01 (125)

5. ASERTYWNOŚĆ

Co to jest asertywność?

Asertywność to takie zachowanie, które umożliwia człowiekowi działanie w jego własnym interesie, obronę swoich praw bez odczuwania lęku. To także wyrażanie swoich myśli, uczuć i pragnień w sposób, który nie narusza praw innych ludzi. Zachowujemy się asertywnie, gdy w sposób otwarty, adekwatny, uczciwy, używając społecznie akceptowanych form, wyrażamy własne prawa i uczucia, respektując równocześnie prawa i uczucia innych ludzi. Zachowując się tak, potrafimy stanowczo i śmiało egzekwować od otoczenia to, co nam się słusznie należy, nie raniąc tym innych ludzi.

Działając asertywnie nie jesteś ani agresywny, ani uległy, jesteś stanowczy, demokratyczny, efektywny. Gdy zachowujesz się w ten sposób, informujesz otoczenie, że umiesz zadbać o swój interes, broniąc swojego terytorium, że nie pozwolisz sobą manipulować, bo znasz swoje prawa i umiesz je egzekwować, ale też, że szanujesz swoich klientów czy partnerów. Aby być asertywnym, trzeba zaakceptować fakt, że wszyscy ludzie są równi, że każdy ma prawo być traktowany na równi z innymi, że każdy jest tak samo ważny. Jeśli więc dbasz o swoje interesy, uwzględniając interesy i potrzeby innych ludzi, nie jesteś wcale egoistą, jesteś właśnie asertywny i pewny siebie. Znaczy to, że masz odwagę żyć zgodnie z własnymi poglądami i uznawanymi wartościami, czerpać satysfakcję ze swojego życia, również zawodowego.

Asertywność jako jeden ze sposobów zmniejszania kosztów psychicznych pracy

Pracownicy biur narażeni są na trudne sytuacje i konflikty interpersonalne ze swoimi klientami-podopiecznymi. Zdarza się często, że klienci ci starają się w sposób nieuprawniony naruszać prawa pracownika, są zbyt agresywni lub zbyt pasywni, czasem chcą uzyskać nadmierne korzyści wymuszając załatwienie ich spraw w niezgodzie z przepisami i prawami urzędnika. Stosują przy tym często sprytne manipulacje, wywołując w urzędniku poczucie winy poprzez odwoływanie się do jego uczuć, potrzeb czy postaw.

Trwanie w takiej sytuacji, bez zmiany swojego zachowania, powoduje, że pracownik ponosi wysokie koszty psychiczne w postaci przykrego napięcia, frustracji, kumulowanej złości i wypalenia zawodowego. Zaczyna mieć pretensje do siebie, że nie potrafi się bronić, że ulega naciskom, manipulacjom, że nie działa skutecznie i w zgodzie ze sobą. Może to rodzić głębokie niezadowolenie z siebie, swojej pracy, obniżać szacunek do siebie. Dotyczy to tych sytuacji, gdy człowiek wie, co ktoś z nim „robi”, czuje, że ktoś narusza jego prawa, nadużywa jego cierpliwości, manipuluje nim, wymusza decyzje, których nie chce podjąć. Człowiek ten często wyobraża sobie, jak chciałby się zachować, a mimo to nie umie tego zrobić we właściwy sposób i we właściwym czasie.