Rachunkowość

Notatki z ćwiczeń

Uwaga: opracowanie może zawierać błędy wynikające z

- nie zanotowania wszystkich szczegółów podanych przez prowadzącego

-uproszczeniu na potrzeby ćwiczeń niektórych operacji i przyjęcie założeń nie do końca

zgodnych z wszystkimi zasadami rachunkowości (np. zysk po stronie pasywów)

-rozbicia niektórych schematów podczas formatowania i składania tekstu

Ćwiczenie 1

Ustawa o rachunkowości z dn. 29.09.94r.

Rachunkowość jest szczególnym rodzajem mikroinformacji ekonomicznej. Stanowi system ciągłego w czasie ujmowania, grupowania i interpretowania wyrażonych w pieniądzu oraz bilansujących się ogólnych i szczegółowych danych o działalności gospodarczej i sytuacji majątkowej przedsiębiorstwa.

Wyróżniamy trzy działy rachunkowości:

• Księgowość - część rejestracyjna - zajmuje się ewidencją faktów i zdarzeń gospodarczych mających wpływ na majątek firmy

• Rachunek kosztów - kalkulacja kosztów działalności

• Sprawozdawczość finansowa - przedstawia stan jednostki gospodarczej na dany okres (dzień np. koniec roku).

Ostatnio często łączy się pierwszy i trzeci dział i nazywa się je i wyróżnia rachunkowość finansową (o tym co było) i rachunkowość zarządczą (zajmuje się tym co będzie)-planowanie.

Przedmiotem rachunkowości są wszelkie fakty i zdarzenia gospodarcze wpływające na sytuację finansową przedsiębiorstwa.

Podmiotem rachunkowości są jednostki gospodarcze, które prowadzą rachunkowość na mocy aktu prawnego lub z wyboru (przedsiębiorstwa państwowe, sp. z o.o , s.a. , fundacje, s.c. o przychodach powyżej 800 tys. EURO, również osoba fizyczna o przychodach powyżej 800 tys. EURO.

Sposoby rozliczania się z Urzędem skarbowym.

1. Ryczałt (karta podatkowa) - handel art. spożywczymi(z wyjątkiem alkoholi), usługi.

2. Ryczałt ewidencjonowany - ewidencjonujemy tylko przychody, urząd skarbowy określa % podatku zależnie od rodzaju działalności gospodarczej. Roczny przychód nie może przekroczyć 400 tys. zł.

3. Podatkowa księga przychodów i rozchodów - nie trzeba prowadzić kont księgowych, tylko przychody i rozchody.

Wyróżniamy dwie metody prowadzenia rachunkowości:

• Metoda podmiotowa - wszelkie zjawiska gospodarcze interpretowane są z punktu widzenia jednostki gospodarczej której dotyczą.

• Metoda bilansowa - mówi o podwójnej, równoważącej się interpretacji zjawisk gospodarczych (podwójna rzeczowo - finansowa interpretacja majątku jednostki gospodarczej). Z tego wynika podział majątku na aktywa i pasywa.

Majątek trwały - użytkujemy powyżej jednego roku.

Majątek obrotowy - użytkujemy dłużej niż jeden rok.

Wartość firmy - to różnica pomiędzy ceną nabycia jednostki gospodarczej, a wartością rynkową jej składników majątkowych. Możemy wyróżnić dwa przypadki:

• dodatnia wartość firmy - gdy przy sprzedaży firmy jej cena jest wyższa od wartości rynkowej jej składników majątkowych.

• ujemna - gdy jej cena przy sprzedaży jest niższa niż wartość rynkowa jej składników majątkowych.

Warunki, które musi spełniać majątek aby był środkiem trwałym (wg prawa finansowego).

1. okres użytkowania powyżej 1 roku

2. w momencie oddania do użytku przedmiot musi być zdatny do użytku.

3. środek musi być własnością lub współwłasnością jednostki gospodarczej

4. musi być przeznaczony do użytkowania w naszej jednostce gospodarczej lub w innej na podstawie umowy najmu, dzierżawy itp.

ponadto wg prawa podatkowego musi mieć wartość powyżej 3500 zł. Środek może być uznany za środek trwały gdy spełnia wszystkie w/w kryteria. Gdy spełnia w/w kryteria, ale wartość poniżej 3500 zł możemy uznać go za środek obrotowy i odliczamy go od razu.

Kapitał zasobów - jest to wszystko to, co jednostka gospodarcza otrzymała od skarbu państwa lub jednostki nadrzędnej lub to co zostało wygospodarowane z działalności gospodarczej w poprzednich latach.

Ćwiczenie 2 16.10.2000r

Podstawowym warunkiem jest A=P tzn. aktywa równe pasywom (aspekt rzeczowy i aspekt finansowy).

Kryterium płynności - możliwość zamiany towaru na gotówkę.

Aktywa - schemacie na początku wymieniamy środki trwałe trudno wymienialne na gotówkę, a na dole łatwo zamienialne na gotówkę.

Pasywa ustawiamy według terminu spłaty należności właścicielowi. Własne wkłady uznawane są za bezterminowe i ustawiane są na górze, im krótszy czas na spłatę, tym bliżej dołu.

Elementy składowe bilansu:

1. nazwa jednostki gospodarczej (nadl. państwowe x)

2. data na którą sporządzono plan

3. zestawienie środków gospodarczych (aktywów)

4. zestawienie źródeł dochodów (pasywów) oraz odpowiadających im kwot

5. równoważące się sumy bilansowe (sumy podkreśla się dwukrotnie na znak równości)

6. miejsce i data sporządzenia bilansu

7. podpisy dwu kompetentnych osób

Bilans to urządzenie księgowe = zestawienie środków gospodarczych (aktywów) oraz źródeł ich pochodzenia (pasywów) sporządzone w ściśle określonej formie i na określony dzień.

Wpływ operacji gospodarczych na bilans:

Operacja gospodarcza to każde zdarzenie dające wyrazić się w pieniądzu i wywierające wpływ na aktywa, pasywa lub wynik jednostki gospodarczej . Przykłady:

1. Środki gospodarcze o kresie użytkowania powyżej jednego roku o wartości początkowej powyżej 3500 zł . Wartość 800 jednostek umownych (określanych dalej symbolem „j”)

2. wartość użytkowanych w nadleśnictwie programów komputerowych 150j

3. drewno pozyskane na sprzedaż 300 j

4. drewno zakupione od właścicieli prywatnych i przeznaczone na sprzedaż 250 j

5. drewno zakupione i przeznaczone do grodzenia upraw 400 j

6. środki pieniężne przechowywane w budynku n-ctwa 120 j

7. wysłana do innej jednostki gospodarczej dostawa drewna kopalniakowego 200 j

8. środki pieniężne w banku 320 j

9. weksle obce 50j

10. otrzymane, a nie rozliczone dostawy materiałów 280 j

11. pożyczka zaciągnięta w banku 220 j

12. równowartość środków pieniężnych przeznaczonych na nagrody dla pracowników 180 j

13. nie wypłacone wynagrodzenia 140 j

14. 
    ujemna różnica pomiędzy poniesionymi kosztami, a uzyskanymi przychodami 350 j k-p<0 k<p czyli zysk

nie uzyskaliśmy bilansu po stronie aktywów i pasywów więc dopisujemy kapitał zasobów w kwocie 1420 j (normalnie nie możemy dopisać sobie w/w kapitału środków zasobów - jest on z góry określony)

Przykłady operacji gospodarczych:

1. nadleśnictwo wpłaciło na rachunek bankowy nadwyżkę finansową w wysokości 40 j (jest to przykład operacji gospodarczej I-go typu gdzie zmiana tylko po stronie aktywów, przy czym jeden składnik zwiększa się, a drugi zmniejsza się o kwotę operacji).

2. n-ctwo otrzymało informacje z banku, że kredyt bankowy o wartości 60 j uległ przeterminowaniu (jest to operacja II-go typu tzn. powoduje zmiany tylko po stronie pasywów. Jeden składnik zmniejsza się, a drugi zwiększa się o kwotę operacji. Suma bilansowa nie zmienia się, nadal jest zachowana równowaga finansowa.

3. n-ctwo otrzymało dostawę materiałów budowlanych o wartości 120 j (operacja III-go typu tzn. powoduje zmiany po stronie aktywów i pasywów. Zarówno po stronie aktywów jak i po stronie pasywów jeden ze składników wzrasta o kwotę operacji. Zmienia się suma bilansowa, ale pozostaje równowago bilansowa.

4. n-ctwo rozliczyło się z bankiem z tytułu kredytu przeterminowanego (60 j). (operacja IV-ego typu tzn. zarówno po stronie aktywów jak i po stronie pasywów jeden ze składników maleje o kwotę operacji finansowej. Zmienia się suma bilansowa, ale nadal pozostaje równowaga.

Do księgowania operacji finansowych służy konto

Aktywa	suma	Pasywa	suma
środki trwałe	800	zobowiązania (III) 400	280
wartości niematerialne i prawne	150	kredyty bankowe (II) 160	220
produkty	300	fundusz specjalnego przeznacz.	180
towary	250	inne zobowiązania	140
materiały (III) 520	400	zysk	350
kasa (I) 80 (IV) 20	120	kapitał zasobów	1420
należności	200
rachunek bankowy (I) 360 (II) 300	320	kredyt przeterminowany (IV) 0	(II)60
inne środki pieniężne	50
suma bilansowa	2590 (III) 2710 (IV)2650	suma bilansowa	2590 (III)2710 (IV)2650

Konto - jest to urządzenie księgowe np. strona w księdze , luźna karta w kartotece lub miejsce w pamięci komputera przeznaczone do ewidencji stanu aktywów i pasywów oraz wszelkich zmian w aktywach i pasywach.

Stosuje się teowy system kont.

Debet (DT) Winiem(WN)	Kredyt (CD) Ma (MA)
Określenia: zadebetować konto zapisać na debet konta obciążyć konto zapisać w ciężar konta	Określenia: 1)uznać konto zapisać na dobro konta zakredytować konto zapisać na kredyt konta

Bilans otwarcia
Aktywa	Pasywa
Środki trwałe 500	Kredyt bankowy 300

konta aktywne konta pasywne

środki trwałe kredyt bankowy

WN +	Ma -		WN -	Ma +
sp. 500 saldo końcowe				sp. saldo końcowe

zwiększenia po stronie winien, zmniejszenia zwiększenia po stronie ma

po stronie Ma np. kupno budynku po stronie

winien

Winien ma wyższe obroty niż Ma

Ćw 3 23.10.00

Bilans nadleśnictwa X na dzień 23.10.2000

Aktywa		Pasywa
wyszczególnienie	suma	wyszczególnienie	suma
1. należności (1)60	60	1. inne zobowiąz. (2)40;(6b)60	100
2.kasa (3a)60	60	2.kredyty bankowe (5a)100	60
3.rach. bankowy (3b)240	240	3.pożyczki(5b)100	100
4.środki trwałe(4a)150;(4b)40(7a)110	300	4.zobowiązania(6a)190	190
5.materiały(4c)50(9b)40	90	5.FSP (8)110	110
6.towary(7b)100	100	6.kredyt przeterminow.(12)30	30
7.produkty gotowe(9a)300	300	7.kapitał śr. zasob. 810	810
8.inne należności (10)50	50
9. strata(11)200	200
suma bilansowa	1400	suma bilansowa	1400

1. zadłużenie innych jednostek względem nadl. z tytułu otrzymanych dostaw 60

2. nie wypłacone wynagrodzenia pracownikom 40

3. środki pieniężne przechowywane:

a). w nadleśnictwie 60

b). poza nim 240

4. środki gospodarcze nadleśnictwa :

a).o wartości wyższej niż 3500zł i okresie eksploatacji dłuższym niż 1 rok 150

b). środki gospodarcze zgodnie z zasadami nadleśnictwa amortyzowane 40

c). środki gospodarcze o wartości wyższej niż 3500zł rozliczane bezpośrednio w momencie wydania do działalności i przeznaczone do tej działalności 50

5. zadłużenie nadleśnictwa względem:

1. banku 100

2. względem innych jednostek z tytułu pobranych pieniędzy 100 (pożyczka)

6. zobowiązania prawidłowe 250j, z czego zbobwiązania 190

7. ciągniki zakupione i przeznaczone :

1. na potrzeby własne 110

2. na sprzedaż 100

8. środki pieniężne nadleśnictwa przeznaczone na nagrody dla pracowników i kolonie dla ich dzieci 110

9. drewno pozyskanie i przeznaczone :

1. na sprzedaż 300

2. na remonty budynków gospod. 40

10. zadłużenie pracowników z tytułu pobranych zaliczek 50

11. dodatnia różnica pomiędzy poniesionymi kosztami, a uzyskanymi przychodami 200

12. zadłużenie w banku nie spłacone w terminie 30

Po ustaleniu kwoty kapitału zasobów w ten sposób, aby zrównoważyć bilans, należy otworzyć konto i zaksięgować poniższe operacje:

Konta aktywne

Wn należności Ma			kasa
sp. 60 1a. 80 1b. 40 9. 120			sp. 60 (3) 40 (7) 5 (11)5	30 (4a) 20 (4b) 10 (4c)

rachunek bankowy			środki trwałę
sp. 240 (5a) 60	40 (3) 5 (11)		sp. 300

materiały			towary
sp. 90 (2) 60 (6) 25			sp. 100	40 (1b) 50 (8b)

produkty gotowe			inne należności
sp. 300 (8a) 30	80 (1a) 120 (9)		sp. 50 (4a) 30 (10b) 20	25 (6) 5 (7)

strata
sp. 200 (8b) 50	60 (5a) 80 (5b) 40 (5c) 20 (5d) 30 (10a) 20 (10b)

konta pasywne

Wn inne zobowiązania Ma			kredyt bankowy
(4b) 20 (4a) 30 (10b) 20 (5c) 40	sp. 100			sp. 60

pożyczki			zobowiązania
	sp. 100			sp. 190 (2) 60

FSP			kredyt przeterminowany
(4c) 10 (5d)20	sp. 110			sp. 30

kapitał zasobów			zysk
(5b) 80	sp. 810		(10a) 30	30 (8a)

1. nadleśnictwo wydało do innej jednostki :

1. drewno pozyskane w ubiegłym miesiącu 80

2. drewno zakupione od innych jednostek i przeznaczone na sprzedaż 40

2. nadleśnictwo otrzymało dostawę partii materiałów żelaznych przeznaczonych na remonty budynków gospodarczych 60

3. nadleśnictwo pobrało gotówkę w kwocie 40 j

4. wypłacono pracownikom:

1. zaliczkę na zakup materiałów 30

2. część zaległych wynagrodzeń 20

3. nagrody w wysokości 10

5. dokonano rozliczeń wyniku finansowego za rok ubiegły w wyniku czego:

1. stratę w wysokości 60 zrefundowała jednostka nadrzędna

2. stratę w wysokości 80 j uszczupliła środki finansowe nadleśnictwa

3. stratę w wysokości 40 j potrącono z wynagrodzeń pracownikóW

4. pozostałą część potrącono z nagród pracowników

6. pracownik, który pobrał zaliczkę na zakup materiałów dostarczył je do magazynu nakładem 25

7. pracownik rozliczył się z jednostką z tytułu pobranej zaliczki

8. przeprowadzono inwentaryzację , w wyniku której stwierdzono nadwyżkę produktów wielkości 30 i niedobór towarów 50

9. nadleśnictwo wysłało do innej jednostki wyroby gotowe wartości 120

10. nastąpiło rozliczenie różnic w inwentaryzacji w wyniku czego:

1. całą nadwyżkę środków obrotowych(zysk) pokryto część ich niedoboru

2. całym pozostałym niedoborem niedoborem obciążono magazyniera

11. doprowadzono pogotowie kasowe do kwoty 50 j

Ćwiczenie 4

bilans N-ctwa x na dzień 30.X.2000r

aktywa		pasywa
wyszczególnienie	suma	wyszczególnienie	suma
1. środki trwałe(2a)400	400	1. zobowiązania (1) 320	320
2. materiały (2b)150	150	2. inne zobow. (1)80	80
3.inne należności (4) 50	50	3. kredyt bankowy (3) 200	200
4. rach. bankowy (5) 350	350	4. FSP (6) 100	100
5. prod. gotowe (8a) 250	250	5. zysk (7) 300	300
6. towary (8b) 150	150	6. kapitał zasobów	350
suma bilansowa	1350	suma bilansowa	1350

1. zobowiązania prawidłowe wyniosły 400 z czego zobowiązania 320

2. środki gospodarcze o wartości jednostkowej 3500 zł

1. amortyzowane wynosiły 400

2. rozliczane w momencie wydania do produkcji 150

3. zadłużenie względem banku 200

4. zadłużenie pracowników względem nadleśnictwa w związku z pobranymi zaliczkami 50

5. środki pieniężne przechowywane w Banku Spółdzielczym 350

6. środki pieniężne zarezerwowane na nagrody dla pracowników 100

7. ujemna różnica pomiędzy kosztami i przychodami 300

8. środki gospodarcze przeznaczone do sprzedaży :

a. pozyskane w n-ctwie 250

b. zakupione od innych jednostek gospod. 150

Po ustaleniu kwoty kapitału zasobów i w ten sposób zrównoważeniu bilansu należy otworzyć konta i zaksięgować poniższe operacje gospodarcze

1. n - ctwo pobrało gotówkę w kwocie 150

2. wypłacono pracownikom :

1. wynagrodzenia 40

2. nagrody 30

3. zaliczkę na zakup materiałów 20

3. n - ctwo sprzedało innej jednostce gospod. drewno za kwotę 150

4. dokonano rozliczenia wyniku finansowego za rok ubiegły w wyniku czego :

1. kwotę 80 odprowadzono do RDLP

2. 40 j odprowadzono do urzędu skarbowego

3. 90 przeznaczono na nagrody dla pracowników

4. 60 zasilono środki finansowe jakimi dysponuje n - ctwo

5. za pozostałą część zysku zakupiono komputery dla miejscowej szkoły

5. na polecenie jednostki nadrzędnej n - ctwo przekazało ośrodkowi remontowo budowlanemu zbędny pojazd o wartości 80

6. n - ctwo uregulowało część swojego zadłużenia względem innych jednostek na kwotę 50

konta aktywne

Wn śr. trwałe Ma			materiały
sp. 400 400 400	80(5) 80 sk Wn 400		sp. 150 150 150	sk. Wn 150

inne należności			rach bankowy
sp. 50 (2c) 20 70 70	sk. Wn 70		sp. 350 ( 3) 150 500 500	150 (1) 80 (4a) 40(4b) 30(4c) 50(6) 350 sk. Wn 500

prod. gotowe			towary
sp. 250 250 250	150(3) 150 100 sk Wn 250		sp. 150 150 150	0 150 sk. Wn 150

kasa
150 150 150	40 (2) 30 (2b) 20 (2c) 90 60 sk Wn 150

konta pasywne

Wn zobowiązania Ma			inne zobowiązania
(6) 50 50 270 sk. Ma 320	320 sp. 320 320		(2a) 40 40 40 sk. Ma 80	sp. 80 80

kredyt bankowy			FSP
0 200 sk. Ma 200	200 sp. 200 200		(2b) 30 0 160 sk Ma 190	100 sp. 90 (4c) 190 190

zysk			kap. środków zasobów
(4a) 80 (4b) 40 (4c)90 (4d)60 (4e) 30 300 0 sk.	300 sp. 300		(5) 80 80 330 sk. Ma 410	350 sp. 60 (4d) 410 410

Lp.	nazwa konta		obroty		salda
						winien	ma	winien	ma
1	środki trwałe		400	80	320
2	materiały		150		150
3	inne należności		150		150
4	rach bankowy		500	350	150
5	produkty		250	150	100
6	towary		150		150
7	kasa		150	90	60
8	zobowiązania		50	320		270
9	inne zobowiązania		40	80		40
10	kredyt bankowy			200		200
11	FSP		30	190		160
12	zysk		300	300		0
13	kapitał zasobów		80	410		330
suma			2170	2170	1000	1000

Kolejność czynności na kontach w okresie sprawozdawczym:

1. 
   
   otwarcie konta - polega na zapisaniu nazwy konta oraz jego stanu początkowego na podstawie bilansu otwarcia lub pierwszej pojawiającej się kwoty operacji po tej jego stronie , po której dany składnik występował w bilansie .

2. księgowanie operacji zgodnie z zasadą podwójnego księgowania . zasada ta polega na tym, że kwota operacji księgowana jest dwukrotnie w tej samej wysokości, przy czym na jednym koncie po stronie winien, a na innym po stronie ma. Konta biorące udział w danej operacji noszą nazwę kont korespondujących (albo przeciwstawnych)

3. ustalenie sum obrotowych i przeniesienie ich do zestawienia obrotów i sald (=bilans próbny = bilans brutto = bilansówka). Na sumę obrotową danej strony konta składa się saldo początkowe i kwoty poszczególnych operacji

4. po stwierdzeniu zgodności obrotów winien i ma ze wszystkich kont w bilansie brutto ustala się salda końcowe. Na koncie saldo końcowe oblicza się odejmując od obrotów większych mniejsze i zapisując w ten sposób uzyskaną różnice pod obrotami mniejszymi. Zaznacza się przy tym charakter salda(winien czy ma - obroty strony konta były większe). Po stwierdzeniu zgodności sald końcowych ze wszystkich kont w bilansie próbnym zamyka się konta. Czynność ta polega na podsumowaniu sumy obrotowej i salda końcowego danej strony konta, a następnie podwójnym podkreśleniu uzyskanych w powyższy sposób i równoważących się sum kontrolnych.

5. Sporządzenie na podstawie bilansu sumowego bilansu końcowego.

ćwiczenie 5

Wyróżniamy dwa typy układu kont:

1. foliowane = dwustronne

2. paginowane = jednostronne

Przykład kont o układzie dwustronnym

Wn Ma

data

Nazwa i nr. dokumentu

treść operacji

suma

data

nazwa i nr. dokumentu

treść operacji

suma

miesiąc

dzień

miesiąc

dzień

Całą treść operacji zapisujemy po stronie winien lub ma

Przykład konta o układzie jednostronnym (paginowany)

data		Nazwa i nr. dokumentu	treść operacji	suma	obroty		salda
miesiąc	dzień							Wn	Ma	Wn	Ma

obrotów Wn =
obrotów Ma wynika to z zasady podwójnego księgowania operacji.

sald początkowych Wn=
sald początkowych Ma wynika to z bilansu Aktywa = Pasywa

Błędy, które można wykryć w bilansówce:

• błędy naruszające zasadę podwójnego księgowania

• zaksięgowanie operacji na jednym koncie z pominięciem konta korespondującego

• zaksięgowanie innej kwoty operacji na jednym koncie po stronie Wn i innej na drugim koncie po stronie Ma

• zaksięgowanie danej kwoty operacji na dwóch kontach po tych samych stronach

• błędy w ustalaniu sum obrotowych

Błędy, których nie możemy wykryć przy pomocy bilansu surowego:

• nie zaksięgowanie operacji

• zaksięgowanie właściwej kwoty operacji na prawidłowych kontach lecz po przeciwnych stronach niż należało

• zaksięgowanie jednakowych lecz nieprawidłowych kwot operacji

• zaksięgowanie właściwych kwot operacji na nieprawidłowych kontach

Takie błędy wykrywa się następująco:

1. przeprowadzenie inwentaryzacji

2. dokonywanie uzgodnień z kontrachentami

Sposoby poprawy błędów księgowych:

1. korekta - gdy są błędy

• w treści operacji, w kwocie operacji:

1. błąd naruszający zasadę podwójnego skięgowania

2. błąd stwierdzony został bezpośrednio po jego popełnieniu

3. błąd nie przeniósł się na inne operacje księgowe

Korekta polega na przekreśleniu błędnej treści lub kwoty operacji i zapisaniu właściwej i złożeniu podpisu przy korekcie (ewentualnie data)

2. storno - polega na likwidacji błędnego zapisu za pomocą dodatkowego księgowania dokonywanego zawsze z zasadą podwójnego księgowania

Wyróżniamy storno czarne oraz czerwone

Storno czarne: polega na likwidacji błędnego zapisu za pomocą dodatkowego księgowania dokonywanego z reguły po stronie przeciwnej w stosunku do zapisu błędnego.


Storno czerwone: błędny zapis likwidowany jest za pomocą dodatkowego zapisu po tej samej stronie , po której wystąpił błąd kolorem czerwonym lub zwykłym w Zapisy kolorem czerwonym lub zwykłym w ramce w księgowości traktowane są jako ujemne.

np. 500 500




-300

200 200

Storno czerwone i czarne może być :

• całkowite (pełne)

• częściowe (połówkowe)

Storno pełne polega na dwukrotnym skorzystaniu z zasady podwójnego księgowania w celu naprawy błędu

Storno połówkowe - aby zlikwidować błąd należy jednokrotnie zastosować zasadę podwójnego księgowania.

Przykłady 1:

Nadleśnictwo otrzymało dostawę drewna przeznaczonego do dalszej odsprzedaży 300j

produkty			zobowiązania
300				300

po stornie czarnym połówkowym

produkty			zobowiązania			towary
300	300(podpis)			300		300 (podpis)

po stornie czerwonym pełnym

produkty			zobowiązania			towary
300 300	300 300(1)			300		300(1)

te zapisy po to, aby była zachowana zasada podwójnego księgowania

Przy poprawianiu błędów nie poprawiamy konta, które nie zawiniło.

Lepsze jest storno czerwone, bo przy stosowaniu storna czarnego pojawiają się obroty na koncie, które tak naprawdę nie brało udziału w operacjach.

Przykład 2:

Nadleśnictwo wydało od innej jednostki gospodarczej pozyskane w ubiegłym roku drewno o wartości 400j

towary			r-k bankowy
	400		400

po użyciu storna czarnego

towary			r-k bankowy			produkty			należności
400(2) (podpis)	400		400	400(1) (podpis)			400(2) (podpis)		400(1) (podpis)

po użyciu storna czerwonego pełnego

towary			r-k bankowy			produkty			należności
	400 400(2)		400 400(1)				400(1)		400(2)

ćwiczenie 6

Rodzaje kont księgowych (podział ze względu na powiązanie z bilansem):


Konta

aktywne

pasywne

aktywno-pasywne

bezwynikowe

konta wyników

konta przychodów

konta kosztów

bilansowe niebilansowe bezwynikowe

konta bilansowe - służą do określania stanu i zmian majątku oraz jego źródeł. Salda tych kont na koniec okresu przenosi się do bilansu.

konta niebilansowe - różnią się od kont bilansowych przede wszystkim tym, że nie wykazują ani sald początkowych ani sald końcowych. Z bilansem łączą się pośrednio.

konta pozabilansowe - nie występują w bilansie. Ujmują określone zasoby z reguły obce. Na kontach tych nie obowiązuje zasada podwójnego księgowania.

Konta bilansowe:

• aktywne

Wn Nazwa Ma
sp. +	-
sk.

• pasywne

Wn Nazwa Ma
-	sp. +
	sk.

• aktywno - pasywne : powstały z połączenia dwu wyżej wymienionych

Wn Rozrachunki z dostawcami i odbiorcami Ma
sp. (z konta należności)Należności od odbiorców + zwiększenie należności od odbiorców - zmniejszenie zobowiązań wobec dostawców	sp. z konta zobowiązania wobec dostawców - zmniejszenie należności od odbiorców + zwiększenie zobowiązań wobec dostawców
sk. należności od odbiorców	sk. zobowiązań wobec dostawców









saldo w bilansie jako konto aktywne saldo w bilansie jako konto pasywne

należności zobowiązania

wyżej wymienione konto powstało z połączenia kont : zobowiązania i należności .

sp - może być po jednej lub drugiej stronie lub po obu stronach

sk - jw.

saldo końcowe - nie możemy zsumować, prowadzimy ewidencję analityczną i z niej saldo końcowe.

Przykład

Wn inne należności Ma			Wn inne zobowiązania Ma
sp +	-		-	+ sp.
sk.				sk.











wn rozrachunki z pracownikami Ma
sp. + -	sp. - +
sk.	sk.

konta niebilansowe - służą do ewidencji procesów gospodarczych. Rejestrowane sumy na tych kontach mają wpływ na wynik finansowy jednostki gospodarczej. Na kontach tych obowiązuje zasada podwójnego księgowania .

• konta kosztów

rk bankowy konto kosztów konto przychodów rk bankow















konto wyników


2



3 3

sk. Wn sk. Ma




kasa strata zysk kasa





2












zobowiązania należności

2

konto kosztów funkcjonuje podobnie do kont aktywnych. Zwiększenie kwoty kosztów ewidencjonowane jest na tych kontach po stronie Wn.

operacja 1 - ewidencja w trakcie okresu sprawozdawczego bieżących kosztów działalności w n-ctwie.

konto przychodów - funkcjonuje podobnie do kont pasywnych. Zwiększenie kowty przychodów ewidencjonowane jest po stronie Ma.

operacja 2 - ewidencja w trakcie okresu sprawozdawczego przychodów ze sprzedaży produktów, towarów , usług.

Konto wyników - funkcjonuje podobnie do kont aktywno - pasywnych. Na koniec roku wszelkie koszty przenosi się na stronę Wn konta wyników , a przychody na stronę Ma tegoż konta. Wzajemne porównanie obrotów Wn i Ma konta wyników może w efekcie dać saldo końcowe po stronie Wn - oznaczające stratę lub po stronie Ma - oznacza zysk.

operacja 3 - przeniesienie na koniec okresu sprawozdawczego na konto wyników:

• kosztów

• przychodów

i porównanie ich.

Konta niebilansowe bezwynikowe - przedstawiają stan rozliczeń z jednostką nadrzędną lub skarbem państwa.

Konta pozabilansowe - pełnią pomocniczą rolę ewidencyjną. Przypominają o faktach zaistniałych , o których należy pamiętać. Nie obowiązuje na nich zasada podwójnego księgowania. W pewnym zakresie pełnią funkcję statystyczną.

np.

Wn Środki trwałe w likwidacji Ma
(1) 300	300 (2)

1. - postawienie środka trwałego w stan likwidacji

2. - (wyprowadzenie środka trwałego z likwidacji) zakończenie likwidacji środka trwałego.

ćwiczenie 7 Podzielność kont

Celem uszczegółowienia informacji księgowej poszczególne konta można uzupełnić przez wprowadzenie kont dodatkowych . Możliwość rozbudowy kont nazywana jest podzielnością konta. Wyróżniamy podzielność poziomą i pionową kont.

Podzielność pozioma - konto ulegające podziałowi (czyli syntetyczne) zostaje rozpisane na szereg równorzędnych względem siebie kont noszących nazwy analityczne. Między kontem syntetycznym, a kontami analitycznymi zachodzą następujące zależności:

• suma sald początkowych kwot poszczególnych operacji, sum obrotowych , sald końcowych oraz sum kontrolnych ze wszystkich kont analitycznych równa jest w/w wartościom za koncie syntetycznym. Zależności te sprawdzamy przy pomocy zestawienia obrotów i sald kont analitycznych wyprowadzonych do danego konta syntetycznego.

konto syntetyczne

Wn środki trwałe Ma			Wn kap. zasobów Ma
sp. 1600 (1) 300				300 (1)

konta analityczne:

budynki

budowle

śr. transportowe

maszyny i urz.

inne środ. trw.

sp 500 (1)200

sp.200

sp.200 (1)100

sp.300

sp.200

Operacja:

1. nadleśnictwo otrzymało od jednostki nadrzędnej środki trwałe 300 jednostek, z czego 100 j to środki transportowe, a 200 j to budynki.

Konta analityczne (np. budynki ) możemy dalej podzielić na konta następnego rzędu (np. w/w konto budynki na : budynki mieszkalne, budynki gospodarcze, itd.), a te z kolei na konta następnego rzędu

Podzielność pionowa - polega na tym, że z szeregu operacji ewidencjonowanych na koncie ulegającym podziałowi wyróżnia się tematycznie wspólne grupy operacji, które zamiast na koncie ulegającym podziałowi księguje się na koncie powstałym w wyniku podziału. Konto ulegające podziałowi to konto zasadnicze, konto powstające w wyniku podziału to konto korygujące.

Przykład:

konto zasadnicze







konto korygujące			konto korygujące

Inny przykład:

środki trwałe			kapitał zasobów

umorzenie
	na koniec roku

umorzenie - zmniejszenie wartości środka trwałego z tytułu naturalnego jego zużywania się.

Różnice pomiędzy podzielnością pionową i poziomą

podzielność pozioma	podzielność pionowa
konto syntetyczne ulegające podziałowi nie traci żadnych księgowań na koncie powstającym z podziału (analitycznym) dokonywane jest księgowanie na zasadzie zapisu powtarzanego tzn. że nie obowiązuje zasada podwójnego księgowania. minimalna ilość zapisów na koncie przy księgowaniu to 3.	konto zasadnicze ulegające podziałowi odstępuje część swoich księgowań kontu korygującemu konto korygujące koresponduje z innymi kontami na pełnych prawach minimalna ilość zapisów to 2

ćwiczenie 8 TEMAT: FORMY TECHNIK KSIĘGOWYCH

Forma techniki księgowej powinna spełniać warunek chronologiczności oraz syntetyczności.

formy:

1. forma tabelaryczna - XVIII w Francja

2. forma przebitkowa - 1810 Włochy

3. forma rejestrowa - 1921 ZSSR

Forma tabelaryczna - w jednym urządzeniu połączono chronologiczność i syntetyczność. Ta forma jest dobra przy małej liczbie kont.

data

nazwa i nr dokum.

treść operacji

suma

r-k bankowy

kasa

itd. reszta kont

itd. ...

dzień

m-c

Wn

Ma

Wn

Ma

Wn

Ma

Wn

Ma








tzw. dziennik księga główna ze wszystkimi kontami

(do ewidencji kont syntetycznych)

w/w tabela nosi nazwę DZIENNIK - GŁÓWNA lub inna nazwa AMERYKANKA.

Na formę tabelaryczną składaną się:

• dziennik - główna

• zestawienie obrotów i sald księgi dziennik główna

• księgi szczegółowe

• zestawienie obrotów i sald ksiąg szczegółowych.


SCHEMAT KSIĘGOWANIA






















Podstawową cechą formy tabelarycznej jest połączenie w jednym urządzeniu, a mianowicie w księdze dziennik - główna rejestracji operacji gospodarczych w porządku chronologicznym i systematycznym. Porządek chronologiczny polega na zapisie dziennym poszczególnych operacji w dzienniku. Porządek systematyczny polega na ujęciu tych operacji według układu kont syntetycznych księgi głównej. Obok księgo dziennik - główna prowadzone są kartoteki kont analitycznych. Zapis w księdze dziennik - główna powtarzany jest w analitycznych urządzeniach księgowych na podstawie tego samego dokumentu księgowego. Kwota operacji zapisywana jest w księdze dziennik - głównej trzykrotnie. Po pierwsze w rubryce :

1. 
   suma ogólna w dzienniku w księdze dziennik -główna

2. 
   na stronie Wn odpowiedniego konta księgi głównej w księdze

3. na stronie Ma dziennik -główna

W ten sposób suma ogólna dziennika powinna być równa sumie obrotów Wn i Ma (debet i kredyt) wszystkich kont . Sprawdzenie prawidłowości zapisów polega na tzw. bilansowaniu zapisów księgowych każdej strony księgi dziennik - głównej.

Zalety formy tabelarycznej:

• przejrzystość zapisów ułatwiająca wyszukiwanie błędów

• łatwość dokonywania u uzgadniania zapisów syntetyki z zapisami analitycznymi

• 
  łatwe poszukiwanie związków : dokument zapis w syntetyce i analityce

wady:

• ograniczona liczba kont syntetycznych limitowana rozmiarami księgi

• możliwość zastosowania tylko w małych firmach

• ograniczone możliwości zastosowania podziału pracy (nad jedną księgą może pracować tylko jedna osoba jednocześnie)

• brak możliwości mechanizacji pracy

• możliwość popełniania błędów przy przenoszeniu zapisów z jednej strony księgi na drugą

FORMA PRZEBITKOWA

inaczej nazywana też: pierwokontowa lub pierwoksięgowa

Księgowane jednocześnie dziennik i konta w formie luźnych kartek. Ponadto jest zestawienie obrotów i sald.

Strona dziennika

Nazwa dziennika
Data		nazwa i nr dokumentu	treść operacji	sumy		nr konta
dzień	miesiąc						Wn	Ma

Zapisy w dzienniku były przebijane przez kalkę na stronę odpowiedniego konta. Karta kontowa wygląda jak w/w karta dziennika , tylko nie ma rubryki nr konta, z przy nazwie konta piszemy jego numer (ten sam nr na stronie dziennika w rubryce nr konta).

Ilość dzienników jest różna i zależy od organizacji pracy księgowości i wielkości jednostki.

karta kontowa:

Nazwa konta
Data		nazwa i nr dokumentu	treść operacji	sumy
dzień	miesiąc					Wn	Ma

Ewidencje analityczne prowadzi się również w formie przebitkowej. Organizacja księgowości przebitkowej polega najczęściej na tym, że dla każdego konta syntetycznego, dla którego wymagana jest analityka prowadzi się odrębny dziennik kont analitycznych. Uzgadnianie zapisów w księgowości syntetycznej z zapisami w księgowości analitycznej polega na porównaniu obrotów dziennika kont analitycznych z obrotami odpowiadających im kont syntetycznych.

Zalety:

• możliwość prowadzenia dowolnej liczby kont

• mała pracochłonność

• daleko idący podział pracy

• możliwość mechanizacji pracy

• łatwość wyszukiwania błędów i możliwość ich korygowania

Wady:

• trudna do odczytania korespondencja kont

• trudność kontroli przebiegu oddzielnych operacji składających się na daną transakcję

• trudność w zestawianiu sprawozdań

FORMA REJESTROWA

Założeniem księgi rejestrowej jest księgowanie operacji gospodarczych w rejestrach na podstawie dokumentów księgowych posegregowanych według rodzaju. Każdy rejestr obejmuje wszystkie dokumenty księgowe dotyczące ściśle określonego wycinkowego zagadnienia stanowiącego zamkniętą całość. Na rejestrową formę techniki księgowej składają się:

1. rejestry zagadnieniowe

2. urządzenia analityczne

3. zestawienia obrotów i sald.

Przy księgowaniu rejestrowym dokumenty księgowe nie są księgowane bezpośrednio na kontach , ale w rejestrach. Rejestry dzielą się na proste i złożone.

Rejestry proste - mają układ tabelaryczny, a zapisy dokonywane w nich są chronologicznie i prowadzone na podstawie dokumentów źródłowych. Wyłącznym zadaniem rejestrów prostych jest podsumowanie jednorodnych operacji gospodarczych w celu dokonania z końcem m-ca zapisu do zestawienia obrotów i sald kont syntetycznych. Do rejestrów prostych w N-ctwie należały:

• dziennik kasowy

• dziennik bankowy

• rejestr wynagrodzeń osobowych

• rejestr rozchodów materiałów

• rejestr pozostałych kont

• rozdzielnik kosztów

• rejestr uzupełniający (amerykanka)

Rejestry złożone - mają takie samo zadanie jak rejestry proste (grupują dokumenty księgowe o podobnej tematyce), ale oprócz tego pełnią jeszcze zadanie kontrolne.

W rejestrach złożonych zapisy dokumentów nie są dokonywane z zachowaniem dziennej chronologii, ale odbywają się zgodnie z zasadą zapisu liniowego. Polega to na umieszczeniu wszystkich zapisów dotyczących tej samej transakcji (jakie wpłynęły w tym samym miesiącu) w jednym wierszu rejestru. Dzięki temu można łatwo stwierdzić, które operacje z danej transakcji zostały już dokonane, a więc w jakiej fazie realizacji znajduje się transakcja.

Do rejestrów złożonych w N-ctwie należały:

• rejestr przychodów materiałów

• rejestr usług materialnych

• rejestr usług niematerialnych

• rejestr sprzedaży

• rejestr sprzedaży w obrocie wewnętrznym

Zalety:

1. przejrzystość zapisów i danych księgowych oraz łatwość ich analizy

2. ograniczenie liczby zapisów na kontach syntetycznych

3. ułatwienie pracy przez ograniczenie do minimum nieprawidłowej korespondencji kont

4. możliwość wprowadzenia podziału pracy

5. szybkie wykrywanie błędów dzięki wzajemnemu powiązaniu kont

Wady:

1. skomplikowana i niewygodna w pracy forma niektórych rejestrów

2. trudność w przeprowadzaniu kontroli i rewizji księgowej

3. trudność w księgowaniu operacji, które tematycznie dotyczyły kilku rejestrów

4. trudność w księgowaniu operacji w rejestrach złożonych w przypadku gdy transakcja nie została zakończona całkowicie w danym miesiącu.

ćwiczenie 9

Ewidencja środków trwałych:(ewidencja analityczna)

Do ewidencji środków trwałych służą trzy urządzenia:

1. księga obiektów inwentarzowych

2. szczegółowe karty obiektów inwentarzowych

3. tabela amortyzacyjna

Księga obiektów inwentarzowych - jest to aktualny wykaz wszystkich środków trwałych w danej jednostce gospodarczej zawierający nazwę środka trwałego, numer dokumentu na podstawie którego środek został przyjęty do księgi, wartość początkową środka trwałego , tzw. numer inwentarzowy oraz symbol klasyfikacji rodzajowej.

Numer ewidencyjny nadaje się chronologicznie . Nawet po kasacji środka trwałego nigdy inny środek nie może mieć tego numeru.

Przykładowy numer ewidencyjny:






1234/727


nr podgrupy


nr grupy rodzajowej

Szczegółowe karty obiektów inwentarzowych - oprócz informacji z księgi mamy informacje o zmianie wartości środków trwałych, okresie użytkowania oraz stawce amortyzacyjnej (lub stopie amortyzacyjnej). (Stawka amortyzacyjna to kwota o jaką należy zmniejszyć wartość środka trwałego , a stopa amortyzacyjna to % o jaki należy zmniejszyć wartość środka trwałego).

Każdy środek ma własną szczegółową kartę obiektów inwentarzowych.

Tabela amortyzacyjna - sporządzana na podstawie szczegółowych kart obiektów inwentarzowych. Służy do naliczania amortyzacji w przekrojach dostosowanych do potrzeb rachunku kosztów. Dzięki tabeli amortyzacyjnej uzyskujemy informacje o ile zmniejszyła się wartość środków trwałych oraz jaką kwotą należy obciążyć koszty działalności jednostki gospodarczej z tytułu użytkowania środków trwałych.

Dodatkowo tabela amortyzacyjna umożliwia zbilansowanie środków trwałych na dany moment.

Z tabelą amortyzacyjną łączą się pojęcia amortyzacja i umorzenie.

amortyzacja - to wliczenie w koszty działalności jednostki gospodarczej zmniejszenia się wartości środka trwałego

umorzenie - zmniejszenie wartości środka trwałego z tytułu jego normalnej amortyzacji.

Dokumenty na podstawie których ewidencjonujemy przychód i rozchód środków trwałych:

OT - przyjęcie środków trwałych

PT - przekazanie środków trwałych

LT - likwidacja środka trwałego

MT - miejsce użytkowania środka trwałego

PK - polecenie księgowania

OT - przyjęcie środka trwałego - sporządzany jest w przypadku oddania do eksploatacji środka trwałego w wyniku działalności inwestycyjnej lub zakupu. Dokument ma charakter administracyjno - księgowy i służy do :

• protokularnego stwierdzenia przyjęcia do użytkowania środka trwałego otrzymanego z działalności inwestycyjnej

• udokumentowania zakończenia inwestycji

Sporządzane są w dwu egzemplarzach, po jednym dla działu księgowego i dla działu inwestycyjnego. Gdy środek trwały pochodzi z zakupu role OT pełni faktura zakupu.

PT - przekazanie środków trwałych - w przypadku nieodpłatnego przekazania środka trwałego innej jednostce gospodarczej. Sporządzany w 4 egzemplarzach: po 2 dla każdej strony: dla księgowości i działu inwestycyjnego). Dodatkowym dokumentem najczęściej jest umowa darowizny.

LT - likwidacja środka trwałego - w przypadku postawienia środka trwałego w stan likwidacji na skutek jego sprzedaży , zniszczenia lub zużycia się. Sporządzany jest w 3 egzemplarzach, po jednym dla :

• księgowości

• działu inwestycyjnego

• dla ewidencji analitycznej

W dokumencie tym zawarta jest informacja o wartości początkowej, wartości umorzenia , o wartości kosztów i przychodów z likwidacji środka trwałego.

MT - miejsce użytkowania środka trwałego - sporządzany jest w przypadku przesunięcia środka trwałego w ramach tej samej jednostki gospodarczej. Sporządzany jest w dwu egzemplarzach, po jednym dla przekazującego i odbierającego.

PK - polecenie księgowania - wówczas gdy następuje przeszacowanie środków trwałych lub ich przekwalifikowanie do środków obrotowych i odwrotnie (z obrotowych do trwałych).

Przeszacowanie występuje gdy następuje aktualizacja wartości środka trwałego.

Ewidencja umorzenia i amortyzacji trzy momenty księgowe:

1. moment bilansowy

2. 
   moment kalkulacyjny

3. mement finansowy

mement bilansowy - w bilansie odzwierciedlony jest fakt zmniejszenia wartości środków trwałych z tytułu ich eksploatacji

przykład:

070 umorzenie			800 Kapitał zasobów
		1

operacja

1 - odzwierciedlenie w bilansie zmniejszenia się wartości środków trwałych

mement kalkulacyjny - polega na wliczeniu w koszty działalności jednostki gospodarczej takiej kwoty, o jaką zmniejszyła się wartość środków trwałych.

przykład:

130 r-k bankowy

265 rozrachunki z tytułu amortyz.

450 amortyzacja

„5” cały zespół piąty

800 kapitał zasobów

3a

2a

2b

operacje:

2 - wliczenie w koszty działalności zmniejszenia się wartości środków trwałych

1. w układzie rodzajowym

2. według miejsc powstania kosztów

moment finansowy - polega na

• odprowadzeniu części naliczonej kwot kwoty z tytułu amortyzacji do jednostki nadrzędnej celem utworzenia zcentralizowanego funduszu inwestycyjnego (operacja 3a)

• utworzenie własnego funduszu inwestycyjnego (3b)

dzięki tym zabiegom zapłacimy mniejszy podatek dochodowy

Znaczenie poszczególnych cyfr w numerze konta:






XXX.X.X




nr zespołu (od 0 do 8) nr konta w zespole

ćwiczenie 10 EWIDENCJA ŚRODKÓW OBROTOWYCH

Wyróżniamy trzy rodzaje

1. ewidencja analityczna

2. ewidencja ilościowo - wartościowa

3. ewidencja wartościowa (tzw. syntetyczna)

ewidencja analityczna - prowadzona jest przez magazyniera za pomocą kartoteki ilościowej. W kartotece ilościowej magazynier zapisuje informacje na temat przychodów , rozchodów oraz stanu środków obrotowych w jednostkach fizycznych (nie zapisuje wartości). Musi być także podany nr dokumentu na podstawie którego zapisano przychód bądź rozchód. Magazynier posiada także szyldzik materiałowy, który ułatwia orientację w magazynie.



Szyldzik materiałowy - to kartonik, który wiesza się na półce w celu identyfikacji towarów.

szyldzik jest zgodny z SWW (wykaz wyrobów)

ewidencja ilościowo - wartościowa - prowadzona jest przez księgowość za pomocą kartoteki ilościowo - wartościowej. Zawiera te same informacje co w kartotece ilościowej, a dodatkowo podana jest wartość przychodu, rozchodu i stanu aktualnego. Materiały obrotowe ewidencjonowane są według stałych cen ewidencyjnych.

ewidencja wartościowa (tzw. syntetyczna) - prowadzona tylko i wyłącznie na kontach (w pieniądzu)

DOKUMENTY PRZYCHODOWE

PZ - przyjęcie zakupu - gdy przyjęcie do magazynu z zewnątrz

ZW - zwrot materiałów (= zwrot wewnętrzny) - w przypadku powrotu materiałów wydanych do działalności produkcyjnej, które nie zostały całkowicie zużyte i zostały zwrócone do magazynu

PO - przyjęcie odpadów - odpady z produkcji lub z likwidacji środka trwałego

DOKUMENTY PRZYCHODOWO - ROZCHODOWE

Mn - między magazynami = przesunięcie materiałów. W przypadku przesunięcia materiałów z magazynu do magazynu w ramach tej samej jednostki gospodarczej.

PK - polecenie księgowania - polecenie księgowania - np. w przypadku przekwalifikowania środków trwałych do obrotowych.

DOKUMENTY ROZCHODOWE

Wz - wydanie zewnętrzne = wydanie materiałów na zewnątrz - w przypadku sprzedaży i wtedy jest to też faktura sprzedaży

Rwz (=erwózka) - rozchód wewnętrzny - gdy jest wydanie materiałów do działalności produkcyjnej.

Mn i Pk - są uniwersalne i znaczenie j/w

GOSPODARKA KASOWA

Na każdym dokumencie kasowym powinna być klauzula (z trzech elementów ):

1. zapis sprawdzono pod względem merytorycznym - stwierdzenie czy dany koszt był uzasadniony (niezbędny). Sprawdza bezpośredni przełożony pracownika.

2. zapis sprawdzono pod względem formalnym i rachunkowym

1. formalnym - czy zawiera wszystkie niezbędne dane wymagane przez przepisy.

2. rachunkowym - czy nie ma błędów rachunkowym - główny księgowy

3. zapis zatwierdzono do wypłaty - podpisuje szef lub osoba upoważniona (na wypadek nieobecności).

DOKUMENTY ŹRÓDŁOWE PRZYCHODOWE I ROZCHODOWE

rozchodowe:

1. dowody wpłat własnych potwierdzone przez bank

2. lista płac pracowników

3. dokumenty wewnętrzne związane z wypłatą zaliczek

4. faktury

przychodowe:

1. faktury

2. asygnaty

3. pogotowie kasowe - stan gotówki, która może być (powinna być ) przechowywana w kasie i zależy od:

• wielkości jednostki gospodarczej

• odległości jednostki gospodarczej od banku

• stopnia zabezpieczenia kasy

Transport gotówki

Zależnie od ilości gotówki jaka jest przewożona (jednostki przeliczeniowe)

Jednostka obliczeniowa to 120-to krotna wartość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za ubiegły rok.

gdy transportowana jest następująca ilość gotówki:

<0,5 jednostki obliczeniowej - może transportować jedna osoba

więcej niż 0,5 j.o. a mniej niż 1,5 j.o. - transportować może jedna osoba z jedną osobą ochrony

>1,5 j.o. - transportować może jedna osoba + jedna osoba ochrony uzbrojona

Zależnie od ilości gotówki w kasie musi być odpowiednio zabezpieczona:

• <0,3 j.o. - kasetka stalowa

• powyżej 0,3 j.o. a mniej niż 20 j.o. - kasa pancerna

W kasie można przechowywać:

• środki pieniężne i dokumenty danej jednostki gospodarczej

• środki pieniężne i dokumenty kas zapomogowo - pożyczkowych działających na terenie jednostki

• środki pieniężne i dokumenty organizacji społecznych

SPOSOBY ZAOPATRYWANIA SIĘ JEDNOSTKI GOSPODARCZEJ W ŚRODKI OBROTOWE

1. zakup z zewnątrz

2. wytworzone z własnej produkcji

3. przychód odpadów z działalności produkcyjnej

4. przychód odpadów pochodzących z likwidacji środków trwałych

5. zwrot materiałów z produkcji

6. nadwyżki inwentaryzacyjne

Przykład księgowania do punktu 1. - zakup z zewnątrz

210 zobowiązania wobec dostawców			301 rozliczenie zakupu materiałów i towarów			310 materiały w magazynie
		2			1

Pz

Podobnie funkcjonuje konto 302 - zakup usług

operacje:

1. przyjęto dostawę materiałów, ale nie otrzymano faktury. (na koniec okresu sprawozdawczego przechodzi do kont pasywnych pod nazwą dostawy niefakturowane).

2. otrzymujemy fakturę, ale jeszcze nie otrzymaliśmy towaru (konto to przechodzi do kont aktywnych pod nazwą dostawy w drodze)

EWIDENCJA PROCESÓW GOSPODARCZYCH W NADLEŚNICTWIE

NA EWIDNECJĘ SKŁADA SIĘ:

• ewidencja kosztów

• ewidencja przychodów

Każda jednostka musi mieć plan kont

Plan kont - jest to usystematyzowany wykaz nazw i symboli kont przeznaczonych do ewidencjonowania w określonych jednostkach organizacyjnych ogółu posiadanych przez nich środków, źródeł ich pochodzenia i wszelkich zmian w nich zachodzących, a tym samym również procesów gospodarczych i wyników uzupełniony komentarzem wyjaśniającym treść i wzajemne powiązanie tych kont.

Wszystkie konta podzielone są na zespoły (9 zespołów) :

• - majątek trwały

• - środki pieniężne

• rozrachunki i roszczenia

• materiały i towary

• koszty według rodzajów

• koszty lasów państwowych

• produkty i rozliczenia między okresowe

• przychody, dotacje i koszt własnej sprzedaży

• fundusze i wynik finansowy

Ewidencja procesów gospodarczych musi dać odpowiedź na pytania:

• co z kosztem się stało?

• na co koszty poszły ? (zespół 5)

charakterystyka zespołu 4

400 - zużycie materiałów i energii - na koncie tym ewidencjonuje się wartość zużytych materiałów, półfabrykatów, paliw, ogumienia, części zapasowych maszyn i urządzeń (uwaga: na koncie tym nie ewidencjonuje się podatku VAT)

410 - usługi obce - na koncie tym ewidencjonuje się koszty usług świadczonych przez inne jednostki gospodarcze a w szczególności usługi transportowe, budowlane, remontowe, pocztowe, telekomunikacyjne, bankowe, inne nie wymienione (uwaga: na koncie tym nie ewidencjonuje się podatku VAT)

420 - podatki i opłaty - na koncie tym księguje się opłacone na rzecz budżetu lub budżetów terenowych podatki:

• leśny

• rolny

• akcyzowy

• od towarów i usług nie podlegający zwrotowi

• od nieruchomości

• od środków transportowych

430 - wynagrodzenia - na koncie tym księguje się wynagrodzenia obciążające koszty działalności

440 - świadczenia na rzecz pracowników - do świadczeń ewidencjonowanych na tym koncie zalicza się następujące:

• składki ZUS

• składki na fundusz pracy

• odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

• odpis na zakładowy fundusz nagród

• dopłaty do biletów miesięcznych

450 - amortyzacja - na koncie tym ewidencjonuje się amortyzację środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, inwestycji w obcych środkach trwałych.

460 - delegacje i przeniesienia - na koncie tym ewidencjonuje się koszty delegacji bez podatku VAT

470 - pozostałe koszty rodzajowe - na koncie tym ewidencjonuje się wszystkie koszty, których nie dało się zaksięgować na innych kontach zespołu 4. na:

• odpis na fundusz leśny

• utrzymanie jednostki nadrzędnej

• narzut na urządzanie lasu

• koszty lotniczego patrolowanie lasu

Zespół 5 - ewidencja kosztów według miejsc ich powstania

zespół 1;2;3			zespół 4			zespół 5
		1			2

operacje:

1. ewidencja kosztów w układzie rodzajowym ponoszonych w okresie bieżącym bez względu na to, czy dotyczą działalności bieżącej, czy okresów następnych

2. ewidencja kosztów według miejsc ich powstania dotyczących okresu bieżącego

Przykład

100 kasa			430 wynagrodzenia			510 zagospodarowanie lasu
	25 (1a) 5 (2a)		(1a)25 (2a)5	25 (1a) 5 (2a)		(1a)25 (1b)5 (1c)10 (1d) 5

070 umorzenie środków trwałych			800 kapitał zasobów			130 rachunek bankowy
	5 (1d)		(1d)5				5 (1b) 45(2b)

410 usługi obce			511 pozyskanie drewna			310 materiały w magazynie
(1b) 5 (2b)45	5 (1b) 45(2b)		(2a) 5 (2b)45				10 (1c)

400 zużycie materiałów			265 rozliczenie amortyzacji			450 amortyzacja
(1c) 10	10 (1c)			5 (1d)		(1d) 5	5 (1d)

operacje:

1. nadleśnictwo przy pracach związanych z zagospodarowaniem lasu poniosło następujące koszty:

1. kwota wynagrodzeń wypłaconych własnym pracownikom 25

2. wartość świadczonych usług obcych transportowych 5

3. zużycie materiałów wydanych magazynu 10

4. wartość zużycia środków trwałych 5

2. przy pracach związanych z pozyskaniem drewna poniesiono następujące koszty:

1. kwota wynagrodzeń własnych pracowników 5

2. koszt wykonania prac przez ZUL'e 45

ZESPÓŁ 6 - służy do przechowywania (ewidencji) kosztów z okresu na okres. Konta zespołu 9 przeznaczone są do ewidencji wartościowej stanu wyrobów gotowych działalności podstawowej, ubocznej i dodatkowej oraz rozliczeń między okresowych czynnych i biernych. Produkty zużywane w produkcji wyceniane są według cen sprzedaży.

246 rozliczenie niedoborów szkód i nadwyżek			produkty 601(602;603)			zespół 5
		1			5
770 zyski nadzwyczajne						246 rozliczenie niedoborów szkód i nadwyżek
		2			6
800 kapitał zasobów LP						230 rozrachunki z tytułu wynagrodzeń
		3			7
711(712;713) koszt....						800 kapitał zasobów LP
		4			8
						711(712;713) koszt....
					9

operacje:

1. nadwyżki

2. drewno odebrane defraudantom

3. produkty otrzymane nieodpłatnie w wyniku mian organizacyjnych

4. wprowadzenie wartości produktów na koniec okresu rachunkowego (ile nie zoztało sprzedane). Operacja ta księgowana jest według TKW

5. zużyte produkty na potrzeby własne (wycenione według cen sprzedaży)

6. niedobory

7. wydane produkty na deputaty pracownikom

8. nieodpłatne przekazanie w wyniku zmian organizacyjnych

9. ważne - przeniesienie salda stanu produktów na koniec okresu (bilans otwarcia = stan początkowy) skorygowany o zmiany stanu w ciągu okresu.

Opisy kont:

610 - produkcja niezakończona (konto niebilansowe) - przeznaczone do ewidencjonowania stanu produkcji w toku oraz usług w toku działalności dodatkowej

246 rozliczenie niedoborów szkód i nadwyżek			610 produkcja niezakończona			246 rozliczenie niedoborów szkód i nadwyżek
		1			2
053						053
		3			4

operacje:

1. nadwyżki produkcji niezakończonej

2. niedobory produkcji niezakończonej

3. przeniesienie na koniec okresu sprawozdawczego kosztów produkcji niezakończonej

4. przeniesienie na początek następnego okresu sprawozdawczego kosztów produkcji niezakończonej

08.01.2001r

Ćwiczenie 11

620 Rozliczenia międzyokresowe czynne

konto to służy do ewidencji kosztów przyszłych okresów, a poniesionych w bieżącym roku rozrachunkowym oraz do rozliczenia w poszczególnych miesiącach wydatków poniesionych jednorazowo, a dotyczących dłuższego okresu czasu np. podatek leśny, remonty środków trwałych, ubezpieczenia rzeczowe, czynsz za wynajem lokali lub nieruchomości, naliczenie odpisów na fundusz świadczeń socjalnych i zakładowy fundusz nagród. Co miesiąc odliczamy 1/12 tych kosztów.

zespół 4			620			zespół 5
		1			2

operacje:

1. ewidencja kosztów ponoszonych w danym okresie, a dotyczących okresów następnych

2. obciążenie kosztów działalności okresu bieżącego kosztami poniesionymi w okresach poprzednich

PRZYKŁADOWA KORESPONDENCJA KONT

SCHEMAT X

Zespół 1;2;3;			zespół 4;			zespół 5			620
		1			2			3 4

		621		5

operacje:

1. ewidencja kosztów w układzie rodzajowym ponoszonych w danym okresie bez względu na okres, którego one dotyczą

2. ewidencja kosztów ponoszonych w danym okresie sprawozdawczym i dotyczących tego okresu

3. ewidencja kosztów ponoszonych w danym okresie, a dotyczących kosztów przyszłych

4. obciążenie kosztów działalności okresu bieżącego kosztami poniesionymi w okresach poprzednich

5. wliczenie w koszty okresu bieżącego prac planowanych, a nie wykonanych

konto 621 - rozliczenia okresowe bieżące

zespół 4			621			zespół 5
		2			1

operacje:

1. wliczenie w koszty bieżącego okresu kosztów prac planowanych, a nie wykonanych

2. ewidencja wykonania w następnym okresie sprawozdawczym prac nie wykonanych w okresie poprzednim

Zespół 7 - przychody, dotacje

• od 700 do 704 - konta te przeznaczone są do ewidencji przychodów z działalności administracyjnej i podstawowej, ubocznej i bytowej

• 705.1 przychody ze sprzedaży materiałów

• 705,2 wartość sprzedanych materiałów

• 706.1 przychody ze sprzedaży

• 706.2 koszty sprzedaży

• 750 przychody operacji finansowych

• 751 koszty operacji finansowych

• 760 pozostałe przychody operacyjne

• 761 pozostałe koszty operacyjne

W/W koszty własne działalności administracyjnej i podstawowej, ubocznej, dodatkowej i socjalno - bytowej funkcjonują jak konto niebilansowe wynikowe

860			700-704			200			100
		4			1			2
									130
								3

operacje:

1. dostarczenie do odbiorcy produktów lub świadczenie na jego rzecz usługi

2. sprzedaż gotówkowa produktu lub usługi

3. sprzedaż bezgotówkowa produktu lub usługi

4. przeniesienie na konto wyniku finansowego przychodów ze sprzedaży produktów i usług

PODOBNIE JAK WYŻEJ FUNKCJINUJE KONTO 705.1, ale musi być rozchód z magazynu

310			705.2			860			705.1
		5			6			4

5. rozchód sprzedanych materiałów z magazynu

6. przeniesienie na konto wyniku finansowego wartości środka trwałego zaewidencjonowanego w magazynie

operacja 4 jak w poprzednim, i dalej także mogą być operacje jak w przykładzie poprzednim

Konto 706.1 - przychody z pozostałej sprzedaży -ewidencjonujemy tu te przychody, których nie możemy gdzie indziej zaksięgować

różne konta zespołów 2 i 3			706.1			806
		1			2

operacje:

1. rozchód sprzedanych materiałów z magazynu

2. przeniesienie na konto wyniku finansowego wartości środka trwałego zaewidencjonowanego w magazynie

Konto 750 - przychody z operacji finansowych.

konto to korespondować może z następującymi kontami w przypadku:

konto 03 - przychody obejmują sprzedaż papierów wartościowych i innego majątku trwałego.

konta 130;249 - otrzymane dywidendy z tytułu udziałów

konta 130;249 - z tytułu posiadanych papierów wartościowych, weksli, czeków i innych

konta 03;200;210 - dodatnich różnic kursowych

860			750			konta 03;130;200;210;249;
		2			1

operacje:

1. ewidencja przychodów uzyskanych z operacji finansowych

2. przeniesienie na konto wyniku finansowego przychodów uzyskanych z operacji finansowych

Konto 751 - koszty operacji finansowych

konta 03;140;205 - odpisy zmniejszające wartość finansowego majątku trwałego i krótkoterminowych papierów wartościowych

konto 03 - wartość sprzedanego finansowego majątku trwałego (konto 03)

konta zespołu 1 i 2 - naliczone odsetki od kredytów

konta 100;210;249 - ujemne różnice kursowe w wycenie posiadanych środków

różne konta zespołów 0;1;2;3;			751		j/w przeniesienie na konto wyniku finansowego ................	860
		1

1. ewidencja kosztów operacji finansowych

Konto 760 - pozostałe przychody operacyjne

ewidencjonuje się przychody z :

• sprzedaży środków trwałych

• likwidacji środków trwałych (z wyjątkiem zdarzeń losowych)

• sprzedaży i likwidacji wartości niematerialnych i prawnych

• otrzymanie kar i przewinień

• odpisanie zobowiązań prawidłowych

• darowizn, subwencji i dopłat

860		.........	760		..........	konta: 010;020;100;130;210;230 i zespół 6

funkcjonuje jak wyżej opisane konta przychodowe

Konto 761 - pozostałe koszty operacyjne

ewidencjonuje się koszty z:

• wartości netto sprzedanych środków trwałych, niematerialnych i prawnych

• przekazane darowizny

• wartość niedoboru przychodów i szkód uznanych za niezawinione

• wartość zapłaconych kar i grzywien

konta: 010;020;100;130;210;230 i zespół 6		.........	761		..........	860

funkcjonuje jak wyżej opisane konta kosztów

Konta 711 do 714 - służą do ewidencji kosztów wytworzenia i sprzedaży produkcji sprzedanej.

Zespół 1;2;3;			zespół 4;			zespół 5			620
		1			2			3 4

		621		5

601 do 604			711 do 714			860
		7 8		6

operacje od 1 do 5 opisane są przy SCHEMAT X NA STRONIE 1

operacje:

6. przeniesienie na konto kosztu własnego sprzedaży kosztów produkcji dotyczących danego okresu bez względu na to, w jakim okresie były poniesione

7. przeniesienie na koniec okresu sprawozdawczego na konto kosztów własnych sprzedaży skorygowanego salda końcowego (po operacji 6 konta 601 do 604 są puste)

8. przeniesienie na konto produktów kosztów wytworzenia (TKW - techniczne koszty wytworzenia) produkcji niesprzedanej - remanent produktów

9. przeniesienie na konto wyniku finansowego kosztów wytworzenia i sprzedaży produkcji sprzedanej

Ćwiczenie 12

Arkuszu rozliczenia kosztów za okres do .......

1. działalność administracyjna

2. podstawowa

3. uboczna, dodatkowa, socjalna i bytowa

Z kont przenosimy do kolumny 4 w „Arkuszu rozliczenia kosztów za okres do .......”

Ponadto do niektórych kont przenoszone są wynagrodzenia pracowników (w w/w Arkuszu...).

Koszty ogólnogospodarcze w kolumnie 6 wiersz 17 (w ramce, zatem mają wartość -).

Te koszty rozkładamy tak w kolumnie 6-tej, aby po zsumowaniu dały wartość równoważącą się z zapisem w ramce (wiersz 17 kolumna 6), czyli suma ogólna kolumny 6-tej ma być 0.

Kolumna 7 TKW - w celu obliczenia kosztów produkcji.

Remanent początkowy - saldo początkowe z kont (711do 714)+TKW

przypadek I

Rp+TKW<Wspr.+Ws




Rp - remanent początkowy

Wsp - wartość sprzedażna remanentów

Ws - wartość sprzedaży w danym okresie

Rk - remanent końcowy

TKW - techniczny koszt wytworzenia

przypadek II

Rp+TKW>Wspr+Ws

to

Rk=Wsp

860 - wynik finansowy

860

koszty własne działalności podstawowej i administracyjnej (711) koszty własne działalności ubocznej (712) koszty własne działalności dodatkowej (713) koszt własny działalności socjalno-bytowej (714)	przychody ze sprzedaży z działalności administracyjnej i podstawowej (700 i 701) przychody ze sprzedaży produkcji z działalności ubocznej (702) przychody ze sprzedaży działalności dodatkowej (703) przychody ze sprzedaży działalności socjalno-bytowej (704)
gdy ustalimy salda końcowe i jest sytuacja: saldo końcowe jest po stronie Wn - oznacza straty na działalności operatywnej saldo końcowe po stronie Ma - oznacza zysk na działalności operatywnej
koszty operacji finansowych (715) koszty pozostałych operacji (761) koszt sprzedaży materiałów (705.2) koszt własny pozostałej sprzedaży (706.2)	przychody operacji finansowych (750) przychody pozostałych operacji (760) przychody ze sprzedaży materiałów (705.1) przychody z pozostałej sprzedaży (706.1)
dwie możliwości: saldo końcowe z operacji od 1 do 8 jest po stronie Wn - oznacza stratę na działalności gospodarczej saldo końcowe z operacji od 1 do 8 jest po stronie Ma - oznacza zysk na działalności gospodarczej
9. straty nadzwyczajne (771)	zyski nadzwyczajne (770)
dwie możliwości: saldo końcowe z operacji od 1 do 9 jest po stronie Wn - oznacza stratę brutto saldo końcowe z operacji od 1 do 9 jest po stronie Ma - oznacza zysk brutto
10. podatek dochodowy i inne obowiązkowe odpisy od wyniku
dwie możliwości: saldo końcowe z operacji od 1 do 10 jest po stronie Wn - oznacza stratę netto saldo końcowe z operacji od 1 do 10 jest po stronie Ma - oznacza zysk netto

ćwiczenia praktyczne :

TEMAT ĆWICZEBNY NR 1

Stan nadleśnictwa Bory w dniu 1 stycznia b.r przedstawiał się następująco:

1. Drewno zakupione od właścicieli prywatnych i przeznaczone do dalszej odsprzedaży 100.

2. Zadłużenie nadleśnictwa względem własnych pracowników w związku z niewypłacalnymi wynagrodzeniami 50.

3. Drewno zakupione od właścicieli prywatnych i przeznaczone do ogrodzenia upraw i młodników 150.

4. Zadłużenie nadleśnictwa względem banku ni spłacone w terminie 200.

5. Zobowiązania prawidłowe 300, z czego zobowiązania 250.

6. Drewno pozyskane w ubiegłym roku, a nie sprzedane do chwili obecnej 400.

7. Otrzymane, a nie zapłacone dostawy 100.

8. Pobrane, a nie rozliczone przez pracowników zaliczki 80.

9. Środki pieniężne przechowywane:
   a. W budynku nadleśnictwa 300
   b. W banku 400

10. Ujemna różnica pomiędzy poniesionymi w ubiegłym roku kosztami, a uzyskanymi przychodami 300.

11. Równowartość środków gospodarczych otrzymanych przez nadleśnictwo w momencie jego tworzenia 1200.

12. Środki gospodarcze o wartości jednostkowej powyżej 2500 zł i okresie eksploatacji krótszym niż 1 rok 200.

13. Zadłużenie innych jednostek względem nadleśnictwa w związku z wysłanymi do nich drewnem 100.

14. Równowartość środków pieniężnych zarezerwowanych na wypłatę nagród pracownikom 160.

15. Równowartość środków gospodarczych wygospodarowanych przez nadleśnictwo w wyniku działalności gospodarczej w okresach ubiegłych 1400.

16. Weksle obce przechowywane w kasie nadleśnictwa 50.

Po ustaleniu wartości środków trwałych i w ten sposób zrównoważenia bilansu należy

otworzyć konta i zaksięgować następujące operacje gospodarcze:

1. Nadleśnictwo otrzymało od jednostki nadrzędnej nieodpłatnie środki trwałe o wartości 350.

2. Nadleśnictwo pobrało gotówkę w kwocie 150.

3. Pracownik, który uprzednio pobrał zaliczkę na zakup materiałów dostarczył do magazynu zakupione materiały o wartości 70.

4. Potrącono pracownikom na liście wynagrodzeń całe nie spłacone do chwili obecnej zaliczki.

5. Wypłacono pracownikom całe zaległe wynagrodzenie.

6. Dokonano ostatecznego rozliczenia wyniku finansowego za ubiegły rok, na skutek czego:
   a. Kwotę 80 odprowadzono do jednostki nadrzędnej.
   b. Kwotę 150 przeznaczono na nagrody dla pracowników .
   c. Pozostałą częścią zysku zasilono środki pieniężne jakimi dysponuje nadleśnictwo.

7. Nadleśnictwo sprzedało w formie bezgotówkowej pozyskane drewno 250.

8. Nadleśnictwo otrzymało dostawę partii węgla przeznaczonego do ogrzewania pomieszczeń nadleśnictwa 210.

9. Przeprowadzono inwentaryzację w magazynie w wyniku, której stwierdzono:
   a. Nadwyżkę towarów wartości 20.
   b. Niedobór materiałów 60.

10. Komisja inwentaryzacyjna zaleciła:
    a. Całą nadwyżką środków obrotowych pokryć część ich niedoboru.
    b. Pozostałą częścią niedoboru obciążyć odpowiedzialnego magazyniera.

11. Właściciel tartaku wykupił weksel własny 30.

12. Magazynier uregulował całe swoje zobowiązanie z tytułu niedoboru materiałów.

13. Inne jednostki gospodarcze uregulowały część swojego zadłużenia swego zadłużenia względem nadleśnictwa 120.

TEMAT ĆWICZEBNY

Stan składników bilansu Nadleśnictwa Poligon w dniu 1 stycznia b. r. przedstawiał się

następująco:

1. Środki gospodarcze przeznaczone do działalności nadleśnictwa o okresie eksploatacji dłuższym niż 1 rok:

a) o wartości powyżej 2500 zł - 800,

b) o wartości niższej od 2500 zł i amortyzowane przez nadleśnictwo 500,

c) o wartości niższej od 2500 zł i nie amortyzowane 120.

2. Drewno pozyskane w grudniu ubiegłego roku i przeznaczone:

a) na sprzedaż 350,

b) na potrzeby własne 50.

3. Nie rozliczona do końca ubiegłego roku zaliczka pobrana przez pracowników na:

a) delegacje 20,

b) zakup materiałów 30.

4. Ujemna różnica pomiędzy poniesionymi w ubiegłym roku kosztami a uzyskanymi dochodami 300.

5. Drewno zakupione od prywatnych właścicieli lasów i przeznaczone na:

a) potrzeby własne nadleśnictwa 30,

b) sprzedaż 150.

6. Nie rozdysponowana kwota środków finansowych przeznaczona na nagrody i cele socjalne pracowników nadleśnictwa 150.

7. Wartość środków gospodarczych

a) wysłanych do innych jednostek 180

b) otrzymanych od innych jednostek 250.

8. Środki zakupione z przeznaczeniem do działalności nadleśnictwa:

a) trwałe 600,

b) obrotowe 100. ­

9. Wyroby gotowe 180.

10. Zadłużenie:

a) jednostek 100,

b) własnych pracowników 40,

c) względem innych jednostek 200,

d) w banku 100,

e) w banku nie spłacone w terminie 30

f) względem własnych pracowników 200,

11. Stan gotówki jaką dysponuje nadleśnictwo wynosi 400 z czego znajdująca się na terenie nadleśnictwa 80.

12. Należności 60

13. Wierzyciele 80.

14.Inne fundusze obce niż zobowiązania prawidłowe 210 z czego kredyt bankowy 160.

15.Czeki oraz weksle obce znajdujące się w kasie nadleśnictwa 70.

Pozostałą część źródeł pochodzenia środków gospodarczych stanowią środki otrzymane w momencie tworzenia od skarbu państwa, jednostki nadrzędnej oraz wygospodarowane przez nadleśnictwo do początku ubiegłego roku.

Po zrównoważeniu bilansu należy otworzyć konta i zaksięgować poniższe operacje gospodarcze:

1. Nadleśnictwo otrzymało od jednostki nadrzędnej:

a) dotację 200,

b) środki trwałe 60.

2. Wypłacono pracownikom:

a) wynagrodzenia 50,

b) nagrody za rok ubiegły (13-tka) - 30.

3. Nadleśnictwo pobrało gotówkę 200.

4. Sprzedano w formie:

a) bezgotówkowej drewno pozyskane 250,

b) gotówkowej drewno pozyskane od prywatnych właścicieli 100.

5. Odbiorcy uregulowali część swego zadłużenia względem nadleśnictwa 140.

6. Przeprowadzono inwentaryzację w nadleśnictwie, w wyniku której stwierdzono:

a) niedobór materiałów 60,

b) nadwyżkę towarów 20.,

c) nadwyżkę środków pieniężnych w kasie 10.

7. Otrzymano dostawę materiałów 30.

8. Pracownik pobrał zaliczkę na zakup materiałów 40.

9. Dokonano rozliczenia wyniku finansowego i różnic inwentaryzacyjnych, w wyniku czego:

a) odprowadzono do skarbu państwa:

a₁- całą nadwyżkę środków pieniężnych,

a₂ - 40 % zysku,

b) przelano na rachunek bankowy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych część zysku w kwocie 80 ,

c) częścią zysku pokryto część niedoboru środków obrotowych w kwocie 20,

d) pozostałą część zysku za rok ubiegły rozdysponowano w ten sposób, że:

d₁ - kwotę 30 przeznaczono na nagrody dla pracowników,

d₂- resztę przeznaczono na rozwój nadleśnictwa

e) pozostałą część straty, spowodowaną niedoborem środków pokryto w ten sposób, że:

e₁ - kwotę 20 zrekompensowano nadwyżką towarów,

e₂ - resztą straty obciążono odpowiedzialnego magazyniera.

10. Pracownik, który pobrał zaliczkę na zakup materiałów (patrz operacja 8) dostarczył je do magazynu na kwotę 30.

• Potrącono na liście wynagrodzeń:

a) magazynierom kwotę.110,

b pracownikowi, który pobrał zaliczkę i nie rozliczył się z niej w pełni ( patrz operacja 10) -całą należną kwotę

12. Magazynier uregulował całe swoje zobowiązania względem nadleśnictwa

13. Wysłano do innych jednostek wszystkie posiadane przez nadleśnictwo wyroby gotowe.

14. Odbiorcy uregulowali wszystkie swoje zobowiązania za wyjątkiem ostatniej otrzymanej dostawy (patrz operacja 13).

15. Doprowadzono stan gotówki w kasie do kwoty 100.

16. W wyniku pożaru nadleśnictwa zniszczeniu uległy jego budynki na kwotę 120.

17. Powyższa strata została zrefundowana przez:

a) PZU w wysokości 90,

b) RDLP w wysokości 30.

18. Nadleśnictwo uregulowało możliwie największą część swoich zobowiązań:

a) względem banku,

b) prawidłowych.

19. Prywatny odbiorca wykupił weksel własny 20.

Temat ćwiczebny nr 2

Stan składników bilansu Nadleśnictwa Gaje w dniu 1 stycznia br. roku przedstawił się następująco.

1.Zadłużenie

a) względem innych jednostek 90

b) innych jednostek względem nadleśnictwa 120

c)względem banku 150, z czego nie spłacone w terminie 50

2.Stan rozliczeń nadleśnictwa z pracownikami:

a) zadłużenie względem pracowników z tytułu wynagrodzeń 200

b) pobrane przez pracowników, a nie rozliczone zaliczki na zakup materiałów 70

3. Odbiorcy 180

4. Środki gospodarcze, które zgodnie z obowiązującymi przepisami muszą być amortyzowane 500

5. Drewno pozyskane i przeznaczone:

1. na sprzedaż 140

2. do ogrodzenia upraw 60.

6 Dodatnia różnica pomiędzy podniesionymi kosztami a uzyskanymi przychodami w ubiegłym roku 260.

7. Środki obrotowe zakupione z przeznaczeniem na:

1. sprzedaż 190

2. potrzeby własne 20

8.Środki pieniężne przeznaczone na nagrody dla pracowników 130.

9.Dłużnicy 320.

10.Wierzyciele 180.

11.Gotówka nadleśnictwa:

a) w nadleśnictwie 50.

b) w banku 360.

12.Produkty 210.

13.Weksle obce 30.

14.Środki trwałe zakupione z przeznaczeniem na sprzedaż 300.

Po ustaleniu wartość funduszu zasobów i w ten sposób zrównoważeniu bilansu należy otworzyć konta i zaksięgować następujące operacje gospodarcze:

1.Nadleśnictwo uregulowało całe swoje zadłużenie względem banku nie spłacone w terminie.

2.Otrzymano od jednostki nadrzędnej nieodpłatnie nowy środek trwały 150.

3.Wysłano do odbiorcy drewno kopalniakowe:

1. pozyskane przez nadleśnictwo 190.

2. zakupione od innych jednostek 110.

4.Otrzymano dostawę partii towarów 160.

5.Jednostka nadrzędna :

a) udzieliła dotacji w kwocie 220.

b) zrefundowała nadleśnictwu część wyniku finansowego z roku ubiegło 160.

6.Pozostałą część straty z roku ubiegłego nadleśnictwo pokryło z:

a) funduszy nadleśnictwa 80.

b) środków przeznaczonych na nagrody dla pracowników 20.

7.Przeprowadzoną inwentaryzację w magazynie, w wyniku której stwierdzono:

a ) nadwyżkę towarów 40.

b) niedobór materiałów 70.

8. Odbiorcy uregulowali część swego zadłużenia 200.

9. Nadleśnictwo zapłaciło przelewem bankowym za towary otrzymane w operacji 4.

10. Część niedoboru środków obrotowych pokryło całą ich nadwyżką.

11. Odbiorca indywidualny wykupił weksel własny 20.

12. Doprowadzono stan gotówki w kasie do kwoty 50.

13. Pozostałą częścią niedoboru środków obrotowych obciążono odpowiedzialnego magazyniera .

TEMAT ĆWICZEBNY NR 3

Stan składników bilansu Nadleśnictwa Zagajniki w dniu 1 stycznia b.r. przedstawiał się następująco:

1. Środki gospodarcze znajdujące się na stanie i służące do bieżącej działalności n-ctwa:

1. o wartości jednostkowej wyższej od 2.500 zł i okresie użytkowania dłuższym niż 1 rok 1380.

2. rozliczane jednorazowo w momencie wydania do działalności produkcyjnej 80.

2.Nie rozliczone:

a) wynagrodzenia pracowników 200,

b) zaliczki na wynagrodzenia i zakupy pobrane przez pracowników 90,

c) otrzymane dostawy 190,

d) wysłane dostawy 280,

e) zadłużenie względem banku 170, w tym nie spłacone w terminie 50.

3. Pozyskane drewno i przeznaczone:

a) na sprzedaż 560,

3. na potrzeby własne 90.

4. Ilość gotówki w:

a) banku 420,

b) biurze n-ctwa 90.

5. Środki pieniężne zarezerwowane na nagrody i działalność socjalną dla pracowników 170.

6. Środki trwałe zakupione na:

1. potrzeby własne 270,

2. sprzedaż 120.

7. Ujemna różnica pomiędzy poniesionymi w ub. roku kosztami a uzyskanymi przychodami 220.

8. Stwierdzony podczas inwentaryzacji niedobór materiałów w magazynie 80.

9. Drewno zakupione i przeznaczone na sprzedaż 200.

Po zrównoważeniu bilansu kapitałem zasobów należy otworzyć konta i zaksięgować następujące operacje gospodarcze:

1. Wysłano do zakładów drzewnych drewno:

a) zakupione 170,

b) pozyskane w ubiegłym roku 160.

2. Potrącono pracownikom na liście wynagrodzeń całe nie spłacone zaliczki.

3. Pracownik pobrał zaliczkę na zakup środków obrotowych 90.

4. Otrzymano środki pieniężne od:

1. Regionalnej Dyrekcji w formie dotacji 300,

2. banku w formie pożyczki 200.

5. Zakłady drzewne rozliczyły się z dostawy (patrz operacja 1) w ten sposób, że:

1. część naszego drewna pozyskanego w ubiegłym roku zwróciły 130

2. za pozostałą część zapłaciły wekslem.

6. Nadleśnictwo pobrało gotówkę 220.

7. Sprzedano bezgotówkowo wyroby gotowe 25O.

8. Przyjęto do magazynu dostawę:

1. towarów od innych jednostek 210

2. materiałów od pracownika, który pobrał zaliczkę 120.

9. Dłużnicy uregulowali część swego zadłużenia 250.

10. Rozliczono się z pracownikiem, który pobrał zaliczkę (patrz operacja 3) i dostarczył do magazynu materiały (patrz operacja 8b).

11. Rozdysponowano zysk n-ctwa w wyniku czego:

a) kwotą 20 pokryto część niedoborów środków obrotowych

b) kwotę 80 jako podatek dochodowy odprowadzono do Skarbu Państw ,

c) kwotę 30 przeznaczono na Fundusz Świadczeń Socjalnych,

3. pozostałą część zysku przeznaczono na nagrody dla pracowników.

TEMAT ĆWICZEBNY NR 4

Stan składników bilansu nadleśnictwa Puszcza na dzień 1 stycznia b.r. przedstawiał się następująco:

1. Wartość otrzymanych i nie rozliczonych dostaw 180.

2. Równowartość środków pieniężnych przeznaczonych na cele socjalne 200.

3. Wartość wysłanych do innych jednostek gospodarczych dostaw drewna 220.

4. Zadłużenie nadleśnictwa względem:

1. innych jednostek 150,

2. banku 140, w tym nie spłacone w terminie 40,

3. własnych pracowników z tytułu wynagrodzeń 180.

5. Drewno zakupione od innych jednostek i przeznaczone na:

1. sprzedaż 160,

2. potrzeby własne 60.

6. Pobrane przez pracowników zaliczki na poczet przyszłych wynagrodzeń 90:

7. Ujemna różnica między uzyskanymi dochodami a poniesionymi w ubiegłym roku kosztami 320.

8. Drewno pozyskane i przeznaczone na:

1. sprzedaż 120,

2. potrzeby własne 40

9. Wierzyciele 110.

10. Odbiorcy 170.

11. Dostawcy 130.

12. Dłużnicy 190.

13. Środki pieniężne nadleśnictwa w postaci:

1. gotówki w kasie nadleśnictwa 300,

2. czeków oraz weksli obcych 60,

3. gotówki na rachunku bankowym 400.

14. Równowartość środków gospodarczych wygospodarowanych przez nadleśnictw o w okresach ubiegłych 2100.

Po ustaleniu wartości środków trwałych i w ten sposób zrównoważeniu bilansu należy

otworzyć konta i zaksięgować następujące operacje gospodarcze:

1. Nadleśnictwo uregulowało całe swoje zobowiązanie względem banku nie spłacone w terminie.

2. Przekazano nieodpłatnie sąsiedniemu nadleśnictwu zbędny środek transportowy 200.

3. Potrącono pracownikom na liście wynagrodzeń całe nie rozliczone zaliczki.

4. Wypłacono pracownikom wynagrodzenia 50.

5. Zrealizowano czek w banku na kwotę 20

6. Dokonano rozliczenia wyniku finansowego za rok ubiegły, na skutek czego:

1. jednostka nadrzędna pokryła 50% tego wyniku,

2. część straty w wysokości 80 uszczupliła środki przeznaczone na nagrody dla administracji,

3. pozostała część wyniku uszczupliła środki finansowe wygospodarowane przez nadleśnictwo w ubiegłych latach.

7. Spisano ze stanu spalone zabudowania gospodarcze wartości 300.

8. Wysłano do kopalni kopalniak:

1. pozyskany w ubiegłym roku 100,

2. zakupiony od sąsiedniego nadleśnictwa 80.

9. Otrzymano odszkodowanie z PZU z tytułu ubezpieczenia spalonych zabudowań gospodarczych 250.

10. Przyjęto do magazynu:

1. dostawę materiałów od innych jednostek gospodarczych 340,

2. zwrot pozyskanego w ubiegłym roku kopalniaka i wysłanego do kopalni (patrz op. 8).

11. Bank poinformował nadleśnictwo o niedopełnieniu terminu płatności 50.

TEMAT ĆWICZEBNY NR 5

Stan składników bilansu nadleśnictwa Łęgi na dzień 1 stycznia b.r. przedstawiał się następująco:

1. Środki gospodarcze:

1. o okresie eksploatacji dłuższym niż 1 rok i wartości początkowej wyższej niż 2500 zł 1360,

2. rozliczane jednorazowo w momencie wydania do działalności produkcyjnej 400.

2. Środki zakupione z przeznaczeniem do dalszej odsprzedaży:

a) trwałe 190,

b) obrotowe 220.

3. Otrzymane i nie rozliczone dostawy 300.

4. Zadłużenie względem:

a) kontrahentów 180,

3. własnych pracowników z tytułu zaległych wynagrodzeń 70,

4. banku 120

5. Wysłane i nie rozliczone dostawy 350.

6. Ujemna różnica pomiędzy poniesionymi w ub. roku kosztami a uzyskanymi przychodami 420.

7. Należności prawidłowe 270, z czego należności 200.

8. Drewno pozyskane w ubiegłym roku i przeznaczone na:

a) sprzedaż 330,

b) potrzeby własne 90.

9. Wierzyciele 80.

10. Dłużnicy 60.

11. Nie wypłacone nagrody dla pracowników 130

12. Środki pieniężne nadleśnictwa:

1. w nadleśnictwie 200,

2. w banku 350.

13. Wartość zakupionych licencji oraz programów komputerowych 400.

.

Po ustaleniu wartości kapitału zasobów i w ten sposób zrównoważeniu bilansu należy otworzyć konta i zaksięgować następujące operacje gospodarcze:

1. Otrzymano przelew bankowy za wysłane wcześniej dostawy 210.

2. Przekazano kwotę 150 w formie darowizny dla miejscowej szkoły.

3. Wypłacono pracownikom część:

a) nagród 70,

3. zaległych wynagrodzeń 40.

4. Pobrano gotówkę 250.

5. Wysłano do kontrahentów pozyskane drewno 450.

6. Zaciągnięto kredyt bankowy 100.

7. Pracownik pobrał zaliczkę na zakup materiałów 50.

8. Dokonano rozliczenia wyniku finansowego za rok ubiegły:

a) odprowadzono do Skarbu Państwa część wyniku finansowego 120,

b) odprowadzono do Regionalnej Dyrekcji kwotę 140 z tytułu rozliczenia wyniku finansowego

c) pozostała część wyniku finansowego została przeznaczona w równych częściach:

• na nagrody dla pracowników,

• na rozwój nadleśnictwa.

9. Przeprowadzono-inwentaryzację w magazynie, w wyniku której stwierdzono:

a) nadwyżkę towarów 40,

b) niedobór materiałów 90.

10. Całą nadwyżką środków obrotowych postanowiono pokryć część ich niedoborów.

11. Bank poinformował nadleśnictwo o niedopełnieniu terminu płatności 70.

12. Pozostałą częścią niedoboru środków obrotowych obciążono odpowiedzialnego magazyniera.

13. Doprowadzono stan gotówki w kasie do kwoty 50.

Strona 32 z 32

ramce

-300

wynikowe

w bilansie jak konto pasywne o nazwie inne zobowiązania

w bilansie jak konto aktywne i nazwa inne należności

1

1

1

dokument księgowy

księgi szczegółowe

dziennik - główna

zestawienie obrotów i sald ksiąg szczegółowych

zestawienie obrotów i sald księgi

dziennik - główna

bilans końcowy

3b

analityka pierwszego i dalszego rzędu

Nazwa środka obrotowego

indeks materiałowy

[jednostki miary]

---