1375058f299281039909493925697 n

\-rt im.    r»J V41V/A.J« 7Vr7^M' •« F

lat będzie generował korzyści (dodatnie wartości strumienia gotówki) w latach późniejszych (Hajduk 1993).    ^

Zanim przejdziemy do istoty problemu, dokonajmy pewnych uściśleń terminologicznych. Chodzi bowiem o jednoznaczność pojmowania takich terminów, jak: wpływy, wydatki, nakłady, przychody, koszty.

Wydalin wyrażają odpływ środków pieniężnych w przyjętym okresie badawczym. Wpływy oznaczają przypływ środków pieniężnych w przyjętym okresie obliczeniowym. Dotyczą wszelkich zasileń gotówkowych projektu inwestycyjnego, bez względu na źródła ich pochodzenia. Określenia „wpływy" i „wydatki" korespondują ze sobą i odzwierciedlają ruch strumieni środków pieniężnych w czasie.

Obserwowanie przepływów gotówki (ruchu gotówki) wydaje się mieć podstawowe znaczenie dla inwestorów projt?kiu inwestycyjnego; daje obiektywny obraz, sytuacji finansowej inwestycji

W kalkulacjach dotyczących opłacalności Inwestycji, uwzględniających ruch gotówki w cyklu życia projektu, używać więc będziemy określeń: „wydatki" i „wpływy". Ujmując je całościowo, w odniesieniu do konkretnego projektu inwestycyjnego, posługiwać się będziemy terminami: „całkowite nakłady inwestycyjne", „całkowite koszty eksploatacji", „przychody z inwestycji" oraz „wartość końcowa (rezydualna) projektu".

Szacowanie przyszłych strumieni gotówki projektu inwestycyjnego należy do podstawowych i zarazem najtrudniejszych zadań procesu decyzyjnego inwestycji, wyznacza opłacalność projektu¹⁰. Dokładność szacunków wpływów i wydatków stanowi o poprawności decyzji.

Podstawą oceny opłacalności projektów inwestycyjnych jest wartość przepływów pieniężnych netto (net cash flow NCF), będąca różnicą pomiędzy strumieniem wpływów a strumieniem wydatków w roku lub innym przyjętym przedziale czasu. Obliczenie wartości przepływów gotówki netto wymaga zatem ścisłego oszacowania wpływów i wydatków w kolejnych latach (kwartałach, miesiącach itp.) przygotowania i realizacji inwestycji, eksploatacji i likwidacji projektu. Precyzyjne szacunki w czasie objętym rachunkiem są zasadniczym warunkiem poprawności i wiarygodności rachunku opłacalności.

Cykl rozwojowy projektu — jak wiemy — cechuje się określonym rozkładem wydatków i wpływów w czasie. Czas i intensywność przepfy^wu środków pieniężnych w procesie inwestycyjnym są w pewnym sensie zobiektywizowane rodzajem czynności i zdarzeń (faz cyklu), lecz również mają charakter subiektywny, są formowane przez inwestora i innych uczestników projektu. Znaczy to. że rozłożenie w cyklu wydatków i wpływów związanych z przygotowaniem, realizacją i eksploatacją inwestycji, a ostatecznie jej likwidacją, podobnie jak każda inwestycja, ma charakter indywidualny, niepowtarzalny. Fbmimo to — wykorzystując doświadczenia innych ekonomistów i własne — spróbujmy wyróżnić podstawowe prawidłowości w przepływie środków pieniężnych w okre-

¹⁰ ŚUwa wyjaśnia obu*rnlc róinicę sn.ędjy zydsem a p^pt/wj-. pirraflżr.ym.

sie życia projektu inwestycyjnego. Należy dągje mieć na uwadze, że przepływy pieniężne są podstawową zmienną rachunku opłacalności inwestycji.

W niniejszych rozważaniach pomijamy problem ryzyka i zakładamy, że wszystkie warunki są wystarczająco dokładne do podjęcia decyzji.

przykłady przepływów środków pieniężnych

Przepływ środków pieniężnych w procesie inwestycyjnym można ująć według różnych schematów. Na rys. 14 na osi czasu t przedstawiono wydatki c i wpły-wv <?_■ projektu. Załóżmy, że zakupiono samochód do transportu kontenerów. Cena nabycia samochodu wynosi :_c w formie jednorazowego wydatku. Pozoru wydatki dotyczą eksploatacji samochodu. Wpływy z działalności usługowej i później z tytułu odsprzedaży samochodu określone są parametrem e_t.

-3 z* r₅

2    3    4    5/

Z|

Wydatki i--

0 1

Wpływy

Cl

0 1

ci    c>    g4    es

~2    3    4    5    /

Rys. 14. Przykład przepływu środków pieniężnych w cyklu inwestycyjnym Żnldl.' Opnlcmcank- kUhw.

Przepływ środków pieniężnych w tym procesie inwestycyjnym możemy przedstawić graficznie wykorzystując krzywe skumulowanych wpływów i skumulowanych wydatków (rys. 15).

Rys. 15. Przykładowy rozkład wpływów i wydatków w procc-s;>; inwestycyjnym (ujęcie skumulowane)

Żróćio: Oprenwunle wta*n.-

Oto inny przykład Zaplanowano, że faza przygotowania i realizacji konkretnej inwestycji trwać będzie trzy łata. Całkowite nakłady inwestycyjne wyniosą z,, ri Czas eksploatacji przewidziano na 12 lat. Wydatki operacyjne stanowić Mą z, (t = 4,5,. .,15), a wpływy w poszczególnych latach c. {: = 4.5,..., 15). Skumulowane przepływy środków pieniężnych ic-j inwestycji przedstawiono '5 rys. 16.