7764


Charakterystyka umowy sprzedaży

Sprzedaż jest umową:

Forma umowy

Elementy umowy sprzedaży

Postanowienia istotne przedmiotowo (Essentialia negotii), czyli elementy konstrukcyjne niezbędne do zakwalifikowania konkretnej umowy jako umowy sprzedaży to:

Strony umowy sprzedaży

Stroną umowy sprzedaży może być każdy podmiot - osoba fizyczna lub prawna, jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznała zdolność prawną

Przedmiot umowy sprzedaży

Przedmiotem umowy sprzedaży, a więc świadczenia sprzedawcy mogą być:

Przy czym rzecz będąca przedmiotem umowy sprzedaży nie musi stanowić własności sprzedawcy. Oprócz tego przedmiot umowy sprzedaży nie musi mieć ściśle skonkretyzowanej postaci w chwili zawierania umowy ale może dotyczyć rzeczy mającej powstać w przyszłości.

Ponadto ustawodawca polski wprowadził pewne ograniczenia co do przedmiotu sprzedaży. Nie mogą być przedmiotem umowy sprzedaży np. zabytki historyczne o dużym znaczeniu dla całego narodu. Istnieją też kategorie rzeczy, co do których potrzebne jest spełnienie dodatkowych formalności, jak np. broń palna czy narkotyki.

Cena

Kupujący jest obowiązany do zapłaty sumy pieniężnej (ceny) określonej - w zakresie obrotu krajowego - co do zasady w walucie polskiej, której wysokość ma odpowiadać wartości przedmiotu sprzedaży (czyli cena ma być ekwiwalentna). Ekwiwalentność ceny jest rozumiana subiektywnie i może odbiegać od obiektywnej wartości rzeczy.

Obowiązki stron umowy sprzedaży

Obowiązki sprzedawcy (art. 535 kc):

Obowiązki kupującego:

Szczególne rodzaje sprzedaży

Sprzedaż na raty

Podstawowe cechy tego rodzaju sprzedaży to:

Zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej

Strony mogą zamieścić w umowie zastrzeżenie własności sprzedanego przedmiotu na rzecz sprzedawcy aż do chwili zapłaty ceny (pactum reservati dominii), skutkiem czego zastrzeżenie własności nie bezpodstawnie uważa się za sposób zabezpieczenia wierzytelności sprzedawcy o zapłatę ceny.

Sprzedaż z prawem odkupu

Do umowy sprzedaży strony mogą wprowadzić postanowienie, że sprzedawca ma uprawnienie odkupienia od kupującego przedmiotu sprzedaży, aby stać się ponownie jego właścicielem (dochodzi wówczas do powstania prawa akcesoryjnego). Zastrzeżenie prawa odkupu może pełnić funkcję zabezpieczającą, jednakże wiąże się z pewnym ryzykiem dla sprzedawcy, ponieważ - jako skuteczne tylko między stronami - nie pozbawia kupującego faktycznej możności wykonywania wszelkich praw właściciela, które mu w pełni przysługują, a w tym np. sprzedaży rzeczy osobie trzeciej.

Sprzedaż z prawem pierwokupu

Prawo pierwokupu, ogranicza uprawnionego (właściciela) co do swobody rozporządzania przedmiotem sprzedaży. Prawo pierwokupu może wypływać bądź z przepisu prawa (ustawowe prawo pierwokupu), bądź z czynności prawnej (umowne prawo pierwokupu może zostać zastrzeżone np. w umowie sprzedaży, darowizny, dzierżawy, najmu). Prawo pierwokupu nie może być zastrzeżone na wypadek innej umowy niż sprzedaż (np. umowy darowizny przy czym może mieć w niej swe źródło). Prawo pierwokupu stanowi zastrzeżenie uprawnienia pierwszeństwa przy kupnie oznaczonej rzeczy w razie, gdyby rzecz ta była komukolwiek sprzedawana. Obowiązek respektowania tego uprawnienia spoczywa na sprzedawcy rzeczy.

Umowa agencyjna

Na podstawie umowy agencyjnej, przyjmujący zlecenie ("agent") zobowiązuje się do stałego pośredniczenia przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie ("zleceniodawcy") albo do zawierania ich w imieniu zleceniodawcy, a zleceniodawca zobowiązuje się do zapłaty umówionego wynagrodzenia (prowizji). Zarówno agent, jak i zleceniodawca są przedsiębiorcami, a agent zobowiązany jest ponadto działać w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa

Umowa agencyjna uregulowana jest w artykułach 758-7649 kodeksu cywilnego.

Umowa o świadczenie usług agencyjnych może być zawarta w formie dowolnej. Ustawa kodeks cywilny wymaga formy pisemnej tylko gdy umowa agencyjna wprowadza odpowiedzialność del credere - odpowiedzialność agenta za wykonanie zobowiązania przez klienta.

Uprawnienia agenta: 1. przyjmowanie dla dającego zlecenie zapłaty za świadczenie, które spełnia dla dającego zlecenie; 2. przyjmowanie dla dającego zlecenie świadczeń, za które płaci; 3. odbieranie zawiadomień o wadach; 4. odbieranie oświadczeń dotyczących wykonania umowy, którą zawarł w imieniu dającego zlecenie.

Obowiązki agenta: 1. zachowanie lojalności wobec dającego zlecenie; 2. przekazywanie wszelkich informacji mających znaczenie dla dającego zlecenie; 3. przestrzeganie jego wskazówek uzasadnionych w danych okolicznościach; 4. podejmowanie czynności potrzebnych do ochrony praw dającego zlecenie.

Obowiązki dającego zlecenie: 1. przekazywanie agentowi dokumentów i informacji potrzebnych do prawidłowego wykonania umowy; 2. zawiadomienie w rozsądnym czasie o przyjęciu lub odrzuceniu propozycji zawarcia umowy oraz o niewykonaniu umowy, przy której agent pośredniczył lub którą zawarł w imieniu dającego zlecenie; 3. zawiadomienie w rozsądnym czasie agenta o tym, że liczba umów, których zawarcie przewiduje, lub wartość ich przedmiotu będzie znacznie niższa niż ta, której agent mógłby się spodziewać. 4. lojalność wobec agenta.

Żądanie prowizji

agent może żądać prowizji od umów zawartych w czasie trwania umowy agencyjnej, jeżeli: 1. do zawarcia umów doszło w wyniku jego działalności; lub 2. zostały one zawarte z klientami pozyskanymi przez agenta poprzednio dla umów tego samego rodzaju

a także jeżeli:

3. agentowi zostało przyznane prawo wyłączności w odniesieniu do oznaczonej grupy klientów lub obszaru geograficznego, a w czasie trwania umowy agencyjnej została zawarta umowa z klientem z tej grupy lub obszaru.

oraz:

4. po rozwiązaniu umowy agencyjnej i spełnieniu przesłanek art. 761 kodeksu cywilnego (tutaj wyliczone w punktach 1 - 3) propozycję zawarcia umowy dający zlecenie lub agent otrzymał od klienta przed rozwiązaniem umowy agencyjnej;

5. do zawarcia umowy doszło w przeważającej mierze w wyniku działalności agenta w okresie trwania umowy agencyjnej, a zarazem w rozsądnym czasie od jej rozwiązania.


Rodzaj umowy: - konsensualna - dwustronnie zobowiązująca - wzajemna - odpłatna.

Umowa komisu

Umowa komisu jest jedną z umów cywilnoprawnych, na podstawie której, zleceniobiorca (komisant) zobowiązuje się do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rzecz zleceniodawcy (komitenta), lecz w imieniu własnym. Komitent zobowiązuje się natomiast zapłacić za tę usługę wynagrodzenie (prowizję). Komisant działa przy tym wyłącznie w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa.

Rodzaj umowy:

Umowa spedycji

Umowa spedycji - umowa polegająca na tym, że jedna z jej stron - spedytor zobowiązuje się do wykonania różnego rodzaju usług związanych z przewozem w ramach działalności własnego przedsiębiorstwa, np. do wysłania lub odbioru przesyłki, druga strona - do zapłaty w zamian za to wynagrodzenia.

Umowa o dzieło

Umowa o dzieło - umowa cywilnoprawna określona Kodeksem cywilnym art. 627-646. Zakres tej umowy określa Art. 627. Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o dzieło jest umową: zobowiązującą, odpłatną, wzajemną oraz konsensualną. Warunkiem zaistnienia umowy o dzieło jest określenie w umowie dzieła jakie ma wykonać przyjmujący zamówienie. Dziełem może być dowolna rzecz, utwór (np. program komputerowy).

Poprzez zawarcie umowy o dzieło wykonawca zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, to znaczy zobowiązuje się do uzyskania pewnego wyniku swoich działań, a zamawiający, czyli pracodawca, do wypłaty wynagrodzenia określonego w umowie. Wysokość wynagrodzenia powinna być określona w umowie, choć niekoniecznie kwotowo, zamiast tego mogą znaleźć się tam wskazówki do określenia wynagrodzenia po zakończeniu pracy, wskazówki te miałyby określić, czego spodziewa się zamawiający i za co mógłby zapłacić wyższe wynagrodzenie, a co będzie odpowiadało za to, że wykonawca otrzyma znacznie niższe wynagrodzenie.

Dzieło może mieć także charakter działalności twórczej - więc niematerialnej.

Materialny rezultat umowy powinien być z góry określony (uszycie ubrania, remont budynku, naprawa powierzonej rzeczy).

Za dzieło można również uznać rezultat niematerialny, gdy przedmiotem świadczenia jest np. nauczenie określonej umiejętności czy przeszkolenie do zawodu lub osiągnięcie ustalonego rezultatu. Przedmiotem umowy o dzieło może być np. sporządzenie bilansu, wykonanie zdjęć, stworzenie programu komputerowego, witryny internetowej (dzieło materialne) lub organizacja koncertu, konferencji, prezentacji nowego produktu firmy (dzieło niematerialne). Doprowadzenie do określonego z góry rezultatu dla zamawiającego może być także przedmiotem umowy o dzieło, jeżeli taki rezultat możliwy jest do zdefiniowania. Tak więc np. wykonanie analizy prawnej konkretnej sytuacji lub doprowadzenie do konkretnej sytuacji może być dziełem, podczas gdy usługa stałej konsultacji prawnej dziełem nie jest.

Prawnicy "zlecenie" nazywają "umową starannego działania", a "dzieło" - "umową rezultatu". Celem umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego w jej treści rezultatu, podczas gdy celem umowy zlecenia jest samo działanie (praca), które nie musi doprowadzić do osiągnięcia określonego rezultatu. Umowa o dzieło powinna być uwieńczona konkretnym i sprawdzalnym rezultatem, wynagradzany jest sam rezultat a nie samo działanie. Czyli np. uzyskanie obrotu jest dziełem, ale praca z klientem na rzecz obrotu nie może zostać nazwana zleceniem, ponieważ stanowi ona sposób wykonania dzieła.

Umowa o roboty budowlane

Umowa o roboty budowlane - rodzaj umowy cywilnoprawnej.

Wzajemne zobowiązania stron umowy przedstawiają się w podstawowym przypadku następująco:

Wynagrodzenie wykonawcy

Jeżeli strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zamówienie nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawierania umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac (art. 632 k.c.). Przepis ten dotyczy umów o dzieło, ale zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego może być stosowany w drodze analogii do umowy o roboty budowlane (wyrok SN z 15 czerwca 2007, sygn. V CSK 63/07).

Rozróżnienie umowy o roboty budowlane i umowy o dzieło

Przy rozróżnieniu umowy o roboty budowlane od innych umów prawa cywilnego (przede wszystkim od umowy o dzieło najważniejsze znaczenie ma ustalenie, czy proces inwestycyjny był wykonywany według rygorów i procedur przewidzianych przepisami prawa budowlanego.

Świadczenie

Świadczenie - zachowanie się dłużnika zgodne z treścią zobowiązania zadośćczyniące godnemu ochrony interesowi wierzyciela.

Świadczenie może polegać na działaniu (czynność faktyczna lub prawna) lub na zaniechaniu.

Tradycyjnie w piśmiennictwie prawniczym przyjmuje się, że świadczenie może polegać na:

  1. dare - daniu czegoś,

  2. facere - czynieniu coś,

  3. non facere - nieczynieniu czegoś,

  4. pati - znoszeniu czegoś.

Świadczenie częściowe

Zachowanie dłużnika, które tylko w części odpowiada treści zobowiązania, polegające np. na dostarczeniu tylko części towaru, podczas gdy umowa przewiduje obowiązek dostarczenia w tym czasie całości. Co do zasady wierzyciel nie ma prawa odmówić przyjęcia świadczenia częściowego, chyba że przyjęcie takiego świadczenia naruszałoby jego uzasadniony interes.

Świadczenie aliud

Zachowanie dłużnika odpowiadające tylko pozornie treści zobowiązania, ale podjęte w błędnym przekonaniu, że stanowi jego wykonanie. Wzorcowym przykładem świadczenia aliud jest dostarczenie tony jabłek papierówek, podczas gdy umowa przewidywała obowiązek dostarczenia tony renet. Świadczenie aliud może skutkować wygaśnięciem zobowiązania dłużnika, jeżeli zostanie świadomie przyjęte przez wierzyciela (datio in solutum), w przeciwnym razie stanowić będzie nienależyte wykonanie zobowiązania lub też zupełne jego niewykonanie.

Świadczenie niemożliwe

Zachowanie, do którego zobowiązał się dłużnik, a które nie może być przez niego podjęte. Niemożność świadczenia ma charakter obiektywny, gdy nikt nie jest w stanie spełnić świadczenia, albo subiektywny, gdy leży tylko po stronie dłużnika. Dla prawa zobowiązań miarodajny jest tylko przypadek obiektywnej niemożności świadczenia, chyba że świadczenie zależało od osobistych cech, które dłużnik utracił. Za świadczenie niemożliwe obiektywnie traktuje się również takie świadczenia, których spełnienie jest wprawdzie teoretycznie możliwe, ale oczywiście nieopłacalne ekonomicznie.

Umowa o świadczenie niemożliwe w chwili jej zawarcia jest nieważna. W razie pojawienia się niemożliwości świadczenia po powstaniu zobowiązania, wygasa ono, chyba że jest niemożliwość jest skutkiem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. Wówczas wierzyciel może domagać się odszkodowania. Podobnie jest przy umowach wzajemnych.

Świadczenie wzajemne

Zachowanie jednej strony umowy, które jest odpowiednikiem świadczenia jej kontrahenta. W umowie sprzedaży świadczeniami wzajemnymi są wydanie rzeczy oraz zapłata ceny. Świadczenia wzajemne mogą być: ekwiwalentne ( tzn. świadczenia będą miały równą, lub porównywalną wielkość/wartość ) lub nieekwiwalentne ( tzn. że jedno ze świadczeń będzie przynosić dużo większą korzyść przyjmującemu niż świadczenie zwrotne ).

Umowa przedwstępna

Umowa przedwstępna tzw. pactum de contrahendo jest umową, w której jedna lub obie strony zobowiązują się, że zawrą inną, oznaczoną umowę.

Termin zawarcia umowy przyrzeczonej

Termin ten może zostać ustalony w samej umowie przedwstępnej. Jeżeli jednak nie zostanie w ten sposób oznaczony, wówczas umowa przyrzeczona powinna zostać zawarta w terminie wskazanym przez stronę uprawnioną do żądania jej zawarcia (ale gdyby obie strony były uprawnione do żądanie zawarcia umowy przyrzeczonej i każda wyznaczy inny termin, to strony będą związane tym terminem, który został wcześniej wyznaczony).

Istotne jest, że nie można żądać zawarcia umowy przyrzeczonej, jeżeli w ciągu roku od zawarcia umowy przedwstępnej strony nie wyznaczą terminu do jej zawarcia.

Skutki uchylania się od zawarcia umowy przyrzeczonej

Jeżeli jedna ze stron zobowiązanych do zawarcia umowy przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia, wtenczas druga strona może (o ile strony inaczej nie postanowiły w umowie przedwstępnej) żądać naprawienia szkody, jaką poniosła przez to, że liczyła na dojście do skutku umowy przyrzeczonej.

Jeżeli jednak umowa przedwstępna czyni zadość wymogom, od których zależy ważność umowy przyrzeczonej, wówczas strona uprawniona może dochodzić zawarcia umowy przyrzeczonej (np. gdy ważność umowy przyrzeczonej zależy od zawarcia jej w formie aktu notarialnego, a już umowa przedwstępna w tej formie została zawarta).

Przedawnienie roszczeń

Roszczenia z umowy przedwstępnej ulegają przedawnieniu po roku od dnia, w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta.

Jeżeli zaś zawarcie umowy przyrzeczonej dochodzone jest przed sądem, a sąd oddali to żądanie, to roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się wprawdzie również z upływem roku, ale licząc od dnia, w którym orzeczenie sądu uprawomocniło się.

Umowa składu

Umowa składu - przez umowę składu przedsiębiorca składowy zobowiązuje się do przechowania, za wynagrodzeniem, oznaczonych w umowie rzeczy ruchomych. Przedsiębiorca ten jest obowiązany wydać składającemu pokwitowanie, które powinno wymieniać rodzaj, ilość, oznaczenie oraz sposób opakowania, jak też inne istotne postanowienia umowy. Przedsiębiorca odpowiada za szkody wynikłe z utraty, ubytku lub uszkodzenia rzeczy, chyba że udowodni, że nie mógł im zapobiec, mimo dołożenia należytej staranności. Jest także obowiązany dokonywać odpowiednich czynności konserwacyjnych. Odszkodowanie nie może przewyższać zwykłej wartości rzeczy, chyba że szkoda wynika z winy umyślnej albo rażącego niedbalstwa przedsiębiorcy składowego. Przedsiębiorcy służy na zabezpieczenie roszczeń o składowe i należności uboczne, ustawowe prawo zastawu na rzeczach oddanych na skład.

Umowa ubezpieczenia

Umowa ubezpieczenia - uregulowana w kodeksie cywilnym[1] umowa, na podstawie której ubezpieczyciel, w zakresie działania swojego przedsiębiorstwa, zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Świadczenie zakładu ubezpieczeń może polegać na zapłacie:

Charakter prawny umowy ubezpieczenia

Umowa ubezpieczenia jest umową nazwaną, należąca do grona umów kwalifikowanych, dwustronnie zobowiązujących i odpłatnych. Rozbieżności w doktrynie wywołuje losowość i wzajemność umowy ubezpieczenia. Judykatura polska stoi na stanowisku, że umowa ubezpieczenia jest umową losową, której nie można przypisać charakteru wzajemności[2].

Treść umowy ubezpieczenia

Na treść umowy składają się jej essentialia negotti oraz główne świadczenie stron.

Do essentialia negotii umowy ubezpieczenia zaliczymy postanowienia określające:

Główne świadczenia stron

Teorie świadczenia ubezpieczyciela

W doktrynie występują jednak dwie teorie opisujące charakter świadczenia ubezpieczyciela:

Umowa zamiany

Umowa zamiany - rodzaj umowy cywilnoprawnej, w ramach której obie jej strony (zamieniający) zobowiązują się do przeniesienia własności rzeczy na drugą stronę umowy, w zamian za zobowiązanie do przeniesienia własności innej rzeczy.

Zamiana jest czynnością prawną konsensualną, odpłatną, wzajemną i dwustronnie zobowiązującą. Należy do umów zobowiązujących do rozporządzenia. Może być jednak umową o podwójnym skutku - zobowiązująco-rozporządzającym.

Do wyżej określonego, zdefiniowanego kodeksem cywilnym podstawowego typu tej umowy zasadniczo stosuje się z mocy art. 604 k.c. przepisy dotyczące sprzedaży, chyba że strony postanowią inaczej.

Umowa dostawy

Umowa dostawy jest to rodzaj umowy cywilnoprawnej, w ramach której jedna jej strona - dostawca zobowiązuje się do:

druga strona - odbiorca zobowiązuje się:

Umowa ta jest przykładem i formą kooperacji gospodarczej, zawieranej zwykle przez kontrahentów pozostających ze sobą w trwałych stosunkach handlowych. Celem umowy dostawy jest zapewnienie właściwej jakości i terminowości zamówionej produkcji.

Umowa kontraktacji

Umowa kontraktacji - jest to rodzaj umowy cywilnoprawnej, mającej charakter umowy konsensualnej, odpłatnej, wzajemnej i zobowiązującej, przez którą producent rolny zobowiązuje się do wytworzenia i dostarczenia produktów rolnych określonego rodzaju kontraktującemu - drugiej stronie umowy, ten ostatni zaś obowiązany jest do odebrania ich w umówionym terminie i zapłacenia ceny; dodatkowo umowa lub przepisy szczególne mogą nakładać na kontraktującego obowiązek wykonania dalszych świadczeń. Tymi świadczeniami mogą być w szczególności: zapewnienie producentowi możliwości nabycia określonych środków produkcji i uzyskania pomocy finansowej, pomoc agrotechniczna i zootechniczna, premie pieniężne, premie rzeczowe. Nie jest to katalog zamknięty, ma charakter przykładowy, umowa może zawierać także inne zastrzeżenia.

W polskim systemie prawnym umowę kontraktacji regulują art. 613-626 k.c..

Stronami umowy są producent rolny, będący osobą fizyczną, prawną, jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, grupą producentów rolnych lub związkiem grup producentów rolnych, i kontraktujący. Kontraktującym może być osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Jeżeli umowa kontraktacji dotyczy maku i konopi, kontraktującym może być tylko przedsiębiorca posiadający zezwolenie wojewody.

Producent rolny ma obowiązek wytworzyć i dostarczyć[1] oznaczoną[2] ilość produktów rolnych określonego rodzaju. Ma też umożliwić kontraktującemu nadzór i kontrolę nad wykonywaniem umowy oraz - jeżeli taki obowiązek wynika z umowy - zgłosić w ustalonym terminie niemożność dostarczenia przedmiotu kontraktacji wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności.

Z kolei do obowiązków kontraktującego należy odebranie produktów w umówionym terminie, zapłacenie umówionej ceny, spełnienie świadczeń dodatkowych przewidzianych przez umowę lub przepis szczególny oraz przyjęcie świadczenia częściowego, chyba, że przedmiot kontraktacji nie jest podzielny lub inaczej zastrzeżono w umowie.

Jeżeli w wyniku okoliczności niezawinionych producent nie może dostarczyć przedmiotu kontraktacji jest zobowiązany zwrócić pobrane zaliczki i kredyty bankowe. Nie ma obowiązku zwrotu tego, co dostał w formie świadczeń dodatkowych. W umowie można przewidzieć warunki korzystniejsze dla producenta.

Odpowiedzialność producenta rolnego z tytułu rękojmi za wady fizyczne i prawne przedmiotu kontraktacji regulują przepisy o rękojmi przy sprzedaży z wyjątkiem prawa odstąpienia. Kontraktującemu przysługuje prawo odstąpienia tylko wtedy, gdy wady są istotne.

Odpowiedzialność kontraktującego z tytułu rękojmi za wady fizyczne i prawne środków produkcji regulują przepisy o rękojmi przy sprzedaży z wyjątkiem prawa odstąpienia. Podobnie jak w przypadku odpowiedzialności producenta rolnego istnieje wyjątek w postaci prawa odstąpienia.

Roszczenia z tytułu umowy kontraktacji przedawniają się z upływem dwóch lat od:

Umowa kontraktacji powinna być zawarta na piśmie dla celów dowodowych

Umowa najmu

Umowa najmu - w polskim prawie cywilnym umowa, w której wynajmujący zobowiązuje się oddać przedmiot najmu do używania najemcy, na czas oznaczony lub nieoznaczony, w zamian za wynagrodzenie w postaci czynszu płaconego przez najemcę. Przedmiotem najmu mogą być rzeczy ruchome, jak również nieruchomości, a także części rzeczy jako całości lub nawet jej części składowe. Wyłączone z najmu są rzeczy zużywalne a także prawa. Wynajmujący ma obowiązek wydania najemcy rzeczy w stanie przydatnym do umówionego użytku i utrzymywanie go w odpowiednim stanie przez cały czas trwania umowy na swój koszt. Najemca ma obowiązek płacenia czynszu, który może być ustalony w pieniądzach lub innych świadczeniach, a także używania rzeczy w sposób przewidziany w umowie i sprawowania nad nią pieczy. Stosunek najmu wygasa automatycznie z upływem okresu na jaki umowa została zawarta. Jeśli czas nie został oznaczony wygasa na skutek wypowiedzenia.

Leasing

Leasing jest umownym stosunkiem cywilnoprawn.

W ramach leasingu jedna ze stron umowy (finansujący, leasingodawca) przekazuje drugiej stronie (korzystającemu, leasingobiorcy) prawo do korzystania z określonej rzeczy na pewien uzgodniony w umowie leasingu okres, w zamian za ustalone ratalne opłaty (raty leasingowe).

Nazwa leasing pochodzi od angielskiego słowa to lease oznaczającego tyle, co nająć, wydzierżawić (prawo anglosaskie nie odróżnia najmu od dzierżawy, tak samo jak nie odróżnia od nich leasingu).

Umowa użyczenia

Umowa użyczenia - to umowa nazwana, regulowana przez przepisy Kodeksu Cywilnego (art. 710-art. 719), przez którą jedna z jej stron (użyczający) zapewnia drugiej stronie (biorący) bezpłatne używanie umówionej rzeczy przez czas określony lub nieokreślony.

Przedmiotem użyczenia może być zarówno rzecz ruchoma jak i nieruchomość.

Przebieg użyczenia

Jeżeli sposobu nie określa umowa, należy rzeczy używać zgodnie z jej przeznaczeniem i właściwościami. Bez zgody użyczającego nie można oddać rzeczy użyczonej do używania.

Biorący ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy. Jeżeli poczynił dodatkowe wydatki lub nakłady, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia. Po wykorzystaniu biorący ma obowiązek zwrócić ją właścicielowi w nie pogorszonym stanie. Jeżeli jednak zużycie wynikało z prawidłowego używania, to nie ponosi odpowiedzialności.

Biorący jest odpowiedzialny za przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy, jeśli:

Dodatkowym warunkiem odpowiedzialności jest to, że rzecz nie uległa by stracie lub uszkodzeniu, gdyby te okoliczności nie zaistniały.

Zakończenie użyczenia

Terminowe Użyczenie kończy się, jeśli:

Przedterminowe Użyczający może żądać zwrotu w każdym czasie nawet, gdy umowa zawarta była na czas oznaczony, jeżeli:

Przedawnienie wzajemnych roszczeń z tytułu:

następuje po roku od dnia zwrotu rzeczy.

Umowa pożyczki

Umowa pożyczki - umowa, w ramach której pożyczkodawca oddaje na własność pożyczkobiorcy pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku, a pożyczkobiorca zobowiązuje się do oddania tej samej ilości pieniędzy lub rzeczy ( oczywiście tego samego gatunku i jakości ) po upływie ustalonego w umowie czasu (kc art. 720 par. 1).

Umowa zlecenia

Umowa zlecenia - umowa cywilnoprawna uregulowana w kodeksie cywilnym (art. 734-751). Przedmiotem umowy zlecenia jest wykonanie określonej czynności prawnej (odpłatnie lub nieodpłatnie). Ścisła definicja kodeksowa nie obejmuje zleceń dotyczących wykonania czynności faktycznych, choć niektórzy prawnicy rozszerzają znaczenie umowy zlecenia także na takie umowy, poprzez odniesienie do art. 750 K.C. dotyczącego umów o świadczenie usług gdzie indziej nieuregulowanych, których przedmiotem może być także wykonanie czynności faktycznych.

Stronami umowy zlecenia mogą być dowolne osoby fizyczne lub osoby prawne (pod warunkiem posiadania zdolności do czynności prawnych). Strony umowy zlecenia tradycyjnie nazywa się zleceniodawcą (zlecający wykonanie określonych czynności) i zleceniobiorcą (wykonującym zlecenie).

Domniemywa się, że za wykonanie zlecenia, zleceniobiorcy należy się wynagrodzenie. Zlecenie może być nieodpłatne, jednak wtedy brak wynagrodzenia powinien być zawarty w umowie. Przy braku dokładnego określenia wysokości wynagrodzenia należy się "wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy", przy ustalaniu którego bierze się pod uwagę czas poświęcony na wykonanie zlecenia, stopień skomplikowania czynności będących przedmiotem zlecenia, przygotowanie zawodowe zleceniodawcy (jego profesjonalizm). Zleceniobiorca ma obowiązek informować zleceniodawcę o przebiegu wykonywania umowy, a na zakończenie - przedstawić mu sprawozdanie z jej wykonania.

Umowę zlecenia określa się jako umowę starannego działania i przeciwstawia umowie o dzieło określanej umową rezultatu. Oznacza to, iż w umowie zlecenia ważna jest wykonywana praca (wykonywanie czynności) na rzecz zleceniodawcy, która niekoniecznie będzie prowadzić do określonego rezultatu - co jest przedmiotem umowy o dzieło. Wynagrodzenie z umowy zlecenia przysługuje za samo "staranne działanie", nie zaś za jego rezultat.

Umowa darowizny

Darowizna - rodzaj umowy nazwanej prawa cywilnego, która ma na celu nieodpłatne przysporzenie obdarowanemu korzyści (wzbogacenie obdarowanego) kosztem majątku darczyńcy.

W prawie polskim przepisy dotyczące darowizny są zawarte w Księdze trzeciej (Tytuł XXXIII) kodeksu cywilnego.

Najważniejsze elementy umowy darowizny:

Strony umowy

Wielość podmiotów

Po każdej ze stron umowy darowizny może występować więcej niż jedna osoba. Dotyczy to również sytuacji, gdy przedmiot świadczenia jest niepodzielny, istnieje natomiast możliwość zbycia (darowania) i nabycia określonych udziałów w takim przedmiocie; np. współwłaściciele mogą darować swoje udziały w nieruchomości jednej osobie, która stanie się w ten sposób wyłącznym właścicielem tej nieruchomości. Tak samo właściciel może darować, jedną umową lub też kolejnymi umowami, udziały w nieruchomości, której jest właścicielem (niekoniecznie wszystkie) kilku osobom. Osoby te staną się jej współwłaścicielami w określonych przez darczyńcę częściach.

Bezpłatność świadczenia

Zobowiązanie się darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku należy do istoty umowy darowizny. Przy świadczeniu w pełni odpłatnym (przy ekwiwalentnym świadczeniu drugiej strony) nie ma mowy o umowie darowizny.

Przedmiot darowizny

Przedmiotem darowizny mogą być wszelkie prawa majątkowe, a także prawa nie mające wartości majątkowej, jeżeli tylko mają jakąś wartość dla konkretnych stron umowy

Forma

Oświadczenie darczyńcy powinno być pod rygorem nieważności złożone w formie aktu notarialnego, jednakże darowizna staje się ważna w momencie gdy obiecane świadczenie zostaje spełnione. Wymóg aktu notarialnego jest podyktowany chęcią dania darczyńcy czasu na przemyślenie swej decyzji i niezobowiązywania go w razie jej zmiany. Czynności nieodpłatne są chronione przez prawo zdecydowanie słabiej niż odpłatne. Przy niektórych formach darowizny (np. gdy przedmiotem darowizny jest nieruchomość) wymóg spisania aktu notarialnego dotyczy obydwu stron umowy.

Cofnięcie

Darowiznę może odwołać darczyńca gdy obdarowany zachował się w stosunku do niego w sposób rażąco niewdzięczny, stosuje się wtedy przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Odwołanie darowizny musi być wyrażone na piśmie i jest niedopuszczalne jeśli darczyńca przebaczył obdarowanemu. Nie można darowizny odwołać gdy darowizna czyni zadość zasadom współżycia społecznego (np. darowanie dziecku ubrań przez matkę).

Odpowiedzialność darczyńcy

Darczyńca odpowiada za szkody wyrządzone przez przedmiot darowizny tylko w razie winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa. W razie niespełnienia obiecanego świadczenia odsetki mogą być liczone dopiero od dnia wytoczenia powództwa.

Niedostatek darczyńcy

Jeżeli darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany zobowiązany jest (w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia) dostarczać darczyńcy środków do życia, lub może zwolnić się od tego obowiązku zwracając równowartość darowizny.

Umowa adhezyjna

Umowa adhezyjna to kategoria umów, których najważniejsze warunki określa jeden z kontrahentów, zwykle ekonomicznie silniejszy występujący często w pozycji monopolistycznej, drugi natomiast może je zaakceptować i przystąpić do umowy lub zrezygnować z jej zawarcia. Cechą umów adhezyjnych jest ich powtarzalność, masowość i w zasadzie jednakowa treść.

Typowymi kontraktami adhezyjnymi są umowy zawierane przez konsumentów z przedsiębiorcą, który posługuje się ogólnymi warunkami umów. Przykładem może być np. zawarcie umowy ubezpieczenia samochodu lub kupna produktu w dużym sklepie (w małych sklepikach może istnieć możliwość targowania się - a zatem możliwość zmiany warunków umowy).

Umowa o dożywocie

Umowa o dożywocie lub umowa dożywocia (czasami też dożywocie) - rodzaj umowy cywilnoprawnej, mocą której jedna ze stron w zamian za przeniesienie na jej rzecz własności nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie. Umowa ta uregulowana została w art. 908-916 Kodeksu cywilnego.

Umowa dożywocia skutkuje przeniesieniem własności nieruchomości, dlatego musi być zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Przeniesienie własności nieruchomości jednocześnie powoduje obciążenie nieruchomości prawem dożywocia.

Charakter umowy

Umowa o dożywocie jest umową zobowiązującą, wzajemną i odpłatną. Zawiera element losowy ponieważ czas trwania obowiązków nabywcy nieruchomości uzależniony jest od długości życia dożywotnika. Wykazuje podobieństwa do tzw. odwróconej hipoteki.

Prawo dożywocia

Osobę uprawnioną na podstawie umowy o dożywocie nazywa się dożywotnikiem. Może nim być sam zbywca nieruchomości lub osoba mu bliska (np. współmałżonek). Dokładny zakres uprawnień dożywotnika zwykle określa umowa o dożywocie. W braku odmiennych ustaleń umownych nabywca powinien przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, a także zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający miejscowym zwyczajom[1].

Prawo dożywocia może zostać ustanowione na rzecz więcej niż jednej osoby. W razie śmierci jednej z tych osób świadczenie nabywcy ulegają odpowiedniemu zmniejszeniu[2].

Zamiana dożywocia na rentę

Na żądanie jednej ze stron umowy sąd może zamienić wszystkie lub niektóre uprawnienia wynikające z prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień. Dotyczy to takich sytuacji, gdy między dożywotnikiem a zobowiązanym wytworzyły się złe relacje i stosunki tego rodzaju, że nie można wymagać od stron dotychczasowej umowy, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności[3].

12


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
7764
7764
7764
7764
7764

więcej podobnych podstron