13

6. Połączenia zakładkowe na śruby i nity

6.1. Kategorie połączeń zakładkowych

Połączenia zakładkowe dzielą się na 3 kategorie: A, B i C w zależności od rozpatrywanych stanów granicznych, zgodnie z tabl. 13 normy.

W połączeniach kategorii A należy rozpatrywać jedynie stany graniczne nośności (I), określone jako ścięcie lub docisk łączników. Do tej kategorii zaliczone zostały połączenia śrubowe niesprężane lub sprężane częściowo siłami 0.5Ą oraz połączenia nitowe i sworzniowe.

Kategorie B i C obejmują połączenia śrubowe cierne (sprężane siłami S₀), przy czym dla połączeń kategorii B wymagane jest sprawdzenie stanu granicznego nośności (ścięcie lub docisk śrub) i stanu granicznego użytkowania (poślizg styku), natomiast połączenia kategorii C należy obliczać na poślizg styku, który tutaj jest stanem granicznym nośności.

Ze względu na fakt, iż poślizg styku następuje przy siłach mniejszych niż siły powodujące ścięcie trzpienia śruby lub uplastycznienie ścianki otworu, połączenie cierne kategorii C jest bardziej bezpieczne niż połączenie kategorii B.

Zalecenia dotyczące stosowania połączeń odpowiedniego rodzaju i kategorii podane są w p. 6.2.1 normy. W przypadku obciążeń zmiennych co do znaku zalecane jest stosowanie połączeń sprężanych ciernych, pasowanych iub nitowych, a w przypadku obciążeń dynamicznych (wielokrotnie zmiennych lub udarowych) -połączeń sprężanych ciernych kategorii C, połączeń pasowanych sprężanych siłami 0,5Ą lub nitowych.

6.2. Wymagania i zalecenia dotyczące stosowania śrub

a)    Wytrzymałość na rozciąganie śrub nie powinna być mniejsza niż granica plastyczności f?_c stali części łączonych; warunek ten jest spełniony w przypadku stali StOS i St3S dla wszystkich klas śrub, w przypadku stali 18G2 - dla śrub wszystkich klas oprócz 3.6, a w przypadku stali stopowej 18G2AY - dla śrub klasy 5.6 i wyższych.

b)    Do połączeń sprężanych należy stosować śruby o wysokiej wytrzymałości, tj. klasy 8.8, 10.9 lub 12.9, które powinny być napinane siłami S₀ = 0,7R_mA_s. Śruby o wysokiej wytrzymałości można także stosować do połączeń nieś-