1375058f299281039909493925697 n

un A- ICUtcij y S.KKJ*.|. _U..^_A;vr7H. f

lat będzie generował korzyści (dodatnie wartości strumienia gotówki) w lalach późniejszych (Hajduk 1993).

Zanim przejdziemy do istoty problemu, dokonajmy pewnych uściśleń terminologicznych. Chodzi bowiem o jednoznaczność pojmowania takich terminów, jak: wpływy, wydatki, nakłady, przychody, koszty.

Wydatki wyrażają odpłynę środków pieniężnych w przyjętym okresie badawczym. Wpływy oznaczają przypływ środków pieniężnych w przyjętym okresie obliczeniowym. Dotyczą wszelkich zasileń gotówkowych projektu inwestycyjnego, bez względu na źródła ich pochodzenia. Określenia ..wpływy" i „wydatki" korespondują /c- sobą i odzwierciedlają ruch strumieni środków pieniężnych w czasie.

Obserwowanie przepływów gotówki (ruchu gotówki) wydaje się mieć podstawowe znaczenie dla inwestorów projektu inwestycyjnego, daje obiektywny obraz sytuacji finansowej inwestycji

W kalkulacjach dotyczących opłacalności inwestycji, uwzględniających ruch gotówki w cyklu życia projektu, używać więc będziemy określeń: .wydatki" i „wpływy”. Ujmując je całościowo, w odniesieniu do konkretnego projektu inwestycyjnego, posługiwać się będziemy terminami: „całkowite nakłady inwestycyjne", „całkowite koszty eksploatacji", „przychody z inwestycji" oraz .wartość końcowa (rezydualna) projektu".

Szacowanie przyszłych strumieni gotówki projektu inwestycyjnego należy do podstawowych i zarazem najtrudniejszych zadań procesu decyzyjnego inwestycji, wyznacza opłacalność projektu¹⁰. Dokładność szacunków wpływów i wydatków stanowi o poprawności decyzji.

Podstawą oceny opłacalności projektów inwestycyjnych jest wartość przepływów pieniężnych netto (net cash floto NCF). będąca różnicą pomiędzy strumieniem wpływów a strumieniem wydatków w roku lub innym przyjętym przedziale czasu. Obliczenie wartości przepływów gotówki netto wymaga zatem ścisłego oszacowania wpływów i wydatków w kolejnych latach (kwartałach, miesiącach iłp.) przygotowania i realizacji inwestycji, eksploatacji i likwidacji projektu. Precyzyjne szacunki w c/asic objętym rachunkiem są zasadniczym warunkiem poprawności i wiarygodności rachunku opłacalności.

Cykl rozwojowy projektu — jak wiemy — cechuje się określonym rozkładem wydatków i wpływów w czasie. Czas i intensywność przepł)*w^ru środków pieniężnych w procesie inwestycyjnym są w pewnym sensie zobiektywizowane rodzajem czynności i zdarzeń (faz cyklu), lec2 również mają charakter subiektywny, są formowane przez inwestora i innych uczestników projektu. Znaczy to. że rozłożenie w cyklu wydatków i wpływów związanych z przygotowaniem, realizacją i eksploatacją inwestycji, a ostatecznie jej likwidacją, podobnie jak każda inwestycja, ma charakter indywidualny, niepowtarzalny. Pomimo to — wykorzystując doświadczenia innych ekonomistów i własne — spróbujmy wyróżnić podstawowe prawidłowości w przepływie środków* pieniężnych w okre-

¹⁰ ŚŁwa (W?) wyjawia ot*>wrnk rAlni^    zystaem a prrćpt.waai. pirnKŻnyn

sie życia projektu inwestycyjnego. Należy ciągle mieć na uwadze, że przepływy pieniężne są podstawowy zmienną rachunku opłacalności inwestycji.

W niniejszych rozważaniach pomijamy problem ryzyka i zakładamy, że wszystkie warunki są wystarczająco dokładne do podjęcia decyzji.

Przykłady przepływów środków pieniężnych

Przepływ środków pieniężnych w procesie inwestycyjnym można ująć według różnych schematów \^ła rys. 14 na osi czasu t przedstawiono wydatkii wpływy c- projektu. Załóżmy', żc zakupiono samochód do transportu kontenerów. Cena nabycia samochodu wynosi ;_c w formie jednorazowego wydatku. Pozostałe wydatki dotyczą eksploatacji samochodu Wpływy z działalności usługowej i później 7. tytułu odsprzedaży samochodu określone są parametrem e_;.

Zj    Z|

wydatki .-

0    1    2

Z3

-i

-5

3

4

5 l

Wpływy

C|

0 1

tj

2

Cł    ^e*    ^ei

3    4    5    /

Rys. 14. Przykład przepływu środków pieniężnych w cyklu inwestycyjnym Żmii.. Oprocowuar wbww

Przepływ środków pieniężnych w tym procesie inwestycyjnym możemy przedstawić graficznie wykorzystując krzywe skumulowanych wpływów i skumulowanych wydatków (rys. 15).

Rys. 15. Przykładowy rozkład wpływów i wydatków w proces , inwestycyjnym (ujęcie skumulowane!

Źródło OpMf.Hcunif w(j*n/

Oto inny przykład Zaplanowano, że faza przygotowania i realizacji konkretnej inwestycji trwać będ2ie trzy lata. Całkowite nakłady inwestycyjne wyniosą z_tl i} Czas eksploatacji przewidziano na 12 lat. Wydatki operacyjne stanowić będą z, (i = 4,5,. .,15), a wpływy w poszczególnych łatach e_; {: = 4.5,...,15). Skumulowane przepływy środków pieniężnych tej inwestycji przedstawiono *5 rys. 16.