0000032 (2)

3) pozycja przeważnie leżąca,

to teraz, po roku życia wszystko to się zmienia i organizm dziecka przystosowuje się do nowych możliwości. Najsilniej odbija się na dziecku przejście z pozycji leżącej do stojącej i umiejętność chodzenia.

Pozycja stojąca i chodzenie wpływają na zwiększony udział w oddychaniu klatki piersiowej przy torze oddechowym przeważnie brzusznym, przeponowym. Wpływają one dalej na ustalenie się fizjologicznych krzywizn kręgosłupa i na wzmocnienie obręczy biodrowej. Wtórnie przyspiesza to rozwój mięśni i kośćca. Rozwój zębów mlecznych umożliwia wzbogacenie diety, bardziej odpowiedniej dla żywo rosnącego organizmu, potrzebującego już pożywienia nie tylko w związku z rozwojem organizmu, ale i z pokonywaniem większych wysiłków. W tym okresie przejściowym dziecko opanowuje mowę. Zdolność samodzielnego posuwania się w przestrzeni wraz z mową ma wpływ na znaczne przyspieszenie rozwoju umysłowego.

Okres 1—3 r. życia pozostaje pod silnym wpływem hormonu tarczycy. Może tym należałoby sobie tłumaczyć znaczne zwolnienie przyrostu wagi przy szybkim wzroście, gdy bowiem w 1 r. życia dziecku przybywa na wadze 7,5 kg przy 25 cm przyrostu wzrostu, w drugim roku życia przyrost wagi wynosi zaledwie około 2 kg przy 12 cm przyrostu wzrostu, a w 3 r. życia też 2 kg wagi i 6—7 cm wzrostu. Nieraz daje się zaobserwować, że dzieci nadmiernie otyłe wir. życia, gwałtownie szczupleją w 2 r. życia. Spostrzeżenia te potwierdzają badania zasadniczej przemiany materii, która osiąga swoje maksimum między 1—2 r. życia zarówno w porównaniu do wagi, wzrostu, jak i powierzchni ciała. Do 1 r. życia zużywa dziecko 52 kal. na 1 kg wagi 1—3    „    „    „    55—60    kal. na 1 kg wagi

do 1    „    „    „    612    kal. na m² pow.

I—3    ,,    „    1200 kal. na iii⁹ pow.

Niezbyt jasne są jeszcze i inne odchylenia charakterystyczne dla tego okresu życia. V/ okresie 1—3 r. występuje wyraźna „fizjologiczna” anemizacja ustroju, co potwierdzają badania nad zawartością w surowicy krwi oraz liczbą krwinek czerwonych i hemoglobiny. W okresie tym występuje też dość wyraźna de-mineralizacja kości. Stopniowo zmniejsza się za to ilość schorzeń przewodu pokarmowego, odporność skóry wzrasta, częściej występują schorzenia dróg oddechowych, a wobec chorób zakaźnych wiek ten jest wyjątkowo mało odporny, ponieważ

1)    utracił odporność przekazaną przez matkę,

2)    ma słabo rozwiniętą odporność naturalną,

3)    ma słabo rozwinięty układ limfatyczny,

4)    słabo wytwarza we krwi przeciwciała obronne.

Toteż dzieci w tym wieku zapadają często na choroby zakaźne (wzmożona ilość kontaktów) i chorują ciężko.

Mimo wszystko śmiertelność dla tego okresu jest już wyraźnie nizsza niż w wieku niemowlęcym, jakkolwiek zachorowalność jest jeszcze bardzo wysoka.

HIGIENA DZIECKA W WIEKU OD 1—3 LAT

Opieka nad zdrowiem dziecka i jego rozwojem przesuwa się z zagadnienia odżywiania, najważniejszego w wieku niemowlęcym, na zagadnienie higieny narządów ruchu oraz walki z chorobami zakaźnymi.

Pokarmy dziecka między 1—3 r. życia są już nie tylko płynne i papkowate, ale i stale. Przewód pokarmowy działa sprawniej, stąd rzadziej występują zaburzenia trawienne. Wpływ zainteresowań psychicznych na życie dziecka obniża na ogół apetyt. Skargi rodziców¹ na to, że dziecko „nie chce jeść”, wyraźnie wzrastają. Najczęściej niechęć dziecka do jedzenia oparta jest na wadliwym wychowaniu dziecka. Przeczulenie rodziców na punkcie tego, czy dziecko zjadło, czy nie zjadło, zmusza ich do stosowania gróźb, próśb, nagród, zabaw przy jedzeniu itd. Tworzenie „ceremoniału” z jedzenia wyzyskuje dziecko na swoją korzyść, zatracając granice między naturalną funkcją zaspokajania głodu a jeszcze jedną emocjonującą zabawą z dorosłymi i próbą sił.

Zasadniczymi postulatami przy odżywianiu małego dziecka są: dziecko je oddzielnie, nie z dorosłymi, je bowiem wolno, a dorosłych to niecierpliwa, poza tym żąda nieraz tych rzeczy, które jedzą dorośli; dziecko nie powinno być odryw^rane do jedzenia od zabawy.

63