Wiadomości ogólne
Instalacja elektryczna w obiekcie budowlanym, w szczególności w budynku mieszkalnym, to zespół współpracujących ze sobą elementów elektrycznych o skoordynowanych parametrach technicznych, przeznaczony do określonych celów; w tym sensie wyróżnić można pięć następujących rodzajów instalacji elektrycznych:
• elektroenergetyczną, czyli służącą do zasilania odbiorców energią elektryczną,
• telekomunikacyjną, zasilaną przez określony zakład telekomunikacyjny i znajdującą się w jego zarządzaniu, bądź informatyczną, znajdującą się pod nadzorem administratora danej sieci,
• domofonową, alarmową, antenową,
• odgromową, służącą do ochrony budynku przed skutkami wyładowań atmosferycznych.
Zależnie od charakteru odbiorników instalacji elektrycznej, instalacje elektryczne dzieli się zwykle na instalacje oświetleniowe i siłowe.
Do instalacji oświetleniowych zalicza się urządzenia zasilające źródła światła oraz instalacje urządzeń grzejnych małej mocy w gospodarstwach domowych i budynkach mieszkalnych.
Do instalacji siłowych zalicza się urządzenia zasilające 3-faz silniki, przemysłowe urządzenia grzejne oraz urządzenia do ogrzewania pomieszczeń.
W zależności od miejsca występowania, instalacje można podzielić na:
• Instalacje nieprzemysłowe (mieszkaniowe, biurowe, w pomieszczeniach szkolnych, budynkach użyteczności publicznej itp.);
• Instalacje przemysłowe (w zakładach przemysłowych, górniczych, rolniczych itp.).
Biorąc pod uwagę przewidywany czas użytkowania, instalacje dzieli się na stałe i tymczasowe (prowizoryczne).
Instalacje elektryczne stanowią zespół współpracujących ze sobą urządzeń, aparatów i osprzętu elektrotechnicznego niskiego napięcia, których celem jest doprowadzenie energii elektrycznej z sieci rozdzielczej niskiego napięcia do odbiorników elektrycznych. W skład instalacji elektrycznej wchodzą następujące części funkcjonalne:
• złącze - jest to urządzenie łączące sieć elektroenergetyczną z instalacją elektryczną w budynku, poprzez które instalacja ta jest zasilana energią elektryczną.
• wewnętrzna linia zasilająca (wiz) - jest to zespół elementów instalacji stanowiący połączenie pomiędzy złączem instalacji elektrycznej a urządzeniem pomiarowym, służący do rozdziału energii elektrycznej na poszczególne instalacje odbiorcze, czyli część instalacji przewodząca niemierzoną energię elektryczną,
• Instalacja odbiorcza - jest to zespół elementów instalacji elektrycznej wspólnie zasilanych poprzez urządzenie pomiarowe i chronionych przez przetężeniami wspólnym zabezpieczeniem przedlicznikowym.
Części funkcjonalne instalacji elektrycznej: 1- sieć rozdzielcza nn, 2 - złącze, 3 - rozdzielnica główna, 4 - wewnętrzna linia zasilająca, 5 - rozdzielnica piętrowa, 6 - obwody odbiorcze■
rozdzielnica mieszkaniowa (tablica rozdzielcza mieszkaniowa) -jest to urządzenie zlokalizowane w mieszkaniu, zasilane jedną linią bezpośrednio z urządzenia pomiarowego, w którym następuje rozdział energii elektrycznej na poszczególne obwody odbiorcze danej instalacji; znajdują się w niej zabezpieczenia przetężeniowe tych obwodów, urządzenia różnicowoprądowe oraz inne urządzenia, np. urządzenia sterownicze instalacji odbiorczej, jeśli jest ona w takie urządzenia wyposażona, urządzenie sterujące - jest to urządzenie przełączające licznik wielotaryfowy, sterowane sygnałem radiowym bądź sygnałem zegarowym
• zabezpieczenie przedlicznikowe - jest to ostatnie zabezpieczenie nadprądowe przed urządzeniem pomiarowym, patrząc od strony źródła zasilania, chroniące daną instalację odbiorczą od skutków przetężeń.
Ze względu na miejsce zamontowania przewodów rozróżnia się następujące sposoby wykonania instalacji:
• w rurach instalacyjnych ułożonych w izolowanych cieplnie ścianach,
• w rurach instalacyjnych ułożonych w murze (podtynkowa),
• ułożone bezpośrednio w tynku (wtynkowa),
• ułożone w suficie podwieszonym lub w podłodze (bez zamocowań),
• w ościeżnicach drzwiowych; w ramach okien (bez zamocowań),
• w rurach instalacyjnych ułożonych na wierzchu,
• w listwach instalacyjnych,
• w kanałach przewodowych w murze lub w podłodze,
• na uchwytach oddalonych od ściany lub stropu,
• w korytkach, na wysięgnikach lub drabinach instalacyjnych,
• zawieszone na lince nośnej lub z wbudowaną linką nośną,
• na izolatorach (przewody gołe lub izolowane),
• ułożone w ziemi (bez zamocowań).
Przewód składa się z trzech zasadniczych elementów:
• żyły metalowej, izolacji żyły, powłoki.