Literatura – gry i zabawy ruchowe

Literatura – gry i zabawy ruchowe

1. M. Bondarowicz, T. Staniszewski,

1. M. Bondarowicz, T. Staniszewski,

Podstawy teorii i

Podstawy teorii i

metodyki zabaw i gier ruchowych,

metodyki zabaw i gier ruchowych,

AWF Warszawa 2000.

AWF Warszawa 2000.

2. M. Bronikowski, R. Muszkieta,

2. M. Bronikowski, R. Muszkieta,

Zabawy i gry ruchowe w

Zabawy i gry ruchowe w

szkolnym wychowaniu fizycznym,

szkolnym wychowaniu fizycznym,

AWF Poznań 2000.

AWF Poznań 2000.

3. M. Janikowska – Siatka, E. Skrętowicz, E. Szymańska,

3. M. Janikowska – Siatka, E. Skrętowicz, E. Szymańska,

Zabawy i gry ruchowe na lekcjach wychowania fizycznego

Zabawy i gry ruchowe na lekcjach wychowania fizycznego

i festynach sportowo – rekreacyjnych,

i festynach sportowo – rekreacyjnych,

WSiP Warszawa

WSiP Warszawa

1999.

1999.

4. Red. T. Staniszewski,

4. Red. T. Staniszewski,

Zabawy i gry ruchowe. Teoria i

Zabawy i gry ruchowe. Teoria i

metodyka,

metodyka,

AWF Warszawa 1999.

AWF Warszawa 1999.

5. R. Trześniowski,

5. R. Trześniowski,

Gry i zabawy ruchowe

Gry i zabawy ruchowe

, SiT Warszawa

, SiT Warszawa

1987, s. 18 – 20.

1987, s. 18 – 20.

6. J. Urniaż, M. Jurgielewicz-Urniaż, E. Witkowicz,

6. J. Urniaż, M. Jurgielewicz-Urniaż, E. Witkowicz,

Zabawy i

Zabawy i

gry ruchowe. Część I

gry ruchowe. Część I

, OSW Olsztyn, 2005.

, OSW Olsztyn, 2005.

7. J. Urniaż, M. Jurgielewicz-Urniaż, E. Witkowicz,

7. J. Urniaż, M. Jurgielewicz-Urniaż, E. Witkowicz,

Zabawy i

Zabawy i

gry ruchowe. Część II

gry ruchowe. Część II

, OSW Olsztyn, 2006.

, OSW Olsztyn, 2006.

8. M. Bondarowicz,

8. M. Bondarowicz,

Zabawy i gry ruchowe w zajęciach

Zabawy i gry ruchowe w zajęciach

sportowych,

sportowych,

COS Warszawa 2002.

COS Warszawa 2002.

9. M. Bondarowicz,

9. M. Bondarowicz,

Zabawy w grach sportowych,

Zabawy w grach sportowych,

WSiP

WSiP

Warszawa 1998.

Warszawa 1998.

10. M. Mielniczuk, T. Staniszewski,

10. M. Mielniczuk, T. Staniszewski,

Stare i nowe gry

Stare i nowe gry

drużynowe,

drużynowe,

TELBIT Warszawa 1999.

TELBIT Warszawa 1999.

Literatura – metodyka wychowania fizycznego

Literatura – metodyka wychowania fizycznego

1. J. Bielski, Metodyka wychowania fizycznego i zdrowotnego, Impuls

1. J. Bielski, Metodyka wychowania fizycznego i zdrowotnego, Impuls

Kraków, 2005.

Kraków, 2005.

2. M. Bronikowski (red.), Metodyka wychowania fizycznego w

2. M. Bronikowski (red.), Metodyka wychowania fizycznego w

reformowanej szkole, eMPi

reformowanej szkole, eMPi

2

2

Poznań, 2004.

Poznań, 2004.

3. M. Bronikowski (red.), Metodyka wychowania fizycznego w

3. M. Bronikowski (red.), Metodyka wychowania fizycznego w

reformowanej szkole. Część II, eMPi

reformowanej szkole. Część II, eMPi

2

2

Poznań, 2005.

Poznań, 2005.

4. T. Frołowicz (red.), Ocena w wychowaniu fizycznym w nowym

4. T. Frołowicz (red.), Ocena w wychowaniu fizycznym w nowym

systemie edukacji w aspekcie mierzenia jakości pracy szkoły, BK

systemie edukacji w aspekcie mierzenia jakości pracy szkoły, BK

Wrocław, 2005.

Wrocław, 2005.

5. H. Grabowski, Teoria fizycznej edukacji, WSiP Warszawa 1997.

5. H. Grabowski, Teoria fizycznej edukacji, WSiP Warszawa 1997.

6. M. Janikowska-Siatka, Materiały pomocnicze do ćwiczeń z metodyki

6. M. Janikowska-Siatka, Materiały pomocnicze do ćwiczeń z metodyki

wychowania fizycznego, AWF Kraków, 2003.

wychowania fizycznego, AWF Kraków, 2003.

7. G. Kosiba (red.), Szkice z teorii i metodyki wychowania fizycznego,

7. G. Kosiba (red.), Szkice z teorii i metodyki wychowania fizycznego,

AWF Kraków, 2003.

AWF Kraków, 2003.

8. E. Madejski, J. Wędlarz, Wybrane zagadnienia współczesnej

8. E. Madejski, J. Wędlarz, Wybrane zagadnienia współczesnej

metodyki wychowania fizycznego, Impuls Kraków, 2007.

metodyki wychowania fizycznego, Impuls Kraków, 2007.

9. T. Maszczak (red.), Metodyka wychowania fizycznego, AWF

9. T. Maszczak (red.), Metodyka wychowania fizycznego, AWF

Warszawa, 1997.

Warszawa, 1997.

10. S. Strzyżewski, Proces wychowania w kulturze fizycznej, WSiP

10. S. Strzyżewski, Proces wychowania w kulturze fizycznej, WSiP

Warszawa, 1986.

Warszawa, 1986.

11. J. Tatarczuk, Wybrane zagadnienia z metodyki wychowania

11. J. Tatarczuk, Wybrane zagadnienia z metodyki wychowania

fizycznego, WSP Zielona Góra, 1991.

fizycznego, WSP Zielona Góra, 1991.

12. J. Tatarczuk, Metodyka wychowania fizycznego, Uniwersytet

12. J. Tatarczuk, Metodyka wychowania fizycznego, Uniwersytet

Zielonogórski, Zielona Góra 2004.

Zielonogórski, Zielona Góra 2004.

13. D. Umiastkowska, Lekcja wychowania fizycznego, Uniwersytet

13. D. Umiastkowska, Lekcja wychowania fizycznego, Uniwersytet

Szczeciński, Szczecin, 1998.

Szczeciński, Szczecin, 1998.

Podział dydaktyki

Podział dydaktyki

•

Dydaktyka ogólna

Dydaktyka ogólna

•

Dydaktyka szczegółowa – np.

Dydaktyka szczegółowa – np.

dydaktyka wf

dydaktyka wf

•

Dydaktyka przedmiotowa – np.

Dydaktyka przedmiotowa – np.

metodyka

zabaw

i

gier

metodyka

zabaw

i

gier

ruchowych

ruchowych

Dydaktyka ogólna zajmuje się

Dydaktyka ogólna zajmuje się

trzema podstawowymi strefami

trzema podstawowymi strefami

kształcenia:

kształcenia:

•

Psychomotoryczną (ruchową) –

Psychomotoryczną (ruchową) –

czynności ruchowe, umiejętności,

czynności ruchowe, umiejętności,

sprawność

sprawność

fizyczna

fizyczna

•

Poznawczą (umysłową) –

Poznawczą (umysłową) –

myślenie, rozumowanie, wiedza

myślenie, rozumowanie, wiedza
•

Emocjonalną (uczuciową) –

Emocjonalną (uczuciową) –

postawy, przekonania, wartości

postawy, przekonania, wartości

•

Dydaktyka szczegółowa zajmuje

Dydaktyka szczegółowa zajmuje

się tylko jedną sferą, np.

się tylko jedną sferą, np.

dydaktyka

wychowania

dydaktyka

wychowania

fizycznego

tylko

sferą

fizycznego

tylko

sferą

psychomotoryczną.

Dydaktyki

psychomotoryczną.

Dydaktyki

szczegółowe

są

teoriami

szczegółowe

są

teoriami

nauczania wybranych dziedzin

nauczania wybranych dziedzin

wiedzy.

wiedzy.

•

Dydaktyka przedmiotowa

Dydaktyka przedmiotowa

zajmuje się jednym przedmiotem

zajmuje się jednym przedmiotem

lub jego części np. metodyka

lub jego części np. metodyka

wychowania fizycznego –

wychowania fizycznego –

pływaniem, lekkoatletyką, piłką

pływaniem, lekkoatletyką, piłką

nożną, koszykówką itd..

nożną, koszykówką itd..

•

Dydaktyka przedmiotowa to

Dydaktyka przedmiotowa to

„wiedza o sposobach przekazu”

„wiedza o sposobach przekazu”

•

Methodos (gr) – droga, sposób

Methodos (gr) – droga, sposób

realizacji założonych celów

realizacji założonych celów

KULTURA FIZYCZNA

KULTURA FIZYCZNA



Całokształt dorobku społecznego w dziedzinie

Całokształt dorobku społecznego w dziedzinie

pielęgnacji ciała, to jest całokształt systematycznie

pielęgnacji ciała, to jest całokształt systematycznie

stosowanych

środków

natury

sprawnościowej,

stosowanych

środków

natury

sprawnościowej,

wychowawczej,

higienicznej

i

rozrywkowej,

wychowawczej,

higienicznej

i

rozrywkowej,

wpływających na rozwój fizyczny ludzi, rozwój ich

wpływających na rozwój fizyczny ludzi, rozwój ich

aparatu ruchowego oraz przystosowanie tegoż aparatu

aparatu ruchowego oraz przystosowanie tegoż aparatu

do wszechstronnych potrzeb osobowości ludzkiej w

do wszechstronnych potrzeb osobowości ludzkiej w

danych warunkach rozwoju życia społecznego (A. Wohla

danych warunkach rozwoju życia społecznego (A. Wohla

1957)

1957)



To wyraz określonej postawy wobec własnego ciała,

To wyraz określonej postawy wobec własnego ciała,

świadoma i aktywna troska o swój rozwój, sprawność i

świadoma i aktywna troska o swój rozwój, sprawność i

zdrowie, to umiejętność organizowania i spędzania

zdrowie, to umiejętność organizowania i spędzania

czasu z największym pożytkiem dla zdrowia fizycznego i

czasu z największym pożytkiem dla zdrowia fizycznego i

psychicznego (M. Demel 1986)

psychicznego (M. Demel 1986)



To dbałość psychiki o ciało (W. Tatarkiewicz 1978)

To dbałość psychiki o ciało (W. Tatarkiewicz 1978)



Kryteria KF: odpowiedni tryb życia, ukształtowane

Kryteria KF: odpowiedni tryb życia, ukształtowane

nawyki,

przekonania,

zamiłowania,

konkretne

nawyki,

przekonania,

zamiłowania,

konkretne

umiejętności

umiejętności

ŚRODKI KULTURY FIZYCZNEJ

ŚRODKI KULTURY FIZYCZNEJ

•

Wychowanie fizyczne

Wychowanie fizyczne

•

Sport

Sport

•

Rekreacja ruchowa, fizyczna

Rekreacja ruchowa, fizyczna

•

Turystyka

Turystyka

•

Rehabilitacja ruchowa

Rehabilitacja ruchowa

•

Sport

to

działalność

uprawiana

Sport

to

działalność

uprawiana

systematycznie według pewnych reguł,

systematycznie według pewnych reguł,

odznaczająca się silnym pierwiastkiem

odznaczająca się silnym pierwiastkiem

współzawodnictwa

oraz

tendencją

do

współzawodnictwa

oraz

tendencją

do

osiągania coraz to lepszych wyników,

osiągania coraz to lepszych wyników,

mającą na celu manifestację sprawności

mającą na celu manifestację sprawności

ruchowej (M. Demel)

ruchowej (M. Demel)

•

Sport to świadoma dobrowolna działalność

Sport to świadoma dobrowolna działalność

człowieka,

podejmowana

głównie

dla

człowieka,

podejmowana

głównie

dla

zaspokojenia

potrzeb

zabawy,

popisu,

zaspokojenia

potrzeb

zabawy,

popisu,

walki, a także wewnętrznego doskonalenia

walki, a także wewnętrznego doskonalenia

się

się

w drodze systematycznego rozwoju cech

w drodze systematycznego rozwoju cech

fizycznych, umysłowych i wolicjonalnych

fizycznych, umysłowych i wolicjonalnych

(Mała Encyklopedia sportu, 1987)

(Mała Encyklopedia sportu, 1987)

Postacie sportu

Postacie sportu



Sport wyczynowy (kwalifikowany) –

Sport wyczynowy (kwalifikowany) –

dążenie do osiągnięcia najwyższego

dążenie do osiągnięcia najwyższego

wyniku lub zwycięstwa w zawodach

wyniku lub zwycięstwa w zawodach

sportowych

sportowych



Sport rekreacyjny (niekwalifikowany)

Sport rekreacyjny (niekwalifikowany)

– dążenie do utrzymania sprawności

– dążenie do utrzymania sprawności

fizycznej, odprężenia psychicznego,

fizycznej, odprężenia psychicznego,

dobrego samopoczucia a nie do

dobrego samopoczucia a nie do

osiągania wyników

osiągania wyników

Sport

Sport

I.

I.

Sporty olimpijskie

Sporty olimpijskie

1. Sporty indywidualne (letnie i

1. Sporty indywidualne (letnie i

zimowe)

zimowe)

2. Sporty zespołowe (letnie i

2. Sporty zespołowe (letnie i

zimowe)

zimowe)

II. Sporty nieolimpijskie

II. Sporty nieolimpijskie

1. Sporty indywidualne

1. Sporty indywidualne

2. Sporty zespołowe

2. Sporty zespołowe



Rekreacja fizyczna (ruchowa) wiąże się ze społecznie

Rekreacja fizyczna (ruchowa) wiąże się ze społecznie

pożądaną i dobrowolnie podejmowaną działalnością w

pożądaną i dobrowolnie podejmowaną działalnością w

czasie wolnym w celu odnowy sił i samodoskonalenia, to

czasie wolnym w celu odnowy sił i samodoskonalenia, to

forma uczestnictwa w kulturze fizycznej (H. Grabowski)

forma uczestnictwa w kulturze fizycznej (H. Grabowski)



Rekreacja fizyczna (ruchowa) to aktywność ruchowa

Rekreacja fizyczna (ruchowa) to aktywność ruchowa

podejmowana w czasie wolnym dla wypoczynku,

podejmowana w czasie wolnym dla wypoczynku,

przyjemności i samozadowolenia w formie ćwiczeń

przyjemności i samozadowolenia w formie ćwiczeń

ruchowych (Mała Encyklopedia)

ruchowych (Mała Encyklopedia)

Celami rekreacji są:

Celami rekreacji są:

- zaspokojenie potrzeb ruchu niezbędnego dla zdrowia-

- zaspokojenie potrzeb ruchu niezbędnego dla zdrowia-

chodzi o prewencję, czyli zapobieganie chorobom

chodzi o prewencję, czyli zapobieganie chorobom

metabolicznym(otyłość, cukrzyca, miażdżyca, chorobom

metabolicznym(otyłość, cukrzyca, miażdżyca, chorobom

serca i naczyń, układu ruchu, nerwicę, brak zdolności

serca i naczyń, układu ruchu, nerwicę, brak zdolności

odpornościowej organizmu);

odpornościowej organizmu);

- równoważnie dobowego bilansu energetycznego

- równoważnie dobowego bilansu energetycznego

organizmu człowieka-utrzymywanie prawidłowej masy

organizmu człowieka-utrzymywanie prawidłowej masy

ciała;

ciała;

- poprawa, utrzymanie i budowa sprawności i wydolności

- poprawa, utrzymanie i budowa sprawności i wydolności

fizycznej, a pośrednio psychicznej;

fizycznej, a pośrednio psychicznej;

- osiąganie przyjemności i zadowolenia z wysiłku

- osiąganie przyjemności i zadowolenia z wysiłku

fizycznego.

fizycznego.

Rodzaje rekreacji:

Rodzaje rekreacji:

•

rekreacja fizyczna (ruchowa) – obejmuje wszelkie

rekreacja fizyczna (ruchowa) – obejmuje wszelkie

formy działalności rekreacyjno-fizycznej (np.

formy działalności rekreacyjno-fizycznej (np.

zabawy sportowe). Bywa określona mianem

zabawy sportowe). Bywa określona mianem

„sportu dla wszystkich”

„sportu dla wszystkich”

•

rekreacja twórcza – kształtuje osobowość i

rekreacja twórcza – kształtuje osobowość i

wpływa na sferę emocjonalną człowieka (formy

wpływa na sferę emocjonalną człowieka (formy

działalności : plastyczna, muzyczna, teatralna,

działalności : plastyczna, muzyczna, teatralna,

fotograficzna)

fotograficzna)

•

rekreacja kulturowo-rozrywkowa – obejmuje takie

rekreacja kulturowo-rozrywkowa – obejmuje takie

formy jak: czytelnictwo rozrywka umysłowa, gry

formy jak: czytelnictwo rozrywka umysłowa, gry

towarzyskie, koła naukowe, itp.

towarzyskie, koła naukowe, itp.

•

rekreacja poprzez działalność społeczną – są to

rekreacja poprzez działalność społeczną – są to

działania dobrowolne, podejmowane w czasie

działania dobrowolne, podejmowane w czasie

wolnym na rzecz innych ludzi.

wolnym na rzecz innych ludzi.

Funkcje rekreacji:

Funkcje rekreacji:

•

Funkcja regeneracyjna

Funkcja regeneracyjna

- polega na wypoczynku

- polega na wypoczynku

regeneracji sił niezbędnych do pracy, a także odnawia siły

regeneracji sił niezbędnych do pracy, a także odnawia siły

biopsychiczne.

biopsychiczne.

•

Funkcja rozrywkowa

Funkcja rozrywkowa

- charakteryzuje się dobrą zabawą,

- charakteryzuje się dobrą zabawą,

możliwością uczestniczenia w różnego rodzaju typy gier i zabaw,

możliwością uczestniczenia w różnego rodzaju typy gier i zabaw,

miłym spędzaniem czasu wolnego w odpowiednim towarzystwie.

miłym spędzaniem czasu wolnego w odpowiednim towarzystwie.

•

Funkcja rozwojowa

Funkcja rozwojowa

- zalicza się do niej rozszerzanie

- zalicza się do niej rozszerzanie

wiedzy o świecie, otaczających zjawiskach, poznawaniu nowych

wiedzy o świecie, otaczających zjawiskach, poznawaniu nowych

miejsc i ludzi.

miejsc i ludzi.

•

Funkcja kompensacyjna

Funkcja kompensacyjna

- przejawia się wyrównywaniem

- przejawia się wyrównywaniem

różnego typu braków i niedociągnięć.

różnego typu braków i niedociągnięć.

•

Funkcja kreacyjna

Funkcja kreacyjna

- jest to twórcze spełnienie się w

- jest to twórcze spełnienie się w

zajęciach, formach, których realizacja jest niemożliwa w czasie

zajęciach, formach, których realizacja jest niemożliwa w czasie

wypełnionym przez obowiązki zawodowe, społeczne i rodzinne.

wypełnionym przez obowiązki zawodowe, społeczne i rodzinne.

•

Funkcja katartyczna

Funkcja katartyczna

- pozwala na odreagowanie, ucieczkę

- pozwala na odreagowanie, ucieczkę

od codziennych kłopotów, obniża poziom samokontroli

od codziennych kłopotów, obniża poziom samokontroli

emocjonalnej.

emocjonalnej.

•

Funkcja integracyjna -

Funkcja integracyjna -

charakteryzuje się możliwością

charakteryzuje się możliwością

zawierania

nowych

znajomości

spoza

kręgu

domowego

i

zawierania

nowych

znajomości

spoza

kręgu

domowego

i

zawodowego, a także zawieraniu przyjaźni z ludźmi z innych

zawodowego, a także zawieraniu przyjaźni z ludźmi z innych

środowisk.

środowisk.

•

Funkcja adaptacyjna

Funkcja adaptacyjna

- pomaga w przystosowaniu się do

- pomaga w przystosowaniu się do

nowych warunkach środowiskowych np. : środowiska naturalnego,

nowych warunkach środowiskowych np. : środowiska naturalnego,

społeczno kulturowego, a także pomoc w przystosowaniu do

społeczno kulturowego, a także pomoc w przystosowaniu do

wzmożonego wysiłku fizycznego.

wzmożonego wysiłku fizycznego.

•

Funkcja stymulatywna

Funkcja stymulatywna

- przejawia się wspomaganiem i

- przejawia się wspomaganiem i

pobudzaniem rozwoju psychicznego i fizycznego człowieka.

pobudzaniem rozwoju psychicznego i fizycznego człowieka.

•

Funkcja korektywna

Funkcja korektywna

- jest to przeciwdziałanie i niwelowanie

- jest to przeciwdziałanie i niwelowanie

szeregu potencjalnych odchyleń w rozwoju fizycznym człowieka.

szeregu potencjalnych odchyleń w rozwoju fizycznym człowieka.

•

Funkcja emancypacyjna -

Funkcja emancypacyjna -

polega na uwalnianiu się od

polega na uwalnianiu się od

szeregu narzuconych człowiekowi niepisanych norm społecznych ,

szeregu narzuconych człowiekowi niepisanych norm społecznych ,

nakazów i zakazów.

nakazów i zakazów.

•

Funkcja ekonomiczna

Funkcja ekonomiczna

-

pomaga

dbać

o

kondycje

-

pomaga

dbać

o

kondycje

psychofizyczną, , obniża wydatki na ewentualne leczenie.

psychofizyczną, , obniża wydatki na ewentualne leczenie.

•

Funkcja społeczno – ideologiczna -

Funkcja społeczno – ideologiczna -

przyczynia się do

przyczynia się do

kreowania odpowiednich wzorców zachowań ważnych dla jednostki.

kreowania odpowiednich wzorców zachowań ważnych dla jednostki.

•

Funkcja lokalizacyjna

Funkcja lokalizacyjna

- jest to umiejętność i sposób

- jest to umiejętność i sposób

spędzania wolnego czasu, który lokalizuje jednostkę w przestrzeni.

spędzania wolnego czasu, który lokalizuje jednostkę w przestrzeni.



Turystyka to forma czynnego wypoczynku,

Turystyka to forma czynnego wypoczynku,

realizowana przez odbywanie wycieczek, kontakt z

realizowana przez odbywanie wycieczek, kontakt z

przyrodą, poznawanie kraju i społeczeństwa

przyrodą, poznawanie kraju i społeczeństwa

(Encyklopedia Powszechna)

(Encyklopedia Powszechna)



To zjawisko przestrzennej ruchliwości ludzi, które

To zjawisko przestrzennej ruchliwości ludzi, które

związane jest z dobrowolną zmianą miejsca pobytu,

związane jest z dobrowolną zmianą miejsca pobytu,

środowiska i rytmu życia (Wikipedia).

środowiska i rytmu życia (Wikipedia).

Rodzaje turystyki:

Rodzaje turystyki:

•

turystyka poznawcza (przyrodnicza, krajoznawcza, kulturowa)

turystyka poznawcza (przyrodnicza, krajoznawcza, kulturowa)

•

turystyka wypoczynkowa (agroturystyka, rozrywkowa,

turystyka wypoczynkowa (agroturystyka, rozrywkowa,

handlowa)

handlowa)

•

turystyka kwalifikowana (piesza, przygodowa, ekstremalna,

turystyka kwalifikowana (piesza, przygodowa, ekstremalna,

rowerowa)

rowerowa)

•

turystyka zdrowotna (uzdrowiskowa, medyczna, spa)

turystyka zdrowotna (uzdrowiskowa, medyczna, spa)

•

turystyka biznesowa (służbowa, kongresowa, targowa)

turystyka biznesowa (służbowa, kongresowa, targowa)

•

turystyka religijna (pielgrzymka)

turystyka religijna (pielgrzymka)

•

Rehabilitacja ruchowa to proces

Rehabilitacja ruchowa to proces

służący przywracaniu osobom

służący przywracaniu osobom

czasowo

lub

trwale

czasowo

lub

trwale

niepełnosprawnym

aktywności

niepełnosprawnym

aktywności

życiowej

oraz

sprawności

życiowej

oraz

sprawności

psychofizycznej

przy

psychofizycznej

przy

wykorzystaniu zajęć fizycznych i

wykorzystaniu zajęć fizycznych i

sportu oraz wiedzy medycznej

sportu oraz wiedzy medycznej

(Mała Encyklopedia Sportu)

(Mała Encyklopedia Sportu)

Wychowanie fizyczne jest „przedsionkiem” ,

Wychowanie fizyczne jest „przedsionkiem” ,

„kursem początkowym” wiodącym do

„kursem początkowym” wiodącym do

kultury fizycznej

kultury fizycznej



Wychowanie fizyczne to dział wychowania, który

Wychowanie fizyczne to dział wychowania, który

stosując typowe dla siebie, fizyczne środki

stosując typowe dla siebie, fizyczne środki

wychowawcze, głównie ruch, stawia sobie za cel

wychowawcze, głównie ruch, stawia sobie za cel

kształcenie fizycznej, psychicznej i umysłowej

kształcenie fizycznej, psychicznej i umysłowej

strony osobowości człowieka, a szczegółowe

strony osobowości człowieka, a szczegółowe

zadania wychowawcze realizuje w zorganizowanym

zadania wychowawcze realizuje w zorganizowanym

procesie pedagogicznym (R. Trześniowski)

procesie pedagogicznym (R. Trześniowski)



Wychowanie

fizyczne

stanowi

zamierzoną

i

Wychowanie

fizyczne

stanowi

zamierzoną

i

świadomą

działalność

ukierunkowaną

na

świadomą

działalność

ukierunkowaną

na

wytworzenie

właściwego

zespołu

postaw

i

wytworzenie

właściwego

zespołu

postaw

i

nastawień,

związane

z

nimi

przekazywanie

nastawień,

związane

z

nimi

przekazywanie

wiadomości, zdobycie umiejętności i sprawności,

wiadomości, zdobycie umiejętności i sprawności,

które łącznie wyznaczają zachowanie człowieka w

które łącznie wyznaczają zachowanie człowieka w

stosunku do jego fizycznej postaci. (W. Osiński)

stosunku do jego fizycznej postaci. (W. Osiński)

Trzy wersje teorii wychowania

Trzy wersje teorii wychowania

fizycznego

fizycznego



Biotechniczna

Biotechniczna



Kulturowa

Kulturowa



Pedagogiczna

Pedagogiczna

WERSJA BIOTECHNICZNA – wychowanie ciała

WERSJA BIOTECHNICZNA – wychowanie ciała

Jej promotorem jest Jędrzej Śniadecki (1768-1838).

Jej promotorem jest Jędrzej Śniadecki (1768-1838).

Zarysował on dla swojej dziedziny stosowne pola

Zarysował on dla swojej dziedziny stosowne pola

naukowej penetracji.

naukowej penetracji.

1. Diagnostyka rozwoju - poznanie wychowanka –
• auksologia – dyscyplina badająca rozwój osobniczy,
• anatomia opisowa, topograficzna, funkcjonalna
• biomechanika
• antropomotoryka
• Wyodrębniono i nauczono się badać poszczególne cechy

motoryczne, badano psychomotorykę – testy sprawności
fizycznej

2. Prognoza – przewidywanie rozwoju fizycznego,

motorycznego

3. Gdy mamy już diagnozę należy zastanowić się jak trzeba

działać, by stworzyć warunki pomyślne dla rozwoju, aby
ten rozwój wspomagać i normować.

Polscy przedstawiciele orientacji

Polscy przedstawiciele orientacji

biotechnicznej

biotechnicznej

•

Jędrzej Śniadecki

Jędrzej Śniadecki

•

Władysław Osmolski

Władysław Osmolski

•

Zygmunt Gilewicz

Zygmunt Gilewicz

WERSJA BIOTECHNICZNA – wychowanie ciała

WERSJA BIOTECHNICZNA – wychowanie ciała

Biologistyczny sposób pojmowania wychowania fizycznego.

Biologistyczny sposób pojmowania wychowania fizycznego.

Wersja obejmuje tylko kształtowanie ciała czyli usprawnianie

Wersja obejmuje tylko kształtowanie ciała czyli usprawnianie

organizmu i nauczanie ruchu (fizyczne kształcenie). Brak w

organizmu i nauczanie ruchu (fizyczne kształcenie). Brak w

niej zamierzonego przekazu wzorów wartości dotyczących

niej zamierzonego przekazu wzorów wartości dotyczących

ciała. Biologistyczna dominanta wersji biotechnicznej nie

ciała. Biologistyczna dominanta wersji biotechnicznej nie

pozostaje

bez

wpływu

na

praktykę

–

niewolnicze

pozostaje

bez

wpływu

na

praktykę

–

niewolnicze

odwzorowanie ruchu, jawnie jednostronne. Biotechniczna

odwzorowanie ruchu, jawnie jednostronne. Biotechniczna

koncepcja przyznała wiodącą rolę fizycznym środkom

koncepcja przyznała wiodącą rolę fizycznym środkom

oddziaływania na wychowanka, adresowanym wprost do jego

oddziaływania na wychowanka, adresowanym wprost do jego

ciała. Nie uwzględniała potrzeb przygotowania wychowanka

ciała. Nie uwzględniała potrzeb przygotowania wychowanka

do troski o ciało po zakończeniu procesu wychowawczego.

do troski o ciało po zakończeniu procesu wychowawczego.

WERSJA KULTUROWA – wychowanie do

kultury fizycznej

Pierwszy wariant orientacji humanistycznej

Pierwszy wariant orientacji humanistycznej

NIC CO LUDZKIE A WIĘC I CIAŁO CZŁOWIEKA

NIC CO LUDZKIE A WIĘC I CIAŁO CZŁOWIEKA

NIE JEST WYŁĄCZONE SPOD PRAW

NIE JEST WYŁĄCZONE SPOD PRAW

SPOŁECZNO-EKONOMICZNYCH

SPOŁECZNO-EKONOMICZNYCH

•

Złudzeniem jest, że pracując nad ciałem

Złudzeniem jest, że pracując nad ciałem

pozostajemy w kręgu wiedzy przyrodniczej,

pozostajemy w kręgu wiedzy przyrodniczej,

kierujemy się zawsze jakąś ideą, za każdą

kierujemy się zawsze jakąś ideą, za każdą

ideą stoją określone wartości a te należą do

ideą stoją określone wartości a te należą do

świata kultury.

świata kultury.

OTWARCIE NA ŚWIAT WARTOŚCI SŁOWEM

OTWARCIE NA ŚWIAT WARTOŚCI SŁOWEM

PRAWDZIWĄ HUMANIZACJĘ

PRAWDZIWĄ HUMANIZACJĘ

Masowa KF to powszechna higienizacja życia,

Masowa KF to powszechna higienizacja życia,

SZKOŁA PRACY NAD SOBĄ.

SZKOŁA PRACY NAD SOBĄ.

Krzewić kulturę fizyczną to tyle co kształtować

Krzewić kulturę fizyczną to tyle co kształtować

osobowość pod kątem całożyciowej troski o

osobowość pod kątem całożyciowej troski o

ciało.

ciało.

•

Tradycyjny nauczyciel zapatrzony był w fizyczną

Tradycyjny nauczyciel zapatrzony był w fizyczną

postać dziecka, nowoczesny nauczyciel w jego

postać dziecka, nowoczesny nauczyciel w jego

osobowość. Nastąpiła przemiana nauczyciela z

osobowość. Nastąpiła przemiana nauczyciela z

KIEROWNIKA FIZYCZNEGO ROZWOJU UCZNIA I

KIEROWNIKA FIZYCZNEGO ROZWOJU UCZNIA I

DYKTATORA ĆWICZEŃ NA ANIMATOR,

DYKTATORA ĆWICZEŃ NA ANIMATOR,

PRZEWODNIKA, PO ŚWIECIE WARTOŚCI CIAŁA

PRZEWODNIKA, PO ŚWIECIE WARTOŚCI CIAŁA

Kultura fizyczna obejmuje wszystkie wartości,

Kultura fizyczna obejmuje wszystkie wartości,

które wiążą się z fizyczną postacią i fizycznym

które wiążą się z fizyczną postacią i fizycznym

funkcjonowaniem człowieka.

funkcjonowaniem człowieka.

•

Wartości poznawcze

Wartości poznawcze

•

Wartości estetyczno-artystyczne

Wartości estetyczno-artystyczne

•

Wartości społeczne

Wartości społeczne

•

Wartości polityczne

Wartości polityczne

•

Wartości religijne

Wartości religijne

•

Wartości moralne

Wartości moralne

•

Wartości witalne

Wartości witalne

•

Wartości pragmatyczne

Wartości pragmatyczne

•

Wartości materialne

Wartości materialne

•

Wartości hedonistyczne

Wartości hedonistyczne

Miejsce wartości w strukturze procesu wychowania

fizycznego

•temacie – wartości ukazują się w temacie bezpośrednio lub
pośrednio w trakcie realizacji innych zadań, np. ruchowych;

•celach – wartości przejawiają się w celach zarówno
bezpośrednio, jak i pośrednio. Bezpośrednio, gdy celem jest
urzeczywistnienie się jakiejś wartości moralnej (np. wyrobienie
danej zalety). Pośrednio – gdy celem jest ukształtowanie
postawy opartej o wartości moralne;

•treściach – wartości ukazują się w treściach bezpośrednio
albo jako działanie intencjonalne;

•metodach – które opierać się muszą na wartościach
moralnych, aby dążyć do dobra;

•programach (planach dydaktyczno-wychowawczych) –
które powinny opierać się na idei wychowania dziecka
wartościowego;

•scenariuszach – w których tradycyjny schemat winien być
wzbogacony o treści aksjologiczne oraz sposoby uzyskiwania
określonych wartości.

WERSJA PEDAGOGICZNA- wychowanie co do

ciała

Poprzez wychowanie zdrowotne wiodła droga

do trzeciej wersji wychowania fizycznego.

Przełożenie kategorii przyrodniczych na

kategorie pedagogiczne.

Istotą wychowania fizycznego są starania około

zdrowia nie zaś środki np. ćwiczenia fizyczne.

Manewr teoretyczny zwany

repedagogizacją wychowania

fizycznego

•

Teza pedagogiki tradycyjnej:

Teza pedagogiki tradycyjnej:

ZDROWIE I SPRAWNE CIAŁO JEST WARUNKIEM

ZDROWIE I SPRAWNE CIAŁO JEST WARUNKIEM

WYCHOWANIA

WYCHOWANIA

•

Nowatorska doktryna pedagogiki:

Nowatorska doktryna pedagogiki:

WYCHOWANIE JEST WARUNKIEM ZDROWIA I

WYCHOWANIE JEST WARUNKIEM ZDROWIA I

TĘŻYŻNY FIZYCZNEJ

TĘŻYŻNY FIZYCZNEJ

W praktyce oznaczało to odwrócenie kierunku

oddziaływań na wychowanka z tradycyjnego:

„PRZEZ CIAŁO DO OSOBOWOŚCI”

• na nowoczesny:

„ PRZEZ OSOBOWOŚĆ DO CIAŁA”

 
• Wychowywać będziemy osobowość, lecz tą

nastawimy na sprawy cielesne. Opisana
operacja teoretyczna jest owym manewrem
repedagogizacji.

Kształtując

osobowość

pracujemy na rzecz przyszłości wychowanka,
wdrażamy

go

do

samo

edukacji

(autoedukacji)

do

ustawicznego

kształcenia

Na wychowanie fizyczne (edukację

Na wychowanie fizyczne (edukację

fizyczną) składają się:

fizyczną) składają się:

•

Fizyczne kształcenie

Fizyczne kształcenie

, które adresowane jest do

, które adresowane jest do

intelektualno-sprawnościowej sfery człowieka i zmierza

intelektualno-sprawnościowej sfery człowieka i zmierza

do kształtowania kompetencji instrumentalnych

do kształtowania kompetencji instrumentalnych

(dyspozycji technologicznych „co robić?:, „w jaki

(dyspozycji technologicznych „co robić?:, „w jaki

sposób?”) w zakresie dbałości o ciało odnoszących się

sposób?”) w zakresie dbałości o ciało odnoszących się

do usprawnienia motorycznego organizmu (sprawności

do usprawnienia motorycznego organizmu (sprawności

fizycznej, ruchowej, przekaz wiedzy)

fizycznej, ruchowej, przekaz wiedzy)

•

Fizyczne wychowanie

Fizyczne wychowanie

(wąsko rozumiane) -

(wąsko rozumiane) -

oddziaływujące na sferę emocjonalno-wolicjonalną i

oddziaływujące na sferę emocjonalno-wolicjonalną i

zmierza do kształtowania kompetencji aksjologicznych

zmierza do kształtowania kompetencji aksjologicznych

(dyspozycji kierunkowych, „dlaczego?”) ucznia,

(dyspozycji kierunkowych, „dlaczego?”) ucznia,

obejmujących wychowanie do życia w społeczeństwie i

obejmujących wychowanie do życia w społeczeństwie i

w rodzinie, to wychowanie do kultury fizycznej –

w rodzinie, to wychowanie do kultury fizycznej –

kształtowanie osobowości i postaw prozdrowotnych,

kształtowanie osobowości i postaw prozdrowotnych,

prospołecznych w zakresie dbałości o ciało

prospołecznych w zakresie dbałości o ciało

Fizyczne kształcenie

Fizyczne kształcenie



Podstawą tego procesu jest rozwijanie

Podstawą tego procesu jest rozwijanie

motoryczności ( motoryczność to całokształt

motoryczności ( motoryczność to całokształt

zachowań, możliwości i potrzeb ruchowych

zachowań, możliwości i potrzeb ruchowych

człowieka) oraz przekazywanie wiedzy. Fizyczne

człowieka) oraz przekazywanie wiedzy. Fizyczne

kształcenie jest wymierne, mierzalne.

kształcenie jest wymierne, mierzalne.

I. Motoryczność ludzka wyróżnia:

I. Motoryczność ludzka wyróżnia:



Strona potencjalna –

Strona potencjalna –

jest zasobem możliwości

jest zasobem możliwości

człowieka i stanowi właściwość w dużym stopniu

człowieka i stanowi właściwość w dużym stopniu

uwarunkowaną genetycznie. Występują w niej dwa piętra:

uwarunkowaną genetycznie. Występują w niej dwa piętra:



Predyspozycje – elementarne cechy strukturalne i

Predyspozycje – elementarne cechy strukturalne i

funkcjonalne

organizmu

w

znaczącym

stopniu

funkcjonalne

organizmu

w

znaczącym

stopniu

uwarunkowane genetycznie i możliwe do pomiaru

uwarunkowane genetycznie i możliwe do pomiaru

o

Zdolności motoryczne – kondycyjne (siła, szybkość, wytrzymałość)

Zdolności motoryczne – kondycyjne (siła, szybkość, wytrzymałość)

i koordynacyjne (dokładność i precyzja ruchu)

i koordynacyjne (dokładność i precyzja ruchu)



Umiejętności ruchowe – stanowią uwarunkowania lub

Umiejętności ruchowe – stanowią uwarunkowania lub

dyspozycje do efektywnego wykonania określonych

dyspozycje do efektywnego wykonania określonych

zadań ruchowych

zadań ruchowych

o

Uzdolnienia ruchowe – szybkość, dokładność i trwałość uczenia się

Uzdolnienia ruchowe – szybkość, dokładność i trwałość uczenia się



Strona efektywna – przejawia się rezultatami

Strona efektywna – przejawia się rezultatami

działań ruchowych człowieka, tworzą:

działań ruchowych człowieka, tworzą:



Sprawność motoryczną – to stopień uzewnętrznienia

Sprawność motoryczną – to stopień uzewnętrznienia

poziomu

zdolności

i

umiejętności

ruchowych

poziomu

zdolności

i

umiejętności

ruchowych

człowieka w konkretnych aktach ruchowych

człowieka w konkretnych aktach ruchowych



Sprawność fizyczną – to zaradność ruchowa człowieka

Sprawność fizyczną – to zaradność ruchowa człowieka

we wszystkich przejawach jego życia, to całość

we wszystkich przejawach jego życia, to całość

możliwości

możliwości

i umiejętności człowieka w wykonywaniu wszelkich

i umiejętności człowieka w wykonywaniu wszelkich

działań ruchowych

działań ruchowych

II.

II.

Wiedza o przedmiocie aktywności -

Wiedza o przedmiocie aktywności -

wiadomości

wiadomości

z kultury fizycznej, ich brak czyni fizyczne

z kultury fizycznej, ich brak czyni fizyczne

kształcenie ubogim i niepełnym.

kształcenie ubogim i niepełnym.

Wiedza jest „spoiwem” łączącym

Wiedza jest „spoiwem” łączącym

technologię „uprawy” ciała z jego aksjologią

technologię „uprawy” ciała z jego aksjologią

Klasyfikacja różnych funkcjonujących koncepcji

Klasyfikacja różnych funkcjonujących koncepcji

teoretycznych i definicji sprawności fizycznej

teoretycznych i definicji sprawności fizycznej

•

mechanistyczno-biologiczna  -

mechanistyczno-biologiczna  -

nawiązuje się do mechanicznego

nawiązuje się do mechanicznego

pojęcia sprawności maszyny (iloraz pracy użytecznej do pracy

pojęcia sprawności maszyny (iloraz pracy użytecznej do pracy

włożonej).  Takie rozumienie sprawności fizycznej propagował w

włożonej).  Takie rozumienie sprawności fizycznej propagował w

Polsce  Wolański. Podkreślał on, że sprawność fizyczna to

Polsce  Wolański. Podkreślał on, że sprawność fizyczna to

"skuteczność

biologicznego

działania

organizmu",

W

tym

"skuteczność

biologicznego

działania

organizmu",

W

tym

rozumieniu w odniesieniu do działań ruchowych (motorycznych)

rozumieniu w odniesieniu do działań ruchowych (motorycznych)

sprawność fizyczna jest wyrażona przez stosunek efektywności

sprawność fizyczna jest wyrażona przez stosunek efektywności

ruchów do morfologicznego podłoża, czyli predyspozycji.  

ruchów do morfologicznego podłoża, czyli predyspozycji.  

•

behawioralno-kulturowa –

behawioralno-kulturowa –

kładzie nacisk na osiągnięty poziom

kładzie nacisk na osiągnięty poziom

zaradności i samodzielności motorycznej w różnych sytuacjach

zaradności i samodzielności motorycznej w różnych sytuacjach

zewnętrznych

zewnętrznych

Zdaniem Przewędy trzy grupy właściwości osobniczych

Zdaniem Przewędy trzy grupy właściwości osobniczych

charakteryzują sprawność fizyczną:  

charakteryzują sprawność fizyczną:  

a) wydolność fizyczna ustroju i poziom rozwoju cech motorycznych

a) wydolność fizyczna ustroju i poziom rozwoju cech motorycznych

("człowiek może wykonać czynność"),  

("człowiek może wykonać czynność"),  

b) umiejętności ruchowe ("człowiek umie rozwiązywać zadanie"),  

b) umiejętności ruchowe ("człowiek umie rozwiązywać zadanie"),  

c) motywacja w działaniu ("człowiek chce osiągnąć pożądany

c) motywacja w działaniu ("człowiek chce osiągnąć pożądany

efekt"). 

efekt"). 

•

motoryczna

motoryczna

– uwzględnia się w nim zazwyczaj

– uwzględnia się w nim zazwyczaj

poziom zdolności (cech) motorycznych, a wiec

poziom zdolności (cech) motorycznych, a wiec

miarą sprawności fizycznej jest pewna koniunkcja

miarą sprawności fizycznej jest pewna koniunkcja

(złączenie) takich właściwości, jak-zdolności siłowe,

(złączenie) takich właściwości, jak-zdolności siłowe,

szybkościowe, wytrzymałościowe, koordynacyjne.

szybkościowe, wytrzymałościowe, koordynacyjne.

•

fizjologiczno-medyczna (zdrowotna) – a

fizjologiczno-medyczna (zdrowotna) – a

utorzy

utorzy

tej koncepcji kładą nacisk przede wszystkim na

tej koncepcji kładą nacisk przede wszystkim na

aspekty zdrowotne i sprawność energetyczną

aspekty zdrowotne i sprawność energetyczną

ustroju, a często jedynie, wtórnie już, wspominają

ustroju, a często jedynie, wtórnie już, wspominają

również o znaczeniu prawidłowej budowy ciała czy

również o znaczeniu prawidłowej budowy ciała czy

wyników testów sprawności ruchowej.

wyników testów sprawności ruchowej.  Sharkey w
sposób szczególny podkreślał znaczenie sprawności
energetycznej (zdolności tlenowe i beztlenowe). To
fizjologiczno-medyczne

(zdrowotne)

stanowisko

stopniowo zyskiwało na popularności i ewoluowało
w kierunku powstania oryginalnej koncepcji (H-RF),
tj. "sprawności zorientowanej na zdrowie".  

Podział zdolności motorycznych

Podział zdolności motorycznych

1.

1.

 

 

Kondycyjne (energetyczne):

Kondycyjne (energetyczne):

uzależnione od procesów

uzależnione od procesów

energetycznych, metabolicznych, budowy ciała;

energetycznych, metabolicznych, budowy ciała;

•

siła

siła

– zdolność umożliwiająca pokonywanie lub przeciwstawianie się

– zdolność umożliwiająca pokonywanie lub przeciwstawianie się

oporowi wewnętrznemu i zewnętrznemu

oporowi wewnętrznemu i zewnętrznemu

Kształtuje się ona wraz z

Kształtuje się ona wraz z

rozwojem cech somatycznych, dojrzewaniem ośrodkowego układu

rozwojem cech somatycznych, dojrzewaniem ośrodkowego układu

nerwowego i coraz większą aktywnością hormonalną młodego

nerwowego i coraz większą aktywnością hormonalną młodego

organizmu. Rozwój i poziom siły w dużym stopniu uwarunkowane są

organizmu. Rozwój i poziom siły w dużym stopniu uwarunkowane są

typem budowy ciała, który zdeterminowany jest czynnikami

typem budowy ciała, który zdeterminowany jest czynnikami

genetycznymi. Przedziale wieku 7-12 lat poziom siły nie wykazuje

genetycznymi. Przedziale wieku 7-12 lat poziom siły nie wykazuje

dużych różnic dymorficznych.

dużych różnic dymorficznych.

•

wytrzymałość

wytrzymałość

– zdolność do kontynuowania długotrwałego wysiłku

– zdolność do kontynuowania długotrwałego wysiłku

o wymaganej intensywności przy możliwie największej efektywności

o wymaganej intensywności przy możliwie największej efektywności

pracy

pracy

i zachowanej odporności na zmęczenie; rozwijana na biologicznym

i zachowanej odporności na zmęczenie; rozwijana na biologicznym

podłożu wydolności fizycznej.

podłożu wydolności fizycznej.

Wytrzymałość zależy od układu krążenia,

Wytrzymałość zależy od układu krążenia,

oddychania, wydzielania i termoregulacji, oraz od takich czynników

oddychania, wydzielania i termoregulacji, oraz od takich czynników

psychicznych jak silna wola i motywacja. Rozwijanie wytrzymałości, a

psychicznych jak silna wola i motywacja. Rozwijanie wytrzymałości, a

więc jej kształtowanie w sposób systematyczny i przemyślany, powinno

więc jej kształtowanie w sposób systematyczny i przemyślany, powinno

rozpoczynać się jeszcze w fazie przedpokwitaniowej. Największe

rozpoczynać się jeszcze w fazie przedpokwitaniowej. Największe

przyrosty wytrzymałości u dziewcząt obserwuje się w wieku 12 lat.

przyrosty wytrzymałości u dziewcząt obserwuje się w wieku 12 lat.

2.

Koordynacyjne (informacyjne):

Koordynacyjne (informacyjne):

uzależnione od czynników neuro-

uzależnione od czynników neuro-

psychicznych umożliwiających skuteczne

psychicznych umożliwiających skuteczne

sterowanie i regulację czynności ruchowych,

sterowanie i regulację czynności ruchowych,

oparte na podstawach biologicznych

oparte na podstawach biologicznych

•

rytm

rytm

– uchwycenie, odtworzenie i realizacja

– uchwycenie, odtworzenie i realizacja

zmian w przestrzenno-czasowo-siłowej

zmian w przestrzenno-czasowo-siłowej

strukturze ruchu w powtarzającym się cyklu

strukturze ruchu w powtarzającym się cyklu

•

równowaga

równowaga

– zdolność utrzymania

– zdolność utrzymania

zrównoważonej postawy ciała w warunkach

zrównoważonej postawy ciała w warunkach

statyki oraz w czasie czynności ruchowej lub

statyki oraz w czasie czynności ruchowej lub

po jej wykonaniu

po jej wykonaniu

•

różnicowanie ruchów

różnicowanie ruchów

– zdolność

– zdolność

umożliwiająca wykonywanie czynności

umożliwiająca wykonywanie czynności

ruchowych adekwatnie do potrzeb i

ruchowych adekwatnie do potrzeb i

warunków

warunków

•

orientacja

przestrzenna

orientacja

przestrzenna

–

zdolność

–

zdolność

umożliwiająca określenie całego ciała w

umożliwiająca określenie całego ciała w

przestrzeni i czasie względem określonego

przestrzeni i czasie względem określonego

układu odniesienia

układu odniesienia

•

szybkość reakcji

szybkość reakcji

– zdolność umożliwiająca

– zdolność umożliwiająca

najszybszą możliwą reakcję na dany bodziec.

najszybszą możliwą reakcję na dany bodziec.

O jej poziomie świadczy czas, jaki upływa od

O jej poziomie świadczy czas, jaki upływa od

momentu zadziałania sygnału do zakończenia

momentu zadziałania sygnału do zakończenia

ściśle określonego ruchu.

ściśle określonego ruchu.

•

dostosowanie motoryczne

dostosowanie motoryczne

– umożliwia

– umożliwia

zaadoptowanie

przestrzenno-dynamiczno-

zaadoptowanie

przestrzenno-dynamiczno-

czasowych parametrów ruchu w trakcie

czasowych parametrów ruchu w trakcie

wykonywania określonej czynności

wykonywania określonej czynności

•

sprzężenie ruchów

sprzężenie ruchów

– zdolność połączenia

– zdolność połączenia

ruchów różnych części ciała aby rezultat był

ruchów różnych części ciała aby rezultat był

skuteczny i efektywny

skuteczny i efektywny

3. Hybrydowe (kompleksowe) determinowane

3. Hybrydowe (kompleksowe) determinowane

czynnikami obu wcześniej wymienionych grup:

czynnikami obu wcześniej wymienionych grup:

•

zwinność

zwinność

–

zdolność

do

wykonywania

złożonych

–

zdolność

do

wykonywania

złożonych

koordynacyjnie czynności ruchowych, przestawienia się

koordynacyjnie czynności ruchowych, przestawienia się

z jednych ściśle skoordynowanych ruchów na inne, szybka

z jednych ściśle skoordynowanych ruchów na inne, szybka

realizacja nowych aktów ruchowych odpowiednio do

realizacja nowych aktów ruchowych odpowiednio do

nieoczekiwanie powstających zadań

nieoczekiwanie powstających zadań

•

szybkość

szybkość

– zdolność do wykonywania ruchów w jak

– zdolność do wykonywania ruchów w jak

najkrótszym czasie dla danych warunków. N

najkrótszym czasie dla danych warunków. N

ajlepszym

ajlepszym

okresem doskonalenia szybkości wydaje się wiek, w którym

okresem doskonalenia szybkości wydaje się wiek, w którym

rozwijają

się

jej

elementy

niezależne

od

siły

rozwijają

się

jej

elementy

niezależne

od

siły

i techniki, czyli do okresu pokwitania (u dziewcząt do 12

i techniki, czyli do okresu pokwitania (u dziewcząt do 12

lat). Czas reakcji doskonali się w największym stopniu

lat). Czas reakcji doskonali się w największym stopniu

między 7 a 11 rokiem życia, największy wzrost tempa

między 7 a 11 rokiem życia, największy wzrost tempa

ruchów w wieku 7-9 lat, oraz 12-13 lat, a wysokie przyrosty

ruchów w wieku 7-9 lat, oraz 12-13 lat, a wysokie przyrosty

szybkości ruchów w wieku 10-12 lat

szybkości ruchów w wieku 10-12 lat

.

.

•

Gibkość

Gibkość

,

,

chociaż nie jest cechą motoryczną ma jednak

chociaż nie jest cechą motoryczną ma jednak

w dużym stopniu wpływ na wynik biegu, skoku czy rzutu.

w dużym stopniu wpływ na wynik biegu, skoku czy rzutu.

Jest ona specyficzną właściwością biernych i czynnych

Jest ona specyficzną właściwością biernych i czynnych

elementów układu ruchu, związaną z zakresem

elementów układu ruchu, związaną z zakresem

ruchomości w stawach. Gibkość jest określana jako

ruchomości w stawach. Gibkość jest określana jako

zdolność do osiągania dużej amplitudy wykonywanych

zdolność do osiągania dużej amplitudy wykonywanych

ruchów. Zdolność ta w głównej mierze uzależniona jest

ruchów. Zdolność ta w głównej mierze uzależniona jest

od budowy anatomicznej stawów, elastyczności ścięgien

od budowy anatomicznej stawów, elastyczności ścięgien

i więzadeł. Dzieci w wieku 7-10 lat charakteryzują się

i więzadeł. Dzieci w wieku 7-10 lat charakteryzują się

dużą gibkością, której wzrost następuje do 15 roku życia.

dużą gibkością, której wzrost następuje do 15 roku życia.

Obniżenie poziomu następuje tym szybciej, im mniejszą i

Obniżenie poziomu następuje tym szybciej, im mniejszą i

mało urozmaiconą aktywnością charakteryzują się nasi

mało urozmaiconą aktywnością charakteryzują się nasi

uczniowie.

uczniowie.

•

Moc

Moc

jest przykładem zdolności wtórnych

jest przykładem zdolności wtórnych

.

.

Pojęcie mocy

Pojęcie mocy

zostało

utworzone

dla

określenia

stosunków

zostało

utworzone

dla

określenia

stosunków

zachodzących pomiędzy siłą i prędkością w złożonych

zachodzących pomiędzy siłą i prędkością w złożonych

czynnościach i działaniach ruchowych, w związku z

czynnościach i działaniach ruchowych, w związku z

określeniem funkcji pracy i czasu występujących w tych

określeniem funkcji pracy i czasu występujących w tych

czynnościach. Próbą pomiaru mocy jest skok dosiężny

czynnościach. Próbą pomiaru mocy jest skok dosiężny

Fizyczne wychowanie

Fizyczne wychowanie



Istota procesu fizycznego wychowania to

Istota procesu fizycznego wychowania to

dotarcie do osobowości wychowanka , a

dotarcie do osobowości wychowanka , a

dokładniej

do

jego

postaw

pod

kątem

dokładniej

do

jego

postaw

pod

kątem

całożyciowej troski o ciało

całożyciowej troski o ciało

Osobowość jest sieciową organizacją trwałych i

Osobowość jest sieciową organizacją trwałych i

równoważnych

składników

psychicznych,

równoważnych

składników

psychicznych,

zwanych psychonami. Wpływa ona na kierunek

zwanych psychonami. Wpływa ona na kierunek

życia i wzorce zachowania w różnych sytuacjach.

życia i wzorce zachowania w różnych sytuacjach.

Postawa to składnik osobowości, względnie

Postawa to składnik osobowości, względnie

trwała

struktura

procesów

poznawczych,

trwała

struktura

procesów

poznawczych,

emocjonalnych i tendencji do zachowań, w

emocjonalnych i tendencji do zachowań, w

których wyraża się określony stosunek wobec

których wyraża się określony stosunek wobec

danego przedmiotu.

danego przedmiotu.

Strukturę postawy tworzą komponenty :

Strukturę postawy tworzą komponenty :



Poznawczy

Poznawczy

-

-

zawiera wiedzę zdobywaną w trakcie

zawiera wiedzę zdobywaną w trakcie

procesu edukacyjnego, a także przez wpływ działań

procesu edukacyjnego, a także przez wpływ działań

socjalizacyjnych

i

aktywność

własną

(psychon

socjalizacyjnych

i

aktywność

własną

(psychon

poznawczy

„wiem,

że”,

psychon

instrumentalny

poznawczy

„wiem,

że”,

psychon

instrumentalny

(element działaniowy) „umiem jak” „mogę”)

(element działaniowy) „umiem jak” „mogę”)



Afektywny

(emocjonalno-oceniający)

–

Afektywny

(emocjonalno-oceniający)

–

uruchamia procesy motywacyjne, wynikające z potrzeb

uruchamia procesy motywacyjne, wynikające z potrzeb

oraz wyzwala emocje (pozytywne lub negatywne)

oraz wyzwala emocje (pozytywne lub negatywne)

(psychon

emocjonalny

„czuję,

że”,

psychon

(psychon

emocjonalny

„czuję,

że”,

psychon

motywacyjny „dążę do”)

motywacyjny „dążę do”)



Behawioralny –

Behawioralny –

wyznacza kierunki działań człowieka

wyznacza kierunki działań człowieka

jako tendencje do zachowań (psychon osobisty „kim

jako tendencje do zachowań (psychon osobisty „kim

jestem”)

jestem”)

Składniki

osobowości

Treści

komponentu poznawczego

wiem, że



mam wadę postawy



układ mojego ciała jest nieprawidłowy



moja postawa musi być sprowadzona do prawidłowego
układu



muszę zmienić wzorzec swojej postawy ciała

wiem, dlaczego



mam korygować pozycje wyjściowe przed ćwiczeniami



mam zmienić uwarunkowania środowiskowe



muszę ograniczyć siedzący tryb życia



muszę zwiększyć swoją aktywność ruchową



muszę wykonywać ćwiczenia specjalistyczne

wiem, jak



diagnozować swoją postawę ciała



układać poprawnie swoje ciało



prawidłowo przyjmować pozycje wyjściowe do ćwiczeń



zlikwidować lub zminimalizować negatywne
uwarunkowania środowiskowe



wykonywać różne czynności dnia codziennego, aby nie
pogłębiać swojej wady



chronić swój kręgosłup przed skutkami nadmiernych
obciążeń



zorganizować sobie dwudziestoczterogodzinny system
ochrony swojego kręgosłupa



racjonalnie spędzać czas wolny od zajęć lekcyjnych

wiem



jakie zmiany następują w budowie oraz funkcji
poszczególnych narządów wewnętrznych przy danej
wadzie postawy ciała



jakie ćwiczenia powinienem wykonywać, aby korygować
swoje ciało



jakie mogą być negatywne skutki, gdy nie będę leczyć
swojej wady postawy



jakich pozycji do ćwiczeń muszę unikać



jakich ćwiczeń nie mogę wykonywać



jakich pozycji dnia codziennego unikać



o korzystnym wpływie zwiększonej aktywności ruchowej
na kształtujący się kręgosłup i postawię ciała



gdzie szukać pomocy

Składniki

osobowości

Treści

komponentu działaniowego

mogę



podołać wysiłkowi



wykonać ćwiczenia



aktywnie uczestniczyć w lekcjach wychowania
fizycznego



systematycznie uczestniczyć w dodatkowej
aktywności ruchowej



zlikwidować przykurcze mięśni



poprawić ruchomość kręgosłupa i poszczególnych
stawów



poprawić siłę i wytrzymałość mięśni zbyt słabych

umiem



diagnozować swoją postawę ciała



poprawnie układać swoje ciało, odczuwać je



korygować pozycje wyjściowe przed ćwiczeniami



wykonywać ćwiczenia dostosowane do mojej wady



stosować wskazania i przeciwwskazania korekcyjne
podczas zajęć ruchowych



dostosować warunki środowiskowe do swoich
wskazań i przeciwwskazań korekcyjnych



chronić swój kręgosłup przed skutkami nadmiernych
obciążeń



zorganizować sobie dwudziestoczterogodzinny
system ochrony swojego kręgosłupa



racjonalnie organizować czas wolny od zajęć
ruchowych

Składniki

osobowości

Treści

komponentu emocjonalno-motywującego

czuję, że



mam zagrożone lub ograniczone funkcje swojego
ciała



moje ciało powinno być sprawniejsze



mogę poprawić funkcje i czynności swojego ciała



czerpię przyjemność podczas kształtowania swojego
ciała

chcę



poznać swoje ciało



chcę dbać o najważniejsze wartości zdrowotne
swojego ciała



poznać ćwiczenia, aby skorygować i usprawnić swoje
ciało



uczestniczyć w zajęciach ruchowych, aby moje ciało
było sprawniejsze



zmienić warunki środowiskowe, aby wykluczyć
czynniki potęgujące moją wadliwą postawę



mieć poprawną postawę ciała

dążę do



poprawy swojej postawy ciała



jak najwyższych kompetencji swojego ciała
(sprawnością we władaniu ciałem lub szczególną
budową ciała)



ochrony swojego kręgosłupa przed epidemią naszych
czasów - przed przeciążeniem

Przemiana osobowościowa dziecka

Postawa

Wiedza

dbam o siebie

wiem, że

wiem, jak
wiem dlaczego

Emocje

Zachowania

czuję, ze

mogę

chcę

umiem

dążę do

Główny nurt procesu fizycznego

Główny nurt procesu fizycznego

wychowania to kształtowanie postaw

wychowania to kształtowanie postaw

wobec świata wartości

wobec świata wartości

(

(

wartość – stan rzeczy, który określa kierunek aktywności

wartość – stan rzeczy, który określa kierunek aktywności

człowieka)

człowieka)



Postawy prospołeczne - wartości uniwersalne,

Postawy prospołeczne - wartości uniwersalne,

kreowane

przez

ogólny

nurt

procesu

kreowane

przez

ogólny

nurt

procesu

wychowawczego (patriotyzm, altruizm, miłość,

wychowawczego (patriotyzm, altruizm, miłość,

uczciwość, rzetelność, dobro, piękno, prawda

uczciwość, rzetelność, dobro, piękno, prawda

itd..

itd..



Postawy prosomatyczne – główny nurt procesu

Postawy prosomatyczne – główny nurt procesu

fizycznego wychowania – to dyspozycja do

fizycznego wychowania – to dyspozycja do

zachowań

kreacyjnych,

rekreacyjnych

i

zachowań

kreacyjnych,

rekreacyjnych

i

korekcyjnych wobec ciała na podłożu poznania

korekcyjnych wobec ciała na podłożu poznania

ich znaczenia dla zdrowia, sprawności i urody

ich znaczenia dla zdrowia, sprawności i urody

oraz stosunku emocjonalnego do nich

oraz stosunku emocjonalnego do nich

Warunki do kreowania pozytywnych

Warunki do kreowania pozytywnych

postaw wobec ciała

postaw wobec ciała



Uznanie ciała jako wartości

Uznanie ciała jako wartości

– powody:

– powody:

zdrowotne,

estetyczne,

hedonistyczne,

zdrowotne,

estetyczne,

hedonistyczne,

utylitarne

utylitarne



Treść przekazu

Treść przekazu

– program kreowania ciała

– program kreowania ciała

(dostosowanie podstaw programowych oraz

(dostosowanie podstaw programowych oraz

standardów osiągnięć na poszczególne etapy

standardów osiągnięć na poszczególne etapy

edukacyjne)

edukacyjne)



Siła argumentów

Siła argumentów

– wzajemny stosunek

– wzajemny stosunek

społeczny nauczyciel – uczeń, nauczyciel jako

społeczny nauczyciel – uczeń, nauczyciel jako

wzór osobowy

wzór osobowy

W nowoczesnym ujęciu istotą wychowania

fizycznego jest oddziaływanie na całą

osobowość wychowanka, a więc ukształtowanie

jego:

• kompetencji aksjologicznych (odnoszących

się do sfery emocjonalno-wolicjonalnej),

• kompetencji technologicznych

(odnoszących się do sfery intelektualno-
sprawnościowej) w zamiarze do przygotowania
go do całożyciowej troski o ciało poprzez
uczestnictwo w kulturze fizycznej.

 

WYCHOWANIE FIZYCZNE JAKO WYCHOWANIE DO

DBAŁOŚCI O CIAŁO

Wychowanie fizyczne tylko wtedy będzie
efektywnie służyć wszechstronnemu rozwojowi
ucznia, gdy stanie się procesem integracji jego
wokół wartości. Jest to możliwe, gdy wartości
przenikną cały proces kształcenia i wychowania.
Krzysztof Zuchora tak określa owe zmiany –
„walka ta musi się rozegrać głównie w sferze
świadomości, a nie nawyków, głównie w oparciu
o intencje,

a

nie

techniki,

na

podłożu

wszechstronności, a nie specjalizacji, uznania
wyższości

wychowania

nad

nauczaniem,

prospekcji nad aktualizmem, kreacji nad
rekreacją, umiejętności nad sprawnościami,
kooperacji nad rywalizacją, samodoskonalenia
(autoedukacji) nad sportowaniem.

Funkcje wychowania fizycznego

Funkcje wychowania fizycznego



Stymulatywna (pobudzająca)

Stymulatywna (pobudzająca)

–

–

ma

ma

ścisły związek z

ścisły związek z

rozwojem osobniczym (r. psychomotoryczny). Czynniki

rozwojem osobniczym (r. psychomotoryczny). Czynniki

stymulujące rozwój to biologiczne (powietrze, słońce,

stymulujące rozwój to biologiczne (powietrze, słońce,

woda, pożywienie, ćwiczenia ruchowe )i społeczne

woda, pożywienie, ćwiczenia ruchowe )i społeczne

(warunki ekonomiczne, poziom świadomości, tradycje,

(warunki ekonomiczne, poziom świadomości, tradycje,

zwyczaje, wzorce ruchowe)

zwyczaje, wzorce ruchowe)



Adaptacyjna (przystosowawcza) –

Adaptacyjna (przystosowawcza) –

przystosowanie

przystosowanie

do środowiska swego bytowania, rozwój cywilizacyjny

do środowiska swego bytowania, rozwój cywilizacyjny

(budowa ciała, hartowanie organizmu, przystosowanie do

(budowa ciała, hartowanie organizmu, przystosowanie do

wysiłku)

wysiłku)



Kompensacyjna (wyrównawcza) –

Kompensacyjna (wyrównawcza) –

wyrównawcze

wyrównawcze

działanie

na

proces

rozwoju,

profilaktyka

przed

działanie

na

proces

rozwoju,

profilaktyka

przed

ewentualnymi odchyleniami (ćw. śródlekcyjne, sekcje

ewentualnymi odchyleniami (ćw. śródlekcyjne, sekcje

sportowe, kluby sportowe

sportowe, kluby sportowe



Korektywna (naprawcza) –

Korektywna (naprawcza) –

działa terapeutycznie.

działa terapeutycznie.

Treścią jej jest wychowawcza interwencja w przypadku

Treścią jej jest wychowawcza interwencja w przypadku

odchyleń rozwojowych, możliwych do poprawy poprzez

odchyleń rozwojowych, możliwych do poprawy poprzez

ćwiczenia ruchowe (gimnastyka korekcyjna), wychowanie

ćwiczenia ruchowe (gimnastyka korekcyjna), wychowanie

zdrowotne)

zdrowotne)

Celem edukacji (kształcenia i

Celem edukacji (kształcenia i

wychowania) jest odkrywanie i

wychowania) jest odkrywanie i

dążenie do wartości

dążenie do wartości

uniwersalnych poprzez osiąganie

uniwersalnych poprzez osiąganie

wartości podporządkowanych

wartości podporządkowanych

wartościom uniwersalnym

wartościom uniwersalnym

(umiejętności czy sprawności

(umiejętności czy sprawności

fizycznej).

fizycznej).

I. Cel naczelny – o najwyższym
stopniu uogólnienia realizowany w
czasie całego pobytu ucznia w
szkole. Kształtowanie postaw wobec
kultury fizycznej, która będzie się
przejawiała w dążeniu do utrzymania
przez całe życie wysokiej sprawności
fizycznej i zdrowia.

II. Kierunkowe (wychowawcze) –
dotyczące

kształtowania

trwałych

dyspozycji

osobowościowych

wobec

własnego ciała, sprawności fizycznej,
zdrowia i różnych form aktywności
ruchowej. Cele te dotyczą rodzajów
dyspozycji

osobowo-życiowych.,

które

należy ukształtować w trakcie nauki.
Dyspozycje te dotyczą odpowiedniej
postawy wobec pewnych wartości kultury
fizycznej (postawa wobec własnego ciała,
jego sprawności, budowy, higieny i
zdrowia).

III. Cele instrumentalne (kształcenia) – obejmujące
głównie dyspozycje instrumentalne, czyli wiedzę,
nawyki, umiejętności, inteligencję i uzdolnienia.

• W zakresie sprawności: wszechstronny rozwój sprawności,

rozwój zdolności motorycznych i wydolności funkcjonalnej
organizmu.

 
• W zakresie wiadomości: o organizmie ludzkim, o rozwoju,

wpływie środowiska na organizm, o motoryczności człowieka, o
kształtowaniu sprawności i wydolności fizycznej, z zakresu higieny,
profilaktyki i korekty wad postawy, z zakresu żywienia,
bezpieczeństwa i pierwszej pomocy, organizacji zawodów i imprez
sportowych

 
• W zakresie umiejętności: praktyczne wprowadzanie w życie

wiedzy z kultury fizycznej, twórcze rozwijanie form działania w
zakresie kultury fizycznej, opanowanie podstawowych technik
działania ruchowego, przyswajania nawyków dbałości o zdrowie,
sprawność i higienę ciała

IV. Cele etapowe

IV. Cele etapowe

– określone przez

– określone przez

kryteria rozwojowe (wiek) człowieka,

kryteria rozwojowe (wiek) człowieka,

poszczególne

etapy

rozwojowe

poszczególne

etapy

rozwojowe

człowieka.

człowieka.

 

 

V. Cele operacyjne

V. Cele operacyjne

– dotyczące

– dotyczące

konkretnych działań programowych

konkretnych działań programowych

(konkretne

cele

stawiane

na

(konkretne

cele

stawiane

na

poszczególnych

lekcjach

dotyczące

poszczególnych

lekcjach

dotyczące

postaw, wiadomości, umiejętności i

postaw, wiadomości, umiejętności i

zdolności motorycznych)

zdolności motorycznych)

Cele kształcenia i wychowania

Cele ogólne

Cele

kierunkowe

Cele etapowe

Cele

szczegółowe

Wskazują kierunki

dążeń

pedagogicznych

Łączą elementy

poznawcze i

wychowawcze

Perswazyjne, zwięzłe

ale ogólnikowe i

„mgliste”

Długofalowe

Przydatne do

ustalenia celów

szkoły, edukacji

Wskazują

kierunki działania

na rok lub

semestr

Holistycznie

ujmują treści

kształcenia

ogólnikowe

Określają efekty

założone po

realizacji działu

programowego

lub dużej

jednostki

tematycznej

Szczegółowo

określają działania

ucznia i

nauczyciela

Dotyczą

wąskiego wycinka

treści kształcenia

(jednostki

metodycznej)

Podstawa programowa Program

nauczania

Program

nauczania

Plan realizacji

treści kształcenia

Plan metodyczny-

scenariusz,

konspekt

Lekcji

Cele ogólne

Cele ogólne

to cele formułowane jako kierunki

to cele formułowane jako kierunki

dążeń pedagogicznych

dążeń pedagogicznych

Cele operacyjne

Cele operacyjne

to cele formułowane jako

to cele formułowane jako

zamierzone osiągnięcia ucznia, stanowią jasny,

zamierzone osiągnięcia ucznia, stanowią jasny,

klarowny opis wyników, które mają być

klarowny opis wyników, które mają być

uzyskane

uzyskane

Składają się z trzech części:

Składają się z trzech części:



Zachowanie ucznia – powinien być jednoznaczny. Do

Zachowanie ucznia – powinien być jednoznaczny. Do

tego celu służą czasowniki operacyjne. Należy unikać

tego celu służą czasowniki operacyjne. Należy unikać

wyrażeń wieloznacznych np. wiedzieć, umieć, znać,

wyrażeń wieloznacznych np. wiedzieć, umieć, znać,

nauczać, zapoznać, przedstawić, itd. Używamy natomiast

nauczać, zapoznać, przedstawić, itd. Używamy natomiast

określeń uczeń nazwie, rozpozna, oceni, doda, skoczy,

określeń uczeń nazwie, rozpozna, oceni, doda, skoczy,

wyjaśni, ułoży

wyjaśni, ułoży



Warunki – to dane, ograniczenia, okoliczności opisujące

Warunki – to dane, ograniczenia, okoliczności opisujące

sytuację, w której będzie obserwowane działanie ucznia

sytuację, w której będzie obserwowane działanie ucznia



Kryterium osiągnięć – to akceptowany poziom wykonania

Kryterium osiągnięć – to akceptowany poziom wykonania

czynności uznawany za wystarczający (najniższy próg).

czynności uznawany za wystarczający (najniższy próg).

Często kryteria są jakościowe np. bezbłędne, płynne,

Często kryteria są jakościowe np. bezbłędne, płynne,

wyczerpujące itd.

wyczerpujące itd.

Operacjonalizacja celów

Operacjonalizacja celów

Zamiana celów ogólnych na operacyjne.

Zamiana celów ogólnych na operacyjne.

Dzięki

operacjonalizacji

pozbywamy

się

Dzięki

operacjonalizacji

pozbywamy

się

deklaratywności w pracy szkolnej i uczymy się

deklaratywności w pracy szkolnej i uczymy się

doceniać określone umiejętności ucznia.

doceniać określone umiejętności ucznia.

W toku operacjonalizacji cele ogólne ulegają

W toku operacjonalizacji cele ogólne ulegają

następującym zmianom:

następującym zmianom:



Sprecyzowanie

Sprecyzowanie

– pozbawienie wyrażeń ogólnikowych

– pozbawienie wyrażeń ogólnikowych



Uszczegółowienie

Uszczegółowienie

– zmiana pojedynczego hasła celu

– zmiana pojedynczego hasła celu

ogólnego

w

kilka

szczegółowych,

wyrażonych

ogólnego

w

kilka

szczegółowych,

wyrażonych

rozwiniętymi zdaniami

rozwiniętymi zdaniami



Konkretyzacja

Konkretyzacja

– dokładne określenie sytuacji jak i

– dokładne określenie sytuacji jak i

stanu końcowego, do którego działanie zmierza

stanu końcowego, do którego działanie zmierza



Upodmiotowienie

–

uczynienie

podmiotem

Upodmiotowienie

–

uczynienie

podmiotem

zaangażowanego, twórczego i odpowiedzialnego

zaangażowanego, twórczego i odpowiedzialnego

działania ucznia osiągającego założony cel

działania ucznia osiągającego założony cel

Reforma edukacji w 1989 roku wprowadziła

Reforma edukacji w 1989 roku wprowadziła

podstawy

podstawy

programowe

programowe

, w których określiła

, w których określiła

cele edukacyjne

cele edukacyjne

przedmiotu.

przedmiotu.

•

Końcowe efekty edukacji przybrały formę

Końcowe efekty edukacji przybrały formę

kompetencji

kompetencji

ucznia nazwane

ucznia nazwane

osiągnięciami

osiągnięciami

.

.

•

Kompetencje (osiągnięcia) stały się kryteriami oceny

Kompetencje (osiągnięcia) stały się kryteriami oceny

ucznia.

ucznia.

•

Zawarte w podstawach kompetencje i ich

Zawarte w podstawach kompetencje i ich

uszczegółowienie w postaci

uszczegółowienie w postaci

standardów osiągnięć

standardów osiągnięć

wskazują w jakim kierunku powinna zmierzać edukacja

wskazują w jakim kierunku powinna zmierzać edukacja

ucznia.

ucznia.

•

Z tych standardów osiągnięć powinny wynikać

Z tych standardów osiągnięć powinny wynikać

standardy wymagań

standardy wymagań

wskazujące uczniom, to co

wskazujące uczniom, to co

będzie przedmiotem oceny.

będzie przedmiotem oceny.

 

 

podstawy programowe – cele edukacyjne –

podstawy programowe – cele edukacyjne –

kompetencje – standardów osiągnięć – standardy

kompetencje – standardów osiągnięć – standardy

wymagań

wymagań

CELE KSZTAŁCENIA

CELE KSZTAŁCENIA

(ujęcie taksonomiczne)

(ujęcie taksonomiczne)

PSYCHOMOTORYCZN

E

(praktyczne)

POZNAWCZE

(intelektualne)

WYCHOWAWCZE

(motywacyjne-

emocjonalne)

POZIOM

KATEGORIA POZIOM

KATEGOR

IA

POZIOM

KATEGORI

A

I. DZIAŁANIA

A.
Naśladowanie

I.
WIADOMOŚC
I

A.
Zapamiętan
ie
wiadomości

I. DZIAŁANIA

A.
Uczestnictwo
w działaniu

B. Odtwarzani

e

B.
Zrozumieni
e
wiadomości
–
wyjaśnienie

B.
Podejmowani
e działań

II.
UMIĘJETNOŚ
CI

c. Sprawność
działania w
stałych
warunkach
-typowe

II.
UMIĘTNOŚCI

C.
Stosowanie
wiadomości
w
sytuacjach
typowych

II. POSTAWY

C.
Nastawienie
na działanie

D. Sprawność
działania w
zmiennych
warunkach

D.
Stosowanie
wiadomości
w
sytuacjach
problemow
ych

D. System
działań -
internalizacja
wartości

Taksonomie celów kształcenia na podstawie B.S.Blooma i jego

Taksonomie celów kształcenia na podstawie B.S.Blooma i jego

następców. B. Niemierko, J. Ochenduszko

następców. B. Niemierko, J. Ochenduszko

•

Dziedzina poznawcza( intelektualna)

Dziedzina poznawcza( intelektualna)

celów nauczania

celów nauczania

obejmuje wiadomości i umiejętności.

obejmuje wiadomości i umiejętności.

A. Zapamiętanie wiadomości oznacza, gotowość ucznia do

A. Zapamiętanie wiadomości oznacza, gotowość ucznia do

przypomnienia sobie pewnych terminów, faktów, praw i

przypomnienia sobie pewnych terminów, faktów, praw i

teorii naukowych, zasad działania. Wiąże się to z

teorii naukowych, zasad działania. Wiąże się to z

elementarnym poziomem rozumienia tych wiadomości:

elementarnym poziomem rozumienia tych wiadomości:

uczeń nie powinien ich mylić ze sobą ani zniekształcać.

uczeń nie powinien ich mylić ze sobą ani zniekształcać.

B.

B.

Zrozumienie wiadomości oznacza, że uczeń potrafi je

Zrozumienie wiadomości oznacza, że uczeń potrafi je

przedstawić

w

innej

formie

niż

je

zapamiętał,

przedstawić

w

innej

formie

niż

je

zapamiętał,

uporządkować i streścić, uczynić podstawą prostego

uporządkować i streścić, uczynić podstawą prostego

wnioskowania.

wnioskowania.

C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych oznacza,

C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych oznacza,

opanowanie przez ucznia umiejętności praktycznego

opanowanie przez ucznia umiejętności praktycznego

posługiwania

się

wiadomościami

według

podanych

posługiwania

się

wiadomościami

według

podanych

uprzednio wzorów. Cel, do którego wiadomości mają być

uprzednio wzorów. Cel, do którego wiadomości mają być

stosowane, nie powinien być bardzo odległy od celów

stosowane, nie powinien być bardzo odległy od celów

osiąganych w toku

osiąganych w toku

D.

D.

Stosowanie wiadomości w sytuacjach dokonywania analizy

Stosowanie wiadomości w sytuacjach dokonywania analizy

i syntezy nowych dla niego zjawisk, formułowania planu

i syntezy nowych dla niego zjawisk, formułowania planu

działania,

tworzenia

oryginalnych

przedmiotów,

działania,

tworzenia

oryginalnych

przedmiotów,

wartościowania przedmiotów według pewnych kryteriów.

wartościowania przedmiotów według pewnych kryteriów.

•

Dziedzina

psychomotoryczna

(umiejętności

praktyczne)

Dziedzina

psychomotoryczna

(umiejętności

praktyczne)

celów

celów

nauczania obejmuje złożone czynności ruchowe, jak rysowanie, pisanie,

nauczania obejmuje złożone czynności ruchowe, jak rysowanie, pisanie,

obsługa różnych urządzeń, gra na instrumentach, taniec, sport itp.

obsługa różnych urządzeń, gra na instrumentach, taniec, sport itp.

A. Naśladowanie działania polega na planowanym spostrzeganiu przedmiotów i

A. Naśladowanie działania polega na planowanym spostrzeganiu przedmiotów i

działań wzorowych w związku z tymi przedmiotami oraz na etapowym

działań wzorowych w związku z tymi przedmiotami oraz na etapowym

wykonywaniu własnych działań z systematyczną kontrolą każdego elementu

wykonywaniu własnych działań z systematyczną kontrolą każdego elementu

przez porównanie ze wzorem, pod ewentualnym kierunkiem nauczyciela. Uczeń

przez porównanie ze wzorem, pod ewentualnym kierunkiem nauczyciela. Uczeń

odbiera sygnały o odstępstwie od wzoru, ale nie jest w stanie samodzielnie

odbiera sygnały o odstępstwie od wzoru, ale nie jest w stanie samodzielnie

dokonać pełnej korekty elementu działania ani wykonać całego działania nie

dokonać pełnej korekty elementu działania ani wykonać całego działania nie

korzystając ze wzoru.

korzystając ze wzoru.

B. Odtwarzanie działania polega na jego wykonywaniu w całości bez konieczności

B. Odtwarzanie działania polega na jego wykonywaniu w całości bez konieczności

jednoczesnego obserwowania wzoru, ale z niewielką jeszcze płynnością i

jednoczesnego obserwowania wzoru, ale z niewielką jeszcze płynnością i

skutecznością. Uczeń koryguje działania na podstawie własnego doświadczenia i

skutecznością. Uczeń koryguje działania na podstawie własnego doświadczenia i

jest w stanie ćwiczyć je samodzielnie.

jest w stanie ćwiczyć je samodzielnie.

C. Sprawność działania w stałych warunkach polega na dokładnym wykonaniu

C. Sprawność działania w stałych warunkach polega na dokładnym wykonaniu

wyuczonego działania i osiąganiu zamierzonego wyniku, jeżeli istotne

wyuczonego działania i osiąganiu zamierzonego wyniku, jeżeli istotne

okoliczności tego działania nie ulegają zmianie. Ewentualna zmiana sytuacji, a

okoliczności tego działania nie ulegają zmianie. Ewentualna zmiana sytuacji, a

zwłaszcza potrzeba koordynacji tego działania z innymi złożonymi czynnościami,

zwłaszcza potrzeba koordynacji tego działania z innymi złożonymi czynnościami,

zakłóca poważnie jego płynność, a dostosowanie do zmiany pochłania wiele

zakłóca poważnie jego płynność, a dostosowanie do zmiany pochłania wiele

energii.

energii.

D. Sprawność działania w zmiennych warunkach polega na automatyzacji działania

D. Sprawność działania w zmiennych warunkach polega na automatyzacji działania

pozwalającej na uzyskanie najwyższej skuteczności przy bardzo niewielkim

pozwalającej na uzyskanie najwyższej skuteczności przy bardzo niewielkim

nakładzie energii i czasu. Struktura działania jest przy tym elastyczna, a jego

nakładzie energii i czasu. Struktura działania jest przy tym elastyczna, a jego

powiązanie z innymi działaniami jest harmonijne.

powiązanie z innymi działaniami jest harmonijne.

•

Dziedzina emocjonalna (motywacyjno-wychowawcza)

Dziedzina emocjonalna (motywacyjno-wychowawcza)

celów nauczania

celów nauczania

obejmuje zainteresowania i postawy ucznia dotyczące wybranej dziedziny

obejmuje zainteresowania i postawy ucznia dotyczące wybranej dziedziny

rzeczywistości, dyscypliny naukowej i przedmiotu szkolnego, regulujące

rzeczywistości, dyscypliny naukowej i przedmiotu szkolnego, regulujące

szeroko pojęcie uczenia się·

szeroko pojęcie uczenia się·

A. Uczestnictwo w działaniu polega na świadomym i uważnym odbieraniu określonego

A. Uczestnictwo w działaniu polega na świadomym i uważnym odbieraniu określonego

rodzaju bodźców oraz wykonywaniu czynności odpowiadających przyjętej roli;

rodzaju bodźców oraz wykonywaniu czynności odpowiadających przyjętej roli;

jednak bez wykazywania inicjatywy. Uczeń ani nie unika danego rodzaju działania,

jednak bez wykazywania inicjatywy. Uczeń ani nie unika danego rodzaju działania,

ani też go nie podejmuje z własnej woli, chętnie natomiast dostosowuje się do

ani też go nie podejmuje z własnej woli, chętnie natomiast dostosowuje się do

sytuacji.

sytuacji.

B. Podejmowanie działania polega na samorzutnym rozpoczynaniu danego rodzaju

B. Podejmowanie działania polega na samorzutnym rozpoczynaniu danego rodzaju

działania i wewnętrznym zaangażowaniu w wykonanie danego rodzaju działalności.

działania i wewnętrznym zaangażowaniu w wykonanie danego rodzaju działalności.

Uczeń nie tylko dostosowuje się do sytuacji, w jakiej się znalazł, ale i organizuje ją

Uczeń nie tylko dostosowuje się do sytuacji, w jakiej się znalazł, ale i organizuje ją

w pewien sposób. Jest to jednak postępowanie mało jeszcze utrwalone.

w pewien sposób. Jest to jednak postępowanie mało jeszcze utrwalone.

C. Nastawienie na działanie polega na konsekwentnym wykonywaniu danego rodzaju

C. Nastawienie na działanie polega na konsekwentnym wykonywaniu danego rodzaju

działania na skutek trwałej potrzeby wewnętrznej i dodatniego wartościowania

działania na skutek trwałej potrzeby wewnętrznej i dodatniego wartościowania

jego wyników. Uczeń jest zwolennikiem danego działania i zachęca do niego

jego wyników. Uczeń jest zwolennikiem danego działania i zachęca do niego

innych; poglądom jego brak jednak szerszego uogólniania i pełnej spoistości.

innych; poglądom jego brak jednak szerszego uogólniania i pełnej spoistości.

D. System działań polega na regulowaniu określonego typu działalności za pomocą

D. System działań polega na regulowaniu określonego typu działalności za pomocą

harmonijnie uporządkowanego zbioru zasad postępowania, z którymi uczeń

harmonijnie uporządkowanego zbioru zasad postępowania, z którymi uczeń

identyfikuje się do tego stopnia, że można je uważać za cechy jego osobowości.

identyfikuje się do tego stopnia, że można je uważać za cechy jego osobowości.

Uczeń nie zawodzi nawet w bardzo trudnych sytuacjach, a jego działania

Uczeń nie zawodzi nawet w bardzo trudnych sytuacjach, a jego działania

odznaczają się skutecznością oraz swoistością stylu.

odznaczają się skutecznością oraz swoistością stylu.

 

 

Methodos (gr) – droga, sposób

Methodos (gr) – droga, sposób

realizacji założonych celów

realizacji założonych celów



Metodyka

wychowania

fizycznego

to

Metodyka

wychowania

fizycznego

to

dydaktyka

szczegółowa

przedmiotu,

dydaktyka

szczegółowa

przedmiotu,

omawiająca

cele,

środki

i

sposoby

omawiająca

cele,

środki

i

sposoby

prowadzenia

procesu

dydaktyczno-

prowadzenia

procesu

dydaktyczno-

wychowawczego

wychowawczego



Metodyka wychowania fizycznego to jedna

Metodyka wychowania fizycznego to jedna

z podstawowych nauk pedagogicznych,

z podstawowych nauk pedagogicznych,

której przedmiotem jest kształcenie ludzi,

której przedmiotem jest kształcenie ludzi,

nauczanie innych i uczenie się niezależnie

nauczanie innych i uczenie się niezależnie

od tego, czy odbywa się ono w szkole, poza

od tego, czy odbywa się ono w szkole, poza

szkołą, czy w codziennych sytuacjach

szkołą, czy w codziennych sytuacjach

życiowych

życiowych

Teoria i metodyka wychowania

Teoria i metodyka wychowania

fizycznego

fizycznego



Teoria – produkuje zdania orzekające –

Teoria – produkuje zdania orzekające –

obowiązuje kryterium prawdziwości

obowiązuje kryterium prawdziwości



Metodyka – produkuje zdania dyrektywne,

Metodyka – produkuje zdania dyrektywne,

normy działania, a te podlegają ocenom

normy działania, a te podlegają ocenom

skuteczności.

Jest

w

dużej

mierze

skuteczności.

Jest

w

dużej

mierze

odpowiedzialna

za

kształtowanie

i

odpowiedzialna

za

kształtowanie

i

wzbogacanie

praktycznego

„warsztatu

wzbogacanie

praktycznego

„warsztatu

pracy nauczyciela” tak aby prowadzone

pracy nauczyciela” tak aby prowadzone

przez niego w procesie dydaktycznym

przez niego w procesie dydaktycznym

lekcje

były

ciekawe,

interesujące,

lekcje

były

ciekawe,

interesujące,

inspirujące i bezpieczne.

inspirujące i bezpieczne.

Od teorii ku metodyce drogą

Od teorii ku metodyce drogą

dedukcji

dedukcji

(od wiedzy ku jej zastosowaniu)

(od wiedzy ku jej zastosowaniu)

i odwrotnie – drogą

i odwrotnie – drogą

indukcji

indukcji

od

od

warsztatu do nowych uogólnień

warsztatu do nowych uogólnień

naruszających

niekiedy

naruszających

niekiedy

dotychczasowe ustalenia teorii.

dotychczasowe ustalenia teorii.

Program nauczania

Program nauczania

(gr. programma –

(gr. programma –

obwieszczenia)

obwieszczenia)

•

jest to przedstawienie celów,

jest to przedstawienie celów,

treści oraz metod nauczania i

treści oraz metod nauczania i

uczenia się danego przedmiotu,

uczenia się danego przedmiotu,

niekiedy również wyników, które

niekiedy również wyników, które

powinny być osiągnięte przez

powinny być osiągnięte przez

uczniów. P.n. jest programem

uczniów. P.n. jest programem

czynności uczniów i założonych

czynności uczniów i założonych

wyników tych czynności.

wyników tych czynności.

Etapy konstruowania programów

Etapy konstruowania programów

autorskich

autorskich

I Etap – diagnoza

I Etap – diagnoza

Poszukujemy odpowiedzi na pytania:

Poszukujemy odpowiedzi na pytania:
•

Jaka jest przydatność dotychczasowego

Jaka jest przydatność dotychczasowego

programu?

programu?

•

Jakie są jego wady, a jakie zalety?

Jakie są jego wady, a jakie zalety?

•

Czy wiedza proponowana przez program jest

Czy wiedza proponowana przez program jest

zbliżona do aktualnych potrzeb, możliwości i

zbliżona do aktualnych potrzeb, możliwości i

zainteresowań uczniów?

zainteresowań uczniów?

•

Diagnoza powinna uwzględniać stopień realizacji

Diagnoza powinna uwzględniać stopień realizacji

celów, materiałów nauczania, ocenę

celów, materiałów nauczania, ocenę

dotychczasowych metod, form i środków

dotychczasowych metod, form i środków

dydaktycznych.

dydaktycznych.

II Etap – projektowanie

II Etap – projektowanie

1. Określamy nazwę i adres programu, czyli typ

1. Określamy nazwę i adres programu, czyli typ

szkoły, klasę, poziom uzdolnień, wiadomości

szkoły, klasę, poziom uzdolnień, wiadomości

umiejętności uczniów. Jaki jest poziom

umiejętności uczniów. Jaki jest poziom

kompetencji merytorycznych i metodycznych

kompetencji merytorycznych i metodycznych

nauczyciela, jego doświadczenie zawodowe.

nauczyciela, jego doświadczenie zawodowe.

2. Następnie autor odpowiada na pytania:

2. Następnie autor odpowiada na pytania:
•

Co zamierza zmienić w treściach kształcenia?

Co zamierza zmienić w treściach kształcenia?

•

W jaki sposób będzie rozwijał

W jaki sposób będzie rozwijał

zainteresowania uczniów, kształtował ich

zainteresowania uczniów, kształtował ich

umiejętności, postawy?

umiejętności, postawy?

•

Co zamierza zmienić w doborze metod, form i

Co zamierza zmienić w doborze metod, form i

środków dydaktycznych?

środków dydaktycznych?

3.

3.

Następnie przystępujemy do zdefiniowania

Następnie przystępujemy do zdefiniowania

celów, wybierając jeden z dwóch sposobów:

celów, wybierając jeden z dwóch sposobów:

•

Ujęcie opisowe: cele poznawcze, kształcące,

Ujęcie opisowe: cele poznawcze, kształcące,

wychowawcze

wychowawcze

•

Ujecie taksonomiczne: zapamiętanie, rozumienie,

Ujecie taksonomiczne: zapamiętanie, rozumienie,

stosowanie wiedzy w sytuacjach typowych,

stosowanie wiedzy w sytuacjach typowych,

stosowanie wiedzy w sytuacjach problemowych

stosowanie wiedzy w sytuacjach problemowych

4.

4.

Kolejny krok to dobór i układ materiału

Kolejny krok to dobór i układ materiału

nauczania. Punktem wyjścia jest sprecyzowanie

nauczania. Punktem wyjścia jest sprecyzowanie

celów podstawa programowa. Stosuje się cztery

celów podstawa programowa. Stosuje się cztery

kryteria doboru materiału:

kryteria doboru materiału:

•

Dorobek danej dyscypliny naukowej

Dorobek danej dyscypliny naukowej

•

Zasady trwałości wiedzy

Zasady trwałości wiedzy

•

Przydatność w życiu społecznym

Przydatność w życiu społecznym

•

Zainteresowania uczących się

Zainteresowania uczących się

5. Określenie wymagań programowych

5. Określenie wymagań programowych

•

wymagania konieczne (K) – na ocenę

wymagania konieczne (K) – na ocenę

dopuszczającą

dopuszczającą

•

wymagania podstawowe (K+P) – na

wymagania podstawowe (K+P) – na

dostateczna

dostateczna

•

wymagania rozszerzające (K+P+R) – na dobrą

wymagania rozszerzające (K+P+R) – na dobrą

•

wymagania dopełniające (K+P+R+D) – na bardzo

wymagania dopełniające (K+P+R+D) – na bardzo

dobrą

dobrą

•

wymagania wykraczające (K+P+R+D+W) – na

wymagania wykraczające (K+P+R+D+W) – na

celującą

celującą

6. Zaproponowanie metodyki realizacji materiału

6. Zaproponowanie metodyki realizacji materiału

nauczania, sposobów kontroli i oceny, określenie

nauczania, sposobów kontroli i oceny, określenie

środków

dydaktycznych,

testów

osiągnięć

środków

dydaktycznych,

testów

osiągnięć

uczniów,

podręczników

i

literatury

uczniów,

podręczników

i

literatury

przedmiotowej i dydaktycznej.

przedmiotowej i dydaktycznej.

III Etap – ewaluacja

III Etap – ewaluacja

Na tym etapie szukamy odpowiedzi na

Na tym etapie szukamy odpowiedzi na

pytania:

pytania:

•

czy program w ogóle jest możliwy do

czy program w ogóle jest możliwy do

zrealizowania, a jeśli tak, to jakie czynności

zrealizowania, a jeśli tak, to jakie czynności

sprzyjają, a jakie utrudniają jego realizację?

sprzyjają, a jakie utrudniają jego realizację?

•

czy i jakim stopniu cele określone przez

czy i jakim stopniu cele określone przez

program zostały osiągnięte?

program zostały osiągnięte?

•

jakie powinny być warunki osiągania celów?

jakie powinny być warunki osiągania celów?

jakie są ewentualne uboczne następstwa

jakie są ewentualne uboczne następstwa

realizacji programu?

realizacji programu?

•

jakie czynności należy wykonać, by

jakie czynności należy wykonać, by

udoskonalić program?

udoskonalić program?

Aby program nauczania spełniał warunki

Aby program nauczania spełniał warunki

poprawności konstrukcyjnej, powinien

poprawności konstrukcyjnej, powinien

zawierać:

zawierać:

•

charakterystykę (metryczka)

charakterystykę (metryczka)



Nazwa przedmiotu lub bloku przedmiotów

Nazwa przedmiotu lub bloku przedmiotów



Typ szkoły i etapu edukacyjnego

Typ szkoły i etapu edukacyjnego



Wymiar godzin nauki

Wymiar godzin nauki



Przez kogo został opracowany

Przez kogo został opracowany



Kto jest właścicielem praw autorskich

Kto jest właścicielem praw autorskich

•

szczegółowe cele edukacyjne kształcenia i wychowania

szczegółowe cele edukacyjne kształcenia i wychowania

(podstawa programowa + koncepcje własne)

(podstawa programowa + koncepcje własne)

•

materiał nauczania, związany z celami edukacyjnymi,

materiał nauczania, związany z celami edukacyjnymi,

uwzględniający treści nauczania określone w podstawie

uwzględniający treści nauczania określone w podstawie

programowej

programowej

•

procedury osiągania celów edukacyjnych

procedury osiągania celów edukacyjnych

•

opis założonych osiągnięć ucznia i propozycje metod ich

opis założonych osiągnięć ucznia i propozycje metod ich

oceny z uwzględnieniem wymagań standardowych i

oceny z uwzględnieniem wymagań standardowych i

oceny wewnątrzszkolnej

oceny wewnątrzszkolnej

•

nazwiska recenzentów, którzy opiniowali program

nazwiska recenzentów, którzy opiniowali program

Pod względem dydaktycznym program

Pod względem dydaktycznym program

można uznać za poprawny, jeżeli:

można uznać za poprawny, jeżeli:

•

Materiał jest opracowany w sposób

Materiał jest opracowany w sposób

przystępny dla uczniów (treści należy

przystępny dla uczniów (treści należy

dostosować do poziomu kształcenia)

dostosować do poziomu kształcenia)

•

Wiedza jest podana w sposób jasny i będzie

Wiedza jest podana w sposób jasny i będzie

odpowiednia dla danej grupy wiekowej

odpowiednia dla danej grupy wiekowej

•

Materiał jest uszeregowany zgodnie z

Materiał jest uszeregowany zgodnie z

zasadą stopniowania trudności

zasadą stopniowania trudności

•

Uwzględnia zainteresowania i potrzeby

Uwzględnia zainteresowania i potrzeby

uczniów

uczniów

•

Umożliwia zróżnicowanie metod i form pracy

Umożliwia zróżnicowanie metod i form pracy

uczniów

uczniów

•

Preferuje podejście indywidualne

Preferuje podejście indywidualne

Treści programu autorskiego może być poddana

Treści programu autorskiego może być poddana

ocenie na podstawie trzech punktów widzenia:

ocenie na podstawie trzech punktów widzenia:

dyrektora, nauczyciela i uczniów

dyrektora, nauczyciela i uczniów

1. Wartość programu z punktu widzenia dyrektora

1. Wartość programu z punktu widzenia dyrektora

szkoły:

szkoły:

Program przedmiotu powinien:

Program przedmiotu powinien:
•

Zapewniać rozwój wszystkich kompetencji

Zapewniać rozwój wszystkich kompetencji

ogólnych (umiejętności związanych z myśleniem,

ogólnych (umiejętności związanych z myśleniem,

poszukiwaniem, działaniem, doskonaleniem się,

poszukiwaniem, działaniem, doskonaleniem się,

komunikowaniem się, współpracą międzyludzką)

komunikowaniem się, współpracą międzyludzką)

•

Być zgodny z ogólną koncepcją pedagogiczną

Być zgodny z ogólną koncepcją pedagogiczną

szkoły (wizja, misja szkoły)

szkoły (wizja, misja szkoły)

•

Być ukierunkowany na: wymierne wyniki

Być ukierunkowany na: wymierne wyniki

dydaktyczne, rodzaje relacji nauczyciel – uczeń,

dydaktyczne, rodzaje relacji nauczyciel – uczeń,

dobór metod adekwatnych do danego

dobór metod adekwatnych do danego

środowiska szkolnego

środowiska szkolnego

2. Wartość programu z punktu widzenia nauczyciela

2. Wartość programu z punktu widzenia nauczyciela

Program powinien stanowić dla nauczyciela

Program powinien stanowić dla nauczyciela

wszechstronną pomoc i umożliwić mu:

wszechstronną pomoc i umożliwić mu:

•

Rozwijanie u uczniów kompetencji ogólnych i

Rozwijanie u uczniów kompetencji ogólnych i

szczegółowych, nakreślonych w celach kształcenia

szczegółowych, nakreślonych w celach kształcenia

i wychowania, związanych z danym przedmiotem

i wychowania, związanych z danym przedmiotem

•

Planowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej

Planowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej

(opracowanie rozkładu materiału lub planu

(opracowanie rozkładu materiału lub planu

wynikowego)

wynikowego)

•

Odpowiednią realizację poszczególnych partii

Odpowiednią realizację poszczególnych partii

materiału poprzez dobór właściwych metod i form

materiału poprzez dobór właściwych metod i form

pracy

pracy

•

Indywidualizację pracy w klasie poprzez

Indywidualizację pracy w klasie poprzez

zróżnicowanie zakresu materiału i form pracy

zróżnicowanie zakresu materiału i form pracy

pomiędzy grupami uczniów

pomiędzy grupami uczniów

•

Wybór podręczników i książek pomocniczych

Wybór podręczników i książek pomocniczych

•

Prowadzenie bieżącej i okresowej kontroli oraz

Prowadzenie bieżącej i okresowej kontroli oraz

ocenianie uczniów

ocenianie uczniów

3. Wartość programu z punktu widzenia uczniów

3. Wartość programu z punktu widzenia uczniów

Dla uczniów program jest wartościowy gdy:

Dla uczniów program jest wartościowy gdy:
•

Okazuje się przydatny w praktyce (stosowanie

Okazuje się przydatny w praktyce (stosowanie

ćwiczeń utylitarnych czyli sportowo-użytecznych,

ćwiczeń utylitarnych czyli sportowo-użytecznych,

przydatnych poza szkołą w różnych sytuacjach

przydatnych poza szkołą w różnych sytuacjach

życiowych)

życiowych)

•

Stanowi dobrą podstawę dalszej nauki

Stanowi dobrą podstawę dalszej nauki

(zdobywanie kompetencji na kolejne poziomy

(zdobywanie kompetencji na kolejne poziomy

edukacyjne)

edukacyjne)

•

Jest atrakcyjny

Jest atrakcyjny

•

Umożliwia zdobywanie przydatnych umiejętności

Umożliwia zdobywanie przydatnych umiejętności

•

Umożliwia samodzielną pracę w razie nieobecności

Umożliwia samodzielną pracę w razie nieobecności

nauczyciela

nauczyciela

•

Zapewnia rozumienie systemu oceniania i pozwala

Zapewnia rozumienie systemu oceniania i pozwala

przewidywać ocenę odpowiadającą danemu

przewidywać ocenę odpowiadającą danemu

poziomowi umiejętności (kryteria oceny uczniów)

poziomowi umiejętności (kryteria oceny uczniów)