 | Pobierz cały dokument mineraly.i.skaly.geologia.doc Rozmiar 404 KB |
Ćwiczenie nr 1
CECHY FIZYCZNE MINERAŁÓW
Minerał: najmniejsza jednostka w sensie geologicznym z jakiej zbudowana jest skorupa ziemska. Minerałem może być pierwiastek (np. diament, siarka), związek chemiczny (np. kalcyt, gips), jednorodna mieszanina pierwiastków (np. elektrum), lub związków chemicznych (np. plagioklazy) o stałym stanie skupienia, powstały w sposób naturalny tzn. bez ingerencji człowieka.
Jest to krystaliczny składnik litosfery, czyli:
ciało stałe jednorodne chemicznie,
o stałych cechach fizycznych,
o uporządkowanej budowie wewnętrznej (atomy rozmieszczone są w przestrzeni wg reguły matematycznej, uwidacznia się to występowaniem na zewnątrz płaskich ścian o zarysach geometrycznych).
Istnieje około 4000 minerałów, złożonych z 92 pierwiastków, jednak tylko około 40-50 minerałów jest podstawowymi lub pobocznymi czy akcesorycznymi składnikami skał.
Składnikami skał mogą być również substancje mineralne o nieuporządkowanej budowie wewnętrznej, nazywane są one mineraloidami. Mogą to być np. bursztyn, ropa naftowa i pochodne ropy naftowej - asfalty, węgle, szkliwa wulkaniczne itp.
Zespoły minerałów powstałe w sposób naturalny tworzą skały. Wyróżniamy trzy grupy skał różniące się genezą:
skały magmowe - powstałe w skutek zastygania stopu krzemianowego, zwanego magmą - gdy stop zastyga w głębi skorupy ziemskiej, lub lawą - gdy stop zastyga na lub tuż pod jej powierzchnią,
skały osadowe - powstałe w wyniku nagromadzenia się elementów mineralnych i organicznych (produktów niszczenia różnego typu skał starszych, produktów wytrącania z roztworów wodnych, produktów działalności organizmów) w postaci osadu na powierzchni skorupy ziemskiej,
skały metamorficzne - powstałe w wyniku przeobrażenia, czyli metamorfozy starszych skał osadowych lub magmowych pod wpływem czynników działających w głębi skorupy ziemskiej.
Makroskopowe oznaczanie minerałów opiera się na badaniu ich najprostszych własności fizycznych, czasami stosuje się również rozpoznawanie składu chemicznego lub morfologii kryształu.
Skład chemiczny minerałów
Niewiele jest minerałów zbudowanych z jednego pierwiastka (np. węgiel tworzy grafit i diament, może również występować siarka rodzima, złoto rodzime czy miedź rodzima) większośc minerałów zbudowana jest z wielu pierwiastków. Skład chemiczny skorupy ziemskiej tworzą w ponad 70% związki tlenu i krzemu. Tlen (O) 46,6%, krzem (Si) 27,7%, glin (Al) 8,1%, żelazo (Fe) 5%, wapń (Ca) 3,6%, sód (Na) 2,8%, potas (K) 2,6%, magnez (Mg) 2,1%, tytan (Ti) 0,4%. Wśród minerałów skałotwórczych największe znaczenie mają zatem krzemiany i glinokrzemiany.
 | Pobierz cały dokument mineraly.i.skaly.geologia.doc rozmiar 404 KB |