0000019

rzy różnych specjalności: ortopeda, neurochirurg, urolog, lekarz rehabilitant itp.,

3)    właściwie wyszkolony personel średni i właściwie postawiona fizykoterapia,

4)    zachowanie zasady okresowych kontroli urologicznych.

Przechodząc do omówienia postępowania urologicznego

u chorych z neuropochodnymi zaburzeniami czynności pęcherza moczowego, należy z naciskiem podkreślić, że nie może być mowy o wypracowaniu jakiegoś postępowania rutynowego.

Każdy przypadek powinien być potraktowany indywidualnie, a wskazania do tego lub innego postępowania muszą wynikać z określonych przesłanek i aktualnych możliwości:

1. Odprowadzanie moczu z porażonego pęcherza. Jest to nader istotne zagadnienie w neuropochod-nym zatrzymaniu moczu, szczególnie zaś ważne w okresie wtrząsu rdzeniowego i porażenia pęcherza. Od wybranego sposobu derywacji moczu i jego wykonania może zależeć cały dalszy przebieg sprawy i jakość końcowej postaci pęcherza neurogennego.

Wśród przedstawionych w tab. XI sposobów derywacji moczu z porażonego pęcherza niektóre nie spełniły pokładanych nadziei i nie są obecnie zalecane. Rutynowe zakładanie prze-

Tabela XI

Sposoby odprowadzania moczu z porażonego pęcherza

Nr	Nazwa sposobu	Przydatność w naszych warunkach
1	Sposób nieinterwencji
	(non interference)	—
2	Ręczne wyciskanie
	(manuał expression)	+
3	Cewnikowanie
	(don't touch Guttmanna)	+ +
4	Cewnikowanie okresowe	+ +
5	Płukanie zwrotne
	(tidall irrigation)	-
6	Cewnik na stałe — z tworzyw sztucznych
	cewnik Gibbona	+ +
7	Przetoka nadłonowa	—

toki nadionowej w zatrzymaniu moczu pochodzenia neurogen-nego było sposobem z wyboru od 1937 r. i przetrwało II wojną światową. Jednak następstwem cewnika Pezzera w pęcherzu jest zwykle ciężkie zakażenie moczu, łatwość powstawania kamicy (utrzymujący się alkaliczny odczyn moczu) i przewlekłe procesy zapalne w ścianie pęcherza prowadzące do jego marskości.

Znane są trudności związane z operacyjnym zamknięciem przetoki nadionowej przy pęcherzu marskim. Jeśli do tego dodamy znacznie utrudnioną rehabilitację i czynnik psychicz-

Ryc. 56. Marskość pęcherza moczowego po 2 latach utrzymywania przetoki nadionowej

143