07 (41)

V'^Pj5

_^ł

H^oniiere: budowa i zasada odczytu pomiaru

i cyfrowe.

.liij^ikrometryczrie przyrządy pomiarowe dzielą się na kreskowe fe^lwpraktyce warsztatowej najczęściej spotyka się (rys. 2.6):

przyrządy mikrometryczne (mikrometry) do pomiarów powierzchni zewnętrz-•nych,    j

-    mikromierze do wymiarów wewnętrznych - średnicówki mikrometryczne, mikromierze wewnętrzne szczękowe,

-    głębokościomierze mikrometryczne.

Możliwości pomiarowe przyrządów mikrometrycznych ograniczają granice zakresu pomiarowego (gómą i dolną) opisane na przyrządzie.

Zasada pracy przyrządów mikrometrycznych oparta jest na współpracy ruchomej śruby mikrometrycznej obracającego się wrzeciona z nieruchomą nakrętką. Typowe przyrządy mikrometryczne mają śruby mikrometryczne o skoku 0,5 lub 1 mm oraz działkę elementarną 0,01 mm. Zasadę odczytu wskazań mikromie-rzem przedstawiono na rysunku 2.7.

b)

c)

Rys. 2.6. Przyrządy mikrometryczne:

a)    mikromierz (1    — kowadełko,

2 — wrzeciono, 3 — zacisk, 4 — tulejka, 5 — bęben, 6 — sprzęgiełko, 7 — kabłąk),

b)    glębokościomierz mikromelryczny,

c)    mikromierz wewnętrzny

6 + 0,5 + 0,13 = 6,63

llllll	--	13
irrrrp	=	10
0 3		|
		•

6 + 0,13 = 6,13

tttpeL

Ó 5

13

10

Rys. 2.7. Odczyty pomiarów mikromicrzem

2.5.    Czujniki zegarowe

Czujniki mechaniczne są przeznaczone do pomiarów porównawczych.

Ze względu na stosowane rozwiązania konstrukcyjne czujniki dzielimy na fl 1]:

-    zębate (zwane także czujnikami zegarowymi - rys. 2.8),

-    dźwigniowe,

-    dźwigniowo-zębate,

-    śrubowe,

-    sprężynowe.

Najbardziej rozpowszechnione są czujniki zegarowe o zakresie pomiarowym 3 mm i 10 mm oraz wartości działki elementarnej 0,01 mm; mają one wymienne końcówki pomiarowe (półkoliste, płaskie, pryzmatyczne itp.). Są szeroko stosowane w przyrządach pomiarowych, np. w średnicówkach zegarowych i głębokościomierzach. Czujniki zamocowane w podstawach magnetycznych służą do pomiaru błędu promieniowego i osiowego.

2.6. Inne wzorce i przybory pomiarowe    ^Ry*-Czujnik zegarowy

W praktyce warsztatowej stosuje się również:

-    płytki wzorcowe;

-    przymiary kreskowe różnej długości (z działką elementarną 0,5 lub 1 mm);

-    macki zewnętrzne i wewnętrzne - do przenoszenia wymiarów w przypadkach, gdy dostęp narzędzia pomiarowego do mierzonych powierzchni jest utrudniony;

a)

^b)

‘'ifcsEŚD

-    szczelinomierze, wzorce kątów (np. do sprawdzania wierteł krętych, noży tokarskich do gwintów itp.), kątowniki (wzorce kąta prostego - krawędziowe, powierzchniowe płaskie i ze stopką), wzorce łuków, wzorce zarysu gwintów;

-    sprawdziany tłoczkowe, szczękowe, pierścieniowe do gwintów (wzorce wymiarów granicznych: największego i najmniejszego wykonywanych przedmiotów),

Przykłady najczęściej stosowanych *^ys' ²'⁹' ^{Wzorce: a)}.

j :    j    j    ' b) wzorzec zarysu gwintów, cl wzorce

wzorców przedstawiono na rysunku 2.9. i_u^_ów Ulowych