2. Obliczenia i dobór urządzeń osadu czynnego porcjowego (SBR)
2.1. Ustalenie danych wyjściowych
Przepływ obliczeniowy średni godzinowy Qhśr [m3/h] - 1,324 m3/h
Przepływ obliczeniowy średni dobowy Qdśr [m3/d] - 28,890 m3/d
Średnie stężenie BZT5 w ściekach po przepłynięciu przez piaskownik - SśrBZT5 po piaskowniku =
[g/m3] - 323,753 g/m3
Średnie stężenie zawiesiny w ściekach po przepłynięciu przez piaskownik - Sśrzaw po piaskowniku =
[g/m3] - 202,499 g/m3
Średnie stężenie azotu całkowitego w ściekach po przepłynięciu przez piaskownik - SśrNc po piaskowniku =
[g/m3] - 55,442 g/m3
Średnie stężenie fosforu ogólnego w ściekach po przepłynięciu przez piaskownik - SśrPog po piaskowniku =
[g/m3] - 15,68 g/m3
Temperatura ścieków T [˚C] (w okresie zimowym) - 12 ˚C
Wymagane stężenie BZT5 na wylocie z oczyszczalni
(z rozporządzenia w zależności od RLM) [g/m3] - 40 mg/l
Wymagane stężenie zawiesiny ogólnej na wylocie z oczyszczalni
(z rozporządzenia w zależności od RLM) [g/m3] - 50 mg/l
Wymagane stężenie azotu na wylocie z oczyszczalni
(z rozporządzenia w zależności od RLM) [g/m3] - 30 mg/l
Wymagane stężenie fosforu na wylocie z oczyszczalni
(z rozporządzenia w zależności od RLM) [g/m3] - 5 mg/l
2.2. Dobór oczyszczalni wg przepływu dobowego średniego Qdśr
Na podstawie przepływu dobowego średniego należy dobrać z określonego typoszeregu oczyszczalni z osadem czynnym porcjowym typ oczyszczalni i podać parametry:
Parametry reaktora BIOMAG SBR0215
Przepływ Qnom [m3/d] - 46 m3/d
Objętość reaktora Vcz [m3] - 30 m3
Ładunek BZT5 [kg/d] - 9,6 kg/d
Objętość zbiornika na chemikalia [m3] - 0,06 m3
Objętość zbiornika retencyjnego [m3] - 20 m3
Objętość zbiornika osadu z napowietrzaniem [m3] - 9 m3
2.3. Konfiguracja procesu
2.3.1. Określenie liczby cykli w ciągu doby n [1/d]
n = 2
2.3.2. Określenie długości trwania poszczególnych faz cyklu:
napełnienie - 11,5 % - 1,38 h
napowietrzanie - 28,2 % - 3,38 h
mieszanie - 37,4 % - 4,49 h
końcowe napowietrzanie - 2,2 % - 0,26 h
sedymentacja - 7,5 % - 0,9 h
dekantacja - 4 % - 0,48 h
usuwanie osadu nadmiernego - 2,8 % - 0,34 h
przygotowanie reaktora do następnego cyklu - 6,4 % - 0,77 h
2.3.3. Obliczenie hydraulicznego czasu zatrzymania ścieków
tz =
[h]
tz =
= 24,922 h
Vcz - objętość czynna reaktora [m3]
Qdśr - średnie dobowe natężenie przepływu ścieków [m3/d]
tz - hydrauliczny czas zatrzymania ścieków [h]
2.3.4. Obliczenie objętości ścieków odprowadzanych podczas cyklu
[m3]
=
m3
Qdśr - średnie dobowe natężenie przepływu ścieków [m3/d]
n - liczba cykli w ciągu doby [1/d]
2.3.5. Obliczenie współczynnika zmian objętości
0,2
[-]
0,5
0,2
[-]
0,5
Vcz - objętość czynna reaktora [m3]
ΔV - objętość ścieków odprowadzanych podczas cyklu [m3]
2.3.6. Określenie czasu trwania cyklu
tc = tz *fA [h]
tc = 24,922 *0,482 = 12 h
fA - współczynnik zmian objętości [-]
tz - hydrauliczny czas zatrzymania ścieków [h]
2.3.7. Określenie wysokości osadowej reaktora
HOS =
[m]
HOS =
m
X - stężenie osadu czynnego w reaktorze [kg/m3]
X = 3 - 6 kg/m3
Vcz - objętość czynna reaktora [m3]
IO - indeks osadu czynnego [l/kgs.m.]. IO = 50 - 150 l/kgs.s.
F - powierzchnia reaktorów [m2]
F=
[m2]
F=
= 6,66 m2
H - wysokość od zwierciadła ścieków w reaktorze do dna reaktora [m].
2.3.8. Określenie wysokości sedymentacyjnej reaktora
Hs=
[m] > HOS [m]
Hs=
m > 2,252 m
F - powierzchnia reaktorów [m2]
Vcz - objętość czynna reaktora [m3]
ΔV - objętość ścieków odprowadzanych podczas cyklu [m3]
2.4. Przyrost osadu nadmiernego
ΔX =
[g/d]
ΔX =
g/d = 7,183 kg/d
SBZT5 po piaskowniku =
- stężenie BZT5 na dopływie do części biologicznej oczyszczalni [g/m3]
- wymagane stężenie BZT5 na odpływie [g/m3] - (odczytywane z rozporządzenia w zależności od RLM)
- wymagane stężenie zawiesiny organicznej na odpływie [g/m3] - (odczytywane z rozporządzenia w zależności od RLM)
Yt - teoretyczny współczynnik przyrostu biomasy: 0,7 gs.m./gs.m.
Qdśr - średnie dobowe natężenie przepływu ścieków [m3/d]
2.5. Wiek osadu czynnego
WO=
[d]
10d
WO=
d
10d
X - stężenie osadu czynnego w reaktorze [kg/m3]
X=3-6 kg/m3
ΔX - przyrost osadu nadmiernego [kg/d]
Vcz - objętość czynna reaktora [m3]
2.6. Obliczanie obciążenia osadu ładunkiem zanieczyszczeń
AOS =
[kgBZT5/kgs.m. *d]
AOS =
kgBZT5/kgs.m. *d
Yt - teoretyczny współczynnik przyrostu biomasy: 0,7 gs.m./gs.m.
WO - wiek osadu czynnego [d]
2.7. Obliczenia parametrów osadu nadmiernego
2.7.1. Obliczenie zawartości suchej masy w osadzie nadmiernym
SM =
[kg/m3]
SM =
kg/m3
IO - indeks osadu czynnego: 50 - 150 l/kg
2.7.2. Obliczenie masy osadu usuwanej podczas cyklu
MOS =
[kg/cykl]
MOS =
kg/cykl
tR - łączny czas reakcji w ciągu cyklu [h]
tR = tN + tD [h]
tR = 3,38 +0,26 + 4,49 = 8,13 h
tN - całkowity czas napowietrzania (nitryfikacji) w ciągu cyklu [h]
tD - całkowity czas mieszania (denitryfikacji) w ciągu cyklu [h]
WO - wiek osadu czynnego [d]
X - stężenie osadu czynnego w reaktorze [kg/m3]
Vcz - objętość czynna reaktora [m3]
2.7.3. Obliczenie całkowitej masy osadu z usuwania związków organicznych w ciągu doby
MOSC = MOS * n [kg/d]
MOSC = 2,42 * 2 = 4,84 kg/d
n - liczba cykli w ciągu doby [1/d]
MOS - masa osadu z usuwania związków organicznych podczas jednego cyklu [kg/cykl]
2.7.4. Obliczenie objętości osadu z usuwania związków organicznych w ciągu doby
VOS =
[m3/d]
VOS =
m3/d
SM - zawartość suchej masy w osadzie nadmiernym [kg/m3]
MOSC - masa osadu z usuwania związków organicznych w ciągu doby [kg/d]
2.8. Obliczenie zapotrzebowania na tlen
2.8.1. Określenie zapotrzebowania na tlen do utleniania węgla
OVc = 1,21 kgO2/kgBZT5
Tab 2.1. Jednostkowe zapotrzebowanie na tlen
Temperatura ścieków T [˚C] |
Jednostkowe zapotrzebowanie na tlen [kgO2/kgBZT5] |
|||||
|
Wiek osadu, WO [d] |
|||||
|
4 |
8 |
10 |
15 |
20 |
25 |
10 |
0,85 |
0,99 |
1,04 |
1,13 |
1,18 |
1,22 |
12 |
0,87 |
1,02 |
1,07 |
1,15 |
1,21 |
1,24 |
15 |
0,92 |
1,07 |
1,12 |
1,19 |
1,24 |
1,27 |
18 |
0,96 |
1,11 |
1,16 |
1,23 |
1,27 |
1,30 |
20 |
0,99 |
1,14 |
1,18 |
1,25 |
1,29 |
1,32 |
2.8.2 Obliczenie zapotrzebowania na tlen do utleniania azotu
[kgO2/kgBZT5]
kgO2/kgBZT5
- stężenie amoniaku do nitryfikacji [gN/m3]
- stężenie azotu do denitryfikacji [gN/m3]
- wymagane stężenie BZT5 na odpływie [gBZT5/m3] - (odczytywane z rozporządzenia w zależności od RLM)
2.8.3. Obliczenie stężenia amoniaku do nitryfikacji
= SNK - SNorg - SNon [gN/m3]
= 49,898- 2 - 16,188 = 31,71 gN/m3
SNK - stężenie azotu Kjeldahla w ściekach surowych [gN/m3]
SNorg - stężenie azotu organicznego w odpływie [gN/m3]
SNorg = 1-2 gN/m3
SNon - stężenie azotu w osadzie nadmiernym [gN/m3]
2.8.4. Obliczenie stężenia azotu w osadzie nadmiernym
SNon = 5%
[gN/m3]
SNon = 5% *323,753 = 16,188 gN/m3
SBZT5 po piaskowniku =
- stężenie BZT5 na dopływie do części biologicznej oczyszczalni [g/m3]
2.8.5. Obliczenie stężenia azotu Kjeldahla w ściekach surowych
SNK =90%SNC [gN/m3]
SNK =90%* 55,442 = 49,898 gN/m3
SNC - średnie stężenie azotu w ściekach surowych dopływających do części biologicznej oczyszczalni [gN/m3]
2.8.6. Obliczenie stężenia azotu do denitryfikacji
=
- SNnieorg [gN/m3]
= 31,71 - 6 = 25,71 gN/m3
- stężenie amoniaku do nitryfikacji [gN/m3]
SNnieorg - stężenie azotu nieorganicznego w odpływie [gN/m3]
SNnieorg = 6,00 gN/m3
2.8.7. Obliczenie jednostkowego zużycia tlenu
OB =
[kgO2/kgBZT5]
OB =
kgO2/kgBZT5
Cs - wymagane stężenie tlenu [mgO2/l] : 2 mgO2/l Cx - maksymalne stężenie tlenu [mgO2/l]
Cx = Cx,12 *(1+
[gO2/m3]
Cx = 9,3 *(1+
gO2/m3
Cx,12 - maksymalne stężenie nasycenia tlenem przy temperaturze 12˚C [gO2/m3], Cx,12 = 9,3 gO2/m3
hd - głębokość usytuowania dyfuzorów do napowietrzania drobnopęcherzykowego w zależności od głębokości komory [m]
hd = H - hz [m]
hd = 4,5 - 0,2 = 4,3 m
H - wysokość od zwierciadła ścieków w reaktorze do dna reaktora [m]
hz - wysokość usytuowania dyfuzorów do napowietrzania od dna reaktora [m], hz = 0,2 m
fc - współczynnik nierównomierności [-] = 1,14 dla WO = 21 d
fN - współczynnik nierównomierności [-] = 1,9 dla WO = 21 d
OVc - zapotrzebowanie na tlen do utleniania węgla [kgO2/kgBZT5]
OVN - zapotrzebowanie na tlen do utleniania azotu [kgO2/kgBZT5]
Tab. 2.2. Współczynniki uderzeniowe zużycia tlenu
Wyszczególnienie |
Wartości współczynników [-] |
|||||
|
Wiek osadu, WO [d] |
|||||
|
4 |
8 |
10 |
15 |
20 |
25 |
fc |
1,30 |
1,25 |
1,20 |
1,20 |
1,15 |
1,10 |
fN dla ŁBZT5 ≤1200kg/d |
- |
- |
- |
2,5 |
2,0 |
1,5 |
fN dla ŁBZT5 ≤6000kg/d |
- |
- |
2,0 |
1,8 |
1,5 |
- |
2.8.8. Obliczenie maksymalnego zapotrzebowania na tlen
αOC =
[kgO2/h]
αOC =
= 2,26 kgO2/h
ŁBZT5 - ładunek BZT5 w ściekach dopływających do części biologicznej oczyszczalni [kg/m3]
OB - jednostkowe zużycie tlenu [kgO2/kgBZT5]
[kgBZT5/d]
kgBZT5/d
Qdśr - średnie dobowe natężenie przepływu ścieków [m3/d]
SBZT5 po piaskowniku =
- średnie stężenie BZT5 w ściekach po przepłynięciu przez piaskownik [g/m3]
2.9. Obliczenie masy osadu z usuwania fosforu Pog
obliczenie stężenia fosforu usuwanego biologicznie [gp/m3]
SPb = nPb *
[gP/m3]
SPb = 0,004 * 323,753 = 1,295 gP/m3 = 0,0013 kgP/m3
nPb - współczynnik biologicznego usuwania fosforu [gP/gBZT5]
dla wstępnej komory beztlenowej nPb = 0,01 - 0,015 gP/gBZT5
dla wstępnej komory beztlenowej, przy wymaganym stężeniu azotanów w odpływie do 15 gN/m3 nPb = 0,005 - 0,010 gP/gBZT5
bez wstępnej komory beztlenowej nPb < 0,005 gP/gBZT5
- stężenie BZT5 na dopływie do części biologicznej oczyszczalni [gBZT5/m3]
obliczenie fosforu potrzebnego do budowy komórek heterotrofów [gp/m3]
Px = 0,01*
[gp/m3]
Px = 0,01*323,573 = 3,238 gp/m3
- stężenie BZT5 na dopływie do części biologicznej oczyszczalni [gBZT5/m3]
obliczenie stężenia fosforu usuwanego chemicznie [m3/d]
SPch =
-
- Px -SPb [gp/m3]
SPch = 15,68- 5- 3,238-1,295 = 6,147gp/m3 = 0,00615 kgp/m3
- stężenie fosforu na wlocie do oczyszczalni [gp/m3]
- wymagane stężenie fosforu na wylocie z oczyszczalni [gp/m3]
Px - fosfor potrzebny do budowy komórek heterotrofów [gp/m3]
SPb - stężenie fosforu usuwanego biologicznie [gP/ m3]
obliczenie masy osadu z chemicznego usuwania fosforu
MPch = Qdśr *ΔmPch*SPch [kgs.m./d]
MPch = 28,890*6,8*0,00615 = 1,208 kgs.m./d
ΔmPch - przyrost osadu w procesie defosfatacji chemicznej [kgs.m./kgP]
ΔmPch = 6,8 kgs.m./kgP dla soli żelaza
ΔmPch = 5,3 kgs.m./kgP dla soli glinu
Qdśr - średnie dobowe natężenie przepływu ścieków [m3/d]
SPch - stężenie fosforu usuwanego chemicznie [kgP/ m3]
obliczenie masy osadu z biologicznego usuwania fosforu
MPb = Qdśr *ΔmPb*SPb [kgP/d]
MPb = 28,890 *3*0,0013 = 0,113 kgP/d
ΔmPb - przyrost osadu w procesie defosfatacji chemicznej [kgs.m./kgP]
ΔmPb = 3,0 kgs.m./kgP
Qdśr - średnie dobowe natężenie przepływu ścieków [m3/d]
SPb - stężenie fosforu usuwanego biologicznie [kgP/ m3]
obliczenie masy osadu z usuwania fosforu
MP = MPch + MPb [kgs.m./d]
MP = 1,208 + 0,113 = 1,321 kgs.m./d
MPch - masa osadu z chemicznego usuwania fosforu [kgs.m./d]
MPb - masa osadu z biologicznego usuwania fosforu [kgs.m./d]
obliczenie ładunku fosforu do chemicznego usunięcia
P = SPch *V1 [gP/cykl]
P = 6,147 *14,46 = 88,886 gP/cykl
SPch - stężenie fosforu usuwanego chemicznie [gP/ m3]
V1 - jednorazowa porcja ścieków pompowana podczas cyklu do reaktora SBR [m3/cykl]
V1 = fA *VCZ [m3/cykl]
V1 = 0,482*30 = 14,46 m3/cykl
Vcz - objętość czynna reaktora [m3]
fA - współczynnik zmian objętości [-]
2.10. Obliczenie ilości PIX - u potrzebnego do strącenia fosforu
2.10.1. Obliczenie ilości żelaza potrzebnego do usunięcia fosforu Pog
Na usunięcie 1,0 gP potrzeba 2,0 - 3,0 gFe
Fe = nFe/P * P [gFe/cykl]
Fe = 2 * 88,886 = 177,772 gFe/cykl
Fe - ilość żelaza potrzebnego do chemicznego usunięcia fosforu [gFe/cykl]
nFe/P - masa żelaza potrzebna do usunięcia 1 g fosforu [gFe/gP], nFe/P = 2,0 gFe/gP
P - ilość fosforu potrzebnego do chemicznego usunięcia fosforu [gP/cykl]
2.10.2. Obliczenie ilości PIX potrzebnego do strącenia fosforu
W jednym litrze PIX znajduje się 180 gFe
VPIX =
[l/cykl]
VPIX =
l/cykl
Fe - ilość żelaza potrzebnego do chemicznego usunięcia fosforu [gFe/cykl]
2.11. Obliczenie parametrów stabilizacji osadu
2.11.1. Obliczenie czasu stabilizacji
t =
[d]
t =
d
- stała biodegradacji substancji organicznej: 0,10 d-1
T - temperatura osadu: 12 ˚C
X0 - stężenie masy organicznej osadu po czasie t (70% suchej masy) [kg/m3]
X0 = 0,7 * SM [kg/m3]
X0 = 0,7 * 10 = 7 kg/m3
SM - zawartość suchej masy w osadzie nadmiernym [kg/m3]
Xt - stężenie masy organicznej osadu po czasie t (50% początkowego).
Xt = 0,5*X0 [kg/m3]
Xt = 0,5*7 = 3,5 kg/m3
2.11.2. Obliczenie masy osadu nadmiernego z usuwania związków organicznych i strącania chemicznego
MOSorg.+P = MP +MOSC [kg/d]
MOSorg.+P = 1,321 +4,84 = 6,161 kg/d
MP - masa osadu z usuwania fosforu [kg/d]
MOSC - masa osadu z usuwania związków organicznych [kg/d]
2.11.3. Obliczenie objętości osadu nadmiernego z usuwania związków organicznych i strącania chemicznego
VOSC =
[m3/d]
VOSC =
m3/d
- gęstość osadu [g/m3],
= 1000 kg/m3
W - uwodnienie osadu [%] (odczytane z danych literaturowych)
- masa osadu nadmiernego z usuwania związków organicznych strącania chemicznego [kg/d]
Obliczenie wymaganej objętości zbiornika stabilizacji osadu
VZOS = t*VOSC [m3]
VZOS = 9,127*0,6161 = 5,623 m3
VOSC - objętość osadu nadmiernego z usuwania związków organicznych i strącania chemicznego [m3/d]
t - czas stabilizacji [d]
Obliczenie dobowego zapotrzebowania na tlen
zt = 1,42*
[kg/d]
zt = 1,42*
kg/d
X0 - stężenie masy organicznej osadu po czasie t (70% suchej masy) [kg/m3]
Xt - stężenie masy organicznej osadu po czasie t (50% początkowego).
VZOS - objętość zbiornika stabilizacji osadu [m3]
t - czas stabilizacji [d]
Obliczenie masy osadu nadmiernego po stabilizacji
M`OS =0,65*MOSorg.+P [g/d]
M`OS =0,65*6,161 = 4,00465 kg/d = 4005 g/d
M`OS - masa osadu po stabilizacji [g/d]
- masa osadu nadmiernego z usuwania związków organicznych strącania chemicznego [kg/d]
Obliczenie objętości osadu nadmiernego po stabilizacji
V`OS =
[m3/d]
V`OS =
m3/d
V`OS - objętość osadu po stabilizacji [m3/d]
- gęstość osadu [g/m3],
= 1000 kg/m3
W` - uwodnienie osadu ustabilizowanego [%]
M`OS - masa osadu po stabilizacji [kg/d]
Określenie dziennej ilości osadu ustabilizowanego
Qosadu = V`OS = 0,1 m3/d
V`OS - objętość osadu po stabilizacji [m3/d]