Podział anionów na grupy analityczne.
Według systematyki Bunsena aniony dzieli się na 7 grup analitycznych. Podział ten jest oparty na różnej rozpuszczalności soli srebra i baru. Odczynnikami grupowymi są:
a)
b)
O - rozpuszczalny
Ø - nierozpuszczalny
Grupa |
Wykrywane jony |
Odczynniki |
|
|
|
|
|
I |
|
strąca osad
Ø w
Ø w |
nie strąca osadów |
II |
|
strąca osad
Ø w
O w |
nie strąca osadów |
III |
|
strąca osad
Ø w
O w |
strąca osad
Ø w
O w |
IV |
|
strąca osad
Ø w
O w |
strąca osad
Ø w
O w |
V |
|
nie strąca osadów |
nie strąca osadów |
VI |
|
nie strąca osadów |
strąca osad
Ø w
Ø w |
Aniony grupy I i II
I. Identyfikacja grupy I i II anionów - analiza próbna.
1. Wykonanie próby z wodą chlorową (bromową)
Badany roztwór zakwasić 6m HCl i dodać nieco rozpuszczalnika organicznego nie mieszającego się z wodą np.: chloroformu, eteru itp. Następnie stopniowo kroplami dodawać wody chlorowej (bromowej). Próbówkę wstrząsnąć przez chwile, a następnie odstawić celem rozdzielenia faz. Obserwować charakterystyczne zabarwienie warstwy rozpuszczalnika organicznego.
2. Wykonanie reakcji obrączkowej
Do nasyconego roztworu
dodać kilka kropli rozcieńczonego
celem zakwaszenia i wymieszać. Następnie po ściankach próbówki ostrożnie wlewać badany roztwór. Obserwować powstanie charakterystycznej obrączki na granicy zetknięcia się płynów.
Odczynniki |
Aniony grupy I |
||
|
|
|
|
|
biały serowaty osad fiołkowiejący |
jasnożółty serowaty osad zieleniejący na świetle |
cytrynowy osad AgI |
woda chlorowa + chloroform |
|
żółto-bunatna barwa |
różowo-fiołkowa barwa |
woda bromowa + chloroform |
|
|
różowo-fiołkowa barwa |
+ temp |
odbarwienie |
odbarwienie |
odbarwienie |
Odczynniki |
Aniony grupy II |
||
|
|
|
|
|
czarny
|
biały
|
biały szklisty osad z roztworów dostat. stężonych
|
mocne kwasy (np.HCl) + temp
|
powąchać
|
perlenie roztworu +brunatne dymy
|
powąchać ocet |
|
czarny osad
|
pomarańczowo-brunatny osad |
czerwono-brunatny osad |
reakcja obrączkowa |
|
brunatna obrączka |
|
+ temp |
odbarwienie |
odbarwienie |
nieodbarwia |
II. Reakcje charakterystyczne I grupy.
- anion chlorkowy
Anion kwasu chlorowodorowego HCl.
1.
wytrąca biały serowaty osad fiołkowiejący na świetle. Nie rozpuszczalny w wodzie i
. Rozpuszczalny w
, cyjanku potasu KCN oraz w tiosiarczanie sodu
.
|
chlorek diaminasrebra |
|
dicyjanosrebrzan potasu |
|
ditriosiarczanosrebrzan sodu |
2. Chlorek w środowisku silnie kwaśnym na gorąco odbarwiają roztwór
.
- anion bromkowy
Anion kwasu bromowego HBr
1.
wytraca jasnożółty serowaty osad zieleniejący na świetle.
Ø w wodzie i
O w KCN i
O trudno w
|
bromek srebra |
Równania rozpuszczalności tak jak przy chlorkach.
2. Woda chlorowa ( roztwór wodny wolnego chloru
) utlenia jony
do wolnego bromu. Brom ten rozpuszcza się w warstwie rozpuszczalnika organicznego zabarwiając go na kolor żółto-brunatny.
3. Bromki w środowisku kwaśnym na gorąco odbarwiają roztwór
. Reakcja jak przy chlorkach. Wydziela się wolny brom.
- anion jodkowy
Anion kwasu jodowodorowego HI
1.
wytraca cytrynowy serowaty osad.
Ø w wodzie,
i
O w KCN i
|
jodek srebra |
Równania rozpuszczalności jak przy chlorkach.
2.Woda chlorowa utlenia
do wolnego jodu barwiąc barwę rozpuszczalnika organicznego na kolor różowo-fiołkowy.
2.Woda bromowa utlenia
do wolnego jodu barwiąc barwę rozpuszczalnika organicznego na kolor różowo-fiołkowy.
3. Jodki w środowisku kwaśnym na gorąco odbarwiają roztwór
.
Reakcja jak przy chlorkach, wydziela się wolny
.
III. Reakcje II grupy anionów.
- anion siarczkowy
Anion kwasu siarkowodorowego
1.
wytraca czarny osad.
2. Mocne kwasy nieutleniające np.HCl wypierają z siarczków siarkowodór, który poznajemy po zapachu.
3.
wytrąca czarny osad
4. Siarczki na gorąco w środowisku kwaśnym odbarwiają roztwór
.
- anion azotanowy (III)
Anion słabego kwasu azotowego (III), który jest nietrwały i łatwo rozpada się na NO i
. Jego sole są już trwałe.
1.
wytrąca biały osad z roztworów dostatecznie stężonych i rozpuszczalnym w nadmiarze rozpuszczalnika i rozpuszczalny w kwasie azotowym.
|
azotan (III) srebra |
2. Mocne kwasy wydzielają z azotanów (III) tlenki azotu. Obserwujemy perlenie roztworu i brunatne dymy.
<- nietrwały rozkłada się
|
brunatne dymu |
|
brunatne dymu |
3.
wytrąca pomarańczowo-brunatny osad.
|
azotan (III) żelaza (III) |
|
|
4. Azotan (III) daje reakcje obrączkową.
Polega ona na redukcji
do tlenku NO w środowisku kwaśnym pod wpływem
. Jednocześnie siarczan żelaza (II) utlenia się do siarczanu żelaza (III).
|
siarczannitrozylżelaza (II) brunatna obrączka |
NO-nitrozyl
5.Azotan (III) w środowisku kwasnym odbarwia roztwór
- anion octanowy
1.
wytrąca biały szklisty osad z roztworów dostatecznie stężonych.
|
octan srebra |
2. Mocne kwasy wypierają z octanów kwas octowy który po ogrzaniu rozpoznajemy po zapachu.
3.
daje roztwór barwy czerwono-brunatnej.
|
octan żelaza (III) |
IV. Identyfikacja anionów I i II grupy - analiza kontrolna
Odczynniki |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
biały serowaty osad fiołkowiejący |
biały szklisty osad z roztworów dostat. stężonych |
czarny
|
jasnożółty serowaty osad zieleniejący na świetle |
cytrynowy osad |
|
|
czerwono-brunatny osad |
czarny osad
|
|
|
woda chlorowa + chloroform |
|
|
|
żółto-bunatna barwa |
różowo-fiołkowa barwa |
mocne kwasy (np.HCl) + temp
|
|
powąchać ocet |
powąchać
|
|
|
Otrzymany anion |
|
|
|
|
|
1