Henrik Grocholski I
Doradca Instytutu Rachunkowości i Podatków,
Dyrektor Departamentu Audytu Wewnętrznego w ARiMR
Wstęp
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej niewątpliwie będzie należeć do 5 historii. Codziennie w prasie można przeczytać, iż Polsce zostaną przekazane I miliardy euro. Rzadko jednak podkreśla się, że dysponowanie tak wysokimi kwotami środków pieniężnych jest uzależnione od pozytywnego przejścia przez ' Polskę trudnych kontroli i spełnienia przez nasz kraj określonych wymogów.
W związku z powyższym wymogi unijne kładą nacisk na fachowe, profesjonalne i zgodne z międzynarodowymi standardami funkcjonowanie audytu. Unia Europejska żąda, aby system kontrolny zabezpiecza! przepływ środków finansowych. System ten, na poszczególnych poziomach, musi być szczelny oraz musi dawać gwarancje efektywności. Warto dodać, że Komisja Europejska wyznaczyła różne poziomy kontroli i sama sprawdza ich skuteczność.
Celem Audytu Funduszy Strukturalnych jest ocena prawidłowości i efektywności funkcjonowania systemów zarządzania i kontroli w praktyce. Dlatego też audyt systemów zarządzania i kontroli programów, które są finansowane przez UE powinien odpowiadać na poniższe pytania :
• po pierwsze - czy systemy są w stanie zapobiec stratom i nadużyciom?
• po drugie - czy błędy i nadużycia są wykrywane i korygowane w odpowiednim czasie?
• po trzecie - czy finansowe projekty są dostępne przez okres trwania wszystkich działań?
• i po czwarte - czy cele projektów są realizowane zgodnie z planem finansowym i czy żądania zwrotu wydatków spełniają wymagania zawarte w tym planie?
Rolą systemów kontroli jest więc zapobieganie, wykrywanie i korygowanie błędów oraz nadużyć. Rolą audytu jest ocena, czy systemy te spełniają swoje zadania. Dlatego należy:
1) zapewnić właściwe wdrożenie programów pomocy;
2) potwierdzić zasadność żądanych wypłat zaliczkowych i płatności ostatecznych, opartych na rzeczywiście dokonanych wypłatach;
3) zapewnić wystarczającą ścieżkę audytu;
4) ustalić zakres odpowiedzialności pracowników i komórek organizacyjnych; ... I ■••• ...
5) umożliwić identyfikację słabych punktów i ryzyk w realizacji projektów;