Dzieci wsi i miasta (200 000 pomiarów) Polska (r. 1930)
jak i obciążenie dziecka nadmiernym wysiłkiem fizycznym, nieuwzględnienie potrzeb umysłowych dziecka (jak przedwczesne i nadmierne obciążenie go pracą umysłową) wpływa na zahamowanie jego rozwoju. Może też pod tym względem należałoby rozpatrzyć pewne niebezpieczeństwa, jakie mogą się kryć w okresie szkolnym dziecka.
Otóż każda szkoła zawiera pewne elementy, które mogą być szkodliwa dla rozwoju dziecka, jeżeli nie będą zrówmoważone przez odpowiednie zarządzenia wyrównawcze. Możliwe szkodliwości:
1) skupienie dużej ilości dzieci, stąd łatwość szerzenia się chorób Zakaźnych,
2) zahamowanie ruchowe dzieci i wielogodzinna postawa siedząca,
3) przewaga pracy umysłowej nad wysiłkiem fizycznym.
Braki te, jeżeli nie są wyrównane, mogą prowadzić do wzmożonej zachorowalności dzieci, do wytwarzania się wad postawy i zahamowania rozwoju fizycznego. Zwalczaniem tych braków zajmuje się higiena szkolna poprzez dobre urządzenie lokali szkolnych, właściwe zorganizowanie zwalczania chorób zakaźnych, wprowadzenie w rozkładach zajęć szkolnych ćwiczeń fizycznych, pracy ręcznej, rozwój sportu szkolnego, organizowanie wycieczek, obozów7, właściwy rozkład zajęć szkolnych, ich program i ilość itd.
Na nieprawidłowy rozwój dziecka mogą mieć zasadniczy wpływ przebyte choroby i ewentualne ich następstwa.
Znany jest wpływ krzywicy na zahamowanie rozwoju fizycznego, zwłaszcza poprzez wpływ na rozwój kośćca. Ponieważ krzywica najostrzej występuje w wieku od pół do dwóch lat, w okresie szybkiego wzrostu, w tym więc czasie najbardziej dbać trzeba o właściwe odżywianie dziecka, o dostarczenie mu witaminy D i udostępnienie powietrza, słońca i swobody ruchu.
Kiła, przekazana dziecku przez chory organizm matki, jeśli nie zabije dziecka jeszcze w okresie płodowym (stąd częste poronienia u matek chorych na kiłę), obciąża je wybitnie po urodzeniu. Właściwe leczenie może wyrównać braki. Podjęta w Polsce Ludowej zaraz po ustaniu działań wojennych akcja „W” usunęła
103