198 199

1 a »t*m x'ł-|

SONATO*

JIHE60W

< TtOi#

Rys. 5*34. Sumowanie szeregowe

stanowią trzon 4-bitowych arytmometrów (AI0 = Aritbmetic Logio Unit) 74181. Pozostałą część arytmometru 74161 stanowi logika sterująca, umożliwiająca realizację 16 różnych operacji arytmetycznych 1 tyluż logicznych na 4-ch bitach.

Jeżeli czas sumowania liczb wielobitowych nie jest istotny, bądź liczby te są dostępne tylko szeregowo, to sumowanie może się odbywać za pomocą sumatora sekwencyjnego o grafie podanym w przykładzie 3.1.

Realizując graf typu Mealy'ego otrzymujemy sumator szeregowy jak na rys. 5.84 składający się z sumatora jednobitowego i przerzutnika 0 wyzwalanego przednim zboczem. Rejestry X,?,S służą do przechowywania operandów 1 sumy.

Na koniec poświęćmy chwilę czasu odejmowaniu.

Budowanie subtraktorów nie jest w zasadzie konieczne, gdyż - jak pamiętamy - przedstawienie liczb w kodach uzupełniających sprowadza odejmowanie do dodawania. Jednakże w przypadku gdy wynik odejmowania jest zawsze liczbą dodatnią (zawsze odejmujemy liczbę mniejszą od większej) można zbudować prosty subtraktor na bazie sumatora, jak to pokażemy niżej.

Funkcje realizowane przez jednobitowy subtraktor można, zgodnie z tabelą odejmowania na rys. 5.80, zapisać analitycznie w postaci

R_n = \ © *_Q ® ^Bn

(5.7)

^Bn₊1 = Vn ⁺ <*n ⁺ V^Bn

Porównując wzory (5.1) i (5*7) lub po prostu tabele dodawania i odejmowania stwierdzamy, że zamiana ua powoduje zamianę ^Cn+1 ^{1161 B}n+1 oraz S_Q na Kg. Oznacza to, że za pomocą sumatora i dwóch lnwertorów można zrealizować subtraktor, jak to pokazano na rys. 5*85a. Zastępując in-wertory bramkami KICLUSIYE-OR otrzymuje się układ uniwersalny - rys. 5-85b - dodający lub odejmujący zależnie od wartości sygnału sterującego U.Układ