Eko 3 wykład 3.03

Popyt globalny w gospodarce

Teoria J.M. Keynesa zwana też ekonomią popytową

Wykształcony przez ekonomistów liberalnych :

Artura Cecila Pigou i Alfreda Marshalla

ale

autor interwencjonizmu państwowego

• Ceni i płace w gospodarce są stałe

• W gospodarce istnieją wykorzystane czynniki produkcji- główną stymulantą wzrostu jest popyt globalny

• PNB=PKB=PNN - w analizach posługujemy się kategorią Dochodu Narodowego (Y), który jest równy wartości wytworzonej produkcji w całej gospodarce w ciągu roku

Produkcja potencjalna

• jest to wielkość produkcji, którą wytworzyłaby gospodarka, gdyby wszystkie czynniki produkcji zostały w pełni wykorzystane

• ma tendencję do równomiernego wzrostu w miarę zwiększania czynników wytwórczych w gospodarce

Popyt globalny

• popyt na dobra (popyt globalny - AD) tworzą:

wydatki konsumpcyjne

wydatki inwestycyjne

AD= C+I

• popyt globalny jest to suma, którą przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe planują wydać na dobra i usługi przy różnej wielkości dochodu

• popyt konsumpcyny to wydatki na dobra i usługi gospodarstw domowych, które stanowią przeciętnie ok. 90% dochodów rozporządzalnych

• Funkcja konsumpcji jest określona przez dwie wielkości:

wielkość autonomicznego popytu konsumpcyjneg

krańcową skłonność do konsumpcji definiowaną jako ta część każdej dodatkowej złotówki rozporządzalnego dochodu, którą gospodarstwa domowe chcą przeznaczyć na konsumpcję

Funkcja popytu globalnego

Zjeść czy odłożyć?

Oszczędności to nieskonsumowana część dochodu rozporządzalnego. Otrzymujemy zatem następującą zależność :

MPC+MPS=1

gdzie

MPC- krańcowa skłonność do konsumpcji (KSK)

MPS - krańcowa skłonność do oszczędzania (KSO)

Funkcja oszczędności obrazuje zatem zamierzone oszczędności przy każdym poziomie dochodów rozporządzalnych

Agregacja popytu

• popyt inwestycyjny oznacza planowane przez przedsiębiorstwa powiększenie zasobów kapitału oraz stanu zapasów

• popyt inwestycyjny ma charakter autonomiczny, tzn. Inwestycje w każdym momencie są wielkością stałą

Równowaga krótkookresowa

Zmiana położenia/ Ruch po krzywej

• ruch po krzywej popytu globalnego spowodowany jest zmianą dochodu przy danej wielkości popytu autonomicznego

• przesunięcia krzywej popytu mogą być spowodowane wszystkimi innymi przyczynami poza dochodem np:

wzrost wydatków autonomicznych

wzrost optymizmu inwestorów

Decyzje producentów/zmiany stanu zapasów

• jeżeli popyt globalny przewyższa produkcję, to nadwyżkę tę producenci mogą jedynie zmniejszać przez nieplanowane zmiany poziomu zapasów. Planowane zmiany zapasów są włączone do wydatków inwestycyjnych

• jeżeli przedsiębiorstwa nie mają zapasów, to w tej sytuacji część klientów będzie niezadowolona. Obie reakcje: nieplanowane zmiany zapasów lub rezygnacja z nabywców są sygnałem do zwiększenia produkcji

• jeżeli zaś produkcja jest wyższa od popytu to nieplanowane zapasy rosną

Zmiana stanu równowagi (graficzna)

Mnożnik (Keynesa)

• mnożnikiem nazywamy stsunek zmiany wielkości produkcji w punkcie równowagi do powodującej ją zmiany w wydatkach autonomicznych

• mnożnik informuje jak zmieni się produkcja w wyniku zmiany popytu globalnego

Popyt globalny w gospodarce

AD=Y

AD= popyt globalny

Y= dochód narodowy (produkcja), czyli podaż globalna

Y=C+I+NX=AD=C+I+G+NX

Udział państwa w tworzeniu AD i oddziaływania na poziom produkcji

• polityka fiskalna to decyzje państwa dotyczące wydatków i podatków. Podatki zmniejszają dochody obywateli, a w efekcie AD i DN. Wydatki odwrotnie- zwiększają AD, DN, Y (pkb)

• polityka stabilizacyjna obejmuje działania rządu zmierzające do utrzymania wielkości produkcji blisko poziomu zapewniającego pełne zatrudnienie (pełne wykorzystanie czynników produkcji)

• deficyt budżetowy to nadwyżka wydatków państwa nad jego dochodami

• dług publiczny jest to suma pozostałych do spłacenia pożyczek państwowych

Wpływ wydatkow państwa

Założenia:

wydatki mają charakter autonomiczny, czyli niezależny od dochodu

większość wydatków maja charakter sztywny, tj. Muszą być realizowane niezaleznie od zmian w DN

Zatem:

wydatki zależą od prowadzonej przez państwo polityki i nie zmieniają się automatycznie wraz ze zmianą dochodów

funkcja wydatków państwa (G) podobnie jak funkcja inwestycji (I) jest prostą równoległą do osi dochodu

Funkcja popytu globalnego

Z rachunku dochodou narodowego liczonego od strony wydatków wynika, że :

AD=C+I+G

Trzy autonomiczne składniki popytu globalnego

autononomiczny składnik popytu konsumpcynego (C)

popyt inwestycyjny (I)

wydatki rządowe (G)

Podatki i dochód rozporządzalny

Podatki netto (NT) zmniejszają dochody rozporządzalne ludności (YD)

YD=Y-NT

NT=tY

gdzie

t- stopa podatkowa

Zatem dochód rozporządzalny można obliczyć według formuły

YD=Y-NT=Y-tY=Y(1-t)

Połączony efekt wydatków i podatków

Działanie mnożnika

I

C=100;I=200;c=0,7

AD=300 + 0,7Y

Y0=1000

II

C=100;I=200;c=0,7;G=200;NT=200

t=200:1000=0,2

c=0,7* (1-0.2)= 0,56

AD=100 +200+200 +0,7 (1-02)Y

Y0=1136

• wzrost wydatków państwa (G) o 200 powodue wzrost popytu autonomicznego o 200

• wzrost podatków (T) o 200 powoduje spadek popytu konsumpcyjnego o 200*0,7=140

• w efekcie wzrost popytu netto wynosi : 200-140=60

• 60*mnożnik α=przyrost produkcji (dochodu)

• mnożnik po wprowadzeniu podatków = α=1:[1-c(1-t)]= 1: (1-c')

---