21 (55)

5 4 PRZYKŁADY OBLICZEŃ 221

DIa stali C45 naprężeniA dopuszczalna wynoszą.: k_r = 195 MPa, b, — 128 MPa, stą<l naprężenia zastępcze dla aruliy

Oz

= 171 MPa

i są mniejsze od dopuszczalnych *v = 195 MPa.

Oprócz tarcia śruby w nakrętce istnieje również tarcie między nakrętką a. podkładką. Załóżmy, żc średnica tarcia jest średnią arytmetyczną średnicy otworu w nakrętce i rozmiaru klucza

L>, + S

*“"T~

Dla nakrętek Ml6 x 1,5 średnica otworu w nakrętce /)( = = 14.38 mm, a rozmiar klucza do nakrętki S = 2-1 mm. więc

d.

14,38 -f 24

2

= 19,19 mm

Moment tarcia nakrętki o podkładkę wyniesie (przy założeniu współczynnika tarcia między podkładką a nakrętką fi_t = 0,12)

A/_f = 0,5Qy,p_xd_t = 0.5 23,6 • 10³ 0,12 • 10,10 =

= 27,2- 10³ N-mm

Moment, z jakim należy dokręcać nakrętkę, jest równy sumie momentów M_a (tarcia nakrętki nn śrubie) i M_t (tarcia nakrętki o podkładkę)

M_c = M» + Mt = 30.3 -10³ + 27,2 ■ 10³ =

= 57.5 • 10^:l N • mm = 57.5 N ■ m

PRZYKŁAD 5.6. Obliczyć wymagane napięcie wstępne śrub dwustronnych łączących głowicę z blokiem silnika spalinowego i moment., z jakim należy dokręcać nakrętki, oraz sprawdzić wytrzymałość śrub. Głowica jest wykonana zc stopu aluminiowego o module Youuga. E_a — 7.5 • 10^-1 MPa. Jej wysokość wynosi l_g = 86 mm. Blok silnika jest wykonany 7. żeliwa o /v_A = 8,0-10⁴ MPa. W połączeniu zastosowano i = 10 śrub M12 x 1,5 wykonanych ze stali 3-1 Cr Mol. Średnica tłoka wynosi D — 77 mm, maksymalne ciśnienie w chwili wybuchu

■J