Dieta zgodna z grupą krwi

http://www.dietakrwi.info/

Spośród wielu diet, które mają nam pomóc zrzucić zbędne kilogramy, tylko niewiele przystosowanych jest do indywidualnych potrzeb osób je stosujących. Zazwyczaj programy żywieniowe opierają się na ogólnych, uniwersalnych radach i zaleceniach. Z tego właśnie powodu niektóre diety mają na nas lepszy wpływ niż inne. Ktoś mógł polecić nam rewelacyjnie działający program odchudzający, który dla nas okaże się zupełnie nieskuteczny…

Dlaczego tak się dzieje?

Przede wszystkim, należy uświadomić sobie, że każdy człowiek jest inny i prowadzi odmienny tryb życia. W zależności od aktywności fizycznej, pracy i innych czynników determinujących nasze życie, potrzebujemy więcej danych składników pokarmowych, zaś mniej innych. Dlatego jest rzeczą niemal oczywistą, że nie wszyscy powinni jeść to samo.

Znaczenie grupy krwi

Okazuje się, że jednym z ważnych czynników determinujących nasze zdrowie, samopoczucie, zapotrzebowanie na pewne produkty, skłonność do popadania w depresję czy odporność na stres jest grupa krwi. Krew pełni w naszym organizmie wiele funkcji - zajmuje się transportem tlenu i składników odżywczych, usuwaniem ubocznych produktów przemiany materii, regulacją gospodarki wodnej, obroną przed czynnikami chorobotwórczymi, sterowaniem systemem odpornościowym.

Wszystkie wyżej wymienione okoliczności nasuwają oczywistą myśl - warto wybrać dietę, która będzie przystosowana do indywidualnych potrzeb poszczególnych grupy krwi, a mianowicie: 0, A, B i AB. Dzięki osiągnięciom współczesnej nauki, powstał odchudzający program żywieniowy, który jest odpowiedzią na potrzeby naszego organizmu. Został on opracowany przez dwóch lekarzy (ojca i syna) tj. Jamesa D' Adamo i Petera D' Adamo. Chociaż jest to stosunkowo młoda metoda, zdobywa coraz większą popularność wśród osób poszukujących właściwej diety.

Rodzaje grup krwi

Jest to najstarsza grupa krwi. Z niej wyewoluowały pozostałe grupy. Posiadali ją nasi przodkowie odżywiający się wszelkim dostępnym pokarmem. Dla ludzi posiadających tą grupę wskazane jest spożywanie dużych ilości produktów mięsnych.

Nie wszyscy wiedzą, że grupa 0 jest najstarszą grupą krwi a posiada ją 43,3% ludności na świecie. Pierwsi jej posiadacze żyjący około 40 tysięcy lat p.n.e. żywili się głównie dziką zwierzyną, korzeniami, jagodami i liśćmi. Współcześni ludzie odziedziczyli po swoich praprzodkach tężyznę fizyczną, silny układ odpornościowy i prawidłowo funkcjonujący układ trawienny. Dlatego zalecana jest dla nich dieta wysokoproteinowa. Osoby posiadające grupę krwi 0 powinny pamiętać, by potrzebne im białko zbilansować poprzez spożywanie warzyw i owoców, co zapobiegnie nadkwasocie. Wśród najpowszechniej występujących schorzeń i dolegliwości, które występują u osób posiadających grupę krwi 0 i którym można zapobiegać dzięki zastosowaniu omawianej diety znajduje się:

• niski poziom hormonu tarczycy - zapobieganie poprzez spożycie owoców morza, alg i wodorostów,

• schorzenia autoimmunologiczne (artretyzm, zapalenie jelitowe, zespół przewlekłego zmęczenia),

• nietolerancja białek pochodzenia roślinnego i mlecznych produktów - w związku z czym, osobom posiadającym grupę 0 nie poleca się spożywania jogurtów (jednak badania wykazały, że nie zaobserwowano problemów z ich przyswajaniem).

Zalecenia dotyczące diety przy grupie krwi 0:

Mięso, ryby i owoce morza

W programie żywieniowym osób posiadających grupę krwi 0 bardzo dużą rolę pełnią białka. W celu zapobiegania schorzeniom charakterystycznych dla posiadaczy tej grupy, wskazane jest spożywanie białka wysokogatunkowego. Wspiera ono prawidłową pracę układu trawiennego - poprzez prawidłową przemianę materii możliwe jest spalanie tłuszczów. Białko jest w szczególności zalecane osobom prowadzącym stresujący tryb życia. Dlatego ważnym składnikiem diety przedstawicieli grupy krwi 0 powinno być mięso i ryby.

Mięso wskazane: baranina, jagnięcina, cielęcina, wątróbka, wołowina, dziczyzna,
Mięso neutralne: indyk, bażant, kaczka, kurczak, przepiórka, królik,
Mięso niewskazane:Mięso niewskazane: szynka, wieprzowina, bekon, gęś.

Ryby wskazane: halibut, dorsz, łosoś, makrela, pstrąg, sieja, sola, morszczuk, okoń, śledź, tuńczyk,
Ryby neutralne: flądra, karp, rekin, kraby, krewetki, kałamarnica, ślimaki, węgorz,
Ryby niewskazane: śledź marynowany, łosoś wędzony, sum, ośmiornica.

Nabiał i jaja

Jak już wspominaliśmy, osoby posiadające grupę krwi 0 powinny ograniczać nabiał. Zamiast mogących tuczyć i prowadzić do zmęczenia produktów mlecznych, lepiej sięgnąć po mleko i sery sojowe.

Nabiał wskazany: gee, czyli klarowne masło,
Nabiał neutralny: jogurty naturalne, ser kozi, mozzarella, tofu, feta, owczy, mleko i ser sojowy, masło,
Nabiał niewskazany: maślanka, lody, kefir, mleko, biały ser, brie, camembert, edamski, gouda, cheddar, ricotta, parmezan, serek wiejski, śmietana.

Oleje i tłuszcze

Poleca się w szczególności oleje bogate w składnik Omega 3 oraz pojedyncze tłuszcze nienasycone, które wspierają proces wydalania. Olej z siemienia lnianego zaś wpływa dobrze na układ naczyniowo-sercowy i obniża poziom cholesterolu.

Oleje i tłuszcze wskazane: olej z siemienia lnianego, olej z pestek dyni, oliwa z oliwek,
Oleje i tłuszcze neutralne: olej słonecznikowy, rzepakowy i sezamowy,
Oleje i tłuszcze niewskazane: olej kukurydziany, bawełniany, kroszkowy, olej z orzeszków ziemnych.

Orzechy i pestki

Te składniki odżywcze są także źródłem białka, nie powinny one przeważać w diecie nad wysokobiałkowym mięsem. Osoby walczące ze zbędnymi kilogramami powinny raczej unikać orzechów i pestek, które zawierają dużo tłuszczu.

Orzechy i pestki wskazane: orzech włoski, pestki dyni, siemię lniane,
Orzechy i pestki neutralne: migdały, kasztany, sezam, słonecznik,
Orzechy i pestki niewskazane: orzechy nerkowca, kokos, orzechy brazylijskie, pistacje.

Fasole i rośliny strączkowe

Jak się okazuje, fasole wpływają na wzmocnienie przewodu pokarmowego i pomagają leczyć wrzody, które są częstym schorzeniem osób z grupa krwi 0. Pamiętajmy, aby traktować je jednak jako danie drugorzędne.

Fasole wskazane: ciecierzyca, bób, groch zielony, soja, fasolka szparagowa, fasola biała, fasola czerwona,
Fasole neutralne: migdały, kasztany, sezam, słonecznik,
Fasole niewskazane: soczewica, fasola navy, fasola kidney, pistacje.

Zboża

To produkty, które osoby o grupie krwi 0 powinny wyeliminować ze swojej diety. Zawierają one lektyny uniemożliwiające prawidłowe wchłanianie pożywienia. Utrudnienie procesów metabolicznych prowadzi zaś do tycia.

Zboża neutralne: gryka, orkisz, ryż dmuchany, kasza, proso dmuchane, żyto, jęczmień,
Zboża niewskazane: mąka z owsa, kukurydziana, otręby pszenne, owsiane, owsianka, pasta z pszenicy, płatki kukurydziane, pszenica.

Pieczywo

Ponieważ chleb i bułki zawierają najczęściej pszenicę, nie są polecane osobom z grupą krwi 0. Typowe pieczywo zastąpić jednak można pełnymi dobrych enzymów chlebem esseńskim lub Ezekiela.

Pieczywo wskazane: chleb esseński i Ezekiela,
Pieczywo neutralne: chleb orkiszowy, chleb z brązowego ryżu, chleb żytni, chleb z maki sojowej, pieczywo chrupkie,
Pieczywo niewskazane: chleb i bułki z pszenicy, pieczywo wieloziarniste, obwarzanki, maca, pieczywo z otrębów pszenicy, chleb wysokobiałkowy.

Makarony i ziarno

Właściwie, dla osób z grupą krwi 0, nie istnieje żaden szczególnie polecany rodzaj ziarna czy makaronu. Dlatego powinno się ograniczać spożywanie tych produktów.

Makarony i ziarno neutralne: makaron z karczocha, biały, brązowy i dziki ryż, gryka, kasza,
Makarony i ziarno niewskazane: makaron grysikowy, kiełki pszenicy, owsa, mąka pszenna.

Warzywa

Są doskonałym źródłem przeciwutleniaczy i błonnika. Wiele warzyw jest w szczególności polecanych dla posiadaczy grupy krwi 0, jednak należy pamiętać, że są i takie, których należy się wystrzegać.

Warzywa wskazane: brokuły, cebula, cykoria, chrzan, papryka czerwona, boćwina, czosnek, dynia, jarmuż, kapusta włoska, kalarepa, por, szpinak, pietruszka, rzepa, rzeżucha, sałata rzymska,
Warzywa neutralne: cukinia, buraki, kapusta pekińska, kiełki fasolki mung, kiełki rzodkiewki, marchew, ogórki, koper, zielone oliwki, żółta i zielona papryka, pomidory, seler, rzodkiewka, sałata lodowa, szparagi,
Warzywa niewskazane: bakłażan, kalafior, brukselka, biała i czerwona kapusta, pieczarki, kukurydza, szczaw, ziemniaki, awokado.

Owoce

Tak jak warzywa, są one doskonałym źródłem błonnika, a oprócz tego: minerałów, witamin i przeciwutleniaczy. Można nimi z powodzeniem zastąpić chleb czy makarony. W ten sposób osoby posiadające grupę krwi 0 nie tylko kontrolują wagę, lecz także ich organizm funkcjonuje lepiej.

Owoce wskazane: wszelkie śliwki, morele, figi,
Owoce neutralne: agrest, ananas, arbuz, banan, brzoskwinia, czarne winogrona, czerwona porzeczka, cytryny, daktyle czerwone, granat, grejpfrut, gruszka, jabłko, kiwi, limonki, maliny, mango, melon, morele, nektarynki, opuncja, papaja, persy mona, porzeczka czarna i czerwona, winogrona zielone, wiśnie, żurawina,
Owoce niewskazane: truskawki, pomarańcze, mandarynki, rabarbar, jeżyny.

Napoje

Oczywiście, nie będzie dla nikogo żadnym zaskoczeniem, że wskazane jest picie dużej ilości wody (w szczególności sodowej) i, w miarę możliwości, unikanie alkoholu. Jeżeli chodzi o soki, osobom z grupą krwi zero zaleca się raczej picie tych warzywnych.

Napoje wskazane: woda sodowa, herbata z mięty, lipy, imbiru, owocu dzikiej róży, sok z ananasa, wiśni, śliwki,
Napoje neutralne: szałwia, tymianek, rumianek, herbata zielona, sok grapefruitowy, winogronowy, żurawinowy, pomidorowy, marchwiowy, selerowy, ogórkowy, piwo, czerwone i białe wino,
Napoje niewskazane: napoje gazowane typu Coca Cola, czarna herbata, herbata z dziurawca, kawa, likiery destylowane, sok z kapusty, jabłkowy, pomarańczowy.

Przyprawy i dodatki

Oczywiście, nie będzie dla nikogo żadnym zaskoczeniem, że wskazane jest picie dużej ilości wody (w szczególności sodowej) i, w miarę możliwości, unikanie alkoholu. Jeżeli chodzi o soki, osobom z grupą krwi zero zaleca się raczej picie tych warzywnych.

Przyprawy i dodatki wskazane: curry, kurkuma, pietruszka, chleb świętojański, rodymenia, kelp,
Przyprawy i dodatki neutralne: anyż, bazylia, biały i brązowy cukier, cząber, dżem i galaretki z owoców zalecanych, mięta, miód, mus jabłkowy, musztarda, papryka, pieprz ziarnisty, pieprz czerwony, rozmaryn, estragon, gorczyca suszona, goździki, kardamon, kmin rzymski, kolendra, koper, liść laurowy, majeranek, mięta, sos sojowy, sosy do sałatek (niskotłuszczowe), sól, szafran, szałwia lekarska, szczypiorek, tymianek, żelatyna,
Przyprawy i dodatki niewskazane: cynamon, gałka muszkatołowa, ketchup, marynaty, ocet, pieprz biały, pieprz czarny mielony,

Powstała pomiędzy 25 a 15 tys. lat p.n.e. Głównym czynnikiem warunkującym jej powstanie była zmiana warunków życia (osiadły tryb - powstanie rolnictwa), a co za tym idzie sposobu odżywania naszych przodków. Dla ludzi posiadających grupę A wskazane jest opieranie menu na daniach pochodząch z roślin.

Pierwszymi przedstawicielami grupy krwi A były plemienia rolnicze. Prowadziły one osiadły tryb życia i żywiły się głównie wyhodowanymi przez siebie roślinami. Dlatego też, wszystkim osobom z tą właśnie grupą, zaleca się spożywanie jak najwięcej świeżej, nie przetworzonej żywności - proteiny zawarte w roślinach dodają energii i są dobrze trawione. Przodkowie dzisiejszych przedstawicieli grupy krwi A dostosowali się do życia w dużych zbiorowiskach, więc cechowała ich dobra umiejętność współpracy i zorganizowanie. Współcześni przedstawiciele grupy A są narażeni na choroby cywilizacyjne takie jak choroby serca, rak czy cukrzyca. Poprzez odpowiednie odżywanie można jednak zapobiegać rozwojowi nie tylko wspomnianych wyżej chorób, lecz także wzmocnić system odpornościowy. Powszechny u osób z grupą krwi A niski poziom kwasu żołądkowego sprawia, że gorzej trawią one białka oraz nabiał, który to dodatkowo powoduje spowolnienie metabolizmu. Dlatego warto stopniowo eliminować te produkty z menu zastępując je serkiem tofu czy rybami. Jeśli osoba z grupą krwi A sięgnie jednak po mięso, najlepiej, aby było ono gotowane lub duszone, a nie smażone, lub mocno przetworzone (jak np. parówki). Ważnym składnikiem diety przedstawicieli tej grupy powinny być warzywa, owoce oraz, wspomniany już, w szczególności zalecany ser tofu.

Zalecenia dotyczące diety przy grupie krwi A:

Mięso, ryby i owoce morza

Jak już wiadomo, osobom z grupą krwi A zaleca się wyeliminowane z codziennego menu mięsa. Spowodowane jest to powszechnym brakiem w ich organizmach kwasów żołądkowych i enzymów odpowiedzialnych za trawienie zwierzęcego białka. Ponieważ jednak trudno jest zrezygnować z mięsa z dnia na dzień, warto zacząć je stopniowo zastępować rybami. Osoby z grupą krwi A powinny sięgać raczej po drób, a unikać wędlin i parówek zawierających azotany, które mogą przyczynić się do rozwoju raka żołądka. Dla przedstawicieli omawianej grupy odpowiednim źródłem białka i tłuszczów omega (których przyjmowanie zmniejsza ryzyko chorób serca) są ryby. Kobietom, których członek rodziny chorował na raka piersi, poleca się spożywanie jadalnych ślimaków (winniczków), które zawierają lektyny usuwające chore komórki nowotworowe.

Mięso neutralne: indyk i kurczak,
Mięso niewskazane: baranina, cielęcina, dziczyzna, gęś, kaczka, królik, kuropatwy, parówki, wątróbka, wędliny, wieprzowina, wołowina.

Ryby wskazane (nie wędzone): dorsz, karp, łosoś, makrela, okoń srebrny i żółty, pstrąg, sardynka, szczupak, ślimaki,
Ryby neutralne: flądra, rekin, kraby, krewetki, kałamarnice, węgorz,
Ryby niewskazane: marynowany śledź, łosoś wędzony, sum, ośmiornica.

Nabiał i jaja

Przedstawiciele grupy krwi A powinni ograniczyć spożycie jaj i płynnego mleka, które to są dla nich niestrawne. Dobrą alternatywą dla tych produktów jest kefir, jogurt, niskotłuszczowa śmietana.

Nabiał wskazany: kefir, zsiadłe mleko, mleko i ser sojowy,
Nabiał neutralny: jogurty naturalne i owocowe, kozie mleko, ser feta, mozzarella, kozi, ricotta,
Nabiał niewskazany: mleko, lody, masło, maślanka, ser gouda, serek wiejski, ser biały, brie, camemembert, edamski, serek kremowy, parmezan, serwatka, ser szwajcarski.

Oleje i tłuszcze

Chociaż posiadacze grupy krwi A nie potrzebują dużych ilości tłuszczu, oliwa z oliwek w formie dodatku do sałatek idealnie wspomoże trawienie i wydalanie oraz może wpłynąć na obniżenie cholesterolu.

Oleje i tłuszcze wskazane: oliwa z oliwek (w szczególności polecana) oraz olej z siemienia lnianego,
Oleje i tłuszcze neutralne: olej rzepakowy i olej z wątroby dorsza,
Oleje i tłuszcze niewskazane: olej bawełniany, kukurydziany, krokoszowy, sezamowy, olej z orzeszków ziemnych.

Orzechy i pestki

Pestki słonecznika, dyni czy orzechy włoskie są dobrym źródłem białka dla osób z grupą krwi A. W szczególności poleca się orzeszki ziemne zawierające lektynę, która zwalcza raka.

Orzechy i pestki wskazane: orzeszki ziemne, masło orzechowe, pestki dyni,
Orzechy i pestki neutralne: kasztany, mak, masło migdałowe i słonecznikowe, migdały,,
Orzechy i pestki niewskazane: orzechy nerkowca, orzechy brazylijskie, pistacje.

Fasole i rośliny strączkowe

To kolejne źródło białka (protein) zalecane dla osób z grupą krwi A. Co więcej, lektyny zawarte w fasoli sojowej pozwalają chronić organizm przed nowotworami i hamują procesy rozwoju komórek nowotworowych.

Fasole wskazane: czerwona soja, fasola czarna i zielona, fasola pinto, fasola zielona,
Fasole neutralne: bób, fasolka biała, fasolka pnąca i szparagowa, groszek cukrowy, zielony, w strączkach,
Fasole niewskazane: ciecierzyca, fasolka czerwona, nerkowata, tamaryndy.

Zboża

Produkty zbożowe mogą być spożywane przez przedstawicieli grupy krwi A do dwóch razy dziennie. W szczególności zaleca się proso, mąkę sojowa i kukurydzianą. Oprócz tego korzystne działanie ma amarant, którego lektyna chroni przed rakiem okrężnicy.

Zboża wskazane: amarant, gryka, kasza,
Zboża neutralne: jęczmień, mąka kukurydziana, owsianka, płatki kukurydziane, orkisz, otręby owsiane i ryżowe, ryż dmuchany,
Zboża niewskazane: kiełki pszenicy, otręby pszenne, pszenica, skrobia, ziemniaki.

Pieczywo

Podobnie jak w przypadku większości zbóż, również pieczywo może być właściwie bez przeszkód spożywane przez przedstawicieli grupy krwi A.

Pieczywo wskazane: chleb esseński i Ezekiela, chleb z mąki sojowej i kiełków pszenicy, ryżowe wafle,
Pieczywo neutralne: bułki z otrębami owsa, bezglutenowy chleb, chleb orkiszowy, chleb z prosa, chleb żytni 100%, chrupki żytnie, grzanki kukurydziane,
Pieczywo niewskazane: typowe angielskie grzanki, bułki z otrębami pszennymi, chleb pełno-pszeniczny, chleb wieloziarnisty, chleb z mąki macowej, chleb wysokobiałkowy.

Makarony i ziarno

Makarony są doskonałym źródłem roślinnych protein. Dostarczają wielu składników odżywczych, których przedstawiciele grupy A nie otrzymają ze zwierzęcego białka. Należy jednak pamiętać, że najlepiej wybierać produkty jak najmniej przetworzone np. makarony pełnoziarniste.

Makarony i ziarno wskazane: gryka, kasza, makaron, mąka ryżowa i żytnia, owies,
Makarony i ziarno neutralne: makaron orkiszowy, mąka glutenowa, mąka graham, mąka jęczmienna, mąka z kiełków pszenicy, mąka orkiszowa, ryż basmati, ryż biały, brązowy i dziki,
Makarony i ziarno niewskazane: makaron grysikowy, makaron ze szpinaku, mąka biała i pełnopszenna.

Warzywa

Powinny stanowić podstawę diety posiadaczy grupy krwi A. Dostarczają one organizmowi enzymów, minerałów i antyutleniaczy. Niektóre z nich zawierają ograniczający nadmiar wody w organizmie potas. Spożywanie wskazanych warzyw może chronić przed różnymi chorobami chronicznymi.

Warzywa wskazane: botwina, brokuły, cebula, dynia, chrzan, cykoria, czosnek, kalarepa, kapusta bezgłowa, karczochy, marchew, pietruszka, por, rzepa, sałata rzymska, szpinak, czerwona soja, fasola czarna, czerwone i zielone rośliny strączkowe,
Warzywa neutralne: brukiew, brukselka, buraki czerwone, cukinia, glony morskie, grzyby, gorczyca, kalafior, kapusta pekińska, kiełki mung, kiełki rzodkiewki, kminek zwyczajny, kolendra, koper włoski, kukurydza, ogórek, oliwki zielone, pędy bambusa, rzodkiewka, seler, sałata lodowa, szparagi.

Owoce

Poleca się w szczególności spożywanie owoców alkaicznych takich jak śliwki czy jagody, gdyż pomogą one zneutralizować pochodzący ze zbóż kwas w tkance mięśniowej. W celu zapobieganiu raka żołądka, warto sięgać po kiwi i grapefruita, które są bogate w witaminę C.

Owoce wskazane: ananas, borówki, czarne jagody, cytryny, figi, grapefruit, wiśnie, jeżyny, morele, rodzynki, śliwki, żurawina,
Owoce neutralne: agrest, arbuz, brzoskwinie, daktyle, granaty, gruszki, jabłka, kiwi, limonki, maliny, melony, nektarynki, porzeczki czerwone i czarne, truskawki, winogron,
Owoce niewskazane: banan, mandarynki, mango, orzech kokosowy, pomarańcze, rabarbar.

Napoje

Najlepiej, jeśli przedstawiciele grupy krwi A rozpoczną dzień od szklanki ciepłej wody z wyciśniętą cytryną - dzięki temu łatwiej będzie wydalić zgromadzony przez noc śluz z przewodu pokarmowego. Z alkoholi poleca się czerwone wino, które korzystnie oddziałuje na układ naczyniowo-sercowy.

Napoje wskazane: sok ananasowy, z ciemnej wiśni, z marchwi, winogronowy, morelowy, selerowy, z suszonej śliwki, grejpfrutowy, woda z cytryną, czerwone wino, herbata zielona, bezkofeinowa kawa, żeń-szeń dziurawiec, rumianek,
Napoje neutralne: napój i sok jabłkowy, sok z kapusty, ogórkowy, winogronowy, żurawinowy, białe wino, mięta,
Napoje niewskazane: sok pomarańczowy, pomidorowy, Coca Cola, czarna herbata , alkohole destylowane, piwo, napoje gazowane.

Przyprawy i dodatki

Odpowiednio dobrane przyprawy (w szczególności te, które bazują na soi) mogą wzmocnić układ odpornościowy przedstawicieli grupy krwi A. Należy też pamiętać, aby wystrzegać się octów i marynat.

Przyprawy i dodatki wskazane: czosnek, imbir, melasa, sos sojowy, musztarda,
Przyprawy i dodatki neutralne: ziele angielskie, bazylia, chrzan, cukier, curry, cynamon, czekolada, estragon, gałka muszkatołowa, goździki, kardamon, kolendra, koper, kurkuma, liść laurowy, majeranek, mięta, miód, oregano, papryka, pietruszka, szafran, szałwia lekarska, sól, szczypiorek, tymianek, wanilia,
Przyprawy i dodatki niewskazane: kapary, octy, pieprz biały i czarny, żelatyna, majonez, ketchup.

Powstała w Himalajach między 15-10 tys lat p.n.e. Przyczyną jej pojawienia się były najprawdopodobniej zmiany klimatyczne. Dieta przeznaczona dla osób z tą grupą krwi obejmuje szeroki zakres pokarmów - jest urozmaicona.

Mniej więcej 10 - 15 tysięcy lat p.n.e. w okolicach Himalajów, najprawdopodobniej w wyniku mutacji genowych, których przyczyną była zmiana klimatu, pojawiła się grupa krwi B. Wędrówki Mongołów spowodowały rozprzestrzenienie się tej grupy krwi na inne tereny. Ludy te tworzyły społeczności hodujące stada zwierząt, więc ich dieta opierała się głównie na mięsie i produktach mlecznych. Z uwagi na konieczność przystosowania się do trudnych warunków klimatycznych, pierwsi przedstawiciele grupy krwi B wykształcili silny układ immunologiczny i doskonałą odporność. Współcześni potomkowie pierwszych posiadaczy grupy krwi B mogą właściwie jeść każdy rodzaj pożywienia - ich zalecane menu jest najbardziej zróżnicowane i najmniej restrykcyjne. To jedyna grupa, której reprezentanci w pełni tolerują mleko i produkty mleczne. Oczywiście, są jednak produkty, których nie zaleca się osobom z grupą krwi B - jest to kurczak i pomidory.

Przedstawiciele grupy krwi B cieszą się sprawnym układem immunologicznym i, co za tym idzie, dobrym zdrowiem. Piętą achillesową osób, które odziedziczyły grupę krwi po koczowniczych plemionach jest podatność m.in. na wirusowe infekcje, cukrzycę, choroby układu krążenia, syndrom chronicznego zmęczenia czy choroby nerek.

Zalecenia dotyczące diety przy grupie krwi B:

Mięso, ryby i owoce morza

Nie ma większych przeciwwskazań, aby przedstawiciele grupy krwi B przyjmowali białko zwierzęce. Wyszczególnić jednak możemy kilka przeciwwskazań - nie zaleca się spożywania kurczaka, który zawiera nietolerowaną lektynę. Zastąpić go można z powodzeniem indykiem. Jeżeli zależy nam na przyspieszeniu przemiany materii, warto sięgnąć po jagnięcinę i baraninę. Dobrym źródłem białka dla przedstawicieli grupy B są też ryby. Wiele gatunków zawiera wspomagające układ odpornościowy kwasy Omega i wysokiej jakości proteiny. Posiadacze grupy krwi B powinni unikać skorupiaków, które zawierają niekorzystne dla ich organizmów lektyny.

Mięso wskazane: baranina, dziczyzna, jagnięcina, mięso królika,
Mięso neutralne: bażant, cielęcina, indyk, wątroba, wołowina,
Mięso niewskazane: bekon, gęś, kaczka, kurczak, kuropatwa, przepiórka, serca, wieprzowina.

Ryby wskazane: halibut, dorsz, flądra, łosoś, jesiotr, kawior, makrela, szczupak, morszczuk, morski pstrąg, oceaniczny okoń, sardynka,
Ryby neutralne: karp, kałamarnica, sieja, łosoś, okoń (także srebrny), przegrzebki, pstrąg tęczowy, rekin, sum, śledź, tuńczyk,
Ryby niewskazane: barakuda, homar, ostrygi, ośmiornice, raki, kraby, krewetki, małże, ślimaki, węgorz, wędzony łosoś.

Nabiał i jaja

Nabiał zawitał na talerzy pierwszych przedstawicieli grupy B w okresie ich największego rozwoju, tj. kiedy udomowili zwierzęta. Dzisiejsi reprezentanci tej grupy jako jedyni mogą bez obaw spożywać większość produktów mlecznych.

Nabiał wskazany: chude lub półtłuste mleko, jogurty, kefiry, kozie mleko, ser typu farmer, feta, mozzarella, owczy, wiejski,
Nabiał neutralny: maślanka, mleko sojowe, ser: biały, brie, camembert, cheddar, edamski, ementaler, gouda, parmezan, serwatka, sojowe mleko,
Nabiał niewskazany: amerykański ser, lody, ser typu blue.

Oleje i tłuszcze

Przedstawicielom grupy krwi A zaleca się w szczególności spożywanie jednonienasyconej oliwy z oliwek i oleje bogate w kwasy omega (jak np. olej lniany). Wspomagają one układ trawienny. Należy tez pamiętać, że lektyny zawarte w oleju słonecznikowym, sezamowym i kukurydzianym mogą osłabić układ pokarmowy posiadaczy grupy krwi B.

Oleje i tłuszcze wskazane: oliwa z oliwek,
Oleje i tłuszcze neutralne: olej lniany i olej z wątroby dorsza,
Oleje i tłuszcze niewskazane: olej bawełniany, kukurydziany, kroszkowy, rzepakowy, sezamowy, słonecznikowy, olej z orzeszków ziemnych.

Orzechy i pestki

Podobnie jak mięso i ryby, stanowią one bogate źródło białka. Warto jednak uważać na pewne orzechy i pestki, których lektyny mogą zaburzyć produkcję insuliny.

Orzechy i pestki wskazane: brak specjalnie wskazanych,
Orzechy i pestki neutralne: kasztany jadalne, migdałowe masło, migdały, orzech brazylijski, orzeszki liczi, orzech włoski,
Orzechy i pestki niewskazane: masło sezamowe, słonecznikowe, orzechowe, orzechy nerkowca, orzechy pinii, orzechy pistacjowe, pestki dyni, pestki słonecznika, sezam.

Fasole i rośliny strączkowe

Osobą z grupą krwi B zaleca się spożywanie fasoli roślin strączkowych, które obfitują w białka roślinne. Należy jednak mieć na uwadze, że lektyny zawarte w niektórych z tych produktów zaburzają proces tworzenia się insuliny.

Fasole wskazane: fasolka Limańska, navay i nerkowata,
Fasole neutralne: bób, biała, zielona i czerwona fasola, fasola copper, pnąca, sojowa, fasolka szparagowa, groszek strąkowy, groszek zielony,
Fasole niewskazane: fasola czarna, groszek czarne oczko, ciecierzyca, fasola pinto, różne gatunki soczewicy.

Zboża

Osoby z grupą krwi b powinny uważać na pszenicę, która zawiera lektyny mogące prowadzić do zmniejszenia wydolności insulinowej i zaburzeń spalania tłuszczów. Lektyny zawarte w życie przyczyniają się zaś pośrednio do chorób krwi i zawału, dlatego lepiej unikać także tego zboża. Osoby dbające o linię powinny zrezygnować z gryki i kukurydzy.

Zboża wskazane: otręby owsiane, ryżowe, owsianka, proso, ryż dmuchany, orkisz,
Zboża neutralne: granola, pasta ryżowa,
Zboża niewskazane: gryka, jęczmień, kasze, mąka kukurydziana, otręby pszenne, płatki kukurydziane, żyto.

Pieczywo

Tutaj powtarzają się zalecenia dotyczące zbóż. Należy unikać produktów zawierających pszenicę, kukurydzę i żyto. Podobnie jak w przypadku grupy O i A, dla osób z grupa B także zaleca się bardzo odżywczy chleb esseński i Ezekiela.

Pieczywo wskazane: chleb esseński i Ezekiela, chleb z brązowego ryżu, wafle ryżowe, pieczywo chrupkie typu Wasa,
Pieczywo neutralne: bułki z otrębami owsa, bezglutenowy chleb, chleb z mąki sojowej, orkiszowy, wysokobiałkowy (niepszeniczny),
Pieczywo niewskazane: kukurydziane bułki, chleb z pszennych otrębów, chleb wieloziarnisty, żytni 100% chleb, chrupki żytnie, obwarzanki, chleb z pszenicy.

Makarony i ziarno

Stosując zasady obowiązujące w kwestii zbóż i pieczywa, warto pamiętać także o ogólnym ograniczeniu spożycia ryżu i makaronów.

Makarony i ziarno wskazane: mąka ryżowa i mąka z owsa,
Makarony i ziarno neutralne: makaron grysikowy, szpinakowy, biała mąka, mąka orkiszowa, ryż basmati, ryż biały i ryż brązowy,
Makarony i ziarno niewskazane: ryż dziki, gryka, kasza, makaron z karczocha, mąka glutenowa, jęczmienna, pszenna, żytnia.

Warzywa

Tylko kilka wybranych gatunków warzyw jest niewskazanych dla przedstawicieli grupy B. Spośród nich warto wymienić pomidory zawierające niekorzystne dla organizmu lektyny - ich przyjmowanie grozi zaburzeniami wyściółki żołądka. Wśród warzyw, których spożycie powinno się ograniczyć, lub zupełnie wyeliminować z menu znajduje się także prowadząca do zakłócenia metabolizmu kukurydza i mogące prowadzić do alergii oliwki. Ogólnie rzecz biorąc, osobom z grupą krwi B poleca się w szczególności warzywa zielone, gdyż zawierają znany z właściwości antywirusowych magnez.

Warzywa wskazane: bakłażan, botwinka, brokuły, buraki, gorczyca, kapusta, kalafior, marchew, pietruszka, papryka, słodkie ziemniaki,
Warzywa neutralne: cebula, chrzan, cukinia, czosnek, cykoria, glony morskie, grzyby, imbir, kalarepa, kapusta pekińska, koper (także włoski), ogórek, pędy bambusa, pieczarki, por, rzepa, sałata lodowa i rzymska, seler, szparagi, szpinak, ziemniaki,
Warzywa niewskazane: awokado, dynia, karczochy, kukurydza, oliwki, pomidory, rzodkiewka.

Owoce

Menu z dużą ilością owoców pomaga walczyć ze zbędnymi kilogramami. Dla osób cierpiących na wzdęcia szczególnie polecany jest ananas. Owoce, których należy unikać, są z reguły mało powszechne, więc przedstawiciele grupy krwi B raczej nie odczują dotkliwie ich braku w codziennym menu.

Owoce wskazane: ananas, banan, papaja, śliwki, winogrona, żurawina,
Owoce neutralne: agrest, arbuz, borówka, brzoskwinia, cytryna, daktyle, figi (także suszone), grejpfrut, gruszka, jabłka, jeżyny, kiwi, limonka, maliny, mandarynki, mango, melony, morele, nektarynki, pomarańcze, porzeczki, rodzynki, śliwki suszone, truskawki, wiśnie,
Owoce niewskazane: granat, opuncja, kokos, rabarbar.

Napoje

Soki, zarówno owocowe i warzywne, pite z rana z dodatkiem oleju lnianego i łyżeczki lecytyny, wzmocnią układ immunologiczny reprezentantów grupy krwi B. Zaleca się także picie większości herbat ziołowych, herbaty ziołowej i wody. Z alkoholi najlepiej wybierać wino i piwo, lecz lepiej pić je sporadycznie.

Napoje wskazane: sok ananasowy, sok z kapusty, z winogron, z żurawiny, szałwia, zielona herbata, żeń-szeń,
Napoje neutralne: sok wiśniowy, grapefruitowy, jabłkowy, marchewkowy, morelowy, ogórkowy, pomarańczowy, selerowy, dziurawiec, mniszek, rumianek, wino, piwo, kawa,
Napoje niewskazane: sok pomidorowy, herbata z lipy, Coca Cola i inne napoje gazowane, alkohole destylowane, woda sodowa.

Przyprawy i dodatki

Grupie B poleca się w szczególności przyprawy ostre, z wyjątkiem pieprzu zawierającego niekorzystne dla organizmu lektyny. Pamiętajmy o umiarkowanym dawkowaniu cukru, co nie oznacza, że od czasu do czasu nie można pozwolić sobie na odrobinę czekolady. Z dodatków zaleca się wyeliminowanie ketchupu, gdyż jest na bazie pomidora, który, jak już wiemy, zawiera niekorzystne lektyny.

Przyprawy i dodatki wskazane: curry, chrzan, imbir, pietruszka,
Przyprawy i dodatki neutralne: dżemy i galaretki z zalecanych owoców, ziele angielski, anyż, bazylia, cukier, cząber, czekolada, czosnek, estragon, gałka muszkatołowa, goździki, kapary, kminek i kmin, kolendra, koper, kurkuma, liść laurowy, majeranek, majonez, marynaty, mięta, miód, musztarda, ocet (wszystkie rodzaje), oregano, papryka, pieprz czerwony i ziarnisty, sos sojowy, sól, szafran, szałwia, szczypiorek, tymianek, wanilia,
Przyprawy i dodatki niewskazane: cynamon, czarny i biały pieprz, ketchup, żelatyna.

Najmłodsza grupa krwi. Jej początki szacuje się okres około 6 wiek n.e. Powstała w wyniku mieszania się ras. Grupę tą posiada jedynie kilka procent ludzi. W diecie nie powinno zabraknąć ryb. Unikać należy między innymi czerwonego mięsa.

AB jest najmłodszą spośród czterech podstawowych grup krwi - powstała mniej więcej 1500 lat temu. Jak sama nazwa wskazuje, zrodziła się ona przez połączenie genetyczne grupy A i B. Jest niezwykle rzadka - posiada ją jedynie około 3,5% populacji ludzi na całym świecie. Stanowi ona połączenie najlepszych cech oraz słabości grup A i B. Czasem jednak reprezentanci grupy AB wykazują cechy typowe tylko dla grupy A, innym zaś razem dla B. Dlatego zaleca się, aby osoby z ta grupą krwi zapoznały się z zaleceniami dotyczącymi zarówno grupy A, jak i B.

Chociaż reprezentanci grupy AB wykazują niską podatność zachorowań na artretyzm, różnego rodzaju alergie czy zapalenia, narażeni są na raka, cukrzycę i choroby układu sercowo-naczyniowego. Jeżeli chodzi o zalecenia żywieniowe, ogólnie rzecz ujmując, osoby z omawianą grupą krwi powinny unikać lub spożywać produkty niewskazane/zalecance dla grupy A i B. Wyjątkiem są tutaj pomidory - chociaż są odradzane dwóm wyżej wspomnianym grupom, osoby z grupą AB mogą je jeść właściwie bez ograniczeń. Cechą wspólną grupy AB oraz A jest wytwarzanie malej ilości kwasów żołądkowych, które umożliwiają trawienie białek pochodzenia zwierzęcego. Dlatego też osoby z grupą AB powinny raczej ograniczyć ilość spożywanego mięsa i zastąpić je warzywami.

Zalecenia dotyczące diety przy grupie krwi AB:

Mięso, ryby i owoce morza

Osoby z grupą krwi AB (podobnie jak z grupą A) nie wytwarzają odpowiedniej ilości kwasu żołądkowego do trawienia białka pochodzenia zwierzęcego. Warto jednak sięgać po proteiny zawarte w mięsie jagnięcym, baranim czy indyczym, tak jak zaleca się to przedstawicielom grupy B. Trzeba mieć na uwadze, że lektyny z kurczaka powodować mogą zaburzenia przewodu pokarmowego i krwi, więc lepiej całkowicie wyeliminować go z menu. Osoby z niskim poziomem kwasu żołądkowego powinny unikać także mięsa wędzonego i tego z konserwantami - może być ono przyczyną raka żołądka. Najlepszym źródłem białka dla przedstawicieli grupy AB są ryby i owoce morza. Tylko niektóre gatunki zawierają złe dla organizmu lektyny, a jest to m.in. flądra i sola. Warto pamiętać, że lektyny ślimaka winniczka oczyszczają organizm ze zmutowanych, chorych komórek.

Mięso wskazane: baranina, jagnięcina, mięso indyka i królika,
Mięso neutralne: bażant, wątroba,
Mięso niewskazane: bekon, cielęcina, dziczyzna, gęś, kaczka, kurczak, serca, szynka, wieprzowina, wołowina.

Ryby wskazane: jesiotr, łosoś, makrela, pstrąg, sardynka, szczupak, tuńczyk, makrela, szczupak, morszczuk, morski pstrąg, oceaniczny okoń, sardynka,
Ryby neutralne: karp, kałamarnica, kawior, łosoś, okoń, rekin, sum, śledź,
Ryby niewskazane: barakuda, flądra, halibut, homar, kraby, krewetki, łosoś wędzony, małże, ostrygi, ośmiornica, rak, sardela, śledź marynowany, węgorz.

Nabiał i jaja

Dla osób z grupą krwi AB nabiał, a w szczególności jogurty, kefiry i śmietanka niskotłuszczowa, jest jak najbardziej wskazany. Jednak u niektórych przedstawicieli tej grupy krwi występuje nadmierna produkcja śluzu mogąca prowadzić do złego tolerowania nabiału - należy go wtedy odstawić. Dobrym nośnikiem protein są także jaja. Uwaga: aby obniżyć poziom cholesterolu, na każde żółtko należy spożywać dwa białka.

Nabiał wskazany: jogurty, kefiry, kwaśna śmietana, mleko owcze, ser feta, kozi, mozzarella, owczy, wiejski,
Nabiał neutralny: mleko chude, półtłuste i sojowe, ser biały, cheddar, edamski, ementaler, gouda, sojowy, szwajcarski, serwatka, ser śmietanowy,
Nabiał niewskazany: lody, masło, maślanka, mleko pełnotłuste, ser amerykański, parmezan.

Oleje i tłuszcze

Najważniejszym zaleceniem w kwestii olejów i tłuszczów jest wybieranie oliwy z oliwek - pozwala ona obniżyć poziom cholesterolu we krwi.

Oleje i tłuszcze wskazane: oliwa z oliwek,
Oleje i tłuszcze neutralne: olej rzepakowy, z orzeszków ziemnych, z siemienia lnianego, z wątroby dorsza,
Oleje i tłuszcze niewskazane: olej bawełniany, kukurydziany, słonecznikowy, sezamowy.

Orzechy i pestki

Powinny być spożywane tylko w niewielkich ilościach. Mimo iż są one dobrym źródłem protein, trzeba pamiętać, że zawierają lektyny hamujące insulinę. Osobom z grupą AB poleca się wzmacniające układ odpornościowy orzeszki ziemne.

Orzechy i pestki wskazane: kasztany, masło z orzeszków ziemnych, orzeszki ziemne, orzechy włoskie,
Orzechy i pestki neutralne: masło migdałowe, migdały, orzeszki pini, orzechy brazylijskie, nerkowca, pistacjowe,
Orzechy i pestki niewskazane: masło sezamowe i słonecznikowe, orzechy laskowe, mak, pestki dyni, siemię sezamu i słonecznika.

Fasole i rośliny strączkowe

Chociaż osoby posiadające grupę krwi AB reagują dobrze na fasole i rośliny strączkowe, trzeba mieć na uwadze, że niektóre z nich zawierają niekorzystne dla organizmu lektyny. Polecana jest w szczególności soczewica, której spożycie może pomóc w walce z rakiem (jest antyutleniaczem).

Fasole wskazane: fasolka czerwona, navy, pinto, soczewica zielona,
Fasole neutralne: bób, biała i zielona fasolka, fasolka pnąca, szparagowa, soczewica czerwona, amerykańska, strączki grochu, zielony groszek,
Fasole niewskazane: fasola czarna, Limańska, nerkowata.

Zboża

Przedstawiciele grupy AB reagują dobrze na produkty zbożowe, nawet na pszenicę, którą jednak należy ograniczyć ze względu na zbyt kwaśne dla tej grupy jej jądro. Pszenica nie jest także polecana osobom cierpiącym na nadwagę oraz astmatykom. Korzystne dla tej grupy lektyny znaleźć można w ziarnach amarantu - przeciwdziałają one nowotworowi okrężnicy.

Zboża wskazane: otręby ryżowe, owsiane, owsianka, proso, ryż dmuchany, orkisz, żyto,
Zboża neutralne: amarant, granola, jęczmień, kiełki, otręby i pasta z pszenicy, pasta ryżowa, płatki siedem zbóż, płatki sojowe, przetwory z pszenicy,
Zboża niewskazane: gryka, mąka kukurydziana, płatki kukurydziane, kasza.

Pieczywo

Pieczywo z reguły nie oddziałuje źle na osoby z grupą krwi AB, jeśli nie mają one problemu z nadmierną produkcją śluzu. Wszyscy przedstawiciele tej grupy krwi powinni jednak uważać na produkty zawierające węglowodany złożone.

Pieczywo wskazane: chleb z brązowego ryżu, esseński, Ezekiela, z kiełków pszenicy, z mąki sojowej, 100% żytni chleb, chrupki fin, pieczywo typu wasa, wafle ryżowe,
Pieczywo neutralne: bagietki pszeniczne, bułki z otrębami owsa i pszennymi, chleb bezglutenowy, z mąki orkiszowej, pszenny macowy, wieloziarnisty, wysokobiałkowy,
Pieczywo niewskazane: kukurydziane bułki.

Makarony i ziarno

Osobą z grupą krwi AB poleca się przede wszystkim spożywanie ryżu. Makaron (np. ze szpinaku) zaleca się jeść nie częściej niż dwa razy w tygodniu. W kwestii ograniczeń, dobrze także pamiętać, aby nie spożywać otrębów i kiełków pszenicznych więcej niż raz w tygodniu.

Makarony i ziarno wskazane: dziki ryż, makarony z mąki owsianej i żytniej, ryż biały, brązowy, basmati,
Makarony i ziarno neutralne: makaron szpinakowy, mąka biała, glutenowa, grahama, pełnopszenna, orkiszowa,
Makarony i ziarno niewskazane: kasza gryczana, makaron z karczocha, mąka jęczmienna.

Warzywa

Warzywa zawierają związki fitochemiczne, które mogą korzystnie wpłynąć na zapobieganie nowotworów i chorób serca. Należy je więc spożywać nawet kilka dziennie. Osoby z grupą AB mogą wybierać spośród szerokiego wachlarza różnych gatunków warzyw. Szczególnie polecane jest korzystnie wpływające na walkę z rakiem tofu.

Warzywa wskazane: botwinka, brokuły, burak, kalafior, kapusta, karczochy jerozolimskie, mniszek lekarski, ogórek, pietruszka, seler, por, słodkie ziemniaki,
Warzywa neutralne: brukiew, brukselka, boćwina, cebula, chrzan, cukinia, cykoria, dymka, dynia, grzyby, marchew, oliwki (hiszpańskie, greckie, zielone), pędy bambusa, pieczarki, pomidory, por, rzepa, sałata lodowa i rzymska, szparagi, szpinak, trybula, ziemniaki białe i czerwone,
Warzywa niewskazane: awokado, karczoch amerykański, kiełki rzodkiewki, kukurydza biała i żółta, oliwki czarne, papryka, rzodkiewka.

Owoce

Osobom z grupą AB zaleca się spożywanie przede wszystkim bardziej alkalicznych owoców takich jak śliwki, jagody i winogrona. Warto pamiętać, że niewskazane są niektóre owoce tropikalne, jak guawa czy mango. Niekorzystnie działanie na żołądek wykazują pomarańcze - powodują one wytrącanie ważnych minerałów z organizmu. Zaleca się jedzenie grapefruitów i kiwi, które pomagają zapobiegać nowotworom żołądka.

Owoce wskazane: agrest, ananas, cytryna, figi świeże suszone, grapefruit, wiśnia, śliwki, wiśnie, winogrona, żurawina,
Owoce neutralne: arbuz, borówka, brzoskwinie, daktyle, gruszki, jabłka, jeżyny, limonki, maliny, mandarynki, melony, morele, nektarynki, papaja, porzeczki, rodzynki, suszone śliwki, truskawki,
Owoce niewskazane: banany, mango, granaty, guawa, kokos, pomarańcze, rabarbar.

Napoje

Osobom z grupą krwi AB zaleca się wypicie z rana szklanki wody ze świeżo wyciśniętym sokiem z cytryny. W ten sposób oczyszcza się organizm ze śluzu zgromadzonego w czasie snu oraz ułatwia się trawienie. Polecamy także picie ziołowych herbat, które wzmacniają układ odpornościowy i pomagają zapobiegać niektórym chorobom. Na układ sercowo-naczyniowy korzystnie wpłynie czerwone wino.

Napoje wskazane: sok z ciemnej wiśni, z marchwi, z papai, z selera, z winogron, żurawinowy,
Napoje neutralne: brzoza, dziurawiec, napój i sok jabłkowy, ananasowy, grejpfrutowy, morelowy, sok ogórkowy, soki warzywne, woda z cytryną, waleriana,
Napoje niewskazane: chmiel, Coca Cola i inne napoje gazowane, lipa, sok pomarańczowy, czarna herbata, likiery destylowane.

Przyprawy i dodatki

Poleca się stosowanie soli morskiej zamiast zwykłej soli kuchennej - ma ona dobry wpływ na układ odpornościowy i serce, pomaga też utrzymać stałą wagę. Przedstawiciele grupy krwi AB powinni unikać potraw z dużą ilością pieprzu, octu (a więc także marynat) i ketchupu. Zaleca się za to stosowanie w kuchni czosnku, który jest naturalnym antybiotykiem szczególnie dobrze wpływającym na osoby z omawianą grupą krwi.

Przyprawy i dodatki wskazane: curry, chrzan, czosnek, pietruszka,
Przyprawy i dodatki neutralne: bazylia, cukier biały i brązowy, cząber, dżemy i galaretki z zalecanych owoców, czekolada, estragon, gałka muszkatołowa, gorczyca, kardamon, kolendra, koper, kurkuma, liść laurowy, majeranek, majonez, mięta, miód, musztarda, ocet jabłkowy, balsamiczny i winny, papryka czerwona, rozmaryn, sos sojowy, sól, szałwia, szczypiorek, trybula ogrodowa, tymianek, wanilia, ziele angielskie,
Przyprawy i dodatki niewskazane: esencja migdałowa, kapary, ketchup, marynaty, ocet balsamiczny, biały, z jabłek i winny czerwony, pieprz biały, czarny mielony, czerwony, żelatyna.

---