77 (185)

77

d_t = 50,00 (0°C - 20°C) 0,000 012 = - 50-200,000 012 = -0,012 m.

Podczas pomiaru taśmę należy odpowiednio naciągać dynamometrem z siłą podaną na okuciu jej końca.

Dokładność bezpośredniego pomiaru długości taśmą stalową waha się w granicach od 1/2 000 do 1/10 000 i zależy głównie od staranności układania jej wzdłuż linii mierzonego odcinka, dokładności zaznaczania zasięgu taśmy, wprowadzenia odpowiednich poprawek oraz właściwego jej naciągania za pomocą dynamometru.

Pośrednie pomiary długości polegająna tym, że mierzone są inne wielkości, a szukaną długość oblicza się z zależności funkcyjnych wyrażających mierzone długości od wielkości podlegających pomiarowi. Do takich metod zalicza się pomiary długości z zastosowaniem różnych rodzajów dalmierzy. Dalmierze ogólnie można podzielić na:

■ dalmierze kreskowe jednoobrazowe,

» dalmierze dwuobrazowe,

m dalmierze elekromagnetyczne (radarowe, radiowe, świetlne).

Dalmierze kreskowe jednoobrazowe są wbudowane w lunety geodezyjne w postaci kresek dalmierc2ych siatki celowniczej (rys. 3.5).

Rys. 3.5. Schemat budowy lunety geodezyjnej z dalmierzem kreskowym i zasadą pomiaru

długości

Na płytce szklanej umieszczonej w płaszczyźnie ogniskującej lunety są wytrawione kreski siatki celowniczej: kreska pionowa, kreska pozioma i dwie kreski dalmierza g oraz d. Promienie przechodzące przez kreski dalmierza (g i d) po załamaniu się w soczewce przecinają się w jej ognisku F, a dalej załamują się w obiektywie lunety. Promienie te po wyjściu z lunety pod kątem y (zwanym