Wybór poziomów obrony 161
ostrym wybiciu w dół z flagi na początku lipca szybko nastąpiło odbicie ponad tę formację, które zwiastowało duży ruch wzrostowy.
4. Dni o szerokim zakresie cenowym. Poziom linii obrony wyznaczamy podobnie jak w poprzednim przypadku. Na diagramie 9.3 widzimy że ruch powrotny schodzi poniżej rzeczywistego minimum formacji powstałej w połowie września, co doprowadziło do poważnego spadku cenowego.
5. Względne szczyty i dołki. Jeśli związane z tym ryzyko nie jest zbyt wielkie, dla wyznaczenia linii obrony można wykorzystać ostatni względny szczyt lub dołek1. Załóżmy, że trader otwiera długą pozycję w marcowej bawełnie po potwierdzeniu formacji podwójnego dna z początków listopada (diagram 9.4). W tym wypadku linia obrony mogła być usytuowana poniżej dołka sierpniowego lub październikowego.
Czasami ryzyko związane z przyjęciem nawet najbliżej położonych poziomów technicznych jest zbyt duże. W takim przypadku trader może wybrać linię obrony wyrażoną w pieniądzach - to znaczy linię stop, która nie ma znaczenia technicznego, ale wynika z ustalonej sumy pieniędzy, jaką można zaryzykować. Patrząc na diagram 9.5, rozważmy na przykład sytuację na początku kwietnia 1993 tradera, który po ostrym załamaniu cen w marcu jest przekonany, że na rynku drewna rozpoczął się istotny trend spadkowy. Najbliższa sensowna linia obrony (najbliższy względny szczyt) oznaczałaby ryzyko niemal 15 000 dolarów na kontrakt (zakładając wejście w połowie zakresu cenowego kwietnia)! Wprawdzie ryzyko można czasami zmniejszyć, jeśli trader czeka z wejściem na rynek na korektę, ale oznacza to często poważne obsunięcie cen. A zatem w sytuacji, w której najbliższy sensowny stop oznacza bardzo wielkie ryzyko, najrozsądniejsze będzie złożenie zlecenia po cenie rynkowej na poziomie linii obrony wynikającej z ustalonej wcześniej kwoty pieniędzy możliwej do zaryzykowania.
Linie obrony służą nie tylko ograniczaniu strat, lecz także ochronie zysków. W przypadku długiej pozycji linia ta powinna być podnoszona wraz ze wzrostem rynku. Z kolei podczas bessy należy ją obniżać w ślad za spadkami cen. Jest to tak zwana ruchoma (lub podążająca) linia obrony.
Diagram 9.6 przedstawia możliwości wykorzystania ruchomej linii obrony. Załóżmy, że trader otwiera pozycję przy luce spadkowej poniżej prostokąta z grudnia-marca, z planem obrony na poziomie względnych
' Definicja względnego dołka (lub szczytu) jest nieco arbitralna. (Poniższe określenie dotyczy względnego dołka, ale analogicznie brzmiałoby w odniesieniu do szczytu). Względny dołek to dzień, którego minimum znajduje się poniżej minimów z poprzedzających i następujących później N dni. Konkretna postać tej definicji zależy od wartości N. Sensowny zakres dla N mieści się pomiędzy 5 a 15.