2B (7)

.JUDASZ sprzedający swojeoo MISTRZA' Bamy da Siena. pot. XIV w. San Gimignano

B W ■ potrawy świąteczne. walaliśmy pocztówki świąteczne z życzeniami smac/nc-Cd jajka, pomalowaliśmy pisanki, może nawet uczestniczyliśmy w niezwykłych nabożeństwach tych dni. y jednak zdaliśmy sobie sprawę z olbrzymiego materiału intelektualnego, który leży u podstaw ccl;<> najw iększego święta chrześcijan? By użyć kalamburu cza pisanka skojarzyła nam się z pisaniem?

l‘o śmiciei i zmartwychwstaniu Jezusa z Nazaretu mzjxiezda się olbrzymia praca pisarska. l)u Biblii ludu żydowskiego(SturćgO Testamentu) dochodziły wśrćxl chrześcijan kolejne tekst) wywołane rewolucja religijny jaty było pojaw ienie się niezwykłego proroka. W burzliwej dyskusji spośród licznych pism w spólnota chrześcijańska pierwszych w icków wyodrębniła stopniowo te. które uważała za właściwie przedstawiające przesianie Jezusa. Powstawał stopniowo kanon Nowego Testamentu; 17 różnych literacko tekstów. A wśród nich te najważniejsze-cztery Ewangelie.

Nie były to jednak pisma jedyne-myśl religijna tamtych czasów Ityla różnorodna, tworzono wiele tekstów ze słowem ewangelia u tytule i z Jezusem Chrystusem (Mesjaszem) jako głów nym bohaterem. Ale ich przesłanie, ich doktryna były odmienne od chrześcijańskiej, W drugim stuleciuchrześcijaństwa po\v stalą m.ln; Ewangelia Judasza, którą tu przedstawiamy naszym Czytelnikom.

Judasz obok Jezusa - jest jej głównym bohaterem. ale rehabilitacja tego apostola nie jest istotą tego starożytnego dokumentu. Stanowi on jedno ze świadectw istnienia obok chrześcijaństwa potężnego nurtu umysłowego i duchowego zw anegognostyey zmem. Była w ówczesnej kulturze nieodparta tendencja do traktowania całej rzeczywistości doczesnej, materii, ludzkiego ciała, jako rzeczywistości bezwartościowej, wręcz zgubnej. Wy zw oienic ducha z. tych cielesnych więzów to głów ne hasło gnostycyzmu. Ci. co rozumieją potrzebę <nvcgo wyzwolenia, są „oświe-ceni”. Reszta to ciemnota, ignoranci, dopusz czający się do tego moralnych paskudztw.

Oświeceni oddzielają się ud reszty, osłaniają tajemnicą, pogardzają ortodoksyjnym chrześcijaństw em. \V Ewangelii Judasza Je

zus parokrotnie śmieje się - rozbawia Go nawet najświętsza modlitwa dziękczynna nad chichem, czyli Eucharystia. Albowiem, zdaniem gnostyków. to wszystko nie ma sensu. Apostołowie Jezusa, z w yjątkiem Judasza. nie nic rozumieją. Tylko Judasz jest ośw iecony, jest wybrańcem. I dlatego musi odsunąć się od |X)zostalych. którzy, rzecz jasna, gir nienawidzą, przeklinają, kamienują. Ale tylko on należy do Pokolenia (to nuz-w a gmpy ludzi, a nic generacji), które ostatecznie zwycięży.

W tym zwycięstwie rola Judasza jest decydująca. Ma, owszem, wziąć trochę pieniędzy od w ładz żydowskich, by im wydać Jezusa, ale czyni to nic dla zarobku, lecz aby dokonać chwalebnego - z punktu widzenia gno-styku - Czynu. Ma spowodować śmierć swojego Mistrza, a ty m samym w yzwolie Go ze zgubnych więzów ciała.

'In przesianie Ewangelii Judasza kryje się w gąszczu pojęć, obrazów i osób pochodzących głów nie zc Starego Testamentu (Adam. jego synowie Kain i Set). Oczyw iście są też

■rnuiitmeityiiiipnuwsr-WiMay?^* u mi no

obrażenia religijne.

Po co chrześcijaninow i taka dziwna litcraru-rar Mniej dziwna w yda się komuś, kto czytał inne teksty pozakanonic/.ne, zwane apokryfami. Moje osobiste'odczucie przy lekturze owych tekstów jest trochę takie, że tworzenie kanonii Nowego Testamentu było zadaniem łatwym: jego reksts biją pozostałe na głowę Swoim duchowym pięknem. Ale toopinia su-pęrprywama i może wątpliwa w świetle faktu. że kanon powstawał z trudem, niektóre księgi (Apokalipsa) długo czekały na to wyróżnienie.

Nie będę zatem przekornie przekonywał, że księgi nie kanoniczne są doskonałym tłem dla kanonicznych,(ItKlającym im blasku Ważniejsze wydaje mi się co innego trzeba znać historię własnego Kościoła, także teksty antykościelne. A już absurdem byłoby ukrywanie któregokolwiek z tych drugich: przeciw nie, trzeba pokazy wać, że nic strasznego w nich nic ma. wiara chrześcijański spokojnie je przetrwa - jeśli tylko nie sprowadza się do „święconki" i pisanek...

Nie publikujemy zatem tego starożytnego tekstu w żadnych niecnych zamiarach. Nie dlatego, że Judasz to zdrajca, a „Gazeta" jest sceptyczna wohcc lustracji. Nic dlatego, żel Judasz to Żyd. bo inni apostołow ie, by o Je- ? zusie nie wspomnieć, też nicidcalni lasnwo. * Go prawda pochodzili / Galilei, a Judasz najgorszy, bo zapewne z Judei...

A swoją droąią postać tego szczególnego apo-stola w ymaga naszego szczególnego namysłu. Na pew no wydal Jezusa Jego w rogom, na pewno też nie dlatego, żeby wyzwolić Go z więzów ciula. Niemniej motywy tego czynu są niejasne: może - tak jak i innym uczniom - nic mieściło mu się w głowie, że potęga Jezusa ma się objawić w ten paradoksdny sposób - przez śmierć na krzyżu.

Zatem gdy Jezus nic zrobił nie w swojej obronie i dal się zabić - Judasz oszalał z rozpaczy. J użtn samo szaleńcze samobójstwo dowodziło skruchy może jakoś propoicjonalnej do grzechu.

Może i do Judasza odnoszą się słowa, które Jezus wypowiedział w obronię cudzołożnicy: „Kto z was jest bez grzechu, niech pierwszy rzuci kamieniem”.    UF

2