem. INFO - P1, P3, P5, P9, P37, P38, P39, P40 |
|
|
||
Czy pomieszczenia pracy spełniają ogólne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy? |
||||
Pomieszczenia pracy i ich wyposażenie powinny zapewniać pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy; wysokość pomieszczeń, powierzchnia, oświetlenie naturalne i sztuczne, wymiana powietrza powinny być dostosowane do rodzaju wykonywanej pracy, stosowanych technologii, a także czasu przebywania pracowników. Jeżeli ze względu na rodzaj stosowanych urządzeń lub technologii może zachodzić niebezpieczeństwo wybuchu, stropy, dachy i ściany pomieszczeń pracy powinny być wykonane z materiałów uwzględniających istniejące zagrożenie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami pomieszczenia, w których wykonywane są prace, powinny spełniać następujące wymagania:
W pomieszczeniach pracy zakładów przetwórstwa owocowo-warzywnego, w których występują trudne warunki pracy ze względu na panujący mikroklimat i hałas, należy stosować rozwiązania techniczne uniemożliwiające przedostawanie się czynników szkodliwych dla zdrowia do innych pomieszczeń pracy. Odstępstwa w zakresie wysokości pomieszczeń są dopuszczalne, przy czym wysokość pomieszczeń pracy nie może być niższa niż 2,5 m, pod warunkiem wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji i uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego na obniżenie wysokości. Wilgotność powietrza w pomieszczeniach produkcyjnych zakładów przetwarzających owoce i warzywa nie może przekraczać 75% wilgotności względnej, a w przypadku utrzymywania w nich temperatury poniżej 5°C, należy zapewnić sygnalizację wskazującą na obecność pracowników. Drzwi tych pomieszczeń pracy muszą być otwierane od wewnątrz i z zewnątrz, a ich wymiary powinny być odpowiednie do liczby pracowników zatrudnionych w danym pomieszczeniu oraz gabarytów eksploatowanych urządzeń i wielkości przemieszczanych ładunków. Wszystkie pomieszczenia produkcyjne w zakładach przetwarzających owoce i warzywa należy wyposażyć w oświetlenie awaryjne, posiadające własne źródło zasilania, zapewniające automatyczne oświetlenie w przypadku wyłączenia dopływu energii elektrycznej. Stłuczka szklana występująca w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych powinna być gromadzona w specjalnych pojemnikach, wykonanych z nieażurowego materiału. W drzwiach pomieszczeń pracy nie należy stosować zamków uniemożliwiających pracownikom wyjście z pomieszczeń. Zatrudniając osoby niepełnosprawne, należy dostosować stanowiska pracy, pomieszczenia higienicznosanitarne oraz ciągi komunikacyjne do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności tych osób. INFO - P1, P2, P3, P4 |
|
|
||
Czy podłogi, ściany i okna spełniają wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy? |
||||
Podłogi w pomieszczeniach produkcyjnych powinny znajdować się na poziomie terenu otaczającego budynek. Obniżenie poziomu podłogi poniżej terenu wymaga zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, wydanej w porozumieniu z właściwym okręgowym inspektorem pracy. Podłogi w pomieszczeniach pracy powinny być szczelne. Posadzka powinna być nienasiąkliwa, łatwo zmywalna, zapobiegająca poślizgnięciom. Pomiędzy pomieszczeniami nie powinno być progów, chyba że warunki techniczne wymagają ich zastosowania. W takich przypadkach należy je oznaczyć w sposób widoczny, zgodnie z obowiązującymi przepisami. W pomieszczeniach, w których mogą wystąpić mieszaniny wybuchowe, powierzchnie podłóg należy wykonać z materiału nie-powodującego iskrzenia mechanicznego lub wyładowań elektrostatycznych. Jeżeli natomiast podłogę wykonano z materiału będącego dobrym przewodnikiem ciepła lub jeżeli w trakcie wykonywania pracy występuje zamoczenie podłogi, w przejściach oraz w miejscach do stania i siedzenia należy zapewnić podesty izolujące od zimna lub wilgoci. Podesty należy wykonać w sposób zapewniający ich stabilność, wytrzymałość na obciążenie użytkowe, łatwość utrzymania w czystości. Studzienki i kanały spławne powinny być przykryte pokrywami lub osłonięte metalowymi kratami, a jeśli ich głębokość przekracza 0,8 m, należy zapewnić wyposażenie studzienek i kanałów spławnych w klamry. Usytuowanie na poziomie podłogi albo poniżej poziomu terenu zbiorników spławnych powoduje konieczność zabezpieczenia ich balustradą lub murem ochronnym o minimalnej wysokości, wynoszącej 1,1 m. Ściany pomieszczeń powinny być pokryte materiałem łatwo zmywalnym do wysokości 2,0m. Okna w pomieszczeniach produkcyjnych powinny otwierać się z poziomu posadzki. Szyby w oknach powinny być czyste, powinny także przepuszczać dostateczną ilość światła, a w przypadku narażenia na mechaniczne uszkodzenia, okna należy zabezpieczyć siatką. Do mycia okien powinien być zapewniony dogodny i bezpieczny dostęp. Punkty czerpania wody powinny być wyposażone w mieszacze wody zimnej i gorącej, a węże stosowane do mycia - zakończone końcówkami samozamykającymi się i zawieszone na specjalnych zwijaczach. INFO - P1, P2, P3, P4, P9 |
|
|
||
Czy w zakładzie pracy spełnione są wymagania dotyczące wentylacji? |
||||
W pomieszczeniach produkcyjnych należy zapewnić wymianę powietrza wynikającą z: potrzeb użytkowych i funkcji tych pomieszczeń, ilości wydzielanego ciepła w procesie technologicznym, wilgotności powietrza, kubatury pomieszczenia, liczby zatrudnionych osób oraz zanieczyszczeń stałych i gazowych. Zaleca się, aby w pomieszczeniach produkcyjnych zainstalowana wentylacja zapewniała co najmniej czterokrotną wymianę powietrza na godzinę. Urządzenia wentylacji mechanicznej powinny być tak instalowane, aby strumień powietrza nie był kierowany bezpośrednio na stanowiska pracy. Urządzenia, z których wydziela się para wodna (kotły warzelne, urządzenia do mycia i dezynfekcji opakowań, pasteryzatory) powinny być wyposażone w instalację odprowadzającą parę bezpośrednio z miejsca jej powstawania. Powietrze doprowadzone do pomieszczeń pracy z zewnątrz przy zastosowaniu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia. Wentylacja lub klimatyzacja powinny być wykonane w sposób wykluczający możliwość powstania przeciągów, przegrzania lub wyziębienia pomieszczenia pracy. Temperatura nawiewanego powietrza nie powinna przekraczać 70°C przy nawiewie umieszczonym na wysokości nie mniejszej niż 3,5m od poziomu podłogi i 45°C w pozostałych przypadkach. W pomieszczeniach, w których jest zastosowana wentylacja mechaniczna lub klimatyzacja, nie można stosować wentylacji grawitacyjnej. INFO- P1, P2, P3, P4, P32, P33 |
|
|
||
Czy w zakładzie pracy spełnione są wymagania dotyczące ogrzewania? |
||||
Budynek, który ze względu na swoje przeznaczenie wymaga ogrzewania, powinien być wyposażony w instalacje lub urządzenia zapewniające ogrzewanie. Dopuszcza się stosowanie pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe w budynkach o wysokości do 3 kondygnacji nadziemnych wyłącznie wtedy, jeżeli nie jest to sprzeczne z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i pod warunkiem uzyskania zgody właściwego inspektora sanitarnego. W pomieszczeniach pracy, jeżeli pozwalają na to względy technologiczne, należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy, nie niższą niż 14°C. W pomieszczeniach pracy, gdzie jest wykonywana lekka praca fizyczna i w pomieszczeniach biurowych, temperatura nie może być niższa niż 18°C. Pomieszczenia pracy i urządzone w nich stanowiska pracy należy zabezpieczyć przed niekontrolowaną emisją ciepła oraz przed napływem chłodnego powietrza z zewnątrz. Temperatura w pomieszczeniach nieprzeznaczonych do stałego przebywania ludzi powinna wynosić 5°C, a pomieszczenia przeznaczone do stałego przebywania ludzi, znajdujących się w okryciach zewnętrznych lub wykonujących pracę fizyczną powinny być ogrzewane do temperatury 12°C. INFO -P1, P2, P3, P4, P9, P34 |
|
|
||
Czy spełnione są wymagania dotyczące oświetlenia w pomieszczeniu pracy? |
||||
Oświetlenie dzienne pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt pracowników powinno odpowiadać potrzebom użytkowników. Należy zapewnić oświetlenie światłem naturalnym i sztucznym (elektrycznym). W przypadku, kiedy względy technologiczne wykluczają zastosowanie światła naturalnego (np. w chłodniach), dopuszczalne jest zastosowanie wyłącznie oświetlenia światłem sztucznym, pod warunkiem uzyskania zgody właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, wydanej w porozumieniu z właściwym okręgowym inspektorem pracy. Wykonanie oświetlenia sztucznego powinno zapewnić komfort pracy, wykluczyć zmęczenie wzroku i nie powodować zagrożenia wypadkowego. Natężenie światła nie powinno powodować odbarwiania produktów. Oświetlenie powinno być adekwatne do wykonywanych czynności i wynosić: • 500 luksów w miejscach kontroli wzrokowej produktów lub opakowań, • 200 luksów na stanowiskach pracy, • 300 luksów na stanowiskach krojenia i wybierania warzyw i owoców, • 100 luksów w innych pomieszczeniach. Oprawy lamp powinny być wyposażone w osłony chroniące owoce i warzywa przed szkłem, pochodzącym z pękających żarówek lub świetlówek - wszędzie tam, gdzie istnieje tego typu zagrożenie (np. transport wodny i mycie, sortowanie). W pomieszczeniach produkcyjnych powinno być zapewnione oświetlenie ewakuacyjne, mające na celu zapewnienie oświetlenia przejść i dróg komunikacyjnych w razie przerwy w działaniu oświetlenia podstawowego. Ponadto pomieszczenia produkcyjne i magazynowe powinny być wyposażone w system oświetlenia awaryjnego z własnym źródłem zasilania, włączanym w przypadku wyłączenia energii elektrycznej. INFO - P1, P2, P3, P7, P8, P35 |
|
|
||
Czy zachowane są wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach chłodniczych? |
||||
Urządzenia chłodnicze powszechnie stosowane w przetwórstwie owoców i warzyw, wymagają szczególnej uwagi i nadzoru eksploatacyjnego ze względu na złożoną budowę i potencjalne zagrożenia wynikające z niewłaściwej obsługi (prace pod napięciem, ruchome mechaniczne części przy agregacie chłodniczym, szkodliwe opary czynnika chłodniczego - freon, amoniak). Do każdego urządzenia wprowadzonego do użytku powinna być dołączona szczegółowa instrukcja obsługi, zawierająca zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Zasady bhp, obowiązujące przy eksploatacji małych i średnich urządzeń chłodniczych, uwzględniać muszą wszystkie niebezpieczeństwa wynikające z właściwości czynników chłodniczych, tj.: • freonu, który jest środkiem chłodniczym stosowanym we wszystkich prawie urządzeniach chłodniczych z powodu korzystnych właściwości chemicznych i fizycznych. Freon jest czynnikiem niepalnym i nietrującym oraz niepowodującym zjawiska korozji metali. Zasadniczą jego wadą jest to, że rozpuszcza oleje, a w zetknięciu z ogniem rozkłada się wytwarzając drobne ilości fosgenu, który jest gazem silnie trującym. Ta ostatnia właściwość pociąga za sobą konieczność przestrzegania zakazu palenia tytoniu w pomieszczeniach, w których znajdują się urządzenia chłodnicze z zastosowaniem freonu; • amoniaku, który stosowany jest w urządzeniach chłodniczych o wydajności powyżej 5 tysięcy kcal/h i charakteryzuje się silnym zapachem, drażniącym drogi oddechowe. Obecność amoniaku w powietrzu w ilości 20 % powoduje śmiertelne zatrucie. W codziennej praktyce niebezpieczeństwo zatrucia się amoniakiem jest stosunkowo małe, ponieważ o jego zawartości w powietrzu ostrzega silny zapach. Cechą niebezpieczną amoniaku jest wybuchowość, gdyż mieszanina powietrza, zawierająca objętościowo 13-27% amoniaku, wybucha przy zetknięciu z płomieniem lub iskrą. Dlatego w pomieszczeniu, w którym znajduje się instalacja z amoniakiem, nie wolno przebywać z otwartym ogniem lub palić papierosa. W pomieszczeniu, w którym są umieszczone urządzenia chłodnicze, powinna znajdować się apteczka zawierająca zestaw niezbędnych lekarstw do ogólnych celów sanitarnych, ze szczególnym uwzględnieniem środków stosowanych przy zatruciu freonem czy amoniakiem. Przy instalowaniu urządzenia chłodniczego, zaleca się przestrzeganie następujących zasad : • przy urządzeniu ze skraplaczem powietrznym temperatura w pomieszczeniu nie powinna być wyższa niż 32°C, • szafy chłodnicze, bez względu na miejsce agregatu, powinny być umieszczone w odległości nie mniejszej niż 2m od źródła ciepła, np. grzejników, a odległość od ścian przy wbudowanym agregacie nie może być mniejsza niż 20cm, • w maszynowni należy rozmieścić urządzenia w taki sposób, aby zachować odpowiednią szerokość przejść, przestrzegając przy tym normatywów odległości pomiędzy agregatem a komorą chłodniczą, tj.:
• nie wolno umieszczać urządzeń chłodniczych na klatkach schodowych, w przejściach komunikacyjnych, przejściach awaryjnych itp.,
• w pomieszczeniu agregatów należy zapewnić wentylację o co najmniej trzykrotnej wymianie powietrza w ciągu godziny • kubatura pomieszczenia, w którym są zainstalowane agregaty chłodnicze, powinna wynosić nie mniej niż 25 m3 na każde 1000kcal/godz. wydajności agregatu, a wysokość aparatowni - nie mniej niż 2,2 m; każda maszynownia musi mieć co najmniej jedno wyjście zaopatrzone w drzwi otwierające się na zewnątrz, dla umożliwienia łatwej ewakuacji personelu w razie awarii. Zaleca się, aby instalacje (zasilające, sterownicze, oświetleniowe, sygnalizacyjne, ochronne) były wykonane i utrzymane w taki sposób, aby zapewniały:
Instalacja elektryczna powinna być dostosowana do warunków pracy w danym otoczeniu, aby wpływ tego otoczenia, np. zawilgocenie, nie powodował nadmiernego pogorszenia się stanu technicznego instalacji i nie groził porażeniem, wybuchem lub pożarem. Wszelkie naprawy i konserwację eksploatowanych urządzeń mogą wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia. INFO - P1, P2, P9, P20, P21 |
|
|
||
Czy chłodnie spełniają wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy? |
||||
Chłodnie, ze względu na stosowany czynnik chłodniczy (freon, amoniak), należą do pomieszczeń, które powinny być poddane szczególnej procedurze postępowania w zakresie oceny spełniania warunków technicznych, zapewniających bezpieczeństwo pracy zatrudnionych pracowników. Należy więc ocenić, czy: • komory chłodnicze zostały wyposażone w sygnalizację ostrzegawczą (akustyczną lub świetlną), sygnalizującą pozostawanie człowieka w komorze, uruchamianą we wnętrzu komory, • sygnalizacja ostrzegawcza posiada bezpośrednie połączenie ze stanowiskiem pracy osoby, której zadaniem jest sprawowanie stałego nadzoru nad pracą chłodni, • urządzenia w pomieszczeniu agregatów chłodniczych zostały rozmieszczone w sposób umożliwiający swobodny dostęp do każdego z nich, • pomieszczenie agregatów amoniakalnych posiada instalację wentylacyjną zapewniającą co najmniej trzykrotną wymianę powietrza w ciągu doby. INFO - P1, P9, P25, P28 |
|
|
||
Czy spełnione są warunki bezpiecznego obsługiwania amoniakalnych instalacji chłodniczych? |
||||
Szczególną uwagę należy zwrócić na prace przy obsłudze amoniakalnych instalacji chłodniczych, ponieważ zalicza się je do prac szczególnie niebezpiecznych - w rozumieniu ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracownicy zatrudnieni przy obsłudze ww. instalacji powinni być zapoznani z: • zasadami bhp z uwzględnieniem ratownictwa chemicznego oraz sposobu postępowania w razie awarii, • schematem technicznym, z uwzględnieniem zaworów odcinających, • zasadami udzielania pierwszej pomocy, • instrukcją obsługi technicznej instalacji i instrukcją bezpieczeństwa pożarowego. Należy pamiętać, że następujące prace: • w maszynowni niewyposażonej w aparaturę, przy sprężarkach o wydajności przekraczającej 85 m3/h, • odolejania urządzeń chłodniczych, • operatorów chłodniczych, • przy uzupełnianiu instalacji amoniakalnej, • w komorach chłodniczych, gdy drzwi komór otwierane są tylko z zewnątrz, muszą być wykonywane przez co najmniej 2 pracowników. Z uwagi na zagrożenie wybuchem, butle z amoniakiem należy przechowywać w pozycji stojącej w pomieszczeniu nieogrzewanym lub pod wiatą, oddzielając je od butli z innymi gazami. Butle należy zaopatrzyć w kołpaki ochronne, a pomieszczenia, w których są składowane powinny być zabezpieczone przed dostępem osób postronnych. Pomieszczenia maszynowni i aparatowni komór chłodniczych oraz drogi ewakuacyjne należy wyposażyć w oświetlenie awaryjne z własnym źródłem zasilania, włączającym się automatycznie w przypadku wyłączenia energii elektrycznej. Przeglądy, remonty, naprawy urządzeń chłodniczych wykonywane powinny być przez osoby, które posiadają przygotowanie zawodowe, zostały przeszkolone w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz mają dodatkowe kwalifikacje wymagane dla osób eksploatujących urządzenia chłodnicze. INFO - P1, P6, P7, P8, P30, P31 |
|
|
||
Czy zostały spełnione ogólne wymagania dotyczące pomieszczeń i urządzeń higienicznosanitarnych? |
||||
Pomieszczenia higienicznosanitarne, do których zaliczamy: szatnie, umywalnie, ustępy, pomieszczenia do spożywania posiłków (jadalnie), muszą być dostosowane do liczby zatrudnionych pracowników i warunków pracy, w jakich jest ona wykonywana. Pomieszczenia higienicznosanitarne powinny znajdować się w budynku, w którym odbywa się praca lub w budynku połączonym z nim obudowanym przejściem, które w przypadku przechodzenia z ogrzewanych pomieszczeń pracy powinno być również ogrzewane. Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie utrzymania czystości w ww. pomieszczeniach. Pomieszczenia higienicznosanitarne powinny posiadać wysokość co najmniej 2,5m w świetle. W przypadku usytuowania ich w suterenie, piwnicy lub na poddaszu, wysokość powinna wynosić co najmniej 2,2 m. Należy zapewnić ogrzewanie i właściwą wentylację pomieszczeń, a ściany do wysokości co najmniej 2,0 m powinny być pokryte materiałami gładkimi, odpornymi na działanie wilgoci, zapewniając utrzymanie czystości. W przypadku zatrudniania do 10 pracowników różnej płci na jednej zmianie, pomieszczenia szatni, umywalni, natrysków i ustępów powinny być urządzone oddzielnie dla kobiet i mężczyzn, chyba że istnieje możliwość osobnego z nich korzystania. INFO - P1, P2, P4 |
|
|
||
Czy szatnie spełniają określone w przepisach wymagania? |
||||
Szatnie powinny być urządzone w oddzielnych lub wydzielonych pomieszczeniach - suchych i w miarę możliwości oświetlonych światłem dziennym. Mogą być urządzone w suterenach lub w piwnicach, pod warunkiem zastosowania izolacji ścian zewnętrznych i podłóg oraz zapewnienia ewakuacji pracowników z tych pomieszczeń. W szatni należy zapewnić: co najmniej czterokrotną w ciągu godziny wymianę powietrza lub dwukrotną wymianę powietrza na godzinę, w przypadku możliwości otwierania okien. W szatni należy zapewnić miejsca siedzące dla co najmniej 50% zatrudnionych na najliczniejszej zmianie oraz szafy na odzież. Szerokość przejść między dwoma rzędami szaf oraz głównymi przejściami komunikacyjnymi powinna być nie mniejsza niż 1,5m, a szerokość przejść między rzędami szaf a ścianą powinna być nie mniejsza niż 1,1m. Szatnie powinny ponadto posiadać: • części przeznaczone na odzież własną pracowników oraz na odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej, z zapewnieniem co najmniej 0,3m2 wolnej powierzchni podłogi na każdego pracownika, • przepustowy zespół sanitarny z natryskami, łączący dwie części (tj. część przeznaczoną na odzież własną pracowników i na odzież roboczą oraz środki ochrony indywidualnej). INFO - P1, P2, P4 |
|
|
||
Czy umywalnie spełniają określone w przepisach wymagania? |
||||
Umywalnie powinny być zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie szatni, łatwo dostępne dla pracowników. Należy je wyposażyć w umywalki, do których doprowadzona jest woda bieżąca - ciepła i zimna. Szerokość przejścia pomiędzy umywalkami a ścianą przeciwległą powinna wynosić nie mniej niż 1,3 m, a między dwoma rzędami umywalek - nie mniej niż 2 m. Na każdych 5 pracowników powinna przypadać co najmniej 1 umywalka. Pomieszczenie umywalni powinno mieć zapewnioną co najmniej dwukrotną wymianę powietrza w ciągu godziny. INFO - P1, P2, P4 |
|
|
||
Czy ustępy spełniają określone w przepisach wymagania? |
||||
Ustępy powinny być zlokalizowane w odległości nie większej niż 75m od stanowisk pracy. Odległość ta może być większa jedynie dla pracowników pracujących na stałe na otwartej przestrzeni, lecz nie może przekraczać 125m od najdalszego stanowiska pracy. W budynkach, ustępy powinny być urządzone na każdej kondygnacji. Pomieszczenie ustępu powinno mieć pomieszczenie izolujące oraz pomieszczenie wyposażone w umywalki z dopływem ciepłej i zimnej wody, tj. co najmniej 1 umywalka na 3 miski ustępowe lub pisuary, lecz nie mniej niż 1 umywalka. Wejścia do ustępów należy prowadzić bezpośrednio z pomieszczeń korytarzy lub dróg komunikacji ogólnej. Zainstalowane w ustępach miski ustępowe i pisuary powinny być spłukiwane bieżącą wodą oraz podłączone do kanalizacji. W pomieszczeniach ustępów należy zapewnić wymianę powietrza w ilości nie mniejszej niż 50m3 na godzinę na 1 miskę ustępową i 25 m3 na 1 pisuar. INFO - P1, P2, P4 |
|
|
||
Czy jadalnie spełniają określone w przepisach wymagania? |
||||
Powierzchnia jadalni nie powinna być mniejsza niż 8m2. Każdy pracownik spożywający posiłek w jadalni musi mieć zapewnione indywidualne miejsce do siedzenia przy stole. W jadalni powinno być zainstalowane urządzenie do podgrzewania posiłków, dwukomorowy zlewozmywak oraz indywidualne zamykane szafki, przeznaczone do przechowywania posiłków przez pracowników. W pomieszczeniu jadalni należy zapewnić dwukrotną wymianę powietrza w ciągu godziny. INFO - P1, P2, P4 |
|
|
||
Czy spełnione są wymagania dotyczące palarni? |
||||
Palenie tytoniu dozwolone jest wyłącznie w palarniach, które wyposażone są w dostateczną liczbę popielniczek. Palarnie powinny być usytuowane w sposób nienarażający osób niepalących na wdychanie dymu tytoniowego. Palarnię należy wyposażyć w wentylację zapewniającą przynajmniej dziesięciokrotną wymianę powietrza w ciągu godziny. Powierzchnia palarni nie powinna być mniejsza niż 4m2 INFO - P1, P2 |
|
|
||
Czy spełnione są ogólne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze i użytkowaniu maszyn, urządzeń oraz narzędzi? |
||||
Należy dokonać oceny, czy środowisko pracy nie zostało wyposażone w maszyny i urządzenia, które, podlegając obowiązkowi certyfikacji na znak bezpieczeństwa, nie uzyskały tego znaku lub nie mają wystawionej przez producenta lub innego dostawcę deklaracji zgodności wyrobu. W zakładach przetwórstwa owocowo-warzywnego obowiązkowi oznaczania znakiem bezpieczeństwa podlegają głównie następujące urządzenia i wyroby:
Eksploatowane w zakładzie: dźwigi, dźwignice, wciągarki i wciągniki, zbiorniki ciśnieniowe i bezciśnieniowe, służące do magazynowania lub transportu substancji niebezpiecznych, powinny posiadać decyzję Urzędu Dozoru Technicznego zezwalającą na ich użytkowanie. Należy pamiętać, że wszystkie elementy maszyn i urządzeń, które wykonują ruch obrotowy lub posuwisto-zwrotny, powinny być osłonięte lub zabezpieczone. Sposób użytkowania maszyn powinien uwzględniać minimalizację ryzyka zawodowego poprzez:
Na ruchome części maszyn, mogące powodować wypadki, stosuje się osłony, które zapobiegają dostępowi do strefy zagrożenia. Przed uruchomieniem maszyny, należy pamiętać o sprawdzeniu osłon oraz innych urządzeń ochronnych, a także o zbadaniu skuteczności ochrony przeciwporażeniowej. Skuteczność ochrony przeciwporażeniowej instalacji elektrycznych powinien okresowo sprawdzać posiadający odpowiednie uprawnienia pracownik, gdyż eksploatacja maszyn i urządzeń, zwłaszcza w warunkach dużej wilgotności, stwarza niebezpieczeństwo porażenia prądem. Przewody elektryczne zasilające w energię maszyny i urządzenia powinny być zabezpieczone przed mechanicznym uszkodzeniem i okresowo kontrolowane. Z uwagi na szczególne zagrożenia, związane z eksploatacją typowych dla przemysłu owocowo-warzywnego maszyn i urządzeń, należy sprawdzić, czy:
• stacje wyparne wyposażono w zawory bezpieczeństwa, a odprowadzenie kondensatu odbywa się przez odwadniacze. w zespół napędowy, w skład którego wchodzi silnik elektryczny, przekładnia zębata i pasowa, powinny być osłonięte obudową. Należy zachować szczególną ostrożność przy zespole krojącym oraz przy zakładaniu noży. W krajalnicach do warzyw i owoców surowiec do tarcz tnących dociska się przy pomocy odpowiednich dociskaczy. INFO - P1, P2, P9, P12, P15, P19, P22, P25, P26, P27, P29 |
|
|
||
Czy spełnione są szczególne obowiązki związane z eksploatacją maszyn i urządzeń? |
||||
Specyfiką w zakładach przetwórstwa owocowo-warzywnego jest bezpośredni kontakt człowieka (pracownika) z ruchomymi, ostrymi lub wystającymi elementami maszyn i urządzeń oraz ich oprzyrządowaniem. Należy zatem zabezpieczać, w sposób wykluczający możliwość powstania urazów u pracowników, wszystkie elementy maszyn i urządzeń, które wykonują ruch obrotowy lub posuwisty, a także wszystkie wystające lub ostre elementy tychże maszyn i urządzeń. Jednym z warunków minimalizowania zagrożeń wypadkowych jest wnikliwe zapoznanie się z dokumentacją techniczno-ruchową (DTR) i - przed uruchomieniem maszyny lub urządzenia - opracowanie instrukcji bhp, zapoznanie z jej treścią pracownika i poinformowanie go o ryzyku zawodowym. Dopuszczenie maszyny do eksploatacji może nastąpić dopiero po sprawdzeniu stanu funkcjonowania osłon i innych urządzeń ochronnych, szczególnie ochrony przeciwporażeniowej. Jest to bardzo ważne, ponieważ eksploatacja maszyn i urządzeń odbywa się w warunkach dużej wilgotności, co stwarza niebezpieczeństwo porażenia prądem. Przewody zasilające w energię elektryczną maszyny i urządzenia należy zabezpieczyć przed możliwością mechanicznych uszkodzeń. INFO - P1, P2, P12 |
|
|
||
Czy spełnione są szczególne wymagania wynikające z zagrożeń związanych z eksploatacją maszyn i urządzeń? |
||||
Przy wykonywaniu prac polegających na rozdrabnianiu surowca przy użyciu: szatkownic, krajalnic, urządzenia typu wilk (stosowane zespoły tnące, mieszadła stwarzają szczególne zagrożenia wypadkowe), należy zapewnić: • osłony nad koszem zasypowym, o ile podawanie surowców nie jest zmechanizowane, • automatyczną blokadę pracy urządzenia w przypadku otwarcia osłony, • zamknięcie włazu do urządzeń wyposażonych w mieszadła z uchylną pokrywą w przypadku jej otwarcia, • usytuowanie w zasięgu obsługującego wyłączników maszyn i urządzeń, • sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy zasobnik urządzenia jest pusty, • popychacze do popychania surowca w urządzeniach do rozdrabniania, • ostrożne wykonywanie czynności związanych z wymianą i myciem elementów tnących (które z uwagi na wymogi technologiczne są bardzo ostre). Eksploatacja kotłów warzelnych otwartych, blanszowników, wyparek i autoklawów, a także konieczność częstego mycia i konserwacji tych urządzeń powoduje typowe dla tej branży zagrożenia poparzeniem. W celu przeciwdziałania temu zagrożeniu należy: • zapewnić izolację termiczną na rurociągach przewodzących gorące czynniki, • wyposażyć kotły otwarte w poręcze ochronne o wysokości nie mniejszej niż 1,1 m, • wyposażyć kotły otwarte typu wywrotowego w mechanizm umożliwiający utrzymanie stabilnego położenia kotła, • zainstalować zawór odcinający dopływ pary do każdego odbiornika na przewodzie doprowadzającym parę wodną • wyposażyć kotły warzelne i wyparki w zawór bezpieczeństwa, termometr, manometr z oznaczonymi dopuszczalnymi wartościami parametrów, odwadniacz i kurek odwadniający, zawór odpowietrzający lub samoczynny odpowietrznik. Duże zagrożenie w tej branży stwarza także wykonywanie prac konserwacyjno-remontowych wewnątrz zbiorników, do których wejście i wyjście odbywa się przez włazy. Prace te mogą być wykonywane jedynie na podstawie pisemnego polecenia pracodawcy lub upoważnionej przez niego osoby. Sposób wykonywania prac musi być zgodny z opracowaną instrukcją bezpieczeństwa i higieny pracy, zatwierdzoną przez pracodawcę. W specyfikę branży wpisane jest zagrożenie wynikające z eksploatacji ostrych przedmiotów i narzędzi, a także z powstania stłuczki szklanej. Przeciwdziałając zagrożeniu, należy: • zapewnić minimum 1 m odległości między stawami barkowymi stojących obok siebie pracowników na stanowiskach pracy, na których stosowane są ostre narzędzia ręczne, • użytkować jedynie ostre narzędzia ręczne, • używać noży, mających rękojeść karbowaną, zabezpieczającą przed ześlizgnięciem się ręki na ostrze, • przestrzegać obowiązku noszenia noży wyłącznie w przeznaczonych do tego pokrowcach, • gromadzić stłuczkę szklaną w specjalnych pojemnikach wypełnionych do 3/4 całkowitej pojemności, • zapewnić wyposażenie pracowników w ochrony indywidualne rąk. INFO - P1, P2, P9, P25, P26, P27 |
|
|
||
Czy zostały spełnione wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach pod ciśnieniem? |
||||
Ciśnienie wywierane przez ciecze i gazy wykorzystywane jest między innymi w takich urządzeniach technicznych, jak kotły warzelne. Organem, który sprawuje kontrolę nad urządzeniami pod ciśnieniem, jest Urząd Dozoru Technicznego, który dopuszcza ww. urządzenia do eksploatacji. Kotły warzelne zaliczamy do grupy kotłów parowych pod ciśnieniem. Kotły o pojemności od 100 do 500 litrów służą do gotowania owoców i warzyw. Zaleca się, aby kotły instalowane były w pomieszczeniach, gdzie znajdują się przewody kominowe, instalacje wodne oraz studzienki ściekowe. Bezpieczne warunki eksploatacyjne uzyskuje się wówczas, gdy zbiornik kotła warzelnego jest napełniony do 3/4 objętości, a ciśnienie w przestrzeni parowo-wodnej kotła wynosi 0,45bara. Pokrywa - w czasie pracy - powinna być szczelnie zamknięta, a kocioł usytuowany w taki sposób, aby struga pary przy otwieraniu nie była skierowana na obsługującego pracownika. Podstawowym warunkiem bezpiecznej obsługi kotła warzelnego jest okresowe sprawdzanie poziomu wody i utrzymywanie go na górnym poziomie oraz nieprzekraczanie dopuszczalnego ciśnienia. Na manometrach zainstalowanych na zbiornikach i urządzeniach ciśnieniowych powinno być oznaczone i kontrolowane (niezależnie od kontroli dokonywanej przez pracowników dozoru technicznego) dopuszczalne, maksymalne ciśnienie robocze tych zbiorników i urządzeń ciśnieniowych. INFO - P1, P2, P9, P18 |
|
|
||
Czy zostały spełnione wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy magazynowaniu towarów? |
||||
Magazyn jest obiektem przeznaczonym do składowania artykułów spożywczych (owoce i warzywa w różnej postaci) oraz do przygotowywania i zestawiania partii towarów do dalszej ekspedycji i sprzedaży. Magazyny powinny: • umożliwiać utrzymanie porządku i czystości, • zapobiegać przedostawaniu się szkodników, • zapewnić ochronę przechowywanych owoców i warzyw przed zanieczyszczeniami w czasie magazynowania. Należy pamiętać, aby w trakcie magazynowania owoce i warzywa wymagające chłodzenia pozostawały w temperaturze 4°C lub niższej. Zamrożone owoce i warzywa powinny być przechowywane w temperaturze niepozwalającej na ich rozmrożenie. Zaleca się, aby powierzchnia magazynu podzielona była na części: przeznaczoną na składowanie, gospodarczo-socjalną oraz pomocniczą i komunikacyjną, łącznie z głównymi traktami komunikacyjnymi i klatkami schodowymi. Powierzchnia składowa przeznaczona jest wyłącznie do składowania towarów. Powierzchnia pomocnicza przeznaczona jest do wykonywania czynności pomocniczych, wynikających z zasadniczych funkcji, określonych przeznaczeniem magazynu i branżą. Normy składowania określane są ilością towaru w kilogramach na 1 m2 powierzchni składowanej. Normy są zróżnicowane w zależności od sposobu składowania, tj. ręcznego czy mechanicznego. Regały, półki, stojaki powinny być: • umocowane w taki sposób, aby nie mogły ulec wywróceniu, • wykonane z materiałów zapewniających wytrzymałą konstrukcję, • oznaczone w sposób trwały i widoczny informacją o maksymalnym, dopuszczalnym obciążeniu. Ułożenie materiałów w stosy powinno wykluczyć możliwość ich osunięcia lub przewrócenia, a wysokość układanych ręcznie stosów nie może przekraczać 1,5m. Ręczne układanie i zdejmowanie towarów z regałów, stojaków z wysokości większej niż 1,5m powinno odbywać się za pomocą drabin i pomostów. Używane drabiny nie mogą mieć żadnych uszkodzeń. Towary o dużej objętości, ciężkie należy składować bezpośrednio na podłożu (podłogach). W pomieszczeniach magazynowych, w których może wystąpić stłuczka szklana, należy umieścić specjalne pojemniki do jej gromadzenia. Pojemniki powinny być wykonane z materiału nieażurowego. Magazyny podręczne środków chemicznych powinny być tak zlokalizowane, by uniknąć zanieczyszczenia owoców i warzyw, powierzchni produkcyjnych i materiałów opakowaniowych. INFO - P1, P9, P11 |
|
|
||
Czy spełniono wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy transporcie wewnętrznym materiałów? |
||||
Należy zastosować takie rozwiązania organizacyjne i techniczne, aby do minimum ograniczyć ręczne przemieszczanie ładunków przez zatrudnionych pracowników. W trakcie wykonywania pracy związanej z ręcznym podnoszeniem i przenoszeniem ciężarów należy przestrzegać następujących wymagań: • mężczyźni mogą podnosić i przenosić ciężary o masie do 30kg na wysokość nie przekraczającą 4m lub na odległość do 25m, gdy praca ma charakter stały, a o masie do 50kg, gdy praca ma charakter dorywczy, • kobiety mogą podnosić i przenosić ciężary nieprzekraczające 12kg na odległość do 25 m, gdy praca ma charakter stały, dorywczo mogą przenosić ciężar o wadze do 20 kg po terenie płaskim na odległość do 25 m. Natomiast całkowita masa ładunku przemieszczanego za pomocą środków transportowych nie może przekraczać dopuszczalnej nośności lub udźwigu danego środka transportowego. Przy obsłudze urządzeń transportu zmechanizowanego powinny być zatrudnione osoby posiadające uprawnienia do obsługi określonego urządzenia. Przenośniki mechaniczne stałe, bez wyłączników linkowych, wyposaża się w wyłączniki awaryjne, umieszczone w widocznych, łatwo dostępnych miejscach, w celu zapewnienia szybkiego wyłączenia napędu przenośnika w przypadku powstania zagrożenia. Należy pamiętać, aby element nośny przenośnika mechanicznego do transportu surowca oraz wstępnego sortowania owoców i warzyw był umieszczony na wysokości co najmniej 0,7m od poziomu podłogi, a jeżeli element nośny usytuowany jest powyżej 1,0m - należy ustawić pomost dla pracowników wyposażony w barierę o wysokości 1,1 m. Drogi w pomieszczeniach pracy, a także drogi wewnątrzzakładowe należy oznakować znakami drogowymi zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym. Eksploatując w zakładzie wózki z napędem silnikowym, należy przed dopuszczeniem ich do użytkowania przeprowadzić kontrolę stanu technicznego, a w szczególności: • prawidłowości działania układów: kierowniczego, hamulcowego i napędowego, mechanizmów podnoszenia oraz osprzętu, • sprawności oświetlenia i sygnalizacji, • prawidłowości działania urządzeń pomiarowo-kontrolnych oraz elementów i urządzeń zabezpieczających kierowcę i osoby współuczestniczące w czynnościach transportowych. Fakt kontroli zapisujemy w dokumentach eksploatacyjnych wózków. INFO - P1, P9, P11, P14, P16, P24 |
|
|
||
Czy przestrzegane są przepisy w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy? |
||||
Technologia stosowana w zakładach przetwórstwa owocowo-warzywnego powoduje występowanie czynników niebezpiecznych, szkodliwych, uciążliwych i biologicznych. Do takich czynników należy zaliczyć: • hałas powstający na skutek eksploatacji maszyn i urządzeń do produkcji przetworów, • mikroklimat pomieszczeń, szczególnie wysoka i niska temperatura oraz wilgotność towarzyszące procesowi technologicznemu, gorące i zimne powierzchnie i materiały, • toksyczne i uczulające środki używane do konserwacji, czyszczenia i dezynfekcji, a także środki do zwalczania owadów i gryzoni, • zanieczyszczenia mikrobiologiczne powstające wskutek zbyt długiego przechowywania owoców i warzyw oraz okresowego wzrostu temperatury w chłodni, • mikotoksyny - zanieczyszczenie pleśniami owoców i warzyw, • uwalniające się w sytuacjach awaryjnych substancje niebezpieczne (amoniak, freon), • wymuszoną pozycję ciała, • podnoszenie i przenoszenie ciężarów. Występowanie wymienionych czynników, a także obowiązek przeciwdziałania chorobom zawodowym, powoduje konieczność przeprowadzania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, ich rejestrowania i przechowywania wyników tych badań i pomiarów oraz udostępniania ich pracownikom. Rodzaj badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia określa decyzją właściwy państwowy inspektor sanitarny, wydając pierwszą decyzję, po zawiadomieniu przez pracodawcę o prowadzonej działalności, dokonanym w trybie określonym w art.209 Kodeksu pracy. W zależności od stwierdzonych wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia należy dokonywać badań i pomiarów tych czynników: co najmniej raz na dwa lata - przy stwierdzeniu, w czasie ostatnio przeprowadzonego badania, stężeń i natężeń czynników szkodliwych poniżej 0,5 wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń, • raz w roku - przy stwierdzeniu stężeń i natężeń czynników od 0,5 do 1,0 wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń. UWAGA! Wymagania dotyczące zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych przewidziane są w znowelizowanej wersji Kodeksu pracy, obowiązującej od stycznia 2004 roku oraz w rozporządzeniach, wydanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy. INFO - P2, P10, P13 |
|
|
||
Czy przestrzegane są przepisy w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów? |
||||
Pracownikom zatrudnionym na stanowiskach pracy zaliczanych do szczególnie uciążliwych (np. prace w chłodni) przysługują nieodpłatne profilaktyczne posiłki i napoje. Jeżeli nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej pracy lub ze względów organizacyjnych, można zapewnić pracownikom: korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych, przyrządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów. INFO - P2, P17 |
|
|
||
Czy przestrzegane są przepisy dotyczące środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego? |
||||
Należy nieodpłatnie dostarczyć pracownikom środki ochrony indywidualnej, zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować ich o sposobach posługiwania się tymi środkami. Dostarczone środki ochrony indywidualnej powinny spełniać wymagania dotyczące oceny zgodności tych wyrobów z wymaganiami ujętymi w przepisach i normach. W przetwórstwie owocowo-warzywnym środki ochrony indywidualnej należy stosować np.: • przy pracach w komorach chłodniczych (ochrona dróg oddechowych, głowy, dłoni), • przy eksploatacji maszyn emitujących hałas (ochronniki słuchu), • przy użytkowaniu ostrych narzędzi tnących (ochrona dłoni). W zakładach przetwarzających owoce i warzywa należy dostarczyć ciepłą odzież i obuwie ochronne pracownikom zatrudnionym przy pracach w pomieszczeniach o bardzo niskiej temperaturze, w tym w komorach chłodniczych. Należy dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub zabrudzeniu. W przypadku uzgodnienia z pracownikami stanowisk, na których możliwe jest używanie, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia spełniających warunki bezpieczeństwa i higieny pracy, należy wypłacić ekwiwalent pieniężny, uwzględniający aktualne ceny. Należy ponadto zapewnić pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego. Pranie można zlecić pracownikowi, za jego zgodą i pod warunkiem wypłacenia mu ekwiwalentu pieniężnego w wysokości poniesionych kosztów. INFO - P1, P2, P15 |
|
|
||
Czy przestrzegane są przepisy dotyczące prac wzbronionych kobietom? |
||||
Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. W przetwórstwie owocowo-warzywnym występują prace wzbronione kobietom oraz kobietom w ciąży i karmiącym piersią. Do prac wzbronionych w zakładach przetwórstwa owocowo-warzywnego należą: 1. wszystkie prace, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonanie pracy, przekraczają 5000kJ na zmianę roboczą, a przy pracy dorywczej - 20kJ/min, 2. ręczne podnoszenie i przenoszenie ciężarów o masie przekraczającej: • 12 kg - przy pracy stałej, • 20 kg - przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej), 3. ręczne przenoszenie pod górę - po pochylniach, schodach itp., których maksymalny kąt nachylenia przekracza 30°, a wysokość 5m - ciężarów o masie przekraczającej: • 8 kg - przy pracy stałej, • 15 kg - przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej), 4. przewożenie ciężarów o masie przekraczającej: • 80 kg przy przewożeniu na wózkach 2-, 3- i 4-kołowych. Do prac wzbronionych kobietom w ciąży lub karmiącym piersią, zatrudnionym w zakładach przetwórstwa owocowo-warzywnego należą: • wszystkie prace, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonanie pracy, przekraczają 2900kJ na zmianę roboczą • prace związane z ręcznym podnoszeniem i przenoszeniem ciężarów, z ręcznym przenoszeniem pod górę ciężarów oraz przewożeniem ciężarów, jeżeli występują przekroczenia % określonych wcześniej wartości; • prace w pozycji wymuszonej; • prace w pozycji stojącej łącznie ponad 3 godziny w czasie zmiany roboczej; • prace w warunkach, w których wskaźnik PMV (przewidywana ocena średnia), określony zgodnie z Polską Normą, jest większy niż 1,5; • prace w warunkach, w których wskaźnik PMV (przewidywana ocena średnia), określony zgodnie z Polską Normą, jest mniejszy niż-1,5; • prace w warunkach narażenia na hałas, którego poziom ekspozycji odniesiony do 8-godzinnego dobowego lub do przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy przekracza wartość 65dB, szczytowy poziom dźwięku C przekracza wartość 130dB, maksymalny poziom dźwięku A przekracza wartość 110dB. INFO - P2, P16 |
|
|
||
Czy w zakładzie przestrzegane są przepisy dotyczące prac wzbronionych młodocianym? |
||||
Pracodawco, jeżeli chcesz zatrudniać młodocianych, pamiętaj że jest to grupa pracowników objęta szczególną ochroną. W związku z tym musisz przestrzegać przepisów dotyczących ich zatrudniania. Mówi o tym dział dziewiąty Kodeksu pracy: Zatrudnianie młodocianych oraz rozporządzenia: 1. Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. Nr 60 poz. 278), 2. Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób niemających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób nie-mających 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum (Dz. U. nr 214 poz.1808), 3. Rady Ministrów z dnia 1 grudnia 1990 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym (Dz. U. nr 85 poz.500), 4. Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. nr 113 poz. 988). PRACODAWCO! W związku z powyższym, zanim zatrudnisz młodocianego, zapoznaj się z przepisami, a potem sporządź zgodną z przepisami umowę o pracę i przestrzegaj przepisów prawa pracy regulujących tę problematykę. Pamiętaj, że: Młodocianym jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat. Musisz prowadzić ewidencję pracowników młodocianych zatrudnianych w zakładzie pracy. Młodocianego, który nie ma kwalifikacji, możesz zatrudnić tylko w celu przygotowania zawodowego. Pracownika młodocianego trzeba zwolnić od pracy na czas jego udziału w obowiązkowych zajęciach szkolnych. Nie można zatrudniać pracowników młodocianych w porze nocnej ani w godzinach nadliczbowych. Pracownik młodociany ma obowiązek dokształcania się do czasu ukończenia 18 lat, chyba że może uzyskać kwalifikacje zawodowe poprzez naukę w szkole. Szczegółowe ograniczenia w zatrudnianiu pracowników młodocianych nie dotyczą zatrudniania takich pracowników przy lekkich pracach sezonowych (np. zbieranie owoców), a także przy pracach dorywczych. Jeżeli pracownicy młodociani podczas wykonywania powierzonej im pracy są narażeni na negatywne oddziaływanie czynników środowiska pracy, wymienionych w wykazie prac wzbronionych młodocianym, ale w warunkach nieprzekraczających podanych tam norm, to są oni zatrudniani zgodnie z prawem. INFO - P2 |
|
|
||
Czy w zakładzie przetwórstwa owocowo-warzywnego dokonano oceny ryzyka zawodowego? |
||||
Jak wskazano powyżej zakłady przetwórstwa owocowo-warzywnego charakteryzują się tym, iż na skutek stosowanych technologii oraz maszyn i urządzeń, szczególnego znaczenia nabiera ciążący na pracodawcy obowiązek informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które związane jest z wykonywaną pracą i narażeniem na występujące czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe. Każde stanowisko pracy powinno zostać opisane z określeniem występowania zagrożeń, metod i sposobu ich ograniczania. Ocena ryzyka zawodowego powinna zawierać wszystkie charakterystyczne zagrożenia i wskazywać istniejące obowiązki obciążające pracodawcę i pracownika. Pracownicy powinni zostać zapoznani z dokonaną oceną. Ocenę ryzyka zawodowego przeprowadza zespół, w skład którego mogą wchodzić: pracodawca, pracownicy wyznaczeni przez pracodawcę lub eksperci spoza zakładu pracy. Zaleca się, aby zespół oceniający ryzyko zawodowe składał się z osób, które: • posiadają wiedzę niezbędną do identyfikowania zagrożeń na ocenianych stanowiskach, • potrafią ocenić szkodliwe następstwa występujących zagrożeń, • posiadają umiejętność dokonania oceny ryzyka zawodowego. Przebieg oceny ryzyka zawodowego to proces przeprowadzany według niżej podanych etapów: INFO - P1,P2, P41 |
|
|
||
Apteczka pierwszej pomocy |
||||
Czy apteczka pierwszej pomocy jest łatwo dostępna i umieszczona w widocznym miejscu? |
|
|
||
Przepisy i normy techniczne Stan prawny na 15 listopada 2003r.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. nr 169 poz. 1650).
Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998r. nr 21 poz. 94).
Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2000r. nr 106 poz. 1126).
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75 poz. 690).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996r. w sprawie rodzajów prac, które powinny być wykonane co najmniej przez dwie osoby (Dz. U. nr 62 poz. 288).
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 16 czerwca 2003r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. nr 121 poz. 1138).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. nr 89 poz. 828).
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 maja 2003r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze amoniakalnych instalacji chłodniczych w zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego (Dz. U. nr 98 poz. 902)
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lutego 2003r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach przetwarzających owoce i warzywa (Dz. U. nr 34 poz. 289).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 217, poz. 1833).
Rozporządzenie Ministrów Pracy i Opieki Społecznej oraz Zdrowia z dnia 19 marca 1954r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze przenośników (Dz. U. nr 13 poz. 51).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. nr 191 poz. 1596).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 9 lipca 1996r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. nr 86 poz. 394).
Rozporządzenie Ministrów Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. nr 26 poz. 313).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1999r. w sprawie wykazu wyrobów wyprodukowanych w Polsce, a także wyrobów importowanych do Polski po raz pierwszy, mogących stwarzać zagrożenie albo służących ochronie lub ratowaniu życia, zdrowia lub środowiska, podlegających obowiązkowi certyfikacji na znak bezpieczeństwa i oznaczania
tym znakiem, oraz wyrobów, podlegających obowiązkowi wystawiania przez producenta deklaracji zgodności (Dz. U. z 2000r. nr 5 poz. 53).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996r. w sprawie prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. nr 114 poz. 545).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. nr 60 poz. 279).
Ustawa z dnia 21 grudnia 2000r. o dozorze technicznym (Dz. U. nr 122 poz. 1321).
Ustawa z dnia 3 kwietnia 1993r. o badaniach i certyfikacji (Dz. U. nr 55 poz. 250).
Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. — Prawo energetyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2003r. nr 153 poz. 1504).
Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2002r. nr 147 poz. 1229).
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. nr 166 poz. 1360).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 kwietnia 2003r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa (Dz. U. Nr 91, poz. 858) - wejdzie w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym (Dz. U. nr 70 poz. 650)
PN-86/A-55542. Kotły warzelne parowe dla zakładów zbiorowego żywienia. Wymagania i badania.
PN-91/A-55538. Kotły warzelne na paliwo stałe dla zakładów żywienia zbiorowego.
PN-A-55534:1997. Urządzenia dla zakładów zbiorowego żywienia. Kotły warzelne. Ogólne wymagania i badania.
PN-83/A-07005. Warunki klimatyczne i okresy przechowywania w chłodniach.
PN-EN 1678:1999. Maszyny dla przemysłu spożywczego. Krajalnice warzyw. Wymagania z zakresu bezpieczeństwa i higieny.
PN-EN 378-1:2000. Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 1: Wymagania podstawowe, definicje, klasyfikacja i kryteria wyboru.
PN-EN 378-2:2000. Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Część 2: Projektowanie, budowanie, sprawdzanie, znakowanie i dokumentowanie.
PN-67/B-03432. Wentylacja. Wentylacja naturalna w budownictwie przemysłowym. Wymagania techniczne.
PN-73/B-03431. Wentylacja mechaniczna w budownictwie. Wymagania.
PN-82/B-02402. Ogrzewnictwo. Temperatury ogrzewanych pomieszczeń w budynkach.
PN-84/E-02033/Az2:2003. Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym.
PN-70/N-01270/09. Wytyczne znakowania rurociągów. Znaki ostrzegawcze.
PN-92/N-01256/01. Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa.
PN-92/N-01255. Barwy bezpieczeństwa i znaki bezpieczeństwa.
PN-N-01256-4:1997. Znaki bezpieczeństwa. Techniczne środki przeciwpożarowe.
PN-93/N-01256/03. Znaki bezpieczeństwa. Ochrona i higiena pracy.
PN-N-18002. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.
17