146

Świętej Pamięci Podpułkownik

Stanisław Żochowski 1908-2003

szef sztabu dowództwa NSZ

Żołnierz Wyklęty.

lecz nie zapomniany. RIP.

Stanisław Żochowski

o ss:

>lata przed wojna*

Kończąc podchorążówkę wybrałem sobie $ p.o.Leg.. bo stał w mieście uniwersyteckim. a zdawałem sobie sorawe. ze trzy lata w Ostrowi Mazowieckiej były strata dla umysłu, gdy miał za obrok tylko regulaminy. Rok 1930 31 oddałem tylko cułkowi i ustaleniu własnej opinii. V następnym, za zgoda dowódcy rozpocząłem studia prawne na Katolickim Uniwersytecie Luceiskim. który niemal dotyxai do terenów pułku. Prawo miało mi umeblowaó głowę. wieczory dawały czas na skrypty. Myślałem jeszcze o Szkole Nauk Politycznych. by stać sie wartościowym oficerem generalnego sztabu. Ponieważ chciałem być madrv. dołożono mi orace oficera oświatowego pułku, co znów drążyło czas. Nasz 140 rocznik odbył Centralna Szkołę Strzelnicza i posiadł prawie artyleryjskie tajemnice strzelania pośredniego z ciężkich karabinów maszynowych. Wkrótce dowodziłem szkolna kompania ckm. miałem etatowego konia i prawo do ostróg. Tak fantazja i powaga układały sie we mnie. Dobra pamięć. chęci i ambicja dały mi po czterech latach dyplom magistra. Profesorowie i przełożeni traktowali mnie uprzejmie., ale bez żadnych ulg czy przywilejów.

Studium uniwersyteckie bardzo sie różniło cd nauki w Wyższej Szkole Wojennej. gdzie byliśmy prowadzeni i dozorowani przez wykładowców w ilości równej rocznikowi. Wprawdzie profesorskie rozwiązania nic były nam podawane jako artykuły wiary, ale wpływały na nas powaga przygotowania i formy, schematem, co z niemiecka nazywaliśmy szymicm. Na uniwersytecie student był zdany na siebie. skrypty, zalecone książki, seminaria i -wykłady. WSWoj. nie znała wykładów, tvlko uprawiała oraktyke i uczyła analizy. a wiec krytycyzmu. W KUL-u stosunek Drofesury był życzliwy i pogodny, szedł ku kontaktom ze studentami, gdy zrobili pierwszy krok. Rzadko który z nich nosił głowę w chmurach. V WSWoj miedzy słuchaczami a -wykładowcami była nieprzekraczalna granica stopnia i srebrnych sznurów. Przez dwa lata trwały egzaminy. Żadnych kontaktów!

Rok 1935 był dla mnie wami wyjątkowej. Po dyplomie w czerwcu i do dwóch latach narzeczeństwa Doprosiłem dowódcę drwizji o zgodę na zawarcie małżeństwa. Zapowiedział już od dawna, że nie zgadza sie na zakładanie rodzin przez młodszych oficerów. Stanąłem do raportu. Balowa sala Radziwiłłów w lubelskim pałacu, gdzie stało Dowództwo Korpusu. Generał 3ortnovski na tle wielkiego lustra. Prowadziłem obronę swej sprawy. Zgodził sie wreszcie, ale pod warunkiem, ze bede zdawać do WSWoj. Zobowiązałem sie z radością, bo to był mój plan. Na manewry gen.Sortr.owski wziął mnie do swego sztabu. Rok z przerwami trwały egzaminy. Zacząłem oisac do "Przeglądu Piechoty" do "Ilustrowanego Kuriera Codziennego". Drukowali.

C*wa lata w Warszawie, w WSWoj. minęły w ciezkiej pracy, ale poparte zamiłowaniem. co daje satysfakcje. Wykładowcy byli dobrani i zestrojeni w zespół dużej wartości fachowej. Nad całością czuwał Komendant. generał Kutrzeba. Człowiek rzadkiej wiedzy 1 pracowitości, jako młody sztabowiec w I Wojnie Światowej w wysokich dowództwach niemiecko - austriackich, potem w sztabach polskich 10^0 roku. autor wartościowych dzieł, dalej pracujący nad sooa - był nieporównanym