HERBOLOGIA

ĆWICZENIA 9- II KOLOKWIUM

CHEMICZNE ZWALCZANIE CHWASTÓW

PREZENTACJA

ĆWICZENIA 10

PRZEGLĄD HERBICYDÓW:

AMIDY I INNE (HAMOWANIE WZROSTU SIEWEK):

• Systemiczne, selektywne, doglebowe, przedwschodowe

• HRAC K1- hamują tworzenie się mikrotubul

• HRAC K2- inhibicja (zaburzenie) orientacji mikrotubul

• HRAC K3- inhibicja podziału komórek- hamowanie syntezy bardzo długich kwasów tłuszczowych

• Objawy: brak kiełkowania, zniekształcenia siewek

• Wilgotna gleba

• Mieszanie z glebą (niektóre)

SUBSTANCJE AKTYWNE- GRUPY HRAC:

• K1- pendimetalina, propyzamid

• K2- chloroprofam

• K3- nanpropamid, s-metolachlor, metazachlor

PENDIMETALINA: Stomp 330 EC, Stomp 400 SC

• Mechanizm działania: zaburza tworzenie mikrotubul

• Zwalczanie: roczne chwasty jedno- i dwuliścienne

• Rośliny uprawne: cebula z siewu i z dymki, kapusta głowiasta, ziemniak, kukurydza cukrowa

• Uwagi:

- najskuteczniej zwalcza chwasty w okresie ich kiełkowania i wschodów

- nie zwalcza astrowatych i przytulii

- może powodować wystąpienie reakcji alergicznej

PROPYZAMID: Kerb 50 WP, Golden Pyzamid 50 WP, Pilar- Propyzamid 50 WP

• Mechanizm działania: zaburza tworzenie mikrotubul

• Zwalczanie: roczne chwasty jedno- i dwuliścienne, perz

• Rośliny uprawne: cykoria sałatowa i przemysłowa, skorzonera, rośliny sadownicze

• Uwagi:

- ograniczone dowody działania rakotwórczego

- nie zwalcza astrowatych

- najlepiej stosować jesienią na wilgotną glebę przed spodziewanym deszczem

- temperatura <15°C

CHLOROPROFAM: Criptic 400 EC

• Mechanizm działania: zaburza tworzenie mikrotubul

• Zwalczanie: roczne chwasty jedno- i dwuliścienne

• Rośliny uprawne: cebula z siewu

• Uwagi:

- środek wysoce łatwopalny

NAPROPAMID: Devrinol 450 SC

• Mechanizm działania: hamuje syntezę bardzo długich kwasów tłuszczowych

• Zwalczanie: roczne chwasty jedno- i dwuliścienne

• Rośliny uprawne: pomidor z rozsady, kapusta głowiasta, truskawka

• Uwagi:

- gleba wilgotna, dobrze uprawiona (bez grud)

- zaraz po opryskiwaniu wymieszać z glebą

- najskuteczniej niszczy chwasty w okresie kiełkowania

S-METOLACHLOR: Dual Gold 960 EC

• Mechanizm działania: hamuje syntezę bardzo długich kwasów tłuszczowych

• Zwalczanie: roczne chwasty jedno- (głównie prosowate- chwastnica, włośnice, palusznik krwawy)

• Rośliny uprawne: burak ćwikłowy, groch zielony, fasola szparagowa, seler, kukurydza cukrowa

• Uwagi:

- gleba wilgotna, dobrze uprawiona (bez grud)

- przy stosowaniu przedsiewnym na przesuszoną glebę po opryskiwaniu wymieszać z glebą

METAZACHLOR: Metazanax 500 SC, Agro Metazachlor 500 SC, Golden Metaz 500 SC, Frym 500 SC

• Mechanizm działania: hamuje syntezę bardzo długich kwasów tłuszczowych

• Zwalczanie: roczne chwasty jedno- i dwuliścienne

• Rośliny uprawne: kapusta

• Uwagi:

- może powodować reakcję alergiczną

- na tej samej powierzchni uprawy nie częściej niż co 3 lata

METAZACHLOR + CHINOMERAK: Butisan Star 416 SC

• Mechanizm działania: hamuje syntezę bardzo długich kwasów tłuszczowych

• Zwalczanie: roczne chwasty jedno- i dwuliścienne

• Rośliny uprawne: kapusta głowiasta

• Uwagi:

- może powodować reakcję alergiczną

INHIBITORY FOTOSYSTEMU II:

• Grupa HRAC C

• Tri azyny i triazynony (C1)

• Uracyle (C1)

• Fenylokarbaminiany (C1)

• Pochodne mocznika (C2)

• Benzotiodiazinony (C3)

• Selektywne, układowe

• G+L (doglebowe + dolistne)

• DT 50 : ok. 10-180 dni

MECHANIZM DZIAŁANIA GRUPY C1:

• Hamuje przenoszenie elektronów między pierwszym akceptorem tych elektronów a plastochinonem

• Akceptor w błonie tylakoidów otoczony płaszczem białkowym D1. Plastochinon łączy się z D1 przez Ser 264 i His 215. Herbicyd łączy się z Ser 264 i Phe 265 i blokuje łączenie się PQ z D1.

PREPARATY:

• TRIAZYNONY: metrybuzyna, metamitron

• POCHODNE MOCZNIKA: linuron

• BENZOTIODIAZINONY: bentazon

• DIAZYNY: pirydat

METRYBUZYNA: Emma A, B 70 WG, Sencor 70 WG, Koral 70 WG, Sencor Liguid 600 SC

• Stosowanie: G + L

• Zwalczanie: roczne chwasty dwuliścienne

• Rośliny uprawne: pomidor z rozsady, ziemniak, marchew

• Uwagi:

- nie stosować środków na glebach zbrylonych i przesuszonych

- pamiętać o okresie karencji

METAMITRON: Goltrix 700 SC, Golden MTM 700 SC, Goltix Compact 90 WG, Burakomitron 70 WG

• Stosowanie: G + L

• Zwalczanie: roczne chwasty dwuliścienne

• Rośliny uprawne: burak ćwikłowy, truskawka

• Uwagi:

- nie stosować środka na glebach zbrylonych i przesuszonych

LINURON: Afalon Dyspersyjny 500 SC, Aflex Super 450 SC, Linurex 500 SC, Nuflon 450 SC, Nightjar B,C,D 450 SC

• Stosowanie: G + L

• Zwalczanie: roczne chwasty dwuliścienne

• Rośliny uprawne przedwschodowo i powschodowo: groch, marchew, pietruszka, por, seler, kukurydza cukrowa, ziemniak

• Uwagi:

- najskuteczniej działa na chwasty do fazy 6-liści

- nie zwalcza przytuli czepnej

- toksyczny

- ograniczone dowody działania rakotwórczego

- okres karencji

BENTAZON: Basagran 480 SL, Mac- Bentazon 480 SL

• Stosowanie: L

• Zwalczanie: roczne chwasty dwuliścienne

• Rośliny uprawne: ziemniak, fasola, groch

• Uwagi:

- może powodować alergie

- najskuteczniejszy na chwasty do fazy 3-4 liści

PIRYDAT: Lentagran 45WP

• Stosowanie: L, kontaktowy

• Zwalczanie: roczne chwasty dwuliścienne

• Rośliny uprawne: cebula i por z siewu, kapusta głowiasta z rozsady

• Uwagi:

- może powodować alergie

- najskuteczniej niszczy chwasty w fazie 2-4 liści

- gatunki odporne: jednoliścienne, fiołek polny, gorczyca polna

- okres prewencji dla ludzi 48h

- okres karencji

PREPARATY:

• URACYLE: lenacyl

• FENYLOKARBAMINIANY: desmedifam, fenmedifam (często w kombinacji etofumesatem HRAC N)

LENACYL: Venzar 80 WP, Buracyl 80 WP, Lenazar 80 WP

• Stosowanie: G + L

• Zwalczanie: roczne chwasty dwuliścienne, niektóre jednoliścienne

• Rośliny uprawne: burak cukrowy, truskawka

• Uwagi:

- stosowany przedsiewnie bezpośrednio po opryskaniu pola wymieszać z glebą

FENDIMEDIFAM + DESMEDIFAM + ETOFUMESAT: Batanal Elite 274 EC

• Stosowanie: L

• Zwalczanie: roczne chwasty dwuliścienne

• Rośliny uprawne: burak ćwikłowy

• Uwagi:

- działa bardzo toksycznie na pszczoły (okres prewencji)

- zwalcza chwasty we wczesnych fazach rozwojowych w okresie ich intensywnego wzrostu

DZIAŁANIE INHIBITORÓW FOTOSYNTEZY I OBJAWY:

• Objawy jak od herbicydów kontaktowych

• Chlorozy

• U traw żółknięcie najpierw pojawia się na starszych liściach przy podstawie rośliny, żółkną obrzeża i końcówki liści, następnie nekrozy

• Na chwastach szerokolistnych- objawy najpierw na starszych liściach, chlorozy brzegów i tkanek między wiązkami przewodzącymi, nekrozy

• Selektywność: zróżnicowany metabolizm i odporność genetyczna

INHIBITORY PS I: pirydyle (bipirydyle)

• Grupa HRAC: D, zaburzenia przepływu elektronów w fotosystemie I, współzawodnictwo o elektrony z ferredoksyną

• Dikwat (Reglone) i parakwat (Tard, niezarejestrowany w Polsce)

• Dobrze rozpuszczalny w wodzie

• Dolistne, kontaktowe- zielone części roślin

• Nie wykazują działania przez glebę- szybko wiązane przez minerały gliniaste

• DT 50= 1000 dni

DZIAŁANIE I OBJAWY:

• Symptomy: szybkie zasychanie zielonych części roślin, przy nasłonecznieniu już w ciągu kilku godzin- efekty złagodzenia ???

• Na poziomie cytologicznym: uszkodzenia membran, plazmalemy, tonoplastu, systemu lamellarnego

• Reakcje wolnorodnikowe, peroksydacja kwasów tłuszczowych

• Toksykologia: T/T+

• Dlaczego toksyczne dla ssaków???

• NADPH- cytochrome c reductase- w mikrosomach, podatna na zaburzenia przepływu elektronów, reakcje wolnorodnikowe

• Stymulacja tworzenia żywicy- u świerku

FENOKSYKWASY I INNE:

• Systemiczne auksyny (działanie jak kwas indoilooctowy IAA)

• Grupa HRAC: O

• 2,4-D, 2,4DB, MCPA, MCPB, mecoprop

• Powschodowe, dolistne, systemiczne (transport floemowy do merystemów)

• DT 50 w glebie: 2-16 dni

• Inne HRAC O: pochodne heterocykliczne (fluoroxypyr, chlopyralid, trichlopyr, picloram), pochodne kwasu benzoesowego (dikamba)

PREPARATY:

• Bofix 260 EW (fluoroksypyr, chlopyralid, MCPA DowAgro trawniki)

• Chwastox 750 SL, MCPA (fenoksykwas)

• Chwastox Turbo 340 SL, MCPA + dikamba

• Chwastox Trio- MCPA, dikamba, mecoprop

• Aminopielik Standard 600 SL: (2,4- dichlorofenoksy)octowy

• Lontrel 300 SL, Cliophar 300 SL: chlopyralid (pochodna kwasu pirydyno karboksylowego= pochodna heterocykliczna)

• Starane 250 EC, fluoroksypyr (pochodna kwasu pirydyno karboksylowego= pochodna heterocykliczna)

MCPA (kwas 4-chloro-2-metylofenoksyoctowy): Chwastox extra 300 SL, Chwastox 750 SL

• Stosowanie: L

• Zwalczanie: roczne chwasty dwuliścienne

• Rośliny uprawne: zboża, trawy, len, sady drzew ziarnkowych, użytki zielone

• Uwagi:

- najskuteczniej niszczy chwasty w fazie 2-6 liści

- nie stosować na mokry len

- stosować w temperaturze 15-20°C

- okres prewencji dla zwierząt- 21 dni

ĆWICZENIA 11

2,4-D (2,4-dichlorofenoksyoctowy): Aminopielik Standard 600 SL

• Stosowanie: L

• Zwalczanie: roczne chwasty dwuliścienne

• Rośliny uprawne: zboża, trawy nasienne, rośliny sadownicze, tereny nie użytkowane rolniczo

• Uwagi:

- najskuteczniej niszczy chwasty w fazie 2-6 liści

- stosować w temperaturze 10-25°C

- nie stosować w czasie suszy

- okres prewencji dla zwierząt- 21 dni

FLUOKSYPYR: Starane 250 EC

• Stosowanie: L

• Zwalczanie: chwasty dwuliścienne

• Rośliny uprawne: kukurydza cukrowa, zboża, trawy, sady drzew ziarnkowych i pestkowych, boiska sportowe, użytki zielone

• Uwagi:

- najskuteczniej niszczy chwasty w fazie 3-4 liści (stosować aż do fazy liścia flagowego)

- skutecznie niszczy przytulię czepną

- stosując w sadach nie dopuszczać do znoszenia środka

- na boiskach sportowych stosować na przełomie VIII/IX

- w trakcie zabiegu i 5 dni po nim temperatura nie powinna być niższa niż 8°C (nie działa w niskich temperaturach)

- stosować przy bezwietrznej pogodzie

- okres prewencji dla zwierząt- 7 dni

CHLOROPYRALID: Cliophar 300 SL, Lontrel 300 SL

• Stosowanie: L

• Zwalczanie: chwasty dwuliścienne

• Rośliny uprawne: rzepak, burak ćwikłowy, cebula z siewu, kapusta nasienna

• Uwagi:

- najskuteczniej niszczy chwasty od fazy 2-3 liści do fazy rozety

- stosując nie dopuszczać do znoszenia środka

- w cebuli powoduje lekkie objawy fitotoksyczności, które mijają po 2 tygodniach i nie wpływają na plon

RAINBOW HERBICIDES- tęczowe herbicydy:

• 15 mieszanek

• Najbardziej toksyczne- pomarańczowy (Orange), niebieskie (hamuje wytwarzanie ziarna w pyłku)

• DIOKSYNY- działanie mutagenne, uszkadzają wszystkie orany wewnętrzne

DZIAŁANIE I OBJAWY:

• Kilka minut po aplikacji lekkie więdnięcie roślin, po kilku godzinach zatrzymanie wzrostu

• Kolejne dni: powstrzymany wzrost korzeni, zgrubienia, staśmienia pędu, deformacje liści, spiralne skręcenia

• Na łodydze pojawia się kallus, zakłócenia transportu asymilatów i wody, zakażenia grzybowe i bakteryjne

• Przy wysokich stężeniach objawy jak od herbicydów parzących: nekrozy, zbrunatnienia, desykacja

INHIBITORY KARBOKSYLAZY ACETYLO- CoA (GRAMINICYDY):

• Grupa HRAC A= inhibitory ACCazy

• Dolistne, systemiczne, selektywne (graminicydy)

• FOPs ( arylofenoksypropioniany):

- Targa Super 05 EC, Leopard 05 EC, Pilot 10 EC (chiazalofop P-etylu)

- Fusilade Forte 150 EC, Galeon 100 EC (propachizafop)

- Gallant Plus 104 EC, Perenal 104 EC (haloksyfop-R)

• DIMs ( cykloheksanodiony):

- Aramo 050 EC (tepraloksydym)

• Formy eukariotyczne roślin- niewrażliwe na ten herbicyd

• Preparaty te stosuje się w trakcie uprawy roślin dwuliściennych oraz w zespole uprawek pożniwnych, do zwalczania chwastów jednoliściennych

CHIZALOFOP P-ETYLU: Targa 10 EC, Targa Super 05 EC, Pilot 10 EC, Lampart 05 EC, Leopard 05 EC

• Stosowanie: L

• Zwalczanie: chwasty jednoliścienne

• Rośliny uprawne: rośliny rolnicze, warzywne, zielarskie i sadownicze, chmiel

• Uwagi:

- chłodna pogoda opóźnia działanie środka

- szkodliwy dla organizmów wodnych

- okres karencji: cebula- 30, ziemniak- 42, rośliny zielarskie- 42 dni

- mogą być stosowane w niskich temperaturach, ale działanie herbicydów jest jeszcze bardzo długotrwałe (nie po 3 tygodniach tylko później)

FLUAZYFOP P-BUTYLU: Fusilade Forte 150 EC

• Stosowanie: L

• Zwalczanie: chwasty jednoliścienne

• Rośliny uprawne: rośliny rolnicze, warzywne i sadownicze

• Uwagi:

- szkodliwy dla organizmów wodnych

- może powodować uszkodzenia płuc po połknięciu

- okres karencji: cebula- 30, ziemniak- 69, kapusty- 87 dni

PROPACHIZAFOP: Agil 100 EC, Galeon 100 EC

• Stosowanie: L

• Zwalczanie: chwasty jednoliścienne

• Rośliny uprawne: rośliny rolnicze, warzywne i sadownicze, szkółki i uprawy leśne

• Uwagi:

- chwasty dwuliścienne zwalczać najpóźniej 3 dni przed i najwcześniej 3 dni po zastosowaniu Galeonu

- zwalcza chwasty szczególnie uciążliwe w uprawach leśnych (trzcinnik piaskowy i mietlicę pospolitą)

- szkodliwy dla organizmów wodnych

- okres karencji: cebula- 30, ziemniak- 40, groch- 45 dni

TEPRALOKSYDYM: Aramo 050 EC, Golden Tepra 050 EC

• Stosowanie: L

• Zwalczanie: chwasty jednoliścienne

• Rośliny uprawne: burak cukrowy, ziemniak, cebula z siewu, marchew, groch, fasola

• Uwagi:

- działa drażniąco na skórę

- ograniczone działanie rakotwórcze

- szkodliwy dla kobiet w ciąży i płodu

- toksyczny dla organizmów wodnych

- okres karencji: marchew- 21, cebula- 28, groch, ziemniak- 35, fasola, burak- 56 dni

- bardzo skuteczny

DZIAŁANIE INHIBITORÓW ACCazy:

• Objawy: zahamowanie wzrostu, szczególnie młodych organów, 1-3 tyodnie: chlorozy i nekrozy, poprzedzone przebarwieniami starszych liści

• Objawy podobne do objawów niedoborów P

• Zamieranie od młodych liści w kierunku starszych

• Do uzyskania pełnego działania potrzebne są 3 tygodnie

INHIBITORY ALS:

• ALS= acetolactate synthase, synteza acetylomleczanowa (acetylolaktonowa)

• Sulfonylomoczniki, imidazolinony, triazolopirymidyny, pirymidynylotiobenzoesany (to już nie są graminicydy)

• Stosujemy w bardzo małych ilościach

• DZIAŁANIE:

• Hamowanie syntezy aminokwasów rozgałęzionych (Val, Leu, Ile)

• Niskie dawki (15-18g/ha chlsf, wg zaleceń DuPont dla Glean WG 75)

• Glean (chlorosulfuron- składnik czynny herbicydu sulfonylomocznikowego), Chisel, Granstar, Harmony, Refine itp. (DuPont)

CHLOROSULFURON: Glean 75 WG, Chisel 75 WG, Granstar 75 WG, Harmony, Refine

• Stosowanie: L

• Zwalczanie: chwasty dwuliścienne, miotła zbożowa

• Rośliny uprawne: zboża

• Uwagi:

- w razie konieczności likwidacji plantacji zboża można uprawiać jesienią rzepak po 9 miesiącach, wszystkie rośliny po 24 miesiącach

- stosujemy małe dawki

- bardzo długo aktywny

- dedykowany monokulturom zbożowym

PREPARATY TOTALNE

INHIBITORY SYNTETAZY GLUTAMINOWEJ:

• Grupa HRAC: H, glufozynat amonu fosfonian

• Bialaphos, fosfino trycyna (Streptomyces viridochromogenes promieniowce)- tri peptydy metabolizowane w roślinie do glufozynatu amonu

• Totalny, kontaktowy- może być stosowany w trakcie wzrostu rośliny

• Uniemożliwia przemianę kwasu glutaminowego do glutaminy

• Organizmy roślinne zatruwają się amoniakiem

• Do desykacji, do zwalczania odrostów korzeniowych w sadach

• Objawy: 3-5 dni po oprysku- więdnięcie i chlorozy; 1-2 tygodnie: nekrozy i zamieranie

• Basta 150 SL

INHIBITORY SYNTAZY ESPS:

• Grupa HRAC G, Roundup (glifosat), fosfonian

• ESPS: 5-enopyruvyl-shikimate 3-phosphate (endofosfopirogronian szikimowy)

• DT 50= 8-30 dni

• Systemiczny, totalny, dolistny

• Roundup 360 SL (sól izopropyloaminowa)

• Roundup Max 680 SG (sól amonowa)

• Roundup Strong 540 SL (sol potasowa)

MECHANIZM DZIAŁANIA GLIFOSATU:

• Blokada szlaku metabolicznego kwasu szikimowego

• ESPS: 5-enopyruvyl-shikimate 3-phosphate (endofosfopirogronian szikimowy)

• Szybkie pobieranie przez rośliny, magazynowanie

• Liść, korzenie, wierzchołek, objawy po tygodniu; zamieranie- 3 tygodnie

• Powierzchniowe wierzbowa cenie pędów

• Bardzo szybko rozkładany w glebie; w roślinach zależnie od temperatury

• Roślina nie widzi konieczności mineralizowania tego herbicydu- hamuje powstawanie aminokwasów aromatycznych

• Genotyp tolerancji na glifosat- rośliny toksyczne dla zwierząt i powoduje mutacje

GLIFOSAT: Roundup 360 SL (właściwy); Bereley Barbarian Super 360 SL, Cleaner 306 SL, Avans Premium 360 SL, Dominator 360 SL, Gallup 360 SL, Wichura 360 SL, Filar 360 SL, Huragan 360 SL, Kosmik 360 Torinka SL, Lenox 360 SL, Orkan 360 SL (generyki)

• Stosowanie: L

• Zwalczanie: wszelkie chwasty

• Rośliny uprawne: zboża, rośliny warzywne, sadownicze, tereny nie użytkowane rolniczo

• Uwagi:

- odporny: Equisetum: metabolizm, SiO2

- na całą powierzchnię pola lub miejscowo

STOSOWANIE ROUNDUPU:

• Mozaiki do Roundupu 360 SL

• Tam gdzie jest różnica wysokości chwastu i rośliny uprawnej brak możliwości zastosowania oprysku

• 1 część Roundupu + 2 części wody

• Objawy: cytrynowe zabarwienie wierzchołków liści

HERBICYDY FOTODYNAMICZNE:

• HRAC E (inhibicja oksydazy protoporfirynogenu)

• Galigan 240 EG, Goal 480 EC (oksyfluorfen)- przedwschodowy, doglebowy/dolistny, film na glebie

• Inhibitory fotosyntezy

• Działanie: uaktywnienie jednostki chlorofilu- jeśli chlorofil nie jest zajęty wyłapywaniem energii powstaje chlorofil tripletowy- rzuca się na lipidy i inne struktury komórkowe i je uszkadza)

OKSYFLUORFEN: Galigan 240 EC, Goal 480 S.C.

• Stosowanie: G + L

• Zwalczanie: chwasty dwuliścienne

• Rośliny uprawne: kapusta głowiasta, cebula z siewu

• Uwagi:

- stosować w temperaturze nie wyższej niż 23°C

- u cebuli może dawać objawy fitotoksyczności, które ustępują po 14 dniach

- nie stosować na rośliny mokre

INHIBITORY BIOSYNTEZY KAROTENOIDÓW:

• Działanie poprzez inhibicje przemian kwasu mawalonowego inicjowanego przez Acetylo koenzym A

• Karotenoidy- substancje należące do substancji biologicznie czynnych o właściwościach antyoksydacyjnych (zmiatających wolne rodniki), w roślinach przejmują nadmiar energii jaką gromadzi chlorofil

• Grupa HRACK F1, F2, F3-

• Command 360 CS, Harrier 295 ZC (chlomazon + linuron)

• Racer 250 EC (flurochloridon)

• Objawy: bielenie wierzchołków roślin

• Zamieranie, zależnie od nasłonecznienia około tygodnia

CHLOMAZON: Command 360 CS, Command 480 CS, Gadwall, Harrier 295 ZC

• Stosowanie: G

• Zwalczanie: jednoroczne chwasty dwuliścienne oraz jednoliścienne

• Rośliny uprawne: ziemniak, groch, marchew

• Uwagi:

- ograniczone działanie rakotwórcze

- środek bardzo lotny

- nie stosować na glebach bardzo lekkich

FLUROCHLORIDON: Racer 250 EC

• Stosowanie: G

• Zwalczanie: jednoroczne chwasty dwuliścienne oraz jednoliścienne

• Rośliny uprawne: ziemniak, marchew, pasternak, pietruszka, seler

• Uwagi:

- nie stosować w temperaturze powyżej 25°C

- środek bardzo lotny

- nie stosować na glebach bardzo lekkich

HERBICYDY ZASTOSOWANE W TEŚCIE NAKRAPLANIA NA POMIDORZE:

ĆWICZENIA 12

SKUTECZNOŚĆ I SELEKTYWNOŚĆ HERBICYDÓW

SKUTECZNOŚĆ- zależna od szeregu czynników. Mają na nią wpływ:

• Stanowisko- skład granulometryczny, wilgotność gleby i powietrza

• Temperatura otoczenia

• Temperatura gleby

• Czynniki związane z herbicydami

• Czynniki związane z rośliną

SKUTECZNOŚĆ HERBICYDÓW:

1. CZYNNIKI ZWIĄZANE Z ROŚLINĄ:

• Pokrój

• Struktura powierzchni liści

• Gatunek

• Faza rozwojowa- im mniejsza tym bardziej wrażliwa na herbicyd, najbardziej wrażliwe chwasty w fazie siewki lub kilku liści (wtedy nie jest w pełni samodzielna), warstwa kutneru nie jest wykształcona- łatwiej ją uszkodzić

• Rośliny jednoliścienne- liście ustawione pod kątem- herbicyd spływa z nich

• Rośliny dwuliścienne- liście ustawione pod kątem prostym- herbicyd się zatrzymuje

• Obecność wosku- epikutikularnego i ...... modyfikuje pobieranie herbicydu, ponieważ cząsteczki cieczy roboczej odbijają się od tej warstwy

• Kutner sprzyja zatrzymywaniu się herbicydu na liściach

2. CZYNNIKI ZWIĄZANE Z CHEMIZMEM HERBICYDÓW:

• Koncentracja

• pH herbicydu i cieczy roboczej

• formulacje (warunkują postępowanie pod oprysk) i środki powierzchniowo czynne- adiuwanty (poprawiają skuteczność herbicydów)

• budowa cząsteczki (sole glifosatu)

• lotność

• herbicydy stosujemy po uprzednim dostosowaniu go do poziomu i rodzaju zachwaszczenia

• zmianowanie herbicydów

• skład chemiczny warunkuje pH

• ciecz robocza- pH 7,5- niektóre herbicydy tracą swoją skuteczność (są uwsteczniane)

3. CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE:

• Temperatura i wilgotność powietrza

• Opady deszczu

• Wiatr- nawet niewielki powoduje znoszenie cieczy, im drobniejsze krople tym dalej mogą być przeniesione (nawet na 300m odległości). Nie stosujemy wtedy preparatów dolistnych

• Nasłonecznienie

• Temperatura- preparaty dolistne działają w określonej intensywności wzrostu roślin (10-25°C)

4. CZYNNIKI KLIMATYCZNE:

• Warunki sprzyjające wzrostowi roślin- sprzyjają herbicydom dolistnym

• Zabiegi 10-25°C

• Wysoka temperatura- szybkie pobieranie ale szybkie wysychanie kropel

• + susza = gruba kutykula, słabo uwodniona

• Wysoka wilgotność- wolne wysychanie kropel

• Deszcz do 4h po oprysku- zmywany z powierzchni roślin, ważny czynnik przy herbicydach ściśle dolistnych (glifosat, 2,4-D)

• Zaburzona selektywność!!!!- chloroacetoanilidy a uszkodzenie kukurydzy, tri azyny, SU

5. CZYNNIKI KLIMATYCZNE I GLEBOWE:

• Mocno przesuszona gleba- silne wiązanie herbicydu

• Tri azyny i SU silnie wiązane przez kwaśną glebę

• ZABURZENIA SELEKTYWNOŚCI:

• Gleby o pH> 7,5 zbyt silnie aktywują tri azyny, SU i IMI

• Chloroacetanilidy wywołują uszkodzenia kukurydzy przy zbyt wilgotnej glebie i chłodzie

• Tri azyny, SU: odporność roślin uprawnych wynika z tempa metabolizmu, niskie temperatury- uszkodzenie

• Selektywność w wyniku oddalenia fizycznego (herbicydy doglebowe) a opady deszczu

SKUTECZNOŚĆ HERBICYDÓW- SKŁAD GRANULOMETRYCZNY:

SKUTECZNOŚĆ HERBICYDÓW- WILGOTNOŚĆ GLEBY:

GLEBA WILGOTNA GLEBA SUCHA

- woda konkuruje z herbicydem o miejsce adsorpcji - Herbicyd jest adsorbowany

Na powierzchni cząsteczek wody bezpośrednio przez cząsteczki wody

Herbicyd może przechodzić do roztworu Herbicyd pozostaje związany z glebą

glebowego, może się ulatniać lub nie przechodzi do roztworu, jest słabo

być wmywany. dostępny dla chwastów.

FAZA ROZWOJOWA ROŚLINY:

RODZAJ HERBICYDU	OPTYMALNA FAZA ROZWOJOWA ZWALCZANYCH CHWASTÓW
Preparaty stosowane doglebowo	Kiełkowanie
Preparaty stosowane dolistnie - graminicydy - preparaty nieselektywne	Od fazy liścieni do 3-4 liści Tylko chwasty jednoliścienne Jednoroczne- od fazy 2-3 liści do początku krzewienia Wieloletnie- faza 4-8 liści Od fazy liścieni

FAZA ROZWOJOWA ROŚLINY- TERMIN STOSOWANIA:

• Chwasty jednoroczne- łatwiej zwalczane niż chwasty wieloletnie w fazie kiełkowania

• Chwasty dwuliścienne inne niż chwasty jednoliścienne w fazie siewki

• Jednoroczne zwalczamy do fazy max 6 liści (2-4)

• Wieloletnie później

SELEKTYWNOŚĆ HERBICYDÓW:

• Selektywność: herbicyd bardziej toksyczny dla pewnych roślin, pod pewnymi warunkami

• Odpowiednia: dawka, sposób podania, warunki środowiskowe po podaniu

• Selektywność zazwyczaj nie jest absolutna!

SELEKTYWNOŚĆ- opiera się na budowie rośliny:

• Warstwa woskowa- herbicyd spływa

• Metabolizm- zdolność do przerobienia herbicydu na nieszkodliwy, jego wydalenie- proces wydajnej detoksyfikacji

• Fizyczne oddalenie I- 1. Różnica wielkości nasion; 2. Różnice w budowie (owies głuchy można zwalczać w pszenicy, ponieważ węzeł krzewienia owsa znajduje się na powierzchni gleby, natomiast węzeł krzewienia pszenicy jest głębiej)

• Fizyczne oddalenie II (= selektywność pozycyjna)

ADIUWANTY

Substancje wspomagające działanie herbicydów od 20-50% (średnio ok. 30%)

AKTYWUJĄCE MODYFIKUJĄCE

W sposób bezpośredni lub pośredni Zmieniają właściwości użytkowe

wpływają na chwastobójcze działanie formulacji preparatu lub cieczy opryskowej

substancji aktywnej herbicydu

Dodawane w trakcie przygotowania Dodawane na etapie produkcji

cieczy roboczej. w zakładzie.

DZIAŁANIE ADJUWANTÓW:

• Pokrycie liści, zwilżenie i przyleganie kropel

• Przepuszczalność kutykuli

• Rozpuszczalne preparaty, krystalizacja

• Parowanie rozpuszczalnika, ulatnianie się substancji aktywnej

• Okres wysychania- humektanty opóźniają

• Wpływ warunków zewnętrznych

ADJUWANTY- ZALETY:

• ..... adjuvare- wspomagacz

• Substancje dodawane do cieczy roboczej lub już w handlowym herbicydzie

• Poprawienie skuteczności w złych warunkach środowiskowych

• Obniżenie zalecanych dawek

• Podniesienie skuteczności herbicydu nawet o 30%

ADJUWANTY- WADY:

• Mogą zwiększyć wrażliwość rośliny uprawnej

• Mogą znieść selektywność

• Przestrzeganie zaleceń, dodatek wyłącznie do konkretnych preparatów

• Preparaty z adiuwantami

RODZAJE ADJUWANTÓW:

• Surfakanty (substancje powierzchniowo czynne)

• Zemulgowane oleje i ich pochodne (zwiększają przyleganie preparatu do liścia)

• Niektóre związki mineralne (siarczan amonu- nawóz fizjologicznie kwaśny stosowany do obniżania pH wody)

• Adiuwanty wielokomponentowe (dedykowane konkretnym preparatom)

PRZYKŁADY:

1. ADJUWANTY ORGANICZNE:

• Oleje mineralne (Olemix, Atpolan)

• Oleje roślinne (Olejan, Olbras) i estrowe pochodne (Adpros)

• Aminy tłuszczowe (Adbios, Hyspray)

• Inne: polisacharydy, alkohole

2. ADJUWANTY MINERALNE:

• Siarczan amonu (Roundup, twarda woda)

3. PRZYKŁADY ŁĄCZENIA PREPARATÓW:

• Adbios, Hyspray, siarczan amonu- Roundup

• Olbras- Kemifan, Betanal

• Olemix- Basagran

OGRANICZENIA STOSOWANIA ADJUWANTÓW:

• Zbyt wysoka temperatura i nasłonecznienie

• Roślina uprawna słaba, źle wykształcona warstwa woskowa

OGRANICZENIA STOSOWANIA HERBICYDÓW:

• Chwasty kwitnące

• Rośliny osłabione: szkodniki, choroby, susza, niedobory

• Rośliny na wczesny zbiór

• Wpływ pozostałości herbicydu na roślinę następczą

• Razem z fungicydami i insektycydami

WPŁYW POZOSTAŁOŚCI HERBICYDU NA ŚRODOWISKO I ROŚLINĘ NASTĘPCZĄ:

• Uszkodzenie i zniszczenie roślin wrażliwych w zmianowaniu

• Ograniczenie doboru roślin uprawnych do zmianowania w danym roku i latach następnych (chlorosurfuron uszkadza buraki cukrowe, uprawa zbóż i rzepaku po 9, a wszystkich roślin po 24 miesiącach)

• Ograniczenie doboru roślin do tzw. przesiewów

• Zwiększenie absorpcji przez rośliny następcze i akumulacji substancji czynnej w plonie

• Zanieczyszczenie środowiska lokalnego- niedopuszczenie stosowania herbicydu w nieodpowiednich warunkach (przedostaną się do cieków wodnych itp.)

• Trzeba uważać na pszczoły

Stosowanie herbicydów generuje powstawanie odpadów- opakowań i resztek przeterminowanych herbicydów: opakowania utylizowane, odpowiednio składowane

MOGILNIKI- miejsca składowania odpadów

ĆWICZENIA 13

STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN

(zasady, bezpieczeństwo, formulacje)

METODY STOSOWANIA HERBICYDÓW:

• Opryskiwanie

• Nanoszenie na chwasty za pomocą dozownika aerozolowego- formulacja AE- środki gotowe do użycia

• Rozsiewanie lub posypywanie (wymieszać z glebą)

• Metodą dotykową, mazanie (miejscowe nanoszenie preparatu, niszczenie chwastów występujących w koloniach i chwastów trwałych)

DLACZEGO CHWASTY TRWAŁE SĄ BARDZIEJ TOLERANCYJNE W STOSUNKU DO HERBICYDÓW?: ponieważ występują w koloniach oraz mają bardzo rozbudowany system korzeniowy głęboko w glebie- rozmnażają się przez organy podziemne.

OPRYSKIWANIE:

• Na całej powierzchni pola

• Pasowe- tylko w rzędach zasianych roślin

• Tylko w międzyrzędziach-pod liśćmi rosnących roślin

• W pobliżu soliterów

• Placowe- na zachwaszczonych fragmentach pola (kolonie chwastów trwałych niszczymy występujących placowo)

Przed przystąpieniem do oprysku należy zlustrować pole w celu określenia jaki jest stan zachwaszczenia aby dopasować herbicyd do tego stanu!!!

• Istotna ilość wody (Betanal 160 EC poniżej 300l/ha, by 150l/ha)- KARTA!

• Kontrola techniczna opryskiwacza

• Prawidłowe ustawienie belki (wysokość, równolegle do powierzchni uprawy)

• Porównanie wydajności rozpylacza nowego i starego po 50-100 h pracy (5-10% różnicy oznacza zużycie)

• Dysze muszą wypryskiwać te same ilości cieczy (jeśli się różni ilość cieczy w poszczególnych pojemnikach o 5% należy wyczyścić dysze lub mienić i jeszcze raz wykonać próbę jak na schemacie)

WYDATEK CIECZY ROBOCZEJ- PRÓBA ŚLEPA:

• 3 STAŁE I ZNANE PARAMETRY:

• Ciśnienie wewnętrzne zbiornika

• Prędkość jazdy ciągnika

• Rodzaj końcówki opryskiwacza

• Opryskiwanie suchej powierzchni np. 10l wody

Przeliczenie:

10l 250m2

X 10000m2

X= 400 l, wydatek cieczy roboczej= 400l/ha

• Obserwowanie opryskanego odcinka, równomierność wysychania itp.

ROLA I JAKOŚĆ WODY:

• Woda pełni rolę nośnika, rozpuszczalnika i umożliwia precyzyjną aplikację agrochemikaliów

• Woda powinna być wizualnie czysta

• Odpowiednie pH, twardość (nie może mieć wapnia, manganu, magnezu)

• Zmniejszenie dawki wody na hektar- odpowiednie rozpylacze

• Uzdatnianie

• Kondycjonery, adiuwanty AS 500 SL, Adbios 85 SL, siarczan amonu

TWARDOŚĆ WODY:

• Twardość węglanowa- związki wapnia I magnezu w stopniach niemieckich 1°N- 10mg CaO na 1 dm3 wody

• Twardość niewęglanowa- związki żelaza i manganu

• Duża zawartość Ca i Mg w wodzie skutkuje zatykają się kapilary, zmniejszenie się drożności stosowanie adiuwantów kwaśnych lub płukanie aparatury, dysz, przewodów itp. w roztworach kwasów (cytrynowym i octowym)

• Związki Fe i Mn- osadzają się, są to pierwiastki toksyczne dla rośliny

• Wszystkie jony działają antagonistycznie w stosunku do innych jonów

• Ca i Mg- zaburzenie pobierania potasu

JAKOŚĆ WODY:

• Twardość wody: Ca2+, Mg2+, glifosat, DIMy, regulatory wzrostu

• Fe2+, Fe3+, NH4+

• Substancje organiczne

• Zanieczyszczenia stałe (mineralne): dikwat, glifosat

• Wartość pH:

• 4-6: dobre działanie, przetrzymywanie, korozja

• 6-7: dobre działanie, przetrzymywanie max 2h

• >7: pienienie się, osłabienie MCPA, 2,4-D, dikamby i innych, kondycjonowanie i buforowanie

• Wysokie pH wpływa na trwałość i przechowywanie cieczy roboczej

• Roztwory:

• Kwaśne- korozja aparatury ale dobrze się przechowują

• Obojętne- najmniej inwazyjne w stosunku do aparatury, dobre działanie, nie przechowywać zbyt długo w zbiorniku, ciecz może się ulotnić lub rozwarstwić

• Zasadowe- pienią się, osadzają, zmniejszają skuteczne działanie herbicydów (glifosatu, graminicydów, fenolokwasów)- kondycjonowane, nie przechowywać zbyt długo

MYCIE APARATURY:

• Specjalnie wydzielone i przygotowane stanowiska

• Woda + detergent lub neutralizator (2-3x) + woda

• MCPA i 2,4-D- płukanie wodą nie wystarczy!!!

• 1/32 zwykłej dawki (fenoksykwasy), 2,4-D obniża plon pomidorów o 50%

• Zbyt szybkie dojrzewanie małych owoców, deformacje, spękania

• Cebula- odchodzenie zewnętrznych liści, deformacje

• Kapusta- deformacje, zamieranie

• Fasola- żółknięcie liści, zamieranie

• Myjemy wodą z detergentem

• 3 razy wodą płuczemy w celu wypłukania pozostałości

• Węgiel drzewny- dobry sorbent do usuwania zanieczyszczeń z glebą (typu rozsypany granulat, pozostałości cieczy roboczej) używamy sorbenty organiczne

• FENOKSYKWASY- nie można dopuścić do znoszenia preparatu na inne plantacje, zachować ostrożność

• INHIBITORY ALS (moczniki itp.)- stosować w bardzo małych ilościach, zachować ostrożność, duże zagrożenie dla roślin

MIESZANIE HERBICYDÓW Z GLEBĄ- UNIKNIĘCIE ROZKŁADU FOTOCHEMICZNEGO I PAROWANIA:

• Devrinol, Kerb, Venzar, Triflurotox i Treflan

• Płytkie mieszanie- brona, głebokie- glebogryzarka

• Termin mieszania- zależny od herbicydu:

• Natychmiast (Treflon)

• Do 1-2 dni (Kerb)

• Deszczowanie zamiast mieszania (Devrinal, Kerb)

• Na glebach lżejszych czas i ilość wody musi być ściśle określona

• Preparaty lotne natychmiast po zastosowaniu środka mieszamy z glebą

FORMULACJE:

FORMULACJE PŁYNNE:

• EC KONCENTRAT DO SPORZĄDZANIA FORMULACJI

• Starane 250 EC, Fusilade Forte 150 EC, Goal 240 EC

• EW EMULSJA OLEJ W WODZIE

• Bofix 260 EW

• SC KONCENTRAT W POSTACI STĘŻONEJ ZAWIESINY

• Ramrod Flo 480 S.C., Afalon Dyspersyjny 450 S.C.

• SL KONCENTRAT ROZPUSZCZALNY- najprostszy i najlepszy do przechowywania

• Chwastox 500 SL i inne, Roundup 360 SL i genetyki, Reglone 200 SL, Basta 200 SL

FORMULACJE PŁYNNE- ZALETY:

• Nie pyli się

• Nie zatyka dysz ani przewodów w aparaturze

• Łatwa do przenoszenia i magazynowania

• Zazwyczaj wymaga jedynie krótkotrwałego wymieszania

• Można stosować różnorodną aparaturę

• Cechuje ją wysoka skuteczność biologiczna

• Nie tworzą się w niej grudki czy zbrylenia

FORMULACJE PŁYNNE- WADY:

• Palność rozpuszczalników- bardzo łatwopalne

• Silna absorpcja przez skórę ( formy EC ulegają najsilniejszej absorpcji przez skórę spośród wszystkich form użytkowych)

• Ryzyko fitotoksyczności, zwłaszcza przy stosowaniu w wyższych temperaturach (większa toksyczność inhalacyjna- preparaty lotne)

• S.C. i OD: konieczność dokładnego wymieszania zawartości opakowania przed użyciem

• Agresywność w stosunku do aparatury- powodują korozję

FORMULACJE PROSZKOWE:

• WP PROSZEK DO SPORZĄDZANIA ZAWIESINY WODNEJ

• Kerb 50 WP, Venzar 80 WP, Buracyl 80 WP

FORMULACJE PROSZKOWE- ZALETY:

• Łatwe w stosowaniu i przechowywaniu

• Mała penetracja środka przez skórę

• Mniejsze ryzyko występowania fitotoksyczności

• Niski koszt produkcji

FORMULACJE PROSZKOWE- WADY:

• Pylenie podczas przygotowywania cieczy roboczej

• Kłopotliwe przygotowywanie cieczy roboczej, często konieczne wstępne pastowanie (po to żeby go rozetrzeć w niewielkiej ilości wody, dopiero potem w większej)

• Konieczność częstego mieszania cieczy roboczej

• Możliwość zatykania dysz i przewodów (moczenie w roztworach kwaśnych może okazać się nieskuteczne)

FORMULACJE GRANULATY:

• GR GRANULATY

• Casoron 6, 75 GR

• WG GRANULE DO SPORZĄDZANIA ZAWIESINY WODNEJ:

• Sencor 70 WG, Koral 70 WG

• Glean 75 WG, Granstar 75 WG, Refine 75 WG

Granulacje są wykonywanE aby ograniczyć pylenie.

FORMULACJE GRANULATY- ZALETY:

• Nie pylą

• Łatwe do stosowania (szczególnie GR) i magazynowania

• Najmniejsze ryzyko zatrucia dla użytkownika

• Mała penetracja środka przez skórę w porównaniu z formami ciekłymi

• Trzeba zwracać uwagę na szczelne opakowania i wilgotność przechowywania suche miejsca aby nie zawilgotniały preparaty stałe (formulacje)

FORMULACJE GRANULATY- WADY:

• GR- zagrożenie dla ptaków i zwierząt

• Możliwość gorszej rozpuszczalności granulatów

• Wyższa cena

STOSOWANIE HERBICYDÓW W UPRAWACH

1. SADY:

• Przedwschodowe:

- Kerb, Devrinol, Goal (przed/powsch)

- doglebówki stosowane częściej w uprawach owoców miękkich niż w sadach

• Totalne parzące:

- Basta 150 SL

Graminicydy- zarejestrowane w sadach, rzadziej używane

2. WARZYWA:

• Duży wybór preparatów i dobre programy ochrony- dla warzyw o dużym znaczeniu gospodarczym (cebula, marchew, strączkowe)

• Mały wybór- dla np. rabarbaru

• Ogólna zasada- tam gdzie można, odchwaszcza się niechemicznie

• Warzywa z siewu są bardziej wrażliwe na zachwaszczenie niż z rozsady- te ostatnie jako lepiej rozwinięte, lepiej konkurują

• Okres karencji

• Okres prewencji

• Warzywa o krótkim okresie wegetacji- nie stosujemy chemicznej ochrony- ze względu na możliwość pozostawienia pozostałości w plonie

CEBULA Z SIEWU- siana wcześnie, mało czasu na przygotowanie pola, więc ważne, by w ogóle wybrać mało zachwaszczone środowisko.

Najważniejsze odchwaszczanie przedwschodowo i w początkach wegetacji, zachwaszczenie do fazy 3-4 liści cebuli może obniżyć plon o 40-50%.

CEBULA Z ROZSADY- mniej wrażliwa na zachwaszczenie, ale jest wysoki koszt produkcji rozsady i sadzenia.

CEBULA NA WCZESNĄ SPRZEDAŻ- ze szczypiorem, w pęczkach nie powinna być odchwaszczana chemicznie.

POR Z SIEWU- możliwość uprawy tylko przy użyciu chemicznego zwalczania- bo kiełkuje wolno, pierwsze wschody po 3 tygodniach, wolny wzrost i szybsze zagłuszanie przez chwasty.

KAPUSTA I KALAFIOR Z SIEWU W POLE- zawsze wymaga herbicydów.

KALAFIOR Z ROZSADY- szczególnie na wczesny zbiór, odchwaszczanie mechaniczne i ręczne, redukcja ochrony chemicznej, dobrze nawożony kalafior szeroko rozkłada liście i zacienia chwasty.

KALAFIOR NA PÓŹNY ZBIÓR- szczególnie przy silnym zachwaszczeniu pola- wymagana ochrona chemiczna.

BROKUŁ, JARMUŻ, KAPUSTA PEKIŃSKA, RZODKIEWKA- tylko niechemiczne odchwaszczanie, chyba, że na plantacjach nasiennych.

BRUKIEW, RZEPA, KALAREPA- brak zarejestrowanych herbicydów

MARCHEW I PIETRUSZKA- podobne programy ochrony roślin.

PIETRUSZKA- przerywana na sprzedaż naci w pęczkach- nie wolno używać herbicydów powschodowych.

PAPRYKA- po posadzeniu nie zaleca się stosowania herbicydów. Sencor do psiankowatych silnie uszkadza roślinę.

OGÓREK- bardzo wrażliwy na zachwaszczenie w początkach wegetacji i wrażliwy na uszkodzenia mechaniczne, wyrywanie chwastów uszkadza korzenie ogórka itp.- rozsądne jest wprowadzenie ochrony chemicznej.

DYNIA- mniej wrażliwa na zachwaszczenie niż ogórka, szybko rośnie i zacienia chwasty.

HERBOLOGIA
Działanie herbicydów na pomidora
- Basagran480SL
dolistnie - brak objawów
doglebowo - rośliny całkowicie zniszczone
- Callisto100-SC - inhibicja karotenoidów - bielenie wierzchołków postępujące w dół rośliny
- Chwastox 750SL - deformacje, odróżnicowania kallusowe na łodydze
- Solar200EC - nie wszędzie daje objawy; plamy jakby nasączone wodą, ciemniejące będące miejscem zachodzenia reakcji wolnorodnikowej (przy mocnym nasłonecznieniu roślina zamiera)
- Roundup360SL - (systemiczny) zamieranie całej rośliny od wierzchołków
- Reglone200SL - (kontaktowy, parzący) selektywny, do zwalczania chwastów psiankowatych więc nie daje objawów na pomidorze!
- Herbitor440SE - deformacje roślin

---