0000078 (2)

-erueK

K

mii— i

Ryc. 19.14. Zasada pomiaru dawki komorą jonizacyjną.

Okładki kondensatora K ładują się do różnicy potencjałów U₁ zapewniającej prąd nasycenia podczas jonizacji powietrza wiązką promieni X. Jony wytworzone w objętości V (część zakreślona) osiadają na okładkach kondensatora, obniżając różnicę potencjałów do wartości t/₂. Wtedy nabój elektryczny związany z jonami wytworzonymi przez promieniowanie wynosi

Q = C(Uy-UJ

gdzie: C — pojemność kondensatora.

Ekspozycja wynosi wtedy zgodnie z 19.14

C(Ur- t/*) P' V

gdzie: p - gęstość powietrza, V — objętość powietrza.

W dawkomierzach stosowanych w praktyce skale elektrometru są wycechowane w jednostkach ekspozycji.

Inne metody pomiaru dawki:

1.    Metoda luminescencyjna. Promieniowanie jonizujące powoduje w niektórych substancjach (np. aktywowany siarczek strontu — SrS) przechodzenie elektronów na metastabilne poziomy energii. Ogrzanie substancji w tym stanie promieniowaniem podczerwonym powoduje powrót elektronów na poziomy stabilne z równoczesną emisją światła widzialnego. Ilość emitowanej przy tym energii jest miarą dawki promieniowania jonizującego pochłoniętego przez tę substancję. Zastosowanie: pomiar dawki promieniowania X, gamma, beta i neutronów.

2.    Metody fotograficzne. W emulsji fotograficznej powstaje pod wpływem promieniowania jonizującego obraz utajony, który po wywołaniu może być miarą dawki promieniowania. Pomiar polega na fotometrycznej ocenie stopnia zaczernienia emulsji. Zas oso-wanie: wszystkie rodzaje promieni jonizujących. Metoda fotograficzna umożliwia również, jakościową analizę promieniowania (rodzaj promieniowania i jego energia).

3.    Metody chemiczne. Metod tych jest dużo. Dozymetr chemiczny jest roztworem wodnym soli (np. sól Mohra) lub roztworem związku organicznego (węglowodory chlorow-

378