07 (41)

. J^mierz: budowa i zasada odczytu pomiaru liSiylikrornetryczrie przyrządy pomiarowe dzielą się na kreskowe i cyfrowe. ^llpfWpraktyce warsztatowej najczęściej spotyka się (rys. 2.6):

pnytządy mikrometiyczne (mikrometry) do pomiarów powierzchni zewnętrz-"• nych,    l

-    mikromierze do wymiarów wewnętrznych - średnicówki mikrometryczne, mikromierze wewnętrzne szczękowe,

-    głębokościomierze mikrometiyczne.

Możliwości pomiarowe przyrządów mikrometrycznych ograniczają granice^:

zakresu pomiarowego (górną i dolną) opisane na przyrządzie.    ^J

Zasada pracy przyrządów mikrometrycznych oparta jest na współpracy ru-chomej śruby mikrometrycznej obracającego się wrzeciona z nieruchomą nakręt- • ką. Typowe przyrządy mikrometryczne mają śruby mikrometryczne o skoku 0,5 lub 1 mm oraz działkę elementarną 0,01 mm. Zasadę odczytu wskazań mikromie- ; rzem przedstawiono na rysunku 2.7.

Rys. 2.6. Przyrządy mikrometryczne:

a)    mikromicrz (1    — kowadełko,

2 — wrzeciono, 3 — zacisk, 4 — tulejka, 5 — bęben, 6 — sprzęgiełko, 7 — kabląk),

b)    glębokościomierz mikrometryczny,

c)    mikromicrz wewnętrzny

6 + 0,5 + 0,13 = 6,63

I I I I I I TTTTTT7

!5

10

6 + 0,13 = 6,13

		-1
llllll		13
i Min	=
1 ^1		10
0 3
		_1

Rys. 2.7. Odczyty pomiarów mikromicrzem

2.5.    Czujniki zegarowe

Czujniki mechaniczne są przeznaczone do pomiarów porównawczych.

Ze względu na stosowane rozwiązania konstrukcyjne czujniki dzielimy na f 11]:

-    zębate (zwane także czujnikami zegarowymi - rys. 2.8),

-    dźwigniowe,

-    dźwigniowo-zębate,

-    śrubowe,

-    sprężynowe.

Najbardziej rozpowszechnione są czujniki zegarowe o zakresie pomiarowym 3 mm i 10 mm oraz wartości działki elementarnej 0,01 mm; mają one wymienne końcówki pomiarowe (półkoliste, płaskie, pryzmatyczne itp.). Są szeroko stosowane w przyrządach pomiarowych, np. w średnicówkach zegarowych i głębokościomierzach. Czujniki zamocowane w podstawach magnetycznych służą do pomiaru błędu promieniowego i osiowego.

2.6.    Inne wzorce i przybory pomiarowe    ^Ry*- 2.8. Czujnik zegarowy

W praktyce warsztatowej stosuje się również:

-    płytki wzorcowe;

-    przymiary kreskowe różnej długości (z działką elementarną 0,5 lub 1 mm);

-    macki zewnętrzne i wewnętrzne - do przenoszenia wymiarów w przypadkach, gdy dostęp narzędzia pomiarowego do mierzonych powierzchni jest utrudniony;

-    szczelinomierze, wzorce kątów (np. do sprawdzania wierteł krętych, noży tokarskich do gwintów itp.), kątowniki (wzorce kąta prostego - krawędziowe, powierzchniowe płaskie i ze stopką), wzorce łuków, wzorce zarysu gwintów;

-    sprawdziany tłoczkowe, szczękowe,

pierścieniowe do gwintów (wzorce wymiarów granicznych: największego i najmniejszego wykonywanych przedmiotów).    ,    ...

Przykłady najczęściej stosowanych *^ys’ ^{2 9}‘ ^{Wzorce: a)}. “^czel\^nwnierz-^{1    3    3}.    ^J    ' b) wzorzec zarysu gwintów, c) wzorce

wzorców przedstawiono na rysunku 2.9. i_uków kołowych